Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 3 KASIM 2025 PAZARTESİ 2 olaylar ve görüşler Çok kutuplu küresel düzensizlik Nejat e sle N EmEkli TuğgEnEral “Fareyi yakalıyorsa kedinin rengi önemli değildir” - Deng Gıdada enflasyon Şiaoping canavarı onald Trump farklı bir ABD başkanı. Bilindiği oksulluk çemberi dalga dalga yayılıyor. Ekonomik krizin etkisiyle birlikte Dgibi Trump’ın stratejisi Yyurttaş gelecek beklentisinde çıtayı iki önemli ilkeye dayanmakta; düşürmüş durumda. Enflasyon canavarının “Önce Amerika” ve “Amerika’yı baskısı, istihdamda yaşanan zorluklar derken yeniden büyük yapmak”. toplumsal gelir dağılımı tablosu dengesiz. Trump bu stratejisi ile Tarım ve hayvancılıkta yanlışlıklarla dolu uluslararası işbirliği yerine politikalarda ısrar, gıda fiyatlarındaki ateşi yalnızca ABD çıkarlarını esas harlıyor. İşin dikkat çeken yanı küresel düzeyde gıda fiyatlarında yaşanan düşüşün, almakta, gümrük vergilerini, ülkemize bir türlü uğramaması. koruyucu ticareti, ekonomik Mazot, gübre gibi girdi maliyetlerinin milliyetçiliği tercih etmekte, yükselmesine üretici tepkili. Üreticinin büyük uluslararası hukuk ve ticaret emek gerektiren ekip biçme, hayvancılığı kurallarını yok saymakta, sürdürebilme noktasında umudu azalmaya ekonomik ve askeri baskıyı yüz tutmuş halde. Tarım topraklarındaki vahşi madencilik, çevresel kıyım, kirlilik karşısında güç aracı olarak kullanmakta, sorumlular hesap verilebilirlikten uzak. müttefiklerini ve uluslararası, Çiftçi toprağına küskün, bıkkın. Tüketici anlaşmaları dışlamaktadır. dersen ürün kendisine ulaşana kadar üzerine erdirdi ve hem de kurallara amaca ulaşma kapasitesi yok. ABD’nin stratejik açmazı: eklendikçe eklenen şişme fiyatlar karşısında Kurallara dayalı düzeni dayalı dünya düzenin tabutuna Çin’in rengi önemli olmayan çaresiz, çarşı pazarın tadı tuzu kaçmış halde. Çin çökertti son çivileri çaktı. kedisi fareleri tutmaya devam Herkes birbirini suçluyor. İçinde bulunduğumuz kuralsız, Trump liderliğinde ABD, etmekte. Çin kedisinin önünde düzensiz ve riskli bu süreçte Çok kutuplu düzensizlik Tasarruf sözde kaldı müttefiklerle ve ortaklarla tutması gereken daha çok fare var. düşüşteki ABD ile yükselişteki Geçen hafta gündeme yansıyan bir birlikte çalışmayı esas alan Artık dünya kuralsız, Bu, Çin’in potansiyelini geliştirmesi, Çin arasındaki güç mücadelesi araştırmaya göre ekim ayında İstanbul’da dengesiz, belirsizlikler ve geleneksel stratejiyi terk eden, eylemini zamana yayması, sabırla gıda fiyatları aylık yüzde 4.05, 10 ayda 34.4 önemli rol oynayacak. ABD, Çin’in riskler ile dolu, çok kutuplu, zaten zayıflamış olan kurallara hareket etmesi anlamına gelmekte. artmış. En kolay, ulaşılabilir ürün patates ise yükselişini durdurmak istese de ne zaman sona ereceği belli dayalı uluslararası düzeni Sabır ise Çin stratejisinin temel şimdilerin fiyat şampiyonlarından. Yüksek bunu gerçekleştirecek potansiyeli olmayan, düzensiz bir sürecin çökerten ve kendi çıkarlarını tek ilkesi. gıda fiyatları sağlıklı bir toplum olabilmenin yok; bu nedenle de ABD, Çin’in içinde. taraflı dayatan bir güç haline Jeopolitik ile birlikte jeo- önündeki en büyük engellerden. yükselişini sadece geciktirmeye ABD’nin güç kaybetmesi, geldi. ekonominin ve yeni teknolojilerin Geleceğimiz çocukların dengeli çalışmakta. Mutlak sonuç sağlaması beslenmesinde ciddi sorunlar olduğu sık küresel liderliğinin sonlanması, ABD artık güvenilir bir rekabette belirleyici olduğu bu sık gündeme geliyor. Binlerce öğrencinin mümkün olmayan bu eylem, devlet değil. Hâlâ ekonomisi, Çin’in ekonomik, teknolojik ve geçiş süreci, Türkiye gibi bölgesel ailelerinin ekonomik kırılganlıklarının ABD’nin Çin ile rekabetteki stratejik teknolojisi ve askeri yapısı askeri güç olarak yükselmesi, güçler için ciddi riskler ve önemli artmasıyla okula aç gittiği, yetersiz açmazını oluşturmakta. ile küresel güç olan ABD, Rusya, Hindistan ile bölgesel fırsatlar sunmaktadır. Bu sürecin beslenmenin büyüme ve gelişimde Çin ve Rusya çok kutuplu küresel lider olma yeteneğini güçlerin giderek daha fazla anlaşılması, tanımlanması; riskleri gerilemeye yol açtığı uyarıları artıyor. düzenden yana. Çin’in çok de kaybetti. Yumuşak güç jeopolitik etkiler oluşturması savmak, çıkarları geliştirmek İktidar cephesinin ekonomik krize karşı kutuplu dünya düzenini nihai etkisi de giderek zayıflayan ve ile çok kutuplu, lidersiz, için derinliğine analiz edilmesi attığı adımlar ise yurttaşı iknadan uzak. Tasarruf önlemlerinin sözde kaldığı, itibardan hedef değil, geçici ara süreç olarak yalnızlaşan ABD, artık kural dengesiz, küresel düzensizlik gerekmektedir. İşte bu nedenle tasarruf olmaz bakış açısının eksilmediği bir koyan, düzen kuran değil, oluştu. Küresel ve bölgesel değerlendirdiği; aslında küresel de siyasetten bağımsız, objektif süreçteyiz. Liyakat ve etik ilkelere yönelik kuralları çiğneyen, düzeni jeopolitik dengeler oluşmadan liderliği ve Çin merkezli dünya değerlendirmeler yapan, gelecek ile erozyon, hak hukuk adalet konusundaki çökerten güç. Bir başka ifade bu çok kutuplu düzensizliği, çok düzenini, Çin tarzı kuralları ilgili senaryolar geliştiren, “Milli sorunlar yumağı ise ortada. Ekonomik tabloyu ile Trump uygulamaları ile hem hedeflediği iddiasını dikkate almak Jeopolitik Araştırmalar Merkezi” kutuplu düzene dönüştürmek toparlayamayan iktidar cephesinin manevrası gecikmeden kurulmalıdır. ABD’nin küresel liderliğini sona zor... gerekir. Ancak Çin’in henüz bu bilindik, CHP’ye her koldan tam saha baskı. Gözler yakında açıklanması beklenen, CHP’nin cumhurbaşkanı adayı İmamoğlu’na yönelik İBB soruşturmasına ilişkin iddianamede. Sinirler gergin, siyasi tansiyon yüksek. 19 Mart’ta İmamoğlu ve yakın ekibine yönelik başlayan operasyonların ekonomiye Cumhuriyete kavramsal yaklaşım ağır etkisi ise akıllarda. Ve elbette güçler ayrılığı ilkesinin yıpratılma çabalarına karşı uyarılar art arda. Prof. Dr. Haka N r ey Ha N nihai hedefe ulaşılamamış olsa Bu zorlu süreçte CHP yönetimi yurttaşla dahi, bu şekilde tam bağımsızlık arasındaki bağı güçlendirme hedefini koruyor. umhuriyetin kavramsal doğrultusunda bir iradenin etkin CHP lideri Özel’in dur durak demeden Ciçeriğinde birbirini olması zorunludur. düzenlediği mitingler katılımcı demokrasi tamamlayan unsurlar vardır. kültürünün ülkemizdeki canlılığını gösteriyor. Demokrasi iradesi Bu unsurların her biri diğerini Muhalefetten yükselen erken seçim çağrılarının karşılığı iktidarda “görmedim, tamamlar ve unsurlar birbirlerine Cumhuriyet kavramının duymadım” olsa da tepkiler meydanlardan bağlıdırlar. Bir nevi ekosistem başka bir unsuru, demokrasi yankılanıyor. mantığıyla çalışan bu unsurlardan iradesi ve hedefinin olmasıdır. Ekonomik, siyasal krizlerin gölgesine geçen biri bile olmasa kavram bütünüyle Demokrasinin çok farklı hafta gündeme gelen bir haber ise yüzlerde yok demektir. tanımları vardır ancak her tanım dalgalı bir tebessüme yol açtı. Hayallerde sınır Cumhuriyet kavramının aşağı yukarı şu klişe ifadeyi olmaz dedirtecek türden: Türkiye gelecek din adamları sınıfının belirleyici Cumhuriyet rejimi yalnızca bu unsurlarından biri; egemenliğin, destekler: Halkın, halk için, yıl uzay ve havacılık için 5.9 milyarlık TL’lik ödenek ayırdı. Bu çerçevede iktidar “Ay”a olduğu, yine devletin, kurumsal konularda “olumlu ayrımcılık” iktidarın ve otoritenin kaynağının, halk tarafından yönetilmesi. sert iniş projesini büyük oranda tamamlamak yapıların lider ile özdeşleştiği yapar. Atatürk’ün “cumhuriyet ülkesine yurttaşlık bağı ile bağlı Demokrasi, halk egemenliğinin, istiyor. Elbette teknolojik gelişmeleri yakından ülkelerde de cumhuriyet olamaz. bilhassa kimsesizlerin kimsesidir” olan halkta olmasıdır. Dikkat edin, halk iktidarının ve buna bağlı takip etmek, küresel yarışta varım diyebilmek sözü burada anlam kazanır. Cumhuriyet kavramının olarak gerçekleşen otoritenin yalnızca egemenliğin kaynağı önemli. Ama, amalar bol... Cumhuriyet kavramının bir diğer unsuru; bir ülkede belirlenmesi ve uygulanması değil, iktidarın ve otoritenin de bir unsuru da bağımsızlıktır. yaşayanların tamamını süreçlerini ifade eder. Temelinde kaynağı. Bağımsız olmayan hiçbir ülkede kapsayacak bir kamusallık içinde, yukarıda belirttiğimiz şekilde Egemenlik bir ülkedeki “herkese ait olan” olmasıdır. cumhuriyet olamaz. Ancak bütün öğeleriyle birlikte belirleyici-etkileyici-bağlayıcı Yani cumhuriyet bir ülkedeki bu bağımsızlık, Atatürk’ün cumhuriyet kurumsallığı olmadan hükümler demektir. İktidar, etnik, dini, mezhepsel, kültürel sıklıkla vurguladığı gibi “tam gerçek anlamda demokrasi bu hükümlerin uygulamaya farklılıkları dikkate almadan bağımsızlık” iradesini ve hedefini işlemez. Ayrıca hiçbir rejim, geçirilme biçimini anlatır. Otorite içerisinde barındıran bir yaklaşım içinde demokrasi ülküsünü ise iktidarın kabul edilme, herkesi kapsayıcı, herkese ait olan biçiminde olmalıdır. Yani sadece barındırmadan cumhuriyet onaylanma, benimsenme yani eşitlikçi bir anlayışı ifade eder. siyasi değil, özellikle iktisadi ve olamaz. meşruluk sürecidir. yayın hayatına ‘Kimsesizlerin kimsesi’ bunları tamamlayacak şekilde Demokrasi hedefi kaybolmuş Eşitlikçi anlayış Temelinde bir ülkenin gerçek mali, askeri, eğitimsel, kültürel, bir rejim kısa sürede cumhuriyet başladı... anlamda cumhuriyet olabilmesi Gerçek anlamda cumhuriyet tarımsal, ekolojik... Her alanda olmaktan çıkacak; otoriter, rejiminin oluşabilmesi için hem için laik olması gerekir. Yalnızca bağımsızlık. faşizan bir yönelime doğru Kitap dosyanızı egemenliğin hem iktidarın hem bu da değil; herkese ait olması, Elbette tam bağımsızlığın gitmesi kaçınılmaz olacaktır. yayinevi@ilkbaski.com de otoritenin halka dayandırılmış herkesi temsil etmesi gereken bütünüyle gerçekleşmesi kolay Öte yandan cumhuriyetçiliği olması gerekir. Evet cumhuriyet, cumhuriyet rejimi, egemenlik, değildir; büyük çalışmalar, kaybolmuş bir demokrasi de adresine gönderebilirsiniz. monarşinin, yani krallık, iktidar ve otorite kullanımını rasyonel-yurtsever politikalar, ancak “neoliberal demokrasi” ilkbaski.yayinlari padişahlık, hanedanlık, emirlik ülke içindeki herhangi bir sınıf, eğitim ve iktisat devrimi, olur ki o da “demokratik süreci”te ilkbaskiyayin vs. rejimlerinin tam zıddıdır. zümre, aşiret, cemaat, akraba, sağlam bir halk iradesi ve hegemonya kuran sermaye ilkbaski.yayinlari parti, sosyete, güç odağı lehine de Ama bu yetmez, örneğin monarşi bütünleşmiş, bilinçli bir ulus gruplarının iktisadi baskısını olmamakla birlikte iktidar ve kullanamaz. Bunun tek istisnası, topluluğu gerektirir. Bir ülkede meşrulaştırmaktan başka bir otorite alanında dini cemaatlerin, dezavantajlı toplum kesimleridir. cumhuriyetin olabilmesi için, anlam ifade etmez. Bu k€tabın konusu ve amacı, Mehmet Alev Coşkun, bu büyük “Öğrenmek mutluluktur. - olaysal tar€h€n h€kâye ed€lmes€, anlatılması değ€l, bunların arka planındak€ “g€zl€ mantık” bağlarının öne çıkarılmasıdır. adı altında yapılan KİT satışları- Kısaca €fade etmek gerek€rse, merceğe alıyor ve ulusalcı €lg€ alanımız Türk Devr€m Tar€h€ değ€l, Türk Devr€m€’d€r. İncelenen devr€m olayının de uygulamaya çalıştığım yöntem bu oldu. €k€ cephes€ vardır: Umarım başarılı olmuşumdur. Kurtuluş ve Kuruluş. 13,5x23 / İnceleme / 208 sayfa Ataol Behramoğlu 13,5x19,5 / İnceleme / 416 sayfa