Katalog

3 EKİM 2025 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 41.6120 48.8380 55.9750 39.37 11.083 35.735 5.184 2.3 kuruş 3.7 kuruş 35.2 kuruş 0.13 puan 138 puan 132 lira 10 lira Eylül ayında, Türkiye’nin ihracatı 22.6 milyar dolar, ithalatı 29.5 milyar dolar oldu ! Ticaret açığı uçuşta Çare: Alışmamayı Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre aylık dış ticaret açığı öğrenmek… yüzde 33.4 artarak 6.9 milyar dolara ulaştı. İhracatçılar u son bir yıl içinde yaşadıklarımızı di- yurtdışı desteklerinin yükseltilmesini istedi. yelim beş yıl önce yaşasaydık herhal- Ş de “Olağanüstü günlerden geçiyoruz” derdik. Her yeni gelişmeyi şaşkınlıkla izler- ürkiye ekonomisinin çok oldu. İhracatın ithalatı karşılama dik. Basın özgürlüğü daraldığında, seçim- yönlü ithalata bağımlı yapısı, oranı yüzde 76.3’ten yüzde 75’e lerin meşruiyeti tartışıldığında, yargının si- Tyeni sonuçlar üretmeye düştü. Öte yandan 30 Eylül 2025 yasileştirilmesi süreci başladığında, aka- devam ediyor. Ticaret Bakanlığı ve itibarıyla son 12 ayda Türkiye’nin demi eritildiğinde... Şimdi çoğu insan için Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) bunlar sadece haber akışının sıradan par- ihracatı 269.7 milyar dolar, ithalat çaları. tarafından dün ortak açıklanan dış 359 milyar dolara çıktı. Ana muhalefet partisinin cumhurbaş- ticaret verileri bu durumu bir kez kanı adayının tutuklanması, hakkında ay- 11 sektörde düşüş daha gösterdi. larca iddianame hazırlanmaması, iktidarın Ankara’da düzenlenen Bu verilere göre Eylül 2025’te, yolsuzlukları ortadayken muhalif belediye- 468.3 mily Ar lere yapılan operasyonlar... Her gün yeni toplantıda, eylül ayları itibarıyla Eylül 2024’e kıyasla ihracat yüzde dol Ar bir ihlal ile karşı karşıyayız. Bir şey sürekli ihracatta yeni bir rekor kırıldığını 3 artarak 22.6 milyar dolar, ithalat ilk dokuz aylık tekrarlandığında, tıpkı kabın içindeki kur- dış ticaret hacmi yüzde 8.8 artarak 29.5 milyar dolar vurgulayan Ticaret Bakanı Ömer bağanın yavaş yavaş ısınan suya alışması Bolat, ithalattaki artışın nedeninin ve açık yüzde 33.4 artarak 6.9 gibi normalleşiyor. Teselli mi bilmem ama büyüme için tüm sektörlerden Panama, Kenya ve Kolombiya’da görmemiz gereken gerçek; dünyanın bir- ise özellikle altın ithalatı milyar dolar oldu. İhracatın ithalatı çok ülkesinin benzer süreçlerden geçtiği... katkı almak gerektiğini söyledi. olacağız. Sektörel ticaret olduğunu vurguladı. Bolat, ayrıca karşılama oranı da yüzde 81’den Asıl tehlike burada: Dünya demokrasinin Gültepe şöyle devam etti: “Ama heyetleri ve fuarla 30 ülkeye yüzde 76.7’ye düştü. Yılın ilk otomobil ithalatındaki yükselişe kaybına alışıyor... biz her şeye rağmen elimizden ziyaret gerçekleştireceğiz. Sayın dokuz ayında ise Ocak-Eylül 2024’e de dikkat çekti. TİM Başkanı kıyasla ihracat yüzde 4.1 artarak Mustafa Gültepe de toplamda 26 gelenin en iyisini yapmak için bakanımızdan da yurtdışı ticaret Küresel ölçekte alışma Türkiye bu sürecin tek örneği değil. sektörün 15’inde ihracatın arttığı, çalışmaya devam ediyoruz. Bu ay heyeti ve fuar desteklerinin 15 200.6 milyar dolar, ithalat yüzde 5.9 ABD’de yapılan son New York Times/Sie- genel ticaret heyetleri için ABD, puan artırılmasını talep ediyoruz.” artarak 267.6 milyar dolar ve açık 11’inde ise düşüş görüldüğü na anketi çarpıcı: 2025 Eylül’ünde yapılan yüzde 11.8 artarak 67 milyar dolar bilgisini verirken sürdürülebilir Kanada, Irak, Ürdün, Kazakistan, l Ekonomi Servisi ankete göre seçmenlerin yalnızca yüzde 33’ü ülkenin derin siyasi bölünmelere rağ- men sorunlarını çözebileceğine inanıyor. 2020’de bu oran yüzde 64’tü. Yani son Satışta ithalatın ‘Ev alamayan beş yılda büyük bir güven kaybı yaşandı. Anket, sağcı aktivist Charlie Kirk’ün su- ikastından kısa süre sonra ve hükümetin payı yüzde 72.3 otomobil alıyor’ kapanma krizinden hemen önce yapıldı. Bu olaylar seçmenlerde demokrasinin kı- motorlu kara taşıtları pazarındaki mErc Ed ES-BENz Otomotiv İcra rılganlığına dair kaygıları artırdı. hareketlilik sürüyor. Kurulu Başkanı Şükrü Bekdikhan, Bilim insanları, demokrasinin erozyo- Otomotiv Distribütörleri ve İstanbul Modern’le yapılan yeni nunun yavaş yavaş gerçekleştiğinde fark artışla 742 bin 687 ve hafif ticari araç otomobil fiyatlarında nispeten avantaj edilmeyebileceğini ve insanların bu du- Mobilite Derneği’nin, Eylül 2025 ile işbirliği kapsamında düzenlenen ruma alışabileceğini söylüyor. Bu alış- satışı yüzde 5.92 artışla 184 bin 960 oluşuyor” değerlendirmesini de yaptı. ilgili dün yayımladığı verilere göre toplantıda otomotiv pazarına ma (habituation), otoriterleşmenin en bü- adede yükseldi. Bu satışlara yerli- İKSV’ye 38 yıldır sponsor olduklarını otomobil ve hafif ticari araç satışları, ilişkin değerlendirmelerde bulundu. yük tehlikesi. Sağlıklı bir demokraside po- ithal ayrımı açısından bakıldığında hatırlatan Bekdikhan, “Bizim Eylül 2024’e kıyasla yüzde 25.71 Bekdikhan, Türkiye’de alım gücü litikalar kanıtlara dayanır, gerçekler ortak Ocak-Eylül 2024’te Ocak-Eylül sponsorluklarımız genellikle böyle artışla 110 bin 302 adede çıkarken azalan vatandaşın otomobili “yatırım zemindir. Oysa bilim göz ardı edilip ide- 2025’e ithalatın toplamdaki payının uzun soluklu oluyor. İstanbul Modern bu kapsamda otomobil satışları aracı” olarak gördüğünü belirterek oloji öne çıkarıldığında, vatandaşların so- yüzde 70.8’den yüzde 72.3’e çıktığı ile kurduğumuz bu işbirliği, geleceğin yüzde 26.77 artışla 88 bin 274, hafif “Ev alamayan parasını korumak için run çözme ve liderleri denetleme kapa- görülüyor. İthalat payı otomobilde yaratıcı mirasına da yatırım anlamı ticari araç satışları ise yüzde 21.66 otomobile yöneliyor. Bu da pazarımızı sitesi zayıflar. Bu yüzden bilimin küçüm- yüzde 70.9’dan yüzde 70.7’ye inerken taşıyor” diye konuştu. Mercedes senmesi, demokratik çöküşün merkezin- artışla 22 bin 28 oldu. Yılın ilk dokuz büyütüyor” dedi. İthal araçlarda de yer alır. hafif ticarideki payı yüzde 70.3’ten Benz Otomotiv dün de Voleybol ayında ise Ocak-Eylül 2024’e kıyasla fiyatların Avro üzerinden belirlendiğini Her yeni ihlal -gazetecilere saldırı, üni- yüzde 79.1’e ulaştı. Federasyonu’na sponsorluğunu toplam satış yüzde 9.15 artışla 927 hatırlatan Bekdikhan, “Döviz artışı versitelerin fonlarının kesilmesi, yargı ka- l Ekonomi Servisi açıkladı. l Ekonomi Servisi bin 647, otomobil satışı yüzde 9.98 enflasyonun altında kaldığı için ithal rarlarının yok sayılması- bir öncekinden daha az “şaşırtıcı” görünür. İşte bu kade- meli normalleşme, demokrasinin sessizce erozyona uğramasına yol açar. Meclis’teki görüşmeler sırasında zam talebi bir kez daha dile getirilecek Avrupa Sivil Özgürlükler Birliği’nin “Hu- kukun Üstünlüğü Raporu” her yıl AB ül- kelerindeki hukuk devleti, yargı bağımsız- lığı, medya özgürlüğü ve sivil toplumun durumu üzerine ayrıntılı değerlendirme- Emekçiden bütçe eylemi ler yapar. 2025 raporu Avrupa’da demok- rasinin yalnızca Macaristan ve Polonya gi- oranlarının yükseltilmesi için bir MUSTAFA ÇAKIR bi “sorunlu” ülkelerde değil, merkezdeki dizi temasta bulunacak. güçlü demokrasilerde de gerilediğini gös- Emekli ‘vaat değil teriyor. Yargı bağımsızlığına siyasi müda- mekçiler, Meclis’te bu ay Birleşik Kamu-İş Genel Başkanı haleler, medya özgürlüğünün zayıflaması, Lüks alıcısı da Ebaşlayacak 2026 bütçe Orhan Yıldırım, toplusözleşmede icraat’ bekliyor protesto hakkına sınırlamalar ve sivil top- görüşmelerinde, başta zam olmak yaşanan haksızlıkların giderilmesini lum üzerindeki baskılar giderek yaygınla- t Bmm’nin açılmasının ardından, etikete bakıyor üzere taleplerini yeniden dile istediklerini belirterek “Gerçek şıyor. Fransa, İtalya, Yunanistan gibi ül- milyonlarca emeklinin gözü de getirecek. Memura verilen kelerde bile hukuk devleti ve özgürlükler enflasyon görmezden u lu Sl Ar Ar ASı denetim Meclis gündeminde. Emekli ve alanında aşınma gözlenmesi, demokratik zam oranlarının artırılması geliniyor. Yaşanan zamları, şirketi Ernst&Young (EY), 1600 Emekçiler Dernekleri Federasyonu erozyonun artık kıta genelinde yapısal bir için milletvekilleri ve tüketicinin alışkanlıklarını analiz mevye sebzedeki artışları (EMED-FED) sosyal medyada sorun haline geldiğini ortaya koyuyor. siyasi partilerle temas ettiği Lüks Tüketim Endeksi 2025 karşılamayan beklenti #VaatYerineicraat etiketiyle raporunu açıkladı. Buna göre kurulacak, gerekirse enflasyonunu kabul Meclis’e çağrı yaptı, “İlk işiniz halkın Alışmanın mekanizması katılımcıların yüzde 71’i için kalite eylemler yapılacak. etmiyoruz. 6 ayda bir verilen sofrasına ekmek, cebine nefes Nörobilim bize, yavaş değişimlere kar- Orhan Yıldırım hâlâ öncelikli beklenti olurken Bütçe görüşmeleri şı duyarsızlaştığımızı söyler. Gürültülü bir enflasyon farkları memur olacak adımlar olsun. Derdimiz yüzde 54’ü lüks markalardan odada bir süre sonra uğultuyu duymama- 17 Ekim’de Plan ve Bütçe geçim, gelsin seçim” mesajını için ciddi oranda kayıplara neden mız gibi demokrasinin aşındırılması da kü- doğrudan ikinci el ürün satın yayımladı. Başkan Gönül Boran Komisyonu’nda başlayıp oluyor” diye konuştu. çük adımlarla olunca fark etmiyoruz. İlk alabileceğini, yüzde 50’si ise Özüpak, “Hâlâ siyasi şovlar ve Genel Kurul’da devam edecek. Yıldırım ayrıca seyyanen zammın kez bir lider seçim sonucunu kabul et- satın alma yerine kiralamayı kısır tartışmalar var. Bu halk sizi Emekçilerin gözü kulağı da bu emeklilere de yansıtılmasını mediğinde krize giriyoruz; ikinci kez olur- tercih edebileceğini ifade alkışlamak için değil sorun çözün sa “tartışma” diyoruz; üçüncü kez sadece süreçte Meclis’te olacak. Memur istediklerini belirterek “Bütçe etti. Katılımcıların yüzde 62’si diye seçti. Bu ülkenin gerçek “bir haber” oluyor. İşte otoriterleşmenin ve memur emeklilerine hakem görüşmeleri sırasında bu yüksek fiyat nedeniyle lüks ürün gündeminden kaçamazsınız. başarıyla ilerlediği nokta tam da bu: Kü- kurulu tarafından 2026 için yüzde taleplerimizi dile getireceğiz. almaktan vazgeçtiğini belirtti. çük, art arda gelen adımlar. Kaynakların adaletsiz dağılımından 11+7, 2027 için de yüzde 5+4 zam Toplusözleşme için gerekirse EY Türkiye’den Kaan Birdal, derhal vazgeçin. Milletin mesajı Meclis’te yeniden yasa çıkarılmasını lüks markaların fiyat artırarak verilmişti. Memur konfederasyonları Ne yapmalı? net: Koltuk kavgasını bırakın” dedi. lüks algısını koruma çabalarına isteyeceğiz” dedi. l ANKARA bütçe görüşmeleri sırasında zam Alışmak en büyük tehlike ise çare alış- rağmen, tüketicilerin artık fiyat- mamayı öğrenmek. - Küçük ihlalleri büyütmek: Basın üze- fayda dengesini sorguladığını rindeki baskıyı, bir mahkeme kararındaki belirterek “Lüks sektörü yeni adaletsizliği “Nasıl olsa hep böyle” diyerek ‘yatırım kararında sosyal medya düzene uyum sağlamalı” dedi. geçiştirmemek. Her seferinde yüksek ses- le dile getirmek. - Tarihsel ölçütlerle kıyaslamak: Bu- fenomenlerinden uzak durulmalı’ KISA... KISA... KISA... günü sadece dünküyle değil, demokrasi- nin evrensel standartlarıyla kıyaslamak. t ür KiyE Sermaye Piyasaları Birliği de değerlendiren ve halka arzlarda l tüi K’in yeni “Devlet Ekmel Baydur - Kurumsal bağları güçlendirmek: Ba- Başkanı Pamir Karagöz, yatırımcıları canlanma görüldüğünü ifade eden Hesapları, 2024” raporuna göre ğımsız medya, özgür üniversite, sendika- dolandırıcılık konusunda uyardı. Karagöz, sözlerini şöyle sürdürdü: genel devlet açığı 2024’te 1 trilyon lar ve sivil toplum demokrasinin dayanak- Migros bakliyatta Önceki akşam gazetecilerle bir “Faiz düşüşüyle sermaye piyasalarına 439 milyar lira oldu. Devlet larıdır; yalnız bırakılmamalılar. araya gelen ve 6-7 Ekim’deki 9. Dünya yerli-yabancı yatırımcı ilgisi artacak. açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya - Kişisel ilgisizliği kırmak: Demokra- yerliye yöneliyor Yatırımcı Haftası ile 4-5 Kasım’daki 9. 2026’da piyasada pozitif gelişmelerin (GSYH) oranı ise yüzde 4.5’tan si sadece siyasetçilerin işi değil. Vatandaş Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi’ni yaşanacağına öngörüyoruz. Buna olarak söz almak, oy vermek, tartışmalara yüzde 3.2’ye düştü. migro S, Edirne Keşan’da 6.5 katılmak, en küçük yerel inisiyatiflerde bile tanıtan Karagöz, bugün sosyal paralel olarak pay senedi yatırımcı l rEK ABEt Kurumu Başkanı milyon dolarlık yatırımla yaşama var olmak “alışmayı” kırar. medya platformlarından sermaye Birol Küle, süt aldığı üreticilere sayısının 10 milyon kişiye ulaşacağını geçirdiği MİGBAK Paketleme Bugün CHP lideri Özgür Özel ve ekibi- piyasalarında da yanlış yönlendirme “süt karşılığı yem alımını zorunlu değerlendiriyoruz.” 2019’da 1.2 milyon Tesisi ile bakliyat ürünlerinde yerli nin ısrarla sürdüğü “Millet iradesine sahip ve dolandırıcılık faaliyetlerinin yoğun tutan” sanayicilere yönelik olan yerli bireysel pay senedi bakiyeli üretimi güçlendiriyor. Tesiste, çıkıyor” mitingleri bu bağlamda son de- şekilde gerçekleştiğini söyledi. Bu tedbir kararı aldıklarını belirterek yatırımcı sayısı, Ekim 2023’te 8.5 rece önemli. Bu mitingleri yurtdışına taşı- Türkiye’nin dört bir yanındaki kapsamda, sosyal medyadan ve özellikle “Buna uyulup uyulmadığını takip milyonu aşarken bugün 6.4 milyon kişi. ma kararı da. Nasıl Türkiye’nin adım adım 500’ü aşkın çiftçiden doğrudan WhatsApp, Telegram gibi iletişim edeceğiz” dedi. otoriterleşmesi birçok ülke liderine örnek l Ekonomi Servisi temin edilen ürünler modern oldu ise CHP’nin mitingleri küresel ölçeğe uygulamaları aracılığıyla kendilerini l iStANBul Ticaret Odası, teknolojilerle paketlenerek taşıması da demokrasileri gerileyen halk- aracı kurum veya banka üst düzey eylülde önceki aya göre İstanbul Pamir Karagöz, raflara ulaştırılıyor. Migros Grubu lara neden örnek olmasın? yöneticisi olarak tanıtan birçok kişi TÜFE’de yer alan 336 ana üründen yerli bireysel Pazarlama İcra Kurulu Üyesi Yaşadıklarımızı olağan görmeye başla- yatırımcıların tarafından dolandırıcılık yapıldığını 195’inin fiyatında artış, 22 ürünün Ekmel Baydur, “Migros markalı dığımız an, kaybettiğimiz şey sadece bir yüzde 71’inin belirten ve bunun milyonlar liralık fiyatında ise azalış olduğunu bakliyat ürünlerini yüzde 100 hak ya da özgürlük değil, demokrasinin 50 bin liranın açıkladı. En çok artış yüzde kayıplara yol açtığını anlatan Karagöz, kendisi. yerli üretim haline getiriyoruz. altında pay 80.8’le özel üniversite eğitim “Yatırım kararları alırken sosyal medya İşte bu yüzden, yapılacak ilk şey çok senedi olduğunu Tüketici menşeine bakmadan gönül basit: Alışmamak. ücretlerinde. fenomenlerinden uzak durun” dedi. belirtti. rahatlığıyla alışveriş yapacak” dedi. Pamir Karagöz Sermaye piyasalarındaki gelişmeleri