Katalog

9 OCAK 2025 PERŞEMBE EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 35.3730 36.4620 43.7740 39.94 9.891 20.503 3.027 3.1 kuruş 30.3 kuruş 63.3 kuruş 0.33 puan 81 puan 61 lira 5 lira Türkiye ekonomisindeki kriz, Ocak-Kasım 2024’te işsizlik ödeneği başvurularını artırdı 1.5 milyon işçi atıldı! Gericilik Ödenek için İŞKUR’un kapısını çalan emekçilerin yüzde dönemi 53.8’ini 20-34 yaş grubundaki genç işsizler oluşturdu. En çok başvuru ise 361 bin kişiyle İstanbul’da yapıldı. derinleşiyor ürkiye İş Kurumu’nun başvurunun yüzde 53.8’ini “20-34” vusturya’da son seçimlerden birinci parti olarak çıkan faşist (İŞKUR), Aralık 2024 ile ilgili yaş grubu, yani çok genç emekçiler A(sağ popülist) Özgürlük Partisi’nin Tbültenine göre geçen yılın ilk oluşturuyor. çatışmacı ve saldırgan tarzıyla 11 ayında işsizlik ödeneği almak n Eğitim düzeyi açısından bilinen lideri Herbert Kickl Avusturya için İŞKUR’a başvuran emekçi bakıldığında en çok başvuru cumhurbaşkanından yeni bir koalisyon sayısı 1 milyon 492 bin 999 kişiye yüzde 36.2’lik payla “ilköğretim” hükümeti kurmak için yetki aldı. Böylece Avrupa’da bir faşist parti daha devlete ulaşırken “ödeneği hak etme”yle mezunlarına ait. Bunu yüzde 35.4 erişme noktasına geldi. Kanada’da, on ilgili ağır koşullar nedeniyle bu payla “lise ve dengi okul”, yüzde yıldır iktidarda olan liberal Başbakan kişilerin sadece 720 bin 245’i 13.2 payla “üniversite (lisans)” Justin Trudeau parlamentoyu askıya destek alabildi. Sadece Kasım mezunları izledi. aldı ve istifa etti; erken seçimlerin 2024’te ise başvuran kişi sayısı 154 n İl bazında ise en çok başvuru önü açıldı. Kamuoyu yoklamalarında liberal partiden 25 puan önde görünen bin 33, ödeneği hak eden kişi sayısı 361 bin 211 emekçiyle İstanbul’da Muhafazakâr Parti’nin (faşist eğilimler 71 bin 396 oldu. Ayrıca Ocak-Kasım yapıldı. Bunu 99 bin 351 kişiyle sergileyen bir parti) önümüzdeki 2024 döneminde 2023 yılının ilk Ankara, 87 bin 164 kişiyla İzmir, 80 seçimlerden birinci parti olarak çıkma 11 ayında başvuran kişi sayısı da bin 67 kişiyle Bursa ve 73 bin 515 olasılığı çok yüksek. EmEkç İ hAkkı İç İn Eyl EmdE aşıldı. Ocak-Kasım 2023’te 1 milyon kişiyle Antalya takip etti. 483 bin 875 kişi başvurmuştu. 2024 ‘İlerici moment’ bitti ‘Açık iş’ azalıyor AdAn A’daki SASA Polyester’in Dört aydır tazminatını alamadığını Bu iki gelişme, Wall Street Journal’da yılının ilk 11 ayıyla ilgili verilerin yeni yatırımı PTA üretim tesisi anlatan Ercan Aydınlı, “SASA geçen ay yayımlanan “İlerici moment Öte yandan Aralık 2024 sonu diğer detayları ise şöyle: bitti, en azından şimdilik” başlıklı şantiyesinde taşeron firma olarak parayı taşeron firmaya ödediğini itibarıyla İŞKUR’e kayıtlı işsiz sayısı n İşsizlik ödeneği için yorumdaki savı destekliyor: Amerika’da görev yapan Gemont’un bir grup söylüyor, firma ise SASA’dan 2023’e kıyasla yüzde 7.5 düşüşle başvuranların 915 bin 731 kişisini Trump Beyaz Saray’a geri dönüyor, işçisi, aylardır maaşlarını, işten ödeme alamadığını söylüyor. 2 milyon 240 bin kişi. İşverenlerin erkekler, 577 bin 268 kişisini “Avrupa Birliği hükümetlerinin çıkartılan işçiler de tazminatlarını Benim burada 200 bin lira alacağım eleman talebini ifade eden “açık iş” dörtte üçü ya merkez sağ (Faşist- kadınlar oluşturuyor. alamadıkları gerekçesiyle dün eylem var. Hakkımızı istiyoruz, para E.Y.) bir parti tarafından ya da en sayısı aralıkta yüzde 24.4 düşüşle n Başvuranlara yaş gruplarına yaptı. Fabrika yetkilileriyle görüşme hesaplarımıza geçmeden de buradan az birini içeren bir koalisyon ile 158 bin 410, yılın tümünde yüzde göre bakıldığında, ilk sırada yüzde talebinde bulunan işçiler, olumlu ayrılmayacağız” dedi. İşçilerden Bahri yönetiliyor”...“20 yıldan daha uzun bir 4.1 düşüşle 2 milyon 566 bin oldu. 22.2 payla “25-29” yaştaki işçiler yanıt alamayınca “İnşaat işçileri köle Gül ise başka bir işte çalışamadığını süredir sanayileşmiş ülkelerin çoğuna “İşe yerleştirme” ise 2024’ün yer alıyor. Bunu yüzde 18.8 ile değildir, ücret haktır gasp edilemez” ve ailesini geçindirmekte zorlandığını egemen olan ilerici siyasetin, işçi tümünde yüzde 17.5 artışla 1 milyon yazılı pankartla sloganlar attı. anlattı. l İh A sınıfının ekonomi ve göç konusundaki “30-34”, yüzde 16.5 ile “35-29” endişeleri ve iklim değişikliğinden kimlik 454 bin kişi. l Ekonomi Servisi yaş takip ediyor. Ayrıca toplam politikalarına kadar birçok konuda artan yorgunlukla beslenerek sağa kaydığını gösterdi.” WSJ’nin, merkez partileri “ilerici” olarak nitelemesi, siyasi ortamı ‘Robotik’ ve ‘yenilenebilir enerji’ mühendisleri öne çıkacak irdelerken “işçi sınıfını” anahtar kavram olarak kullanması da ilginç. d üny A Ekonomik Forumu’nca dün rol oluşurken 92 milyon rolün ortadan enerji mühendisleri ve otonom ve İşçi sınıfının, orta sınıfları da etkileyen yayımlanan “2025 İşlerin Geleceği kalkacağı ve buna bağlı olarak net 78 elektrikli araç uzmanları. Ayrıca bu genel tavrı, egemen sermayenin, Raporu”na göre dijital erişimin artması milyonluk bir iş artışı gerçekleşeceği işverenler, Türkiye’de 2030 itibarıyla büyük bir yıkım ve soygun yarattıktan ve yapay zekâ nedeniyle 2030’a kadar öngörülüyor. Bu kapsamda Türkiye’de işbaşında gereken becerilerin yüzde sonra 2008’de duvara çarpmasıyla işgücü piyasasındaki dönüşüm işlerin yapılan ankete göre en hızlı büyümesi 44’ünün değişeceğini tahmin ediyor. Bu yakından ilgilidir. O dönemde, ABD Beceri açığı, işverenlerin yüzde 63’ü yüzde 22’sini etkileyecek. öngörülen iş rolleri listesi şöyle oluştu: oranın küresel ortalaması ise yüzde 39. merkezli finans sermayesi egemen tarafından geleceğe hazırlanmada konumdaydı. 10+ ABD bankası Bunun sonucunda da 170 milyon yeni Robotik mühendisleri, yenilenebilir l Ekonomi Servisi başlıca engel olarak görülüyor. küresel kredi hacminin neredeyse yüzde 80’ini kontrol ediyordu. Bu sermayenin birinci önceliği devletlerin Ortadoğu ve ABD pazarındaki gelişmeler ihracatçılar tarafından olumlu bulundu sınırlarına takılmadan serbestçe dolaşabilmek ve değerlenebilmekti. İşçi sınıfı bunu “neoliberal küreselleşme” olarak yaşadı. İkinci önceliği ise bu serbestliği kısıtlayabilecek, “ulusal çıkar” toplumsal dayanışma, “ortak İhracatta ‘iklim’ umudu çıkar” gibi duyarlılıkların, vergi verdiği için devletlerden hesap sorabilmek ürkiye’nin dış ticareti Aralık Ekonomi Direktörü Andrew Harker, anlamına gelen “vatandaşlık” kavramının/ kurumunun zayıflatılmasıydı. Bu kültürel T2024’te önemli bir açık verirken şu noktalara dikkat çekti: projeye enerjisini postmodernizmin Aralık ayında BİST dün, yine aynı ay için açıklanan etkileri altında işçi sınıfını atomize etmeye d engeli talep arayışı “İstanbul Sanayi Odası (İSO) başlayan bir kimlik siyaseti, sınıf ve ulus yıllıkta külçe altın “Talep koşulları aralıkta da Türkiye İmalat Sektörü İhracat çıkarını dışlayan, bastıran bir söylem güçlendi. Ancak bu olumlu genel İklimi Endeksi” sonuçları olumlu bir veriyordu. Tü İk’in dün yayımladığı “Finansal tablo içerisinde, dünyanın farklı havaya işaret etti. Mehmet Şimşek Mahmut Asmalı Yatırım Araçlarının Reel Getiri bölgelerinde birbiriyle oldukça Egemen sermaye-işçi sınıfı Buna göre kasımda 50.6 puan Oranları, Aralık 2024” raporuna çelişen eğilimler yer aldı. Ortadoğu olan İSO Türkiye İmalat Sektörü ve sol göre aylık en yüksek reel getiri, ‘Para politikası yıl boyunca büyümenin önemli Bu dönem 2008 finans kriziyle bitti. yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ- İhracat İklimi Endeksi, Aralık Finans sermayesinin gücü kırılmaya, kaynaklarından biri olurken ABD’de ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde 2024’te 50.9’a yükseldi. Endeksle devreye girmeli’ sanayi sermayesi egemen sermaye 6.68, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) de özellikle 2024’ün ikinci yarısında ilgili yayımlanan rapora göre geçen konumuna yükselmeye başladı. ile indirgendiğinde yüzde 6.02 pozitif performans izlendi. Buna yılın son ayındaki pozitif rakamla hA zİn E ve Maliye Bakanı Mehmet Bu yükselişin en çarpıcı örneklerini ile BİST 100’de gerçekleşti. Buna karşılık Avro Bölgesi’nde talep çok Şimşek, para politikasının sınırları birlikte ihracat pazarlarındaki talep sanayi sektörünün en gelişmiş ve yeni karşın TÜFE ile indirgendiğinde daha kırılgan seyretti ve özellikle bazı olduğunu, Merkez Bankası’na teknolojileri temsil eden kesimin hızla koşulları yılın tamamında iyileşme mevduat faizi (brüt) yüzde 2.43, artan mali ve siyasi gücüne bakınca destek olmak için maliye ve gelirler ülkeler son derece belirgin zayıflık sergiledi. Aralık ayındaki iyileşme DİBS yüzde 1.97 ve dolar yüzde görebiliyoruz. politikasının devreye girmesini sergiledi. Türk firmaları, 2025 yılına ılımlı olmakla birlikte kasım 0.57 kaybettirdi. Örneğin, toplam sanayi sektörü gerektiğini söyledi. kilit ticaret pazarlarında daha dengeli ayına göre daha belirgin düzeyde hisselerinin S&P 500 içindeki payı Yıllık bazda ise külçe altın Dün İstanbul’da MÜSİAD’ın bir talep ortamı görmeyi ümit ederek yüzde 20, bunun içinde savunma ve gerçekleşti. Sonuçları değerlendiren Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 20.35, düzenlediği programda konuşan havacılığın payı yüzde 8.5 iken 29 başlıyor.” l Ekonomi Servisi S&P Global Market Intelligence TÜFE’ye göre yüzde 7.13 reel getiri Şimşek, ayrıca şu vurguyu yaptı: Kasım 2024 itibarıyla Apple, Nvidia, sağladı ve lider oldu. TÜFE’ye “Bu yıl büyük mükelleflerin, yıllardır Microsoft, Alphabet (hem A hem göre mevduat faizi yüzde 5.53, zarar açıklayanların incelenmesini de C sınıfı hisseler) ve Tesla’nın, l Tİc Ar ET Bakanı Ömer Bolat, denetimlerinde 194 bin ürünü BİST 100 yüzde 10.85, dolar 78 triyon dolarlık, MSCI Tüm Ülkeler önceliklendirdik. Bir değer öncelik fahiş fiyatla ilgili şikâyetlerin inceledik. 4 bin 500 uygunsuz yüzde 16.71, DİBS yüzde 17.68 Dünya Endeksi’ndeki toplam ağırlığı de sektörel kârlılık oranlarından titizlikle incelendiğini belirterek ürünün ülkeye girişi engellendi.” ve Avro yüzde 20.09 oranında yaklaşık yüzde 17.7’dir. Bu altı şirketin düşük kalan mükellefler olacak” “Fırsatçılara, stokçulara, l TAr Sİm, bu yıl tarım hisselerinin S&P 500 içindeki payı yüzde kaybettirdi. Dün ise dolar/TL dedi. MÜSİAD Genel Başkanı karaborsa zihniyetine izin sigortaları kapsamında planlı 27+ ve en büyük 10 şirketin payı yüzde 35.40 seviyesinde, BİST 100 yüzde Mahmut Asmalı ise sürdürülebilir vermeyeceğiz” dedi. üretim yapanlara yüzde 10 ve 36 olarak hesaplanıyor. Buna karşılık en 0.81 düşüşle günü tamamladı. büyüme, istihdam ve yatırım için l TSE Başkanı Mahmut Sami sözleşmeliler de en az yüzde 10 büyük 10 ABD bankasının payı yüzde l Ekonomi Servisi reform çağrısı yaptı. Şahin, şu bilgiyi verdi: “2024’teki indirim yapacak. 4.2 tüm finans sektörünün payı ise yüzde 12.9 düzeyinde. Bu sonuncusu 2007 yılından yüzde 22’nin biraz üstündeymiş. Finans sektörünün siyasi gücünü IMF’nin 1980-90’lardaki gücüyle, sanayi Halka arzlar için sermayesinin yükselen gücünü son ABD Pizza ve tavukta başkanlı seçimleri üzerindeki etkileriyle ölçebiliriz. Bu kesimin temsilcisi olarak piyasaya bakacak ‘standart’ ayrılığı düşünebileceğimiz Elon Musk’ın ABD’den Avrupa’ya faşist akımlarla, ABd merkezli fastfood zinciri Ayd Em Enerji Üst Yöneticisi (CEO) merkez sağ ve sol partileri kaygılandıran Yum! Brands, dün açıklama Serdar Marangoz, önümüzdeki bağlantılarında da görebiliyoruz. yaparak Türkiye’deki KFC ve Pizza 5 yılda 2 milyar doların üzerinde Serdar Marangoz Yakın zaman kadar finansallaşma, açıklamasında, KFC ve Pizza Hut restoranlarının sahibi ve yatırım gerçekleştireceklerini neoliberal küreselleşme politikalarının Hut restoranlarının büyümesine kısmı, Türkiye’de bir özel sektörün işletmecisi İş Gıda ile olan franchise belirterek “Enerjideki uygulayıcısı olan egemen sermayeyi büyük katkı verdiklerini, tüm ilk ve en büyük hibrit yüzer GES’i anlaşmasını feshettiğini duyurdu. uzmanlığımızı yurtdışına taşımayı temsil eden siyasi partiler 2008’den bu restoranların global operasyonel olacak. Bunu Denizli’deki Adıgüzel Bunun gerekçesi olarak da İş ve global ölçekte yatırımlar yana gittikçe artan oranda işçi sınıfının standartlara uygunluğunun Yum! hidroelektrik santralına (HES) Gıda’nın Yum! Brands’in belirlediği hayata geçirmeyi hedefliyoruz. öfkesine hedef oluyorlar. Aslında, tam Brands onaylı bağımsız denetim entegre edeceğiz.” Marangoz, bu bir “devrimci durum” (yönetemiyorlar, standartları yerine getiremediği Suriye, Türk Cumhuriyetleri ve yönetilmek istemiyorlar) oluşmaya kuruluşları tarafından düzenli projenin standart güneş enerjisi ileri sürüldü. Bu konuda Yum! Balkanlar odağımızda” dedi. başlarken (bkz: meydan işgal olayları) yapıldığı vurgulanarak şöyle devam yatırımlarına göre yüzde 30 Brands Mali İşler Direktörü Chris Bir basın toplantısı düzenleyen sosyalist hareketin yenilgi mirasından, edildi: “Finansal kaygılarla, acele daha maliyetli olduğunu belirtti. Turner, “Fesih öncesinde birkaç ay ve yakın vadede verimliliğe nostalji kültüründen sıyrılarak yeni bir değerlendirme sonucunda Marangoz, ayrıca piyasa koşullarının boyunca sorunları çözmek ve destek de odaklanacaklarını belirten duruma uygun, teorik, örgütsel atılım alınan bu tek taraflı fesih kararına uygun olması durumunda bu yıl Gdz olmak için çalıştık” dedi. Yum! Marangoz şöyle devam etti: yapamamasının, bu kapitalizmde kültür ilişkin süreç devam ediyor.” Fesih, Elektrik ile Adm Enerji için halka arz Brands ayrıca feshedilen franchise “Hibrit güneş enerjisi santrali savaşlarının önemini kavrayamamasının Türkiye’deki 283 KFC ve 254 Pizza hazırlığı yaptıklarını söyledi. Şirketin sözleşmeleri kapsamında yasal (GES) yatırımları kapsamında 77 sonucu işçi sınıfı ve orta sınıflar, Hut restoranını etkiliyor. mevcut kurulu gücü ise 1180 MW. faşist hareketlerin etkisi atına girmeye işlem başlatacak. megavatlık (MW) bir kurulu güç başladılar. l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi Buna karşın İş Gıda’nın artışı planlıyoruz. Bunun 46 MW’lık kı SA... kı SA...