Katalog

Beyrut’ta yaşayan akademisyen Dr. Açıkgöz anlattı dishab@cumhuriyet.com.tr 30 EYLÜL 2024 PAZARTESİ DIŞ HABERLER 7 İsrail istihbaratının Hizbullah’a yönelik saldırılarının perde arkası da ortaya çıktı Takip yıllarca sürdü Erdoğan’ın Hamas- Hizbullah ayrımı ABD basını, İsrail’in srail terör örgütü, Hamas Siyasi Büro ‘Beş Lübnanlıdan 2006’da Lübnan’la yaptığı Başkanı İsmail Haniye’den sonra savaş sonrası Hizbullah’ı İHizbullah Genel Sekreteri Hasan birisi göç edebilir’ Nasrallah’ı da bir terörist saldırıyla öldürdü. yakın markaja aldığını yazdı. İsr Aİl saldırıları karşısında insani Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hizbullah’ın “Birim 8200”, Hizbullah’ın felaketin derinleştiği Lübnan’da H’sini ve Nasrallah’ın N’sini söylemeden, Lübnan’a başsağlığı diledi. Oysa daha Başbakan Necip Mikati dün her adımını izledi. İran’da birkaç hafta önce Haniye için yas ilan şimdiye kadarki en büyük göç ise İsrail’e verilecek yanıtla etmişti. dalgası ile karşı karşıya olduklarını Erdoğan’ın ikisi de İsrail’e karşı ilgili görüş ayrılıkları olduğu söyledi. Mikati, 5.4 milyon nüfuslu direnen örgütler olan Hamas ve Hizbullah ülkede 1 milyon kişinin evlerini iddia edildi. arasında neden bir ayrım yaptığı ortada: terk etmek zorunda kalabileceğini Hamas Sünni, Hizbullah Şii. azze’de katliamlarını sürdüren ifade etti. İsrail’in saldırılarını İsrail’in namluyu Lübnan’a durdurmasını isteyen Mikati, AKP’nin psikolojik savaşı Gçevirmesiyle Ortadoğu yeni bir ülkesinin “diplomasiden başka Erdoğan’daki bu tutum, haliyle Erdoğan ateş çemberinden geçiyor. İsrail’in, cephesine de yayılıyor. Örneğin AKP’ye seçeneği olmadığını” da belirtti. yakın A Haber’de Em. Albay Coşkun İran’ın müttefiki Hizbullah liderliğini Birleşmiş Milletler Mülteciler Başbuğ, Nasrallah’ın Mossad’a çalıştığını hedef aldığı saldırıların perde arkası İsrail’in 80’den fazla füze ile Yüksek Komiseri Filippo Grandi ise iddia edebiliyor, Hizbullah yöneticileri için düzenlediği saldırıda, n asrallah ve hazırlıkları basına yansıdı. en az 200 bin kişinin Lübnan içinde “satılmış kadro” diyebiliyor. dahil 20 Hizbullah üyesinin göçe zorlandığı, 50 bin kişinin de ABD’li New York Times gazetesi, Başbuğ’un gerekçesi ne peki? Hizbullah, öldürüldüğü açıklandı. komşu Suriye’ye gittiğini açıkladı. Nasrallah ve komutanları sayesinde İsrail’in, işgalini sonlandırmak İsrail’i cehenneme çevirmiyormuş! Çünkü zorunda kaldığı 2006 Lübnan savaşı Hizbullah’ın attığı füzeler havai fişek kalesi Dahiye’de kurmayları ile Komutan Yardımcısı Tuğgeneral isterken Pezeşkiyan bunu yapmanın sonrası oluşturduğu istihbarat gösterisinden ibaretmiş! O zaman neden toplantı halindeyken saldırma Abbas Nilfuruşan’ın öldürülmesine İsrail Başbakanı Netanyahu’nun modelini merceğine aldı. Gazeteye öldürülmüşler peki? Kullanım süreleri kararının yakın zamanda alındığını ilişkin yeni bir gözdağı verdi. İran savaşı genişletmek için kurduğu dolmuşmuş! konuşan yetkililere göre İsrail, Albay rütbesine gelmiş biri, hepsi bir Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ileri sürdü. tuzağa düşmek anlamına geleceğini bu yenilgiden sonra Hizbullah’ın yana, Nasrallah liderliğindeki Hizbullah’ın “Korkunç suç yanıtsız kalmayacak” savundu. Reuters’a konuşan derinliklerine nüfuz etmek için İsrail’i 2006’da nasıl yenilgiye uğrattığını Kabinede görüş ayrılığı diyerek “her türlü “diplomatik, yasal, kaynaklar ise dün enkazdan çıkarılan “Birim 8200” adlı siber-dijital bilmiyor olamaz. Tüm bu psikolojik savaş Öte yandan İsrail televizyonu Kanal politik ve uluslararası kapasitenin” Nasrallah’ın cansız bedeninde argümanları, Erdoğancılığı, yani Sünni istihbarat toplayan, aynı zamanda 12 ise Nasrallah’a saldırı planının siyasal İslamcılığı savunabilmek için... kullanılacağını savundu. doğrudan bir yara olmadığını ve ölüm kod çözmekten sorumlu olan ekip Unutmadan; bu cephenin bir kesimi de geçen pazartesi tamamlandığını New York Times başka bir oluşturdu. Haberde, “Lübnan’ın nedeninin patlamanın şiddetinden Nasrallah’ın ölümünü kutlayan İdlib’de ancak kabine toplantılarında ise bazı haberinde ise İran hükümeti içinde derinliklerine hassas istihbarat kaynaklanan travma olduğunun besledikleri cihatçı örgütlerdir. bakanların suikasta karşı çıktığını Nasrallah’ın öldürmesine nasıl karşılık görevleri” için gizli komandolar anlaşıldığını söyledi. iddia etti. Habere göre aşırı sağcı Mezhepçilik ve İran karşıtlığı verileceği konusunda görüş ayrılıkları gönderildiği kaydedildi. Birim Hizbullah’a yeni darbe Erdoğan cephesi, TV ve gazeteleri Maliye Bakanı Betzalel Smotriç olduğunu iddia etti. Haberde Tahran 8200’ün Hizbullah’ın cep telefonu ve ile aylardır İran karşıtlığı yapıyor. İran’ın ile Bölgesel İşbirliği Bakanı David Diğer yandan İsrail ordusu, dün diğer cihazlar üzerinden iletişimine yönetimindeki muhafazakârların güçlü neden İsrail’e savaş açmadığını, neden Amsalem, “ordunun Gazze’de devam yaptığı açıklamada, Dahiye’ye önceki sızmak için son teknoloji araçlar bir karşılık verilmesi için bastırdığı, İsrail topraklarına sürekli füze fırlatmadığını eden faaliyetlerine zarar verebileceği” gün düzenlenen hava saldırısında, kullandığı ve elde edilen bilgilerin İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud sorguluyorlar. Bunları sorgulayanlar, daha düne kadar hava kuvvetlerine iletilebilmesi için gerekçesiyle Nasrallah’ın öldürülmesi Pezeşkiyan’ın başını çektiği ılımlıların Hizbullah’ın önleyici güvenlik birimi İsrail’le ticareti bile savunanlar oysa! Çünkü yeni ekiplerin kurulduğu aktarıldı. planına itiraz etti. Yine de saldırıya ise itidalden yana olduğu belirtildi. komutanı ve merkez konseyi üyesi meseleleri İsrail karşıtlığından çok, Sünni Gazeteye konuşan İsrailli yetkililer, kabineden onay çıktı. İddiaya göre sertlik yanlıları Tahran’ın Nebil Kavuk’un öldürüldüğünü de siyasal İslamcı bakışla, Şii İran’a karşı Nasrallah’ın aylardır izlendiğini ve Bu arada Tahran, geçen cuma günü İsrail’i “İran’ı vurmaktan caydıracak” duyurdu. Lübnan’a füze saldırıları pozisyon almak! İsrail’e mühimmat taşıyan ABD askeri cuma günü, örgütün Beyrut’taki yapılan saldırıda İran Kudüs Gücü bir saldırıyla karşılık vermesini dün de devam etti. uçaklarının İncirlik’i kullanmasına itiraz etmezler, İsrail’e istihbarat sağlayan Kürecik Radarı’nın kapatılmasını istemezler, İsrail’e destek için Doğu Akdeniz’e gelen ‘İç savaştan sonra ABD savaş gemisiyle tatbikat yapılmasına itiraz etmezler, İsrail’e destek için İzmir’e en karmaşık dönem’ ‘Yeni Düzen’, yine kaos demirleyen ABD savaş gemisine karşı ses çıkarmazlar ama İran İsrail’i vurmuyor diye şikâyet eder, Nasrallah’ı Mossad DOĞA ÖZTÜRK mensuplarını ve genel olarak NALAN YAZGAN ajanı olmakla suçlamaya kalkarlar. ABD Irak’ın başkenti Şiileri sarsmış olsa da mezhep Gün geçtikçe ve İsrail’e karşı mücadele diye de zincir Bağdat’ta dün BEyr ut’un güney aidiyetinin güçlü olduğu kahve dükkânlarını basıp insanların elindeki şiddetini artıran Hizbullah lideri banliyösü Dahiye kahveyi dökerler. Lübnanlıları birleştirmiş İsrail saldırıları, n asrallah için Kısacası kahve dükkânlarındaki 2006’daki İsrail-Hizbullah görünüyor. Nasrallah’ın ardından Lübnan’da sembolik antisiyonist, gazete manşetlerindeki savaşından bu yana en büyük Hıristiyandan Dürzisine hatta günlük hayatı felç cenaze töreni antiemperyalist maskeleri İncirlik ve İsrail saldırısıyla vuruldu. İsrail’in Sünnisine kadar Lübnanlılar, etti. Lübnan’daki düzenlendi. Kürecik tesislerine kadardır; orada “Yeni Düzen” adını verdiği yas tutuyor ve başarılarından son durumu ABD’nin müttefiki olurlar! saldırıda uçaklardan atılan 900 bahsediyor. Cumhuriyet’e kilogram ağırlığındaki sığınak İran’ın başını çektiği İsrail değerlendiren İsrail ABD-İran savaşı istiyor delici bombalar, tüm Beyrut’u karşıtı “Direniş Ekseni”nin en Beyrut Amerikan İsrail, ABD’yi İran’a saldırtabilmek sarsarken yaşamını yitirenlerin önemli aktörlerinden olan için uğraşıyor. İran’ı önce diplomatik Üniversitesi’nde sayısının 400’e ulaşabileceği temsilciliğini vurarak, ardından Hizbullah, aldığı ağır darbelerle Tarih alanında misafiri Haniye’yi öldürerek tahrik etti. iddia ediliyor. Hizbullah Genel sarsılmasına rağmen henüz çalışmalar yürüten Netanyahu’nun amacı ortada: İran Sekreteri Hasan Nasrallah’ın müttefiklerinden kayda değer Dr. Öğr. Üyesi Ümit Fırat Açıkgöz, saldıracak, ABD İsrail’i korumak zorunda ölümü, klasik deyişle bir destek görmedi. Liderini Nasrallah’ın ölümünün ülkede kalacak ve ABD-İran savaşı çıkacak. Ortadoğu’da oyunun kurallarının ve yönetim ekibinin tümünü büyük bir duygusal patlama Tahran bu tuzağa düşmemek için ölçülü değişeceğini gösteriyor. kaybeden Hizbullah, uluslararası yarattığını söyledi. Son günlerde yanıt verdi. İsrail Başbakanı Binyamin arenada yalnız bırakılmasına Netanyahu bu hedefe ulaşmak için yaşananların toplumun her kesimini ilan eden Hizbullah, İsrail’i kuzey Netanyahu, 7 Ekim’in ardından şimdi de Hizbullah’a saldırıyor. Önce aldırmadan direnişi devam etkilediğini, sağlık sisteminden Hizbullah komutanlarının çağrı cihazlarını sınırı boyunca yeni bir cephe açmaya “sınırlar değişecek” dedi. Çoğu analiz, ettirmeye çalışacaktır. Hizbullah’ın eğitim sistemine bütün ülkeyi felç patlattı, ardından Nasrallah’ı öldürdü. zorladı. Bunu yaparken kendince sınırlar bu sınırların Gazze Şeridi olduğunu medya yüzü olarak bilinen Genel ettiğini aktaran Açıkgöz, okulların Netanyahu’nun amacı yine aynı: Hizbullah çizip çatışmaları belli bir çerçevede işaret ederken İsrail-Lübnan hattını da Sekreter Yardımcısı Naim Kasım’ın güney Lübnan’dan kaçan insanlar ve İran saldıracak, ABD İsrail’i korumak ve sivillerden uzak tutmayı planlayan kapsadığı pek düşünülmemişti. Ama yeni lider olması gerekir. Ancak Haşim için yurda çevrildiğini anlattı. zorunda kalacak ve ABD-İran savaşı Hizbullah. İsrail’in de kendisiyle bir 8 Ekim’de de çatışmanın Lübnan’a Seyfettin de Nasrallah’tan sonra Hastanelerin ise acil olmayan çıkacak. dengeye ulaşıp bu cepheyi kapatmayı uzanacağına ve bölgesel bir savaşı Hizbullah genel sekreteri olması Bunu herkes görüyor ama Sünni siyasal hastaları kabul etmediğini bildiren amaçlamasını bekliyordu. İsrail ateşleyebileceğine dair göstergeler İslamcı iktidar, “İran neden İsrail’i vurmuyor” için yıllardır yetiştirildi. Nasrallah’ın Açıkgöz, “Savaşın bundan sonraki diye şikâyet ediyor. Netanyahu’dan sonra için zamanla daha belirginleşen ise aslında çok açıktı. kuzeni olması itibariyle fiziksel olarak seyri konusunda halkta büyük bir İran’ın saldırmasını en çok isteyen kesim kuzeyinde Hizbullah varlığının kendisi Hizbullah’ın şok olduğu saldırılarda benziyorlar. Fakat Nasrallah, liderliği kaygı var, ‘Kara harekâtı olacak mı’ durumundalar. açısından bir bataklık olduğuydu. öldürülen Nasrallah, 2000’de Güney boyunca direniş hareketi bağlamında şeklinde. Lübnan, iç savaş bittiğinden Görünen o ki İsrail, Hizbullah ile karşılıklı Lübnan’ın kurtarılması, 2006 Temmuz ılımlı olarak kabul edildi. Tarihi bir figür bu yana 2006 savaşı da dahil olmak Ölmeyi göze alanlar kazanır çatışma oyununu oynamak yerine Savaşı’ndaki başarısı ile hem askeri olarak etkisi ve statüsü yadsınamazken üzere bu kadar kaotik bir durumla Bölgesel savaş riskini görenler için örgütü yok etme hedefine yönelik bir ve siyasi lider hem de karizmatik bir yaklaşımı genellikle pragmatizmle karşılaşmamıştı” dedi. tablo net. Örneğin Rusya Dışişleri Bakanı planı yürürlüğe koymuştu. Nasrallah’ın ikon olarak yeni bir “Nasır” olarak karakterize edildi. Sergey Lavrov, “İsrail’in İran ve Hizbullah’ı özellikle 2006 savaşından bu yana tanımlanıyordu. Nasrallah’ın karizması ‘Bir devlet için bile yıkıcı’ tahrik etmeye çalıştığını”, “İran’ın sorumlu geliştirdiği dikkatli çatışma dengesi de ve askeri komutan, siyasi lider ve kültürel n etanyahu pişman olabilir bir davranış sergilemeye devam ettiğini”, Nasrallah’ın ölümüyle birlikte “bunun gerekli olduğunu ve kayda geçmesi İsrail’in lehine önemli ölçüde değişti. ikon rollerini birleştirme becerisi onu Seyfettin, Nasrallah’ın tüm Hizbullah içerisinde bir kaosun gerektiğini” belirtiyor. farklı kıldı. Hizbullah, İran tarafından entelektüel ve yönetim niteliklerine hüküm sürdüğünün tahmin edildiğini ABD-İsrail-İngiltere cephesine karşı ‘Direniş Ekseni’ kırıldı mı? destek gören ancak Lübnan’da sahip ancak muhtemelen daha saldırgan belirten Açıkgöz, “Hizbullah, aktif mücadele uzun soluklu ve inişli çıkışlıdır. sahada inşa edilen bir taban hareketi Beyrut üzerinde gece gündüz uçan bir duruş benimseyecek ve Nasrallah’ın durumda ama bu darbeler, örgüt Kimse Haniye ve Nasrallah suikastlarıyla fakat Nasrallah, onu İsrail’e meydan insansız hava araçlarının vızıldaması, diplomasi odaklı liderliğinden daha aldanmasın: Ölmeyi göze alanlar, tarihinde karşılaşılanlara benzemiyor. okuyabilecek bir örgüt haline getirdi. İsrail’in Lübnan’ın her hareketini izlediği militan bir duruşa geçecektir. Bu hiçbir öldürenleri en sonunda hep yener! Bir devlet için bile çok yıkıcı darbeler. hatırlatıyor. İsrail, birkaç gün içinde şekilde İsrail’in güvenlik çıkarlarına Kısa vadede ne yapacaklarını Hata neredeydi? Beyrut’un güneyindeki Dahiye semtinde uygun değil. Netanyahu, Nasrallah’ı kestirmek çok zor ancak toparlanma Hizbullah, İsrail ile sınırlı çatışmalarla Hizbullah’ın üst düzey komutasının öldürdüğü için pişman olabilir. Kesin sürecine gireceklerdir. Hizbullah Aşırı sağ karşıtı kontrollü gerginlik oyununu oynama neredeyse tamamını suikastlerle saf dışı olan, İsrail saldırılarından sonra çok derinlikli ve Lübnan toplumuna yeteneğini yanlış hesapladı. Gazze’deki bırakmayı başardı. Ortadoğu’da “alışılan kaostan” yeni bir nüfuz etmiş bir örgüt. Bir paralel koalisyon arayışı çatışmaları sonlandırmayı hedeflediğini Hizbullah liderinin ölümü, örgüt kaosa doğru hızla yol alındığı. devlet yapılanması ki çok daha Avustury A’DA federal parlamentonun esaslı kurumları, kendi bankası, üyelerini belirlemek için dün kurulan komünikasyon sistemi olan bir örgüt sandıklardan ilk belirlemelere göre aşırı ve siyasi parti” diye konuştu. ‘İsrail’in amacı tek hedef olmaktan kaçınmak’ sağcı Özgürlük Partisi (FPÖ) yüzde 29 oy Bu süreç içinde Lübnan’da yabancı oranıyla birinci sırada çıktı. İkinci Dünya olmanın da zorlaştığını aktaran MERT CENGİZ ateşiyle yani kendi silahlarıyla yok düşmanlarını zayıflatmak için bu saldırgan Savaşı’ndan bu yana ilk kez aşırı sağ birinci Açıkgöz, “Gidilecek yerler var etmek. Dış tehditlere ve saldırılara ve acımasız politikasına devam edecektir. parti olurken FPÖ lideri Herbert Kickl, gidilmeyecek yerler var. Hizbullah’ın İsr Aİl, 8 Ekim’den bu yana süren alışık olan İsrail, böylece olası Ancak ‘Ortadoğu tamamen yangın yerine sonuçların belli olmaya başlamasıyla yaptığı hâkim olduğu mahallelere gidilmiyor. Lübnan saldırılarını genişleterek terör saldırılarının coğrafyasının dönsün, Arap Baharı gibi yeni bir kaos ve açıklamada, “tüm partilerle koalisyon Hizbullah da orada yabancı görmek bölgede yarattığı yeni denklem genişlemesiyle kendisine verilen belirsizlik başlasın’ düşüncesi, ters etki kurmak görüşmeye hazır olduğunu” söyledi. istemiyor. ‘Dikkatli olmakta fayda tartışılıyor. Cumhuriyet’e desteğin artacağını öngörüyor” yaratabilir” ifadelerini kullandı. Ortadoğu İktidarın büyük ortağı merkez sağ Avusturya var’ gibi bir anlayış hâkim. Lübnanlı değerlendirmelerde bulunan Demir dedi. Demir, bu yöntemle ülkelerine atıfla aralarında sorun olan Halk Partisi (ÖVP) yüzde 26 ile ikinci, Sosyal olmayan insanlar kaygılı. Beyrut’tan Galatasaray Üniversitesi İsrail’in bölgede tek hedef tarafların İsrail karşısında birleşebiliceğini Demokrat Parti (SPÖ) ise 20 puan üçüncü ayrılmaya çalışanlar var, bir kısmı Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden olmaktan kurtulacağını düşündüğünü söyleyen Demir, “Ukrayna örneği, savaşta sırada yer aldı. İktidarın küçük ortağı ayrılabildi. Ancak olaylar o kadar Doç. Dr. Ali Faik Demir, İsrail’in tehlikeli belirtti. İsrail’in bir diğer beklentisine müttefikler ve destek konusunda dünyaya Yeşiller yüzde 8, liberal Yeni Avusturya hızlı gelişti ki insanlar kendi şahsi hamlelerini ve olası yansımalarını yönelik Demir, “İsrail karşıtı liderlerin büyük dersler sundu. Artık yeni bir Partisi ise yüzde 9 oy aldı. ÖVP’li Başbakan stratejilerini de geliştiremediler. yorumladı. Demir, İsrail’in istediği, “terörü öldürülmesiyle karşı tarafta güvensizlik ve dünyadayız ve eski anlayışlarla yeni düzeni Karl Nehammer ise daha FPÖ ile koalisyon Havayollarında bilet yok, büyük bir bitirmek” söylemi aracılığıyla “terörü dağılma düşleniyor” diye konuştu. inşa etmek mümkün değildir” yorumunu kurmayacaklarını belirtti. SPÖ ise aşırı sağ kaos hâkim... ” sözleriyle izlenimlerini bölgeye yaymak”, yani düşmanlarını terör “İsrail, gücünü göstermek ve yaptı. l İst An Bul karşıtı koalisyon çağrısı yaptı. aktardı. l An KAr A Haftanın KONUĞU