Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 9 AĞUSTOS 2024 CUMA 2 olaylar ve görüşler Hapishanenin Doğuşu Av. Ed A Kurt Düşünce alet edavat kutusu yeniden dönerek anlamaya içindeki malzemeler itibarıyla; çalışmak anlamlı. Dünya tarihi ichel Foucault, bilim (sosyoloji, psikoloji, bir maduniyet öyküsüne temelli başlıkla aynı adlı felsefe vb.), kültür ve sanatın ancak bu sadece insanın olduğu Meserinde, siyasi yokluğu ile kuşatılmıştır. bir öykü değil; posthümanizmle iktidarın; kişi üzerinde nasıl Bunlar yerine yanlılıkların birlikte artık merkezde doğa ve bir güç uyguladığını, onu nasıl altı çizilir ve bu yanlılıklar ona içkin tüm canlılar da var. tipleştirdiğini ve yine siyasi üzerinden yaratılan karşı Dünyada yaşayan tüm iktidarın bireyselleşmeyi argümanla (düşmanla) canlıların dört milyar yıldır engelleyen klasik biçimlenişini mücadele eder görüntüsü, sahip olduğumuz ortak anlatırken hapishanenin iktidarın gücüne güç katar. DNA’dan geldiği tartışılmaz toplumsal yapı ile ilişkisini Bu hapishanede bireyin içine şekilde ispatlı ve bu yüzden derinlemesine incelemektedir. düştüğü duruma başka türlü evrim bir kuram değil; bir Benzer şekilde kitle toplumu bakabilmesi için daha nesnel olgu aslında. Ancak bunun üzerine yapılan çalışmalarda bir kendilik bilgisi geliştirmesi dillendirilmesi, “müfredat”ta da kitleyi oluşturan kişilerin mümkün değildir. anlatılması yasak. Çünkü kendi bireyselliklerinin Darwin’in tehlikeli bulunan Bütünsel özgürleşim İnsanın öznelliği silikleştiği ve tek başlarına fikrine göre, önce akıl değil olsalar eylemeyeceklerine Birey derinlemesine doğal seçilim gelmektedir. ya da eylemeye cesaret bakmaktan, esnek ve hızlı Başka bir hapishane de bilgi edemeyeceklerine ve bakabilme yeteneğinden ve kirliliğine kasıtlı olarak maruz ve hayvan hakları inanmayacaklarına, kitleyle yaptıklarının, olduklarının bırakılmak, yukarıda açıklanan birlikte kolaylıkla yöneldikleri anlamından yoksundur. Tüm bu gerekçelerle... tespit edilmiştir. sebeplerden ötürü Pierre Simon Prof. Dr. Çağatay ÜStÜN mesi ve bunun geciktirilme- meden, sadece beslenme ‘Tımarhane’ De Laplace’in teorisinde olduğu si akıl ve vicdan dışı bir du- amacının gözetildiği sokak EgE ÜnivErsitEsi tıp Usta demogoglar gibi, “o argümana ihtiyaç Sokak hayvanlarının FakÜltEsi tıp tarihi vE rumdur. Evcillikle kastedi- canlıları için bir rehabilitas- Frankfurt okulu ve eleştirel duymadım” deme cesaretine katledilmesini öngören kanun Etik anabilim Dalı başkanı lenin ne olduğu yerine, bir yonun sağlanamadığı görül- teori, itaat eden benlikle siyasal sahip değildir. teklifi yasalaştı ve Resmi canlının çektiği acı ve ıstıra- mektedir. Bunlardan özel- yapılanmalar arasındaki ilişkiyi on günlerde konuşulan Louis Althusser, Marx’ı kendi Gazete’de yayımlandı. Tüm bın varlığı üzerinde yoğun- likle köpeklerin grup oluş- derinlemesine incelemiştir. Ssokak hayvanları kanu- tabiriyle yeniden okumuş itirazlara, tepkilere ve soruna laşmak gerekmektedir. turup saldırgan tutum ser- İtaat ilişkisini Nazi örneğindeki nuna atıfta bulunarak bu ve insanın öznelliğinin, ilişkin öldürme dışında gilemesi, istenmeyen olay- Büyük dönüşüm gibi korkunç ve kanlı kılan görüşleri paylaşıyorum. özgürlüğünün, iradesinin alternatif çözümlerin varlığına ların yaşanması ikilemle- şeyin ne olduğunu, uygarlığın Batı’da ekosistem ve veje- Üretim çiftliklerindeki vb. yapılanmaların zeminini rağmen. Anayasa Mahkemesi rin artmasına neden olmak- huzursuzluğu kavramı taryen anlayışa Steve Best, merhametsizliğin yoğunlu- anlamak için buraya, “de facto” lağvedildi... Hatay’ın tadır. nezdinde Freudyan bir etki Tom Regan, Gary Francio- ğu etik sorgulamayı çoğalt- Marx’a yeniden başvurmak seçilmiş vekili ve dolayısıyla Bakış açışı ile araştırmıştır. Frankfurt ne gibi düşünürlerin katkı- maktadır. Eğer canlılar için gerektiğini söylemiştir. Charles Hatay halkının iradesi ekolü ve eleştirel teorinin en sı, hayvan sömürülerinin bir özgürlük ve hak arayı- Asıl sorun baktığı evcil Dickens’ın romanlarına hukuksuz bir şekilde hapiste. büyük soru işareti, kitleleri insani bir hale (!) dönüştü- şı içinde olunacaksa, bunun hayvanları bir süre sonra baktığınızda kent çeperine Sosyal medya erişimi, iletişim, hızlıca kendine çekecek, onları rülmesine yönelik eleştiri- bütün canlılar için ve sınıf- sokağa terk eden kişilerdir. yığılan işçi mahallelerinin bir kişinin iki dudağının manipüle edecek gamalı haç leri kapsamaktadır. İnsanın landırma yapılmadan ger- Bu ikilemin çözümü; bah- tasvirini görürsünüz. Bu tasvir arasında. Çifte vergilendirme, gibi sembollerin başarısıdır. hayvan türleri ve canlılar- çekleştirilmesi gerekmek- sedilen bütünsel özgürle- aracılığıyla aslında büyük bir ek MTV, emekli maaşına Kitle güçtür ve usta la bir arada yaşayabilmesi tedir. Özellikle süt ve et en- şim anlayışının sisteme da- hapishane ve bu hapishanede yapılan cüzi güncelleme. demogoglar elinde Nazi için geleneksel alışkanlık- düstrisi şeklinde isimlen- hil edilmesi ve hayvan hak- büyük bir yoksulluk görülür. Pahalılık, konut sorunu, örneğinde de görüldüğü üzere larınnı terk edilmesi, belli dirilen anlayışın sürme- larında bunun rehberliğin- yandaş firmaların vergiden Eşitsizlik oldukça tehlikeli bir silaha türlere yönelik hak sağlama si, hayvanlara verilen hak- de ilerlenmesidir. Kanun- muafiyetleri... Adaletsizlik, dönüşebilmektedir. Diğer tarafta ise büyük bir yaklaşımının bütünsel bir ların sadece kedi ve köpek lar etik tavsiyelerin ötesine muhalefet belediyelerini Kitle toplumu içinde yaşayan zenginlik ancak bu 1970’lerin duruma dönüştürülmesi ge- üzerinden yaygınlaştırıl- geçmiş ve nihai karar oluş- çalışamaz kılmak için akla birey (tekil), (tikel ya da tümel sonunda çökmüş; 1974’teki rekmektedir. İlerleyen tek- mak istenmesi bir algı ya- turan öğelerdir. Öncelikle gelmeyen hamleler, nepotizm, tarafından) kuşatılmışlıklar petrol krizi ve diğer krizlerle nolojiyle yapay et üretimi- nıltmasından ibarettir. Bu- etik olanın bulunması, hay- akademiden bürokrasiye hapishanesinde hapistir. birlikte modernitenin nin gerçekleştirilmesi, çift- gün dünyada tartışılan ko- vanların mal statüsünden devletin ve maalesef siyasi Şeylere kültürel olarak tarafsız vaatlerinin gerçekleşmediği liklerde vahşi üretim tek- nu aslında budur ve henüz acilen çıkarılması ve bakış partilerin içinde koltuklarına bakabilme ve yanlılıklarını bir ortaya çıkmıştır. Eşitsizlik niklerinin bir kenara bıra- hayvan haklarında büyük açılarının değiştirilmesidir. yapışan “babişko Asumanlar”, kenara itebilme yeteneğinden bağlamında Doğu-Batı bloku, 68 kılarak et tüketim alışkanlı- dönüşüm gerçekleşememiş- Hayvan hakkı sorunu tü- mantıksızlık vs... Kısacası sürekli olarak yoksun vb. hiyerarşik gruplaşmalarla ğının içeriğini değiştirmek tir. Kuzuların et temini ve mel şekilde değerlendiril- hepimiz hapisteyiz. bırakılmak istenmektedir. şekillenen yeni dünyayı Marx’a durumundadır. damak zevki için kesilme- melidir. Bir serçenin, bir Belki de tımarhanede... Evcil hayvan kategori- si, yavru hayvanların anne- karganın, bir balığın yaşam sinin kedi, köpek ve diğer lerinden kısa sürede farklı hakkını gözetmiyorsanız, bazı canlı türleriyle sınır- amaçlar için ayrılması, ku- bunu sadece sokak hayvan- lı tutulması etik bir yakla- luçka makinelerinden çı- ları başlığı altında talep edi- şım değildir. 2013 yılında kan civcivlere uygulanan yorsanız izlenen yol yanlış Hindistan’da kabul edilen kabul edilemez uygulama- demektir. Yüzyıllardır ge- şekliyle, insan olmayan kişi lar acı ve şiddet oluşturma- lenek haline dönüşmüş tu- (non human person) kavra- nın farklı biçimleridir. Yü- tarsız anlayışlar hızla terk mı ne yazık hızlı yayılan bir reğimizle mi, vicdanımızla edilmeli, havyan ve doğa ekol olamadı. Evcil hayvan- mı, gastronomi tutkumuz- arasındaki iletişim ilkeli ve lara tanınması istenen hak- la mı yoksa akıl yoluyla mı tutarlı bir hale getirilmeli- ların et ve süt ürünlerini karar vereceğiz? dir. Değişimler zordur an- sağlayan canlılara verilme- Bireysel olarak sahiplen- cak imkânsız değildir. Yurdumuzdan vazgeçmemek mak için ara yollardan geçer- atılma nedeni. Mahkemeye Erd Al A t ICI sin. Kimi zaman umutsuzluğa veriyorsunuz, mahkemelerden Eğitimci/Yazar düşer, bunalırsınız. Eve kapa- kısa sürede sonuç alamıyorsu- nırsınız aylarca. nuz. Ya da korkuyorsunuz, ye- TÜİK 2023 yılı Uluslarara- Ülkemizde tıp ve kimi mü- ni bir iş başvurusunda bu ge- sı Göç İstatistikleri’ni açıkladı. hendislikler dışında han- rekçe gösterilerek işe alınma- Türkiye’den göç edenlerin sayı- yız diye, vazgeçiyorsunuz. gi okuldan mezun olursanız sı 714 bin 579’a çıkmış. Bunlar- olun, iş bulmanız çok zor! İş Bir de sayısı neredeyse bir dan 291 bin 377 Türk vatandaşı. bulabilenler ise başka sorun- milyona yaklaşan atanma- Göç edenlerin yaş ortalaması- larla karşı karşıya kalır. Söz- yan öğretmen gençler var. Al- na bakınca, büyük çoğunluğun gelimi, on sekiz yıl okuyup tıp tı, yedi yıl, on yıl bekleyenler eğitimli gençlerden oluştuğu doktoru olmuşsunuz, dört yıl var aralarında umudu kesip in- görülüyor. ihtisas yapmışsınız ve bir dev- şaatlarda çalışanlar, asgari üc- Peki, gençler ailesini, sevdik- let hastanesinin acil servisine retle kasiyerlik yapanlar, sına- lerini, yurdunu geride bırakıp atanmışsınız. Öyle yoğun ça- vına girip bekçi ya da özel gü- neden başka ülkelere gidiyor? lışıyorsunuz ki soluklanmaya venlik olanlar, bu bekleyişe da- Bunun pahalılık, işsizlik, ge- yanamayıp intihar edenler. vaktiniz yok! Her beş dakika- lecekle ilgili umutsuzluk, da- Hiç üniversite eğitimi ala- da bir hastaya bakmak zorun- ha insanca yaşam gibi birçok mayan gençler ise tarımda, sa- da kalıyorsunuz. Sık sık kavga- nedeni var, ama sanırım en lar çıkıyor. Belinde silahla ge- nayide, hastanelerde, otel- önemlisi, gençlerin vatanında lenler var. Yaşamını güvende lerde, restoranlarda, inşaat- kendilerini değerli hissetme- değil, zır cahil adamlar gelmiş, ta her türlü zorlukla, yaşamsal dikleri için yaşadıkları ruh kır- sizden hesap soruyor, size işi- bir mücadele veriyorlar. Her ay gınlığı olmalı... nizi öğretiyor, saldırıyor, dövü- onlarca çocuk işçi ve genç, çok yor, hatta öldürüyor. ağır koşullarda çalıştığı için Adalete güven  ölüyor. Yine, en az 17-18 yıl okuyup mü- Öyle ya, ülkenin en iyi okul- İnsanca yaşam umudunu yi- hendis olmuşsunuz. KPSS’yi ka- larını bin bir sıkıntı içinde, yıl- tiren genç doktorlar, mühen- zanmanız bir şey ifade etmiyor, larca dirsek çürüterek bitiri- disler, sağlık çalışanları valizi- torpilli olanlar “mülakatta” si- yorsunuz, sınavları iyi derece- ni toplayıp yurtdışına gidiyor. zin önüne geçiyor! lerle geçiyorsunuz ama “mü- TÜİK’in açıkladığı rakamlar da Hadi kamuya bir şekilde gir- lakat” denilen saçmalığı geçe- bunu net biçimde gösteriyor. diniz diyelim ama doğru ve ye- miyorsunuz... rinde düşünmekten yoksun, li- Üniversiteyi bitirmişsiniz, Doğacak güneş yakatsiz yöneticilerin elinde- yüksek lisans yapmışsınız size siniz. Bu kişiler işi bilmiyor- Sevgili gençler, çektiği- iş yok! Her başvurduğunuz ka- lar, bilmediklerini de bilmeyip pı suratınıza kapanıyor. Ama niz acılar ortada, bütün bu gencecik çocuklara psikolojik duyuyorsunuz ki bir siyasi par- olumsuz koşullara rağmen, şiddet uyguluyorlar. ti liderinin kızı “TBMM’de işe ülkemizden vazgeçmemek Özel kurumlara başvuruyor- başlamış, hem de sınava bile gerek! Yılgınlığa düşmeden, sunuz, asgari ücret teklif edi- girmeden...” Ya da bir rektörün umudunuzu diri tutup, hu- yor patronlar size. İşe girdiniz kızına “adrese teslim kadro” kuk içinde demokratik kitle diyelim, bu sefer orada baskı- açılmış. Doğal olarak adalete örgütlerine katılıp mücade- ya maruz kalıyorsunuz. Tazmi- duyduğunuz güven sarsılıyor! le etmek gerek! Elbette, bir Türkiye’de işsizliği bilen bi- natsız, işten atılıyorsunuz, si- gün bu ülkeye de güneş do- lir. Cebinde çay paranız bile ol- ze sahip çıkacak, savunacak, ğacaktır. Kim bilir, belki de madan dolaşırsınız sokaklar- bir kurumunuz yok arkanızda. da. Tanış biriyle karşılaşma- Sendikalı olmak zaten işten çok yakındır...