Katalog

18 AĞUSTOS 2024 PAZAR 2 PAZAR YAZILARI Huberta’nın efsane elif GünSel olma yolculuğu 930 yılının bir sabahı, Keiskamma evcil hayvanı” olarak kategorize Nehri’nin kıyısındaki gözlerden etti ve avcıların yakalamasını veya KUZEY DENİZİ 1uzak bir çiftlikte, yaşlı nine öldürmesini yasakladı. mutfağında küçük torununa kahvaltı Hepimiz bu noktada Huberta’nın hazırlarken iki el silah sesi duydu ve epik yolculuğunun harikulade bir CAZ FESTİvALİ “Oh Tanrı’m, umarım bu Huberta nehirde kendi ailesini kurmuş ve değildir!” diye haykırdı. Dermansız mutlu mesut yaşarken sonlanmasını bacakları izin verdiğince sesin geldiği dilerdik değil mi? Ne yazık ki Huberta vE KAFE DİZZY yere doğru hızlı adımlarla ilerlemeye için bu tür bir mutlu Hollywood başladı. Nehir kenarına vardığında filmi sonu yoktu. Üç avcı, Huberta’yı otterdam müzikal bir şehir ve uzun Huberta’nın cansız vücudunun Afrika güneşi altında güneşlenirken süredir cazın başkenti olarak anılıyor. akıntı yönüne doğru nehir yüzeyinde ortada hiçbir neden yokken vurdu. R1950’lerden 1980’lerin sonuna kadar sessizce süzüldüğünü gördü. Yaşlı Ölüm haberi ülke genelinde utanç, şehir caz sahneleriyle meşhurdu. Son yıllarda ninenin haykırışlarındaki çaresizliğe dünya çapında şok dalgaları yarattı. caz mekânları oldukça azaldı ancak şehir ve şaşkınlığına anlam veremeyen üç İnsanlar başsağlığı kartları, bağışlar büyük bir caz etkinliğine ev sahipliğini kaçak avcı, soy ağaçlarına nesiller ve çelenkler gönderdi. boyu sürecek bir utancın ve lanetin Ulusal tepki üzerine, Huberta’nın yapmaya devam ediyor. Geçtiğimiz haftalarda tohumunu ektiklerinin farkında katillerine kraliyet evcil hayvanını sabırsızlıkla değildi. öldürdükleri için yüksek miktarda beklenen North ceza kesildi. Avcılar, Huberta’nın kim Sea (Kuzey Efsane doğuyor olduğunu bilmediklerini söyleseler Hipopotamlar genelde gruplar etti ve kendisine zarar vermek isteyen Denizi) Caz Güney Afrika’da doğan bir de yükselen tepki dalgasına karşı halinde yaşayan, yaşadıkları insanlardan kaçma konusunda usta Festivali hipopotam (su aygırı), 1928 yılının duramadılar. Bugün bile Huberta’yı bölgeye sadık, otçul ve sakin oldu. Bir süre sonra mola verdi ve Rotterdam’da bir sabahı uyandı. Havada serin öldüren üç avcının torunları, hayvanlardır. Ancak herhangi bir Mhlanga Nehri’nin ağzındaki lagüne düzenlendi. bir çisenti vardı, pörtlek gözleriyle vicdanlarını rahatlatmak için Huberta tehlike hissettiklerinde son derece yerleşti. Yeni evinden ve yeni yayılan 1976 yılından etrafındaki yemyeşil otlağı taradı ve adına dernek kurup atalarının ismini öfkeli ve saldırgan olabilirler. Bir ününden keyif aldığı her halinden bu yana her azametli bir kararlılık içinde hantal temize çıkarmak için kitaplar yazıyor, hipopotam ile vahşi habitatında belli oluyordu. Hayranları onu meyve, yıl sabırsızlıkla vücudunu hareket ettirdi. Dünyanın, kamuoyunu dönemin gerçekleri ile karşılaştığınızda öldürülme şansınız şeker kamışı ve diğer atıştırmalıklar Kwazulu-Natal bölgesinde varlığını yüzleşmeye ve yargısız infazın bitmesi beklenen festival, Ahoy Konser yüzde 84 iken aslanda yüzde 75, ile şımartıyor, kendisini görebilmek devam ettirdiği küçük göletten çok gerektiğine ikna etmeye çabalıyor. köpekbalığında ise sadece yüzde için uzun yol katedenler ise çevre Merkezi’ndeydi ve üç günde, binden fazla daha fazlası olduğuna ikna oldu. Belki de Huberta’nın öyküsünde 25’tir. Bu oran hipopotamları ekonomisine can suyu oluyordu. müzisyen 13 sahnede tam 150 konser verdi. Üç yıl boyunca kendisini evinden büyülü bir şey yoktu. İnsanoğlu yeryüzünün en ölümcül hayvanları Festival süresince konserleri 75 bin kişi 1600 km uzaklığa götürecek eşsiz doğası gereği olağanüstü bir şeye sıralamasında ilk sıraya yerleştirir. Ününe ün kattı ziyaret ederek yeni bir rekor kırdı. Festivali bir yolculuğa çıkmaya oracıkta tanıklık etmek istediğinden veya Huberta’dan neredeyse bir asır İşin doğasına uygun olarak caz müziği tutkunu, şu an hayatta olmayan karar verdi. Göletten dışarı ilk macera arayışını Huberta üzerinden önce yaşamış Alman doğa ressamı Huberta’nın her geçen gün artan işadamı Paul Acket başlatmıştı. O yıllarda adımı attığında gezisinin dünya hayal ettiğinden bir hipopotamı Gustav Mützel, insanoğlu ve popülaritesinden faydalanmak birkaç bin izleyicisi olan Kuzey Denizi Caz çapında manşetlere çıkacağını sihirli bir figür olarak algılamayı hipopotamlar arasında asırlardır isteyenler türedi. Johannesburg Festivali artık dünyanın önemli festivalleri ve beklenmedik bir uluslararası yeğledi. Huberta ise kolektif devam eden sorunlu ilişkiyi şu Hayvanat Bahçesi, Huberta’yı arasında gösteriliyor. üne kavuşacağını aklının ucundan bilincinde yer alan insanoğlu kaynaklı şekilde ifade eder: “Hipopotamların yakalayıp sergilemek istedi bile geçmezdi. Basın tarafından katliamları afişe ederek öcünü aldı dünyanın en tehlikeli hayvanı ancak insanlardan kaçma ve Ünlü cazcıların uğrak yeri erkek sanıldığı için “Hubert” ismi ve görevini düzgünce tamamlayıp olmasıyla ilgili en sevdiğim şey, saklanma konusunda uzmanlaşan Festivalin Ahoy’da başlamasından önceki iki uygun görülen hipopotamın dişi dünyayla ödeşti. Tüm heveslerini onların otobur olmaları. Hatta kahramanımızı yakalama girişimi olduğu anlaşıldı ve “Huberta” ismi Huberta’ya yükleyen kamuoyunun hafta Rotterdam’da pek çok mekânda, festivale hem otçul hem etçil bile değiller. başarılı olamadı. Elbette bu olay kullanılmaya başlandı. Huberta’nın hayal kırıklığına avuntu olarak İnsan yemek istemiyorlar, sadece ısınma turları olarak konserler yapılıyor. ününe ün kattı ve hakkında türlü efsane haline gelmesine ilişkin birçok “Huberta” efsanesinin yaşatılması insanoğlundan tiksiniyorlar! Bence türlü efsaneler üretilmesine yol Festival mekânlarından birisi de kurgu yapıldı. Kimileri, daha önce gerekiyordu. Bunun üzerine bu harikulade güzel bir şey.” açtı. Zulu halkı onun Büyük Kral Rotterdam’ın simgesi olan ünlü caz kafesi daha güneyde yaşayan su aygırlarının Huberta’nın cesedi, Londra’daki Shaka’nın ruhunu temsil ettiğine, Dizzy. Uzun yıllar ünlü cazcıların uğrak yeri atasal mekânlarını ziyaret etmek bir tahnitçiye gönderildi. Bugün Türünün son örneği Mpondo’lar ünlü bir şifacının olmuş bu loş mekân, kolonyal istediğini söyledi. Bazıları kaybolmuş korunmuş, doldurulmuş bedeni Doğu Bizim Huberta türünün aksine hiç reenkarnasyonu olduğuna, bazı tarzda koyu kahverengi bir arkadaşını aradığını iddia etti, Kap’taki King Williams Town’daki de utangaç olmadığını ziyaret ettiği Hindu toplulukları “fakirlerin ahşap malzemelerle bazıları da annesinin öldürülmesine Amathole Müzesi’nde ziyaretçilerini çiftliklerden kaçak yemek yiyerek ve koruyucusu” olduğuna, Xhosa’lar ise oluşturulmuş. tanık olduğunu ve bu trajedinin ağırlamaya devam ediyor. golf kulüplerinde verilen ziyafetlere onun büyük bir şefin ruhu olduğuna Girdiğinizde yaşandığı yerden mümkün olduğunca elifgunsel@yahoo.com davetsiz olarak katılarak kanıtladı. inanıyordu. Ünü nedeniyle Kwazulu- sizi duvarlarda uzaklaşmak istediğini düşündü. Genellikle gece seyahat etmeyi tercih Natal Eyalet Konseyi, onu “kraliyet mehmeT emin konserler vermiş AlkAnlAR müzisyenlerin siyah Ha FTa NIN Fo Toğ Ra FI beyaz fotoğrafları, geçen 50 yıldan bu yana birikmiş konser Nai Ro Bi’dE Bal E afişleri karşılıyor. Dizzy’nin tarihi oldukça eski ve Mustafa Cingöz şu anki işletmecisi. d oğu a frika ülkesi Kenya’nın teşvik etmek için sık sık sokak başkenti Nairobi’deki en büyük performansları düzenliyor. Yaklaşık sekiz yıl önce mekânı devralan gecekondu mahallelerinden Nairobi’de çocuklar için bir Cingöz, Dizzy’nin konseptini değiştirmeden biri olan Kibera’da “Elimu umut haline gelen okulun devam ettirmiş. Kuzey Denizi Caz Festivali’nde Projesi”nden bir grup bale kurucusu ise 2017 yılında önemli bir yeri var Dizzy’nin. Bu yıl dünyanın öğrencisi 14 a ğustos’ta Küresel Öğretmen Ödülü’ne çeşitli ülkelerinden dokuz müzik grubunu halka açık bir gösteride aday gösterilen ilk 10 finalistten davet ederek festivalde yer almasını sağlamış. performanslarını sergiledi. biri olan Kenyalı dansçı ve bale Dizzy, Hollanda’nın ayakta kalmış en eski Toplum odaklı kâr amacı öğretmeni Mike Wamaya. gütmeyen bir kuruluş olan caz kafesi. 1977’de kurulan kafe, günümüze “Elimu Projesi”, 3 ila 22 yaş kadar birçok ünlü müzisyene de sahnesini arası gençleri okul sonrası açmış. Kafenin bir de dramatik öyküsü eğitimler vererek sanat ve sporla bulunuyor: 1988 yılında Amerikalı efsanevi buluşturuyor. “Elimu” ise Swahili caz trompetçisi Chet Baker beklenmedik dilinde “eğitim” anlamına bir şekilde içeri girer. Hemen karanlık, geliyor. Bu merkez, Kibera’da loş sahne boşaltılır ve sanatçı trompetiyle çoğu suya, elektriğe veya sağlık hizmetlerine erişimi olmayan sahneye çıkar. Unutulmaz bir akşam yaşatır evlerde yaşayan çocukların sevenlerine ve bu Baker’ın son konseri olur. dans merkezine katılmasını Amsterdam’daki oteline dönen Baker iki gün sonra trompet çalarken pencereden düşerek kaldırımda can verir. Her akşam canlı performans Rotterdam’daki gece hayatı endüstrisine Bir İtalyan’ın düşlerinde Lizbon girme konusundaki uyarıları göz ardı en kendi müziğimi yapmayı çünkü hep başkalarıyla ilgileniyordu: “Fernando Pessoa’nın Son Üç Günü” ederek Dizzy’yi ayakta tutmayı başaran “Byeğledim, yeri daha çok Portekizlilerin ikilemleri, üzüntüleri adlı romanlarında da Portekiz’in Mustafa Cingöz, caz sanatçılarından yoğun katedraller olan bir orgla değil, ve sevinçleri. “Edebiyat yapmak kavurucu ışığında çıktığımız düşsel bir talep geldiğini ve önümüzdeki üç ayın sadece bir verici anten olmak değil, yolculuklar hem sistem eleştirisi insanın cebinde taşıyabileceği sahne programının ve sanatçılarının hazır aynı zamanda bir alıcı anten olmak hem de içimizdeki çoklu benlik bir armonikayla ya da sokağa olduğunu söylüyor. Dizzy’de her akşam canlı sorgulamalarıyla dolu eğlenceli anlamına da geliyor. Başkalarının taşınabilecek bir laternayla. performans var. sahnelerle donatılmıştır. hikâyelerini dinlemekten gerçekten Sokaktan yükselen, hiçbir mesaj Kuzey Denizi Caz Festivali’nin bir de Lizbon’da yaşayan insanların hoşlanıyorum” demişti. taşımayan ve bizim gibi kaybolup kardeşi var. Hollandalıların kız kardeş ölülerle karşılaşmasını John Berger Tabucchi, faşist Salazar giden seslerle mutluyum.” olarak adlandırdığı bu özel festival, ülkenin Antonio Tabucchi de denemişti. Lizbon o kadar diktatörlüğünde Avrupa’nın geri Antonio Tabucchi’nin “Requiem” Karayipler’de bulunan adası Çuraçao’da eski bir şehirdi ki burada her şey kalanından soyutlanan Portekiz’i romanı işte bu pasajla açılıyor. Ana yaşayan ve ölü karakterlerin ağustos ayı sonunda yapılıyor. kaynaşıyordu; yaşamlar zarif bir çok iyi anlamıştı, geçmişinde karakter Azeitão’dan yola çıkıp aynı düzlemde tartışabilecekleri Türkçeye “Curaçao Kuzey Denizi Cazı” döngüsellik içinde sayısız kere sömürgecilik günahını Tejo Rıhtımı’na indikten karşılaşmalar sağlıyor. Şehir, tekrar ediyor, şeyler birbiri içinde olarak çevirebileceğimiz, Curaçao Kuzey taşıyan bu yaşlı ülkenin sonra soluğu Café onun kaleminde metafizik boyuta eriyordu. Tabucchi belki de bu mütevazı halkında Denizi Jazz Festivali artık adanın çok ötesinde ulaşarak katmanlara ayrılıyor. Brasileira’da alır. O yüzden “Requiem” romanının alt kıvılcımlanan değişim bilinen bir etkinlik. Festival, ilkinden bu Tabucchi’nin Portekizce yazdığı tek sırada ben Tabucchi’nin başlığını “Bir Halüsinasyon” olarak ateşini yakından ve doğal yana Lionel Richie, Stevie Wonder, Diana roman “Requiem” buna muhteşem satırlarını okurken AyşenUR belirleyecekti. Santos yokuşlarından bir şekilde gözlemledi. Ross, Bruno Mars, Sting, Juan Luis Guerra, bir örnek. Café Brasileira’da TAnRıveRdi canhıraş tırmanan karakterler Bu kıvılcımlar en güçlü Rod Stewart, Enrique Iglesias, Alicia Keys, Lizbon’da geçen “Requiem” “abatanado” içiyorum kendini gerçekle düşün bir olmuş şekilde sürrealist romanını yazmadan önce Tabucchi Herbie Hancock, Christina Aguilera, Earth, ve içeriden, Lizbon’un sanatçılardan sıçrıyordu. Portekiz yoğun sis bulutu içinde bulacaktı. ölen babasıyla ilgili bir rüya görür ve Wind gibi birçok büyük isme ev sahipliği tam kalbinden çıkmış bir hikâyeye José Saramago gezginlerin Lizbon’u sürrealizminin kurucularından nasıl da ihtiyaç duyduğumu rüyasında Portekizce konuşmaktadır. yaptı. Festival üç sahneye yayılan on altı Alexandre O’Neill ve Mário Cesariny görme imtihanını şöyle tarif etti: anlıyorum. Tabucchi, Fernando Rüyadan sonra artık romanı gösterisiyle Rotterdam’dakinden daha küçük gibi sanatçılarla o kadar çok vakit “Seyyah Lizbon turunu tamamlamak Pessoa’nın heteronimlerinden biri İtalyanca yazamayacağının ve ama kesinlikle daha az özel değil. geçirdi ki artık çağdaş sanatın alaycı, üzeredir. Çok şey görmüştür ama tek yönlü bir yolculuğa çıktığının olan Álvaro de Campos’un felsefi hafif, nüktedan, eleştirel dilini “evlat neredeyse hiçbir şey görmemiştir. Şunu kabul edelim: Tropik bir adanın farkındadır. “Bana bu öykünün şiiri “Tabacaria”yı bir seyahat edindiğim” dediği Portekizcede kendi İyi görmek istemiştir, belki de kötü boğucu akşam havasında elinizde içkinizle neden Portekizce yazıldığı sorulsaydı dönüşü keşfetti, kendi ifadesiyle edebiyatına uygulayabiliyordu. görmüştür: Bu her yolculuğun harika bir caz müziğinden daha iyi ne olabilir? böylesine bir öykünün yalnızca Portekiz diline bir hastalık gibi daimi riskidir.” Lizbon’u görmeye ‘Requiem, Bir Halüsinasyon’ m.e.alkanlar@gmail.com yakalandı ve o andan itibaren Portekizce yazılabileceği karşılığını kalkışabilirsiniz elbette ama o Portekiz’e kulak kesildi. Yazdıkları Tabucchi, Lizbon’un zengin verirdim, hepsi o kadar” diye basitçe gerçekten de görülebilir mi? kendi deneyiminin ötesine ulaştı görsel dünyasını arka plana alarak açıklayacaktı. “Pereira Diyor ki” ve aysenurtanriverdi@gmail.com