Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3 HAZİRAN 2024 PAZARTESİ
6 İNCELEME/HABER
Ali Fuat Başgil ve
Tahkikat Komisyonu
SABİM’e bir yılda
2.5 milyon başvuru
ağlık Bakanlığı İletişim Merkezi
S(SABİM) hattı; yurttaşların şikâyet,
takdir ve değerlendirmelerini bakanlığa
iletebilmeleri amacıyla Sağlıkta Dönüşüm
Programı kapsamında 2004’te kuruldu.
Mayıs hareketinin 64.
Yurttaşlar SABİM hattı
yıldönümü nedeniyle
olan 184’ü arayarak sağlık
27 değerli gazeteci Sedat
sisteminin işleyişine yönelik
Ergin, “27 Mayıs’ın Sancılı
bilgi alınıp sisteme yönelik
Sayfaları” başlığını taşıyan bir yazı
talep, eleştiri ve önerilerde
MERVE
dizisi yayımladı.
bulunuluyor. Başvuranlar
KILIÇ
Bu yazı dizisinde 1961
operatörler tarafından kayıt
Anayasası’nın halkoylamasıyla
altına alınıyor. Sonra ilgili illere inceleme
İstanbul Üniversitesi’nde
kabul edilişinden sonra 1961 Ekim
yapılmak üzere sevk ediliyor. Ayrıca
polisin öğrencilere
ayında yapılan seçimler sonunda
SABİM’in internet sitesi üzerinden de
uyguladığı orantısız güç
ortaya çıkan siyasal tablo ve zor
20 NİSAN 1960
başvuruda bulunabiliniyor. SABİM’in resmi
sonucu, yüzlerce
dönem anlatılıyor.
internet sayfasında yer alan başvuru verileri
öğrenci yaralandı.
1961 Ekim seçimlerinde senatör
ise sağlık hizmetlerinin sorunlarını gözler
seçilen Prof. Dr. Ali Fuat Başgil’in
önüne seriyor. Buna göre son bir yılda 2.5
Cumhurbaşkanlığı adaylığından
milyon yurttaş, SABİM’e başvurdu.
vazgeçmesi için kendisine yapılan
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri
baskı üzerinde duruluyor.
Sendikası (SES) İşyeri Temsilcisi Kubilay
Ankara’dan gelen telefon
Kuşkusuz bu baskı kabul
Yalçınkaya konuya ilişkin, “Her ne kadar
edilemez. Demokrasiye aykırıdır.
sağlıkta toz pembe bir tablo ortaya
O günün güçleri eski Milli Birlik rgin’in dizisinde başlıca geldim. Binanın cümle kapısı gürültü çıkarıyor?” diye bir
koyulmaya çalışılsa da bu sayılar, sağlık
Komitesi üyeleri Orgeneral Fahri sözü edilen kişi Prof. Dr. dışında ve içinde üçer-beşer karşılık verdi. Başgil’in tarihi
hizmetlerinin ne kadar tıkandığını ve
Özdilek, General Sıtkı Ulay, kuvvet
EAli Fuat Başgil’dir. Biz, bu kişilik talebe grupları ve
yanıtı şöyledir:
vatandaşın çözüm bulamadığını da
komutanları, siyasi aktörler İsmet
yazımızda asıl tartışmalı konuya koşuşmaları gördüm. Gençler “Tahkikat Komisyonu
ortaya koyuyor” dedi. Başvuruların
İnönü, Osman Bölükbaşı, Ekrem
girmek istiyoruz. DP tarafından şakalaşıyor sandım, ehemmiyet
kurulabilir ancak bu komisyona
sağlıkta şiddete evrildiğine de işaret
Alican’ın siyasal anılarına dayanarak
vermedim. Saat 10.00’a doğru
kurulan Tahkikat Encümeni verilen yetkiler anayasaya
eden Yalçınkaya, “2021’de SABİM’e sağlık
yazılan ve altı gün süren bu yazı
hadiseler başladı.
(Komisyon) anayasaya aykırı
aykırıdır”. (Ali Fuat Başgil’in
çalışanları hakkında tehdit ve şiddet
dizisi o günlerle ilgili önemli bilgiler
Başından sonuna kadar
mıdır, değil midir? Hatıraları, Boğaziçi Yayınları,
içeren 27 bin 560 başvuru olmuştu.
vermiştir.
şahidi olduğum bu feci
27 Mayıs 1960 hareketinin
1990.)
Bakanlık, sağlık hizmetlerindeki tıkanmayı
1961 Ekim seçimlerinden
hadiselerin hatırasını unutmak
en önemli sebeplerinden birisi Başgil hatıralarında şöyle
ve sorunu çözmek istiyorsa vatandaşın
sonra eski Milli Birlik Komitesi’nin
istiyorum. Yalnız örtülü kalan
Meclis’te kurulan Tahkikat
devam ediyor:
hastanelere gelmesine gerek kalmayacak
artık kuvveti ellerinden kaçırdıkları
bir iki noktada üstüne parmak
Encümeni (Komisyonu) ve bu “28 Nisan Perşembe günü
ekonomik, ekolojik sorunlara taraf olmalı
silahlı kuvvetler içinde “yeminli
basmakla iktifa edeceğim:
komisyona verilen yetkilerdir.
çıkan bu kanunu okuyunca
ve sorunların çözümünün takipçisi olmalı”
cunta” denilen bir kuvvetin ortaya
Saat 11.00’e doğru, gençlik
Tahkikat Komisyonu, 17 bazı noktalardan anayasa
diye konuştu.
çıktığı, belgelere dayanarak
kitlesi, üniversite binasının kule
Nisan 1960’ta kuruldu. 15 kişilik
hududunun aşılmış olduğunu
anlatılıyor.
tarafı köşesine bina ile kule
komisyonun bütün üyeleri DP gördüm esef ettim. Bunu
Demokrasi dersi arasındaki sahaya toplanmıştı.
milletvekillerinden oluşuyordu. 30 Nisan Çankaya sofrası
Sağlık’ta Lübnan ve
İşlerin tam çıkmaza girdiği ve silahlı Yirmi beş, otuz kadar atlı polise
Tahkikat Komisyonu konusu görüşmemde açıkça söyledim.
kuvvetler içinde oluşan “cunta”nın emir verildi. Bunlar birden
Meclis’te görüşülürken Menderes merhum salahiyet
Gabbia’ya ‘kıyak’
siyasal etkisinin yükseldiği bir zaman
hücuma kalktılar ve kitle üzerine
büyük tartışmalar olmuştur. kanununda hangi noktadan
diliminde siyasi parti liderleriyle,
yürüdüler. Gençler polislere taş,
TÜRKİYE ile Lübnan ve Gambiya
Komisyona tutuklama yetkisi, anayasanın aşılmış olduğunu
TSK generallerinin bir araya geldiği
toprak, ot, çimen ellerine ne
arasında “sağlık alanında hibe
yargılama ve savcılık yetkisi sordu. ‘Misal olarak Meclis
Çankaya toplantısında İnönü’nün
geçtiyse savurdu. Atlar bu türlü
yapılmasına” ilişkin anlaşma, geçen
verilmiştir. Komisyon gazeteleri müzakerelerinin yasaklanması
verdiği demokrasi dersi üzerinde
hizmetler için yetiştirilmemiş
cuma Resmi Gazete’de yayımlanarak
ve matbaaları kapatabiliyor, noktasından aşılmıştır.
duruluyor.
olacak ki ürküp şahlandılar.
yürürlüğe girdi. Cumhurbaşkanı Recep
gazetecileri hapse atabiliyordu. Anayasanın 25. maddesi
Silahlı kuvvetler 1961 Ekim
Dört polisin attan yuvarlandığını
Tayyip Erdoğan imzasıyla Türkiye ile
Komisyonun kararlarına karşı da mucibince Meclis müzakereleri
seçimlerinden beklediklerini
gördüm. Kıta geriye çekildi. Lübnan arasında yapılan anlaşmada
itiraz hakkı yoktu. alenidir. Müzakerelerin neşrinin
bulamamışlardı ve bu duygunun
Bunun üzerine askere marş marş Türkiye tarafından Lübnan Sayda Türk
yarattığı bir huzursuzluk Komisyonun kuruluşundan yasaklanması aleniyet prensibine
emri verildi. Önde subaylar, Travma ve Rehabilitasyon Hastanesi’nin
içerisindeydiler. Meclis’in 10 gün sonra 27 Nisan günü bu aykırıdır’ cevabını verdim ve bu
bir askeri birlik hızlı adımlarla ihtiyaç duyduğu tıbbi malzemeler,
toplanmadan dağıtılmasını isteyenler
komisyona yetkiler veren kanun noktada merhum ile aramızda
Lübnan’a hibe edilecek. Hibenin Türkiye
yürüdü. Büyük bir fecaatin
vardı.
kabul edildi. Bu kanun uzunca bir konuşma oldu”.
tarafından “iyi niyet ve dostluk jesti”
kopması bir an
Çankaya’da generaller, siyasi parti
DP’nin “sivil hükümet
(Çankaya görüşmelerini Prof. Dr.
olarak gerçekleştirileceği kaydedilen
meselesi haline geldi.
liderlerinin katılımıyla bir toplantı
darbesi” niteliğindeydi. Başgil, Cumhuriyet gazetesinde
anlaşmada tıbbi malzemelerin
Üst kat penceresinden
yapılacaktı.
28 Nisan 1960 günü,
de yazmıştır. Bu makale de
teslimattan sonra Lübnan’a ait olacağı
manzarayı nefesim
Sedat Ergin bu toplantıyı
İstanbul Üniversitesi
önemlidir ve analiz edilmesi
belirtildi. Hibe edilecekler listesinde de
tutulurcasına heyecan
sonradan Hava Kuvvetleri komutanı
Hukuk Fakültesi’nde
gerekir. Başgil’in makalesi
420 kalem tıbbi malzeme bulunuyor.
içinde seyrediyordum.
olan Orgeneral Muhsin Batur’un
üniversite öğrencileri
5-8 Haziran 1960 tarihinde
Türkiye ile Gambiya arasında yapılan
Askerle talebe
hatıralarına dayanarak anlatıyor:
direnme hareketi
yayımlandı.)
anlaşmada ise iki ambulansın Türkiye
arasında 5-10 adım
“Kuvvet komutanları, ordu
başlattılar. “Hukukun
tarafından Gambiya’ya hibe edileceği
aralık kaldı kalmadı,
komutanları, kolordu komutanları
katledildiği yerde Sonuç
belirtildi.
talebe: ‘Yaşa Türk
toplanmışlardı. Toplantıyı
hukuk okunmaz”
Ali Fuat Başgil 1950-1960 dönemi ne
askeri!’ diye hep bir
Genelkurmay Başkanı Orgeneral
diyorlardı.
yazık ki belgelere dayalı ve
Cevdet Sunay açtı. Toplantının
ağızdan haykırdı.
Aile hekimleri
Üniversite
objektif olarak tüm ayrıntılarıyla
gündemini de açıkladı; ‘içinde
Birlik birdenbire durdu. Bir an
bahçesinde öğrencilerle polis
henüz yazılmadı. Şunlar ana
bulunduğumuz politik ortam
sonra subay, asker, talebe
sorunlarla boğuşuyor
arasında çatışma çıkmıştı.
içinde silahlı kuvvetler nasıl bir yol noktalardır:
kucaklaşıyordu. Bunu görünce
Polis aşırı güç kullanıyordu.
izlemeli?... Meclis’in açılmasına - DP’nin iktidara gelir gelmez AİLE hekimleri, artan iş yoğunluğu ve
heyecanım son haddini buldu
Hatıralarında anlattığına göre
ve demokrasiye geçişe müsaade
CHP’nin mallarına el koyması, hasta yükü gibi sorunlarla mücadele
ve beni büyük bir endişe sardı.”
anayasa hukuku hocası Prof. Dr.
edilmeli mi, edilmemeli mi?’”
ederken bir yandan da teknolojinin
- Halkevleri ve Köy Enstitülerini
(Ali Fuat Başgil’in Hatıraları,
Ali Fuat Başgil, polisin aşırı güç
Batur şöyle devam ediyor:
doğru kullanılmaması nedeniyle mağdur
kapatması,
Boğaziçi Yayınları, s. 67, 69.)
kullanmasına tanıklık ediyordu.
“İnönü söz aldı. Bu gibi
olmuş durumda. Genel sağlık sigortası
- Kendisine oy vermeyen
Bu sırada Ankara’dan bir telefon
toplantılarda konuşma genelde
(GSS) ile sağlık tesisleri arasında, fatura
Tarihi toplantı Kırşehir ilini ilçe yapması,
başkana hitap edilerek yapılır. İnönü
geldi. Arayan DP milletvekili
bilgisini elektronik olarak toplamak ve
30 Ekim akşamı Çankaya - Basın üzerine baskı kurması,
ise bizlere generallere doğru döndü...
ve Milli Eğitim Bakanı Atıf
hizmetlerin ödemesini gerçekleştirmek
Köşkü’nde Cumhurbaşkanı gazetecileri hapse atması,
Tok sesi ve kendine özgü şivesi ile ve
Benderlioğlu idi.
için kullanılan “Medula” sisteminin sık
Bayar, Başbakan Menderes - Muhalefet lideri İsmet
biraz da sertçe şunları söyledi:
Benderlioğlu telefonda sık hata vermesi, aile hekimlerini zora
ve Prof. Dr. Başgil’in katıldığı İnönü’ye sopalarla ve taşlarla
‘Bu anayasa silahlı kuvvetlerin eseri
sokuyor. Konuya ilişkin Cumhuriyet’e
“Hocam, Sayın Başbakan
toplantının siyasal tarihimizde
saldırılması, Topkapı’da yolunun
mi? Bu anayasa ve demokrasiye
konuşan Aile Hekimleri Dernekleri
Menderes sizinle görüşmek
önemli bir yeri vardır.
kesilmesi, kendisine karşı linç
inanıyor musunuz? Eğer böyleyse
Federasyonu (AHEF) Yönetim Kurulu
istiyor. Ankara’ya gelebilir
Başbakan Menderes, Prof.
girişiminde bulunulması,
bu işlere ne karışıyorsunuz? Bunlar
Üyesi Dr. Ömer Ufkun Yıldırım, “Artı
misiniz?” diyordu.
Başgil’e “Meclis’in Tahkikat
Ve en sonunda, DP’ye
meclislere ait işlerdir...’ dedi.
AI-Yapay Zekâ gelişmelerini hayretle
Ertesi gün 29 Ekim 1960’ta
Komisyonu’nu kurması
gönül vermiş, Prof. Dr. Ali
Uzun bir sessizlik oldu…” Aslında
izlediğimiz bir dönemdeyiz ama
bu kez Ankara’da siyasal
anayasaya aykırı mıdır” sorusunu
bu tavır İnönü’nün demokrasiye olan Fuat Başgil’in de belirttiği gibi
biz hâlâ karmaşık uygulamalar ile
bilgiler fakültesinde protestolar
sordu. Genellikle muhafazakâr
bağlılığının somut bir göstergesidir.
anayasaya aykırı Tahkikat
sistemin yavaşlaması gibi sorunlarla
başlamıştı.
düşünceye sahip anayasa
Ergin’in yazı dizisinin en
Komisyonu kurulması ve yetkiler
boğuşuyoruz” dedi.
hukuku hocası bilim insanı
önemli noktası, 1961 seçimlerinden
verilmesi...
Kucaklaşan asker ve
Başgil şu yanıtı verdi: “TBMM
sonra Meclis ve silahlı kuvvetler
Bunlar bilinmeden 27 Mayıs ‘Verilere ulaşamıyoruz’
öğrenci
içinde oluşan cuntanın yarattığı
herhangi bir konu hakkında
1960 hareketi tam olarak Yıldırım, “Hemen hemen her gün
ortamın açık bir biçimde ortaya Ali Fuat Başgil hatıralarında
‘tahkikat’ yani soruşturma
anlaşılamaz. bir arıza oluşan bu Medula sistemine
çıkmasıdır. Bu karmaşık ortam beş yıl
olayı şöyle anlatıyor: komisyonu kurulmasına karar
ulaşamadığımız anlar oluyor, saatlerce
sürdü ve bu ortamdan demokrasiye
“28 Nisan Perşembe günü Kaynak: Ord. Prof. Ali Fuat
verebilir” dedi.
sisteme giremiyoruz. Bu sistem hastayla
inanmış İnönü’nün kesin karar ve
dersimi vermek üzere, saat Menderes, “O zaman Başgil’in Hatıraları,
ilgili verilere erişmekte bize sıkıntılar
tavırları sayesinde kurtulunmuştur.
09.00’u geçe, üniversiteye muhalefet neden bu kadar 2. baskı, Boğaziçi Yayınları, s. 65-69.
yaşatıyor. Malpraktise (hatalı tıbbi
uygulama) bile neden olabilecek, acil bir
müdahale ihtiyacı durumunda hastanın
bilgilerine ulaşamadığımız için müdahale
için gecikebileceğimiz durumların
Meclis’in başlıca gündemi TSK, kripto para ve İliç
oluşmasından korkuyoruz” diye konuştu.
ürk Silahlı Kuvvetleri (TSK) Personel değerlendirme yapan, bilgi ve belge olan, bu örgütlere yardım eden, kamu da Erzincan’ın İliç ilçesinde toprak
Bakanlığın bu erişimleri
TYasası’nda değişiklik öngören paylaşan emekli subaylara “yorum imkân ve kaynaklarını bu örgütleri kaymasının meydana geldiği maden
kolaylaştırmasını ve teknolojinin
yasa teklifinin yarın TBMM Genel yasağı” öngören düzenleme teklifin desteklemeye yönelik kullanan ocağını işleten Anagold Madencilik’in
imkanlarından pozitif şekilde
Kurulu’nda görüşmelerine başlanacak. ise geçen hafta TBMM Milli Savunma ya da kullandıran, bu örgütlerin yetkilileri dinlenecek. Bayındırlık, İmar,
yararlanacak şekilde sistemi
Teklifte, terör örgütleriyle eylem birliği Komisyonu’ndaki görüşmelerinde geri propagandasını yapan uzman erbaşların Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nda
güncellemesini istediklerini belirten
içerisinde olan, bu örgütlere yardım çekilmişti. Merkez Bankası Başkanı sözleşmeleri feshedilerek TSK ile ilişiği ise AKP milletvekillerinin imzasıyla
Yıldırım, “Yazılım sektörünün bu kadar
eden, kamu imkân ve kaynaklarını Fatih Karahan da TBMM Plan ve Bütçe kesilecek. Meclis Başkanlığı’na sunulan Türk
geliştiği bir çağda hekimler, artık bunları
bu örgütleri desteklemeye yönelik Komisyonu’nda milletvekilleriyle ilk kez Öte yandan Merkez Bankası Başkanı Sivil Havacılık Yasası’nda değişiklik
da yaşamasın. Kişisel telefonlarımı iş
kullanan ya da kullandıran, bu bir araya gelerek sunum yapacak. Fatih Karahan, TBMM Plan ve Bütçe öngören yasa teklifinin görüşmelerine
için kullanmak zorunda bırakılmayı ve
örgütlerin propagandasını yapan uzman TBMM Genel Kurulu, TSK Personel Komisyonu’na sunum yapacak. başlanması bekleniyor.
şahsi e-Devlet hesabımız üzerinden
erbaşların sözleşmelerinin feshedilerek Yasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Karahan, göreve başlamasının ardından Salı ve çarşamba günleri de Meclis’te
doğrulamalara tabi tutulmayı kabul
TSK ile ilişiğinin kesilmesini öngören Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Meclis’te milletvekilleriyle ilk kez grubu bulunan siyasi partilerin grup
etmiyoruz” ifadelerini kullandı.
düzenleme de yer alıyor. Kamuoyunun Teklifi’ni ele alacak. Teklife göre, terör bir araya gelecek. TBMM İliç Maden toplantıları yapılacak.
l ANKARA
gündemine TV’lerde yorum ve örgütleriyle eylem birliği içerisinde Kazasını Araştırma Komisyonu’nda l ANKARA/Cumhuriyet
ANAYASAYA
AYKIRI MIYDI?