Katalog

8 6 MAYIS 2024 PAZARTESİ İNCELEME/OTOMOBİL İktisat topluma Bozkurt ( ) 4 yarar mı? 20 aylık rekor satış ine zor duruma giren Hakan Akarsu Halt Bolkan kapitalizmimize Dünya likiditesi ve belli başlı borsa indeksi (mSCI) hakana@cumhuryet.com.tr halt.bolkan@gmal.com Yhazirandan sonra yeni dönemi sona erdi senaryo lazımdı. Taze dolar girişi aranıyor. Şimdi bunun “Türkiye otomotiv toplam belirsizlikleri içindeyiz. Bir başlık pazarında 75 bin 919 adet lazımdı: Enflasyonu düşürmek, olarak kapanan nisan ayında, dediler. Yük kaldıracak takati 109 bin 828 adet olarak kalmayan Merkez Bankası’nı gerçekleşen mart ayına göre merkeze yerleştirdiler. Ot OmOtiv Distribütörleri ve yüzde 30’un üzerinde bir düşüş Mobilite Derneği (ODMD) nisan yaşandığı görmekteyiz. Bu, Kapitalizme para ayı otomobil ve hafif ticari araç sonuçlar sektör temsilcileri dayanmaz satışlarını yayımladığı raporla olarak beklediğimiz bir Dünya tablosunu akılda açıkladı. Rapora göre nisanda durumdu. Bu düşüşün tutmak lazımdır. Kapitalizm 61 bin 448 adedi otomobil, 14 altındaki temel sebeplere 1970’lerde yavaşladı, durdu. bin 471 adedi de hafif ticari baktığımız zaman, öncelikli Sonra yeniden kurgulandı, araç olmak üzere toplam satış olarak ilk 3 aydaki yüksek yürüdü, koştu. Hangi motorla? adedi 75 bin 919 oldu. 2023 seyreden satışların önemli Daha çok “likidite”, daha Nisan ayıyla kıyaslandığında bir bölümünün ÖTV muaf çok “borç” (yükümlülük) otomobil satışları yüzde 20.61, araç satışlarından geldiğini Dünya tüm borçlar (Ana para) yaratarak. 1980’lerden sonra hafif ticari araçları yüzde 28.6 tahmin etmekteyiz. Bu oranın “dolar” paraların parası ve toplam satışlar da yüzde yaklaşık yüzde 40-50 olduğu oldu. Likidite ile borç birlikte 22.3 oranında düştü. Buna tahmin edilmektedir. Diğer koşarak dünya çapında karşılık 10 yıllık nisan satış yandan, pazarı ayakta tutması “dolarlaşma”yı (dolarizasyon) ortalamasına göre toplam beklenen filo satışları ise, getirdi. Kapitalizmin arzuları satışlar yüzde 16.2, otomobil krediye ulaşımda yaşanan daha küçük çapa sığmaz. satışları yüzde 20.7, hafif ticari güçlükler ve kredi faizlerinin “Küresellik”ten azı olmaz. araç satışlarıyla binde 3 arttı. yüksek olması sebebiyle 1990’dan sonra herkes bu Burada dikkat çeken en önemli beklenen performansın altında arzulara ayak uydurdu. Her husus son aylarda hafif ticari seyretmektedir. şey buna göre şekillenecekti. araç satışlarında yaşanan Resmi yakıt dolardı yetmezdi. kan kaybı. Bu kayıp ilk 4 aylık ‘Yavaşlama sürecek’ Büyük hacimde likidite satışlarda net olarak karşımıza Tüm bu saydığımız sebepler, lazımdı. Dolar kadar akışkan (BIS) çıkıyor. 2024 Ocak-Nisan öngördüğümüz maddelerdi. (likit) olacak benzerlerini döneminde toplam satışlar Bundan dolayı, seçimlerden icat etmek, çeşitlendirip dokusundan (“Endojen”) yeni şudur: FED üyeleri krizi gitgide sisteme “yeni bir şube” olarak 371 bin 438 adede ulaşarak sonra pazar hızında çoğaltmak şart oldu. İcatlar finans araçlarını oluşturup derinden algılayabildikçe alınan kapitalizmimiz son bir önceki yılın aynı dönemine yavaşlama olacağı yönündeki finans sermayesinin zengin bunları krediye dönüştürüyor. ekonomiye bakış tarzlarını beş yılda “tarifsiz kederler”i göre yüzde 11.3 artış kaydetti. tahminimizin de gerçekleştiğini laboratuvarında doğdu, Bunu yaparken sistemdeki bir değiştiriyorlar. Uzmanların kalıcı yaptı. Dünya tablosuna 2023 yılının aynı dönemine görmekteyiz. Nitekim, piyasalara vücut verdi. üretken kapasiteden destek önlerine getirdiği rutinleşmiş, buradan bakalım. göre otomobil satışları yüzde önümüzdeki haziran ayı da Kapitalizm bu dopingle almıyor. Krediler (likidite de para mekaniğinde betonlaşmış “128”den sonra ne var? 16.62 artışla 294 bin 837 1990’larda dünya ölçeğine Kurban Bayramı sebebiyle yine diyebilirsiniz) coşarak borçları görüşlerden sıyrılıyorlar. Ve 2021’in güz aylarında başlayan adede ulaşırken hafif ticari ‘kısa ay’ olacak. Ayrıca haziran taşındı: “Finansallaşma” (“yükümlülükler”i) büyütüyor. büyük bir adımla, kapitalizmin KKM (Bedeli ne olursa olsun araç satışları aynı dönemde dediler. Finans icatlarıyla ayı, okulların kapanmasıyla “Varlık” fiyatları bunlarla bir “çöküş”le karşı karşıya döviz mevduatını tutalım, yüzde 5.2 oranında gerileyerek kabaran likiditesi, sonsuz birlikte nisan ayına benzer kârlar için koşuyor. Çılgın olduğunu ve onlardan kaçmasın!) ile eşzamanlı borç yaratma kapasitesi, 76 bin 601 adette kaldı. Bu bir şekilde sonuçlanacak koşu piyasalardan başlayan “mekanik çözüm” değil, bir sahnelenen enflasyon durdurulmaz yayılmacılığı ile rakamlar ışığında, küçük ve gibi görünmektedir. Mevcut “finansal dengesizlikler”i “sistemik bakış” istediğini senaryosu var. Rezervsiz doludizgin koşacaktır. Koşu orta ölçekli işletmelerde yoğun uygulamaların üzerine ilave tetiklediği zaman dünya görüyorlar. İlginçtir, bu ve “swap”lı TCMB üzerine dünyada orada olarak kullanılan bu araçların önlemler gelirse pazar hızında ekonomisi üyeler tecrübeli ve kuramsal yüklenen ek bagajdır. “128”in burada krizler satışlarındaki düşüşün, daha da ciddi bir düşüş rayından bilgileriyle o güne kadar üzerine bu ek bagajı koyarsak yaratacak ve bu işletmelerde ekonomik söz konusu olabilecektir. çıkıyor. “Piyasalar çözer!” görüşü şu berraklaşır: 2019’dan 2023’e sonunda sistemik zorlukların daha fazla etkili Önümüzdeki aylarda Kurallardan ile özdeşleşmiş kişilerdir. kadar TCMB kullanılarak bir çöküş alameti olduğu anlamına geldiği yavaşlamanın devam edeceğini sıyrılıyor, “aşırı “Piyasalar çözmez, yıkar. “quantitative easing allâ Turca” göstererek en yönünde yorumlar yapılıyor. öngörüyoruz. Bu noktada derecede Devlet çözer!”e erişiyorlar! İşin yapıldı. Bazıları “nas” diyorlar! ağır kalp krizini ODMD Başkanı Ali Haydar 2024 ve 2025 yıllarının sektör esnek” hale özündeki “güç meselesi”ni 2023’e varıldığında şirketlerin kendi merkezinde Bozkurt da pazarın durumuyla açısından kolay olmayacağını geliveriyor algılıyorlar. Kapitalizm içinden ve bankaların bilançolarından yaşayacaktır. Tarih (Borio ve güç yaratmak zorundadır! Yetki ilgili yaptığı açıklamada, düşünmekteyim” dedi. daha önce görülmemiş kârlar 2008. Disyatat, BIS, onlarda olacaktır. Abolafia’nın fışkırıyordu. Önce rezervlerden Kuş bakışı şu Mayıs 2011). deyişiyle, “Devletin en görünür kayan dövizle, sonra görülür: 1970’lerden Kısaca, finans eli Merkez Bankası’dır ve enflasyonun yarattığı bize sonra kapitalizmin Ailenin yeni üyesi SUV sermayesi onun ‘Hiç Çare Kalmadığında özgü bir “varlık enflasyonu” ana karakteri artık servet başvuracağın ödünç verecek ile beslenmişlerdi. Böylesini o sanayicilik değildir. hırsından nokta’ oluşudur”. zamana kadar görmemişlerdi. Sanayinin uzun olarak satışa sunuldu beslenerek İkincisi, varılan karar FED’i Olacak iş değil, ama FED’in dönemli bakışıyla başını güçlü bir mertebeye çıkarıyor. son 15 yılı ile TCMB’nin Lexus, tamamen yeni modeli donatılan LBX’in kapılarını oluşan kârları alıp gidiyor. Ve 2008’de Basitleştirelim: “Kapitalizm bu öyküsünü bir masaya ve birikimi artık kapitalizmin LBX’i Türkiye’de satışa sundu. tek bir dokunuşla açmak sistem “krizlerin krizi” ile artık benden sorulur!” İddialı, yatırırsak hepimizi çok dünyasını şekillendiremez. 1.5 litrelik hibrit motora sahip mümkün. Dış kapı kollarında duvara çarpıyor. Daha önce ama son 15 yılı düşünürsek düşündürecek bir tablo çıkar. Yeni “şeyler” aranır. Başat ve 4 ayrı donanım seviyesiyle ise bir açma düğmesine yer yazmıştım, yinelemeyelim. gerçek payı var. 2008, FED için Düşünmeliyiz. Orada FED olan artık finansal kârlardır: satışa sunulan otomobilin satış veren Lexus, bu özelliği Güvenli Farklı bir noktaya bakalım. dönüm noktası, daha güçlü Amerikan devletinin “görünür İcat edilen finansal “varlıklar” fiyatı 2 milyon 290 bin TL’den Çıkış Asistanı’yla birleştiriyor. Mitchel Abolafia Amerikalı olma mecburiyeti ve tarihi eli” olarak kapitalizmin ve onların piyasalarda günlük başlıyor 2 milyon 650 bin TL’ye Bu sayede e-Latch, arkadan bir profesör. Alanı iktisat fırsat oluyor. Bunu görmek, kurtarıcılığına çıktı, burada (günlük!) fiyat değişikliklerinden kadar çıkıyor. 2024’te 500 adet yaklaşan araçlarla kaza riski sosyolojisi, organizasyon kavramak bir ciddi entelektüel TCMB son 20 yıllık “siyasal doğan kârlarıdır. Kapitalist LBX geleceğini açıklayan algılandığında kuramı ve kamu yönetimidir. kapasite ister ve FED proje”nin görünür eli oldu birikimin özü değişiyor. Lexus Türkiye kapıların 2020’de, geniş ilgi uyandıran üyeleri bunu kavramışlardır. ve siyasetle sermayenin etle Artık sahneye menkul bir kitap yazdı. Türkçe başlığı Yönetim Kurulu açılmasını Müdahaleci olacaklardır. tırnaklığını “bedeli ne olursa değerler (seküritizasyon), şöyle olabilir: “Piyasanın Başkanı ve engelliyor. Meslektaşlarımın iyi bildiği olsun” korumaya yönlendi. “hedge” fonlar ve türevler Kâhyaları, FED Finansal Krizi CEO’su Ali LBX’te “quantitative easing” (yani, “Ey Orada FED kapitalizmdeki geliyor. Repo piyasalarında Nasıl Algılayıp Değerlendirdi” Haydar kullanılan kapitalizmimiz, merak etme konumunda gitgide güçlendi; bunların finansmanı yapılıyor. (Stewards of the Market, Bozkurt, beşinci seni ucuza fonlayacağım, adeta kapitalizmin merkezi Kapitalizm artık “efsane How Federal Reserve Made 2 binin nesil hibrit koruyacağım!”) politikası planlama ofisi oldu. Burada sanayici” yaratmaz. Küresel Sence of the Financial Crisis). üzerinde sistemde 1.5 ile başlayan çizgi FED’i TCMB, net rezervsiz ve “swap” “tedarik zincirleri” yaratır. Merkez Bankacılar herhalde ön talep litrelik benzinli kapitalizmin donanımında yeni borçlu olarak, bırakalım Dünya çapında emeği ucuz okumuşlardır. Ama herkesin aldıklarını açıkladı. motor ve elektrikli işlevlere taşıdı. Hem Wall- dünya kapitalizmini, kendi tutarak “zincir”e, yani dünya ilgisine değer. LBX, 4.190 mm uzunluğa, motor bulunuyor. Tam hibrit Street’in “piyasa kurucusu” kapitalizmimizdeki konumunda coğrafyasında kurulan “montaj Bu iktisat ve finans analizi 1.825 mm genişliğe, 1.545 mm sistem, 136 HP maksimum hattı”na alır. Ford’unkinin (market-maker) hem de ABD zayıfladı. Dünya sermayesi yapan bir kitap değil. Tablolar, oradaki FED’in varlığına daha yüksekliğe ve 2.580 mm aks güç ve 185 Nm maksimum günceli, diyebiliriz. Bunlara Federal borcunun güvencesi grafikler yok. Abolafia girmeyelim. yaptı. Dünya ölçeğinde etkisine muhtaç noktaya gelirken aralığına sahip. Bagaj hacmi tork üretiyor. LBX, 0-100 km/s şunu yapmış: Ağır krizin ilk burada biz dünya sermayesine Her şeye “fiyatlandırılabilir girmeyelim. Meslektaşlarımız ise 332 litre. Lexus’un e-Latch hızlanmasını 9.2 saniyede işaretlerini taşıyan tarihten, finansal varlık” etiketi koydukça en geç iki ayda bir, en büyük daha muhtaç noktaya geldik. elektronik kapı açma sistemiyle tamamlıyor. 2007’nin yaz aylarından, krizin yerleşen, hemen her ülkede bu merakla FED’in politika faizi Artırılabilir. Uzatmayalım. depreme dönüşerek patladığı mantığa göre hizmete koşan açıklamasını beklemiyorlar mı? Hele entelektüel kapasite 2008’in aralık ayına kadar kişileriyle yeni bir fenomen meselesine hiç girmeyelim. FED’in karar organının toplantı ‘Türkiye’nin potansiyelini ortaya çıkıyor. Böylece var Para getirmek! Geçen yıl muhalefetin tutanaklarını, üyelerin zaman edilen “finansal varlıklar”ın fiyatı cumhurbaşkanı adayı partisinin Merkez Bankası bilançosunu içindeki görüşlerinin tümünü arttıkça (“varlık enflasyonu” okuyan uzmanlar 2019’dan şaşaa ile düzenlediği büyük incelemiş. (Orada bütün tanıma fırsatı bulacaklar’ başat oldukça) kapitalizmde sonraki 22 ayda bankanın bir toplantıda konuşurken görüşmeler tutanağa geçer, bir ana damar oluşuyor. Kuş vaatlerde bulundu, “100 milyar Ot OmOtiv Satış Yönetim Kurulu Başkanı net rezervlerinde mevcut ile düzenlenir ve daha sonra bakışını biraz daha yukarıya olması gereken tutar arasında dolar getireceğim!” dedi ve Sonrası Ürün ve Ali Özçete, “Her biri yayımlanır. Bu bizde olmayan çekelim, bakalım: Kapitalizm çok alkışlandı. Sonra miktarı 133 milyar dolarlık bir eksiklik Hizmetleri Derneği milyar Avro seviyesinde şeydir.) Abolafia kapitalizmin yeni bir üretim tasarımına olduğunu söylerler. Kayıp biraz daha artırdı. Biraz daha kalp atışlarını bulmaya girişmiş, (OSS), üyesi olduğu ciroya sahip bu firmalar, değil, servete doğru koşuyor. alkışlandı. Para getirmek! Şimdi rezerv tutarı sonra, biliyoruz, diyebiliriz. Bir Merkez Bankası FIGIEFA’yı (Araç satın alımlarında Günümüz kapitalizminde 128 milyar dolar olarak de neredeyse bir yıl olacak, için ağır sınav, ağır kriz halinde Parçaları İthalatçıları, Türkiye’nin potansiyelini “El Dorado” (efsane cennet) bugün ekonomi işlerinden popülerleşti. Bazı uzmanlara onun kalbidir. O üyeler bu Özçete İhracatçıları ve tanıma fırsatı servettir! Servet iktisatçı göre kayıp daha da fazla. Bu sorumlu bakan boyuna süreci ve krizi nasıl algılıyorlar Toptancıları Uluslararası bulacaklar. 23-26 Mayıs gözüyle yoktan var olmaz. kayıpla eşzamanlı, 2019’la dünya finans çevrelerinde ki FED 2008 “çöküşü”nden Federasyonu), genel kurulunu tarihlerinde TÜYAP’ta Kaynakların ve tasarrufların başlayarak banka “swap” (kısa dolaşıyor. Sık sık “para sonraki kararını veriyor? Karar Türkiye’de gerçekleştirmesi için düzenlenecek, Automechanika el değiştirmesiyle, kapitalist kolektiftir. Ve kapitalizme vadeli borçlanma) işlemlerinde getirme” yolunda adımlarını ikna etti. OSS Genel Sekreteri Istanbul, üyelerimize, sektöre bölüşümün aktarma kanallarıyla “eksi”ye geçiyor ve tutarlar duyuruyor. Kapitalizmimizde son 15 yılı getirmiştir. Emirhan Silahtaroğlu’nun da ve ülkemizin ihracatına oluşur. Tabloyu burada Neye göre, neleri dikkate gitgide artıyor. Geçen şubat siyasetin topluma vereceği 8 yönetim kurulu üyesinden sağladığı fırsatlar ile bu kapatalım. “başarı mesajı” oradadır. alarak oluştu? Bir kuyumcu sonunda eksi 75 milyar doları biri olduğu FIGIEFA, seçimli alanda dünyanın en önemli titizliğiyle inceliyor ve sunuyor. buluyor. Kendi rezervinden İktisat politikasının ağırlık genel kurulunu 22 Mayıs’ta ticaret platformlarından 2008 merkezi orada oluşuyor: Para Herkesi düşündürmeli, yoksun ve kısa vadeli borçla İstanbul’da gerçekleştirecek. biri konumuna geldi. Fuarın El Dorado’dan kapitalizmin ilgilendirmeli. Hele bizi sarsarak bunu örtmeyi sürekli kılan getirmek! Yirmi küsur yıl önce FIGIEFA’nın yönetim ve genel FIGIEFA üyelerinin de ziyaret gerçeğine dönelim. Gerçek, “sahne alan” kapitalizmimiz düşündürmeli. bir Merkez Bankası “tarifsiz kurulunu oluşturan 41 üyesinin etmesinin Türkiye’nin yedek krizlerle ilerleyen bir sistemdir. Kitabı okuyunca yaklaşık 16- kederler” kaynağı demektir. ekonomi uzmanlarından siyaset Türkiye’yi ziyaret edeceğini parça ihracatına olumlu katkı Bir zayıflık var. Sistem bir 17 ay süren bu FED ve Kriz 2000’in dönemecinde topluluğuna kadar tutarlı bir ifade eden OSS Derneği sağlayacağına inanıyoruz” dedi. “temel çivi”den yoksundur. “filmi”ni izleyip yeni şeyler dolarizasyon ve borçlanma doku ördü. Ve başarısına Finans sermayesi sistemin öğreniriz. Özetle, birincisi belki boyutlarına yerleştirilerek inanıyor.