Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
kurulmasıyla başladı...
26 MAYIS 2024 PAZAR
2 PAZAR YAZILARI
12 Eylül 1980 askeri darbesiyle bitti.
İkinci dalga 1990’da Evren-Özal
döneminin sönüşü sırasında ve Erdal
İnönü-Demirel koalisyonunun öncesinde
başladı...
2002’de Erdoğan/AKP iktidarı ile bitti.
31 Ocak 1990’da Prof. Dr. Muammer
İktidar sallantıda Aksoy’un öldürülmesiyle başlayan bu
Cumartesi
ikinci dalga bağlamında, 12 Mart 1995
aklaşık 28 milyon Güney Afrikalı günü, İstanbul’da genellikle Alevilerin
Anneleri neyi
kayıtlı seçmen, ülkenin yedinci yaşadığı Gazi Mahallesi’nde, dört
kahvehane ve bir pastane, bir taksiden
Ydemokratik genel seçimi için
açılan ateşle kimliği belirsiz kişiler
29 Mayıs’ta sandık başına gidecek. anımsatıyor?
tarafından tarandı.
Anketler, Afrika Ulusal Kongresi’nin
Şubat Davası mağduru
Saldırılarda bir kişi hayatını kaybetti, beşi
(ANC) son 30 yılda ilk kez oylarının
olan, masum, hasta ve yaşlı
ağır yirmi beş kişi yaralandı.
yüzde 50’nin altına düşebileceğine
28 komutanlar, nihayet salıverildiler.
Gazi Mahallesi halkı bu olay üzerine
işaret ediyor. Nelson Mandela’nın
Bu tahliye uzun süredir devam eden
protesto eylemlerine başladı.
liderliğinde ırkçı yönetime karşı
büyük bir haksızlığın telafisi değil, ancak
Protesto eylemlerinin İstanbul ve
mücadeleyi yürüten ANC, beyaz
bu haksızlığın devamı olan zulmün sona
Ankara’da yaygınlaşması ve polisle
azınlık hükümetinin 1994’te sona
(Soldan sağa) ANC’li mevcut Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, DA lideri John Steenhuisen ve
erdirilmesi anlamını taşıyor.
çatışmalar çıkması sonunda sokağa çıkma
ermesinden sonra her beş yılda bir
EFF Başkanı Julius Malema ve Güney Afrika’nın eski Cumhurbaşkanı Jacob Zuma.
Ama bu arada Gezi Parkı Direnişi’nin
yasağı ilan edildi.
düzenlenen seçimlerde, bugüne kadar
hükümet darbesi sayılması gibi başka bir
16 Mart’ta sokağa çıkma yasağı kaldırıldı
da mahkeme tarafından reddedildi. etmek için üçüncü büyük parti olan
liderliğini korumayı başardı. Geçen
büyük haksızlığın kurbanları, başta Osman
ama çıkan olaylarda kırk kadar vatandaş
Kimi yorumculara göre muhalefet Ekonomik Özgürlük Savaşçıları (EFF),
yıl yüzde 32’ye ulaşan yüksek işsizlik
Kavala olmak üzere hâlâ hapisteler.
hayatını kaybetmişti.
partisinin en büyük varoluşsal tehdidini radikal ekonomik çözümler sunuyor.
oranı, gelir dağılımdaki eşitsizlik,
Türkiye’nin uymak zorunda olduğu
Olaylardan sonra gözaltına alınan bir
ise 82 yaşında olan Zuma’nın kendisi 2013’te, eski bir ANC gençlik kolu
yolsuzluk iddiaları ve ulusal enerji
AİHM kararlarına rağmen hapiste tutulan
kişinin cesedine ulaşılmasından sonra,
oluşturuyor. Partinin onun etrafında lideri olan Julius Malema tarafından
sağlayıcısı Eskom’dan kaynaklanan
Selahattin Demirtaş, salıverilmek bir
bu vatandaşın annesi Emine Ocak,
kurulan partinin destekçileri genellikle
“şahıs partisi” haline gelmiş durumda
elektrik kesintileri gibi sorunlar son yana, ayrıca tartışmalı yeni kararlarla
sorumluların bulunması için protesto
genç, yoksul ve siyah kökenli. Parti
olduğu görüşleri dile getiriliyor.
yıllarda partinin popülerliğini azalttı. mahkûm da edildi.
eylemine başladı; “Cumartesi Anneleri
kendisini Marksist olarak tanımlıyor.
Bu arada Sosyal Medya’da da “hasta
Son istatistiklere göre günde 130
Oturma Eylemi”, bunun devamıdır.
Muhalefet ne vaat ediyor? Irksal adaletsizliği önlemek için yoksul
mahkûmlara özgürlük” kampanyası olanca
tecavüz ve 80 cinayet vakası gibi Cumartesi Anneleri, 27 Mayıs 1995’ten
kişilere toprak dağıtmayı; madenler,
Güney Afrika’nın ikinci en kalabalık
hızıyla sürüyor; Şerife Sulukan adlı hasta
ağır şiddet içeren suçların yıllardır beri, gözaltında kaybedilen yakınlarının
bankalar ve diğer ana sektörleri
şehri olan Cape Town’un bulunduğu
bir kadın mahkûm, bu kampanyanın
akıbetini sormak ve faillerinin yargılanması
çözülememiş olması yetkililere olan
bedelsiz kamulaştırmayı
Western Cape eyaletinin simgesi oldu.
istemek için Galatasaray Meydanı’nda
güveni zedeliyor. Cumhurbaşkanı Cyril
planlıyor. Böylece ülkenin
yönetimini kontrol eden Terör örgütü suçlamalarıyla mahkûm
yaptıkları veya yapmak isteyip de
Ramaphosa, bu koşullarda seçimlere
zenginliğinin çoğunluğa
olan avukatlar ve sanatçılar olaylarını
ana muhalefet partisi
yapamadıkları oturma eyleminin 1000.
yoğun baskı altında giriyor. Tekrar yetki
fayda sağlamak için
herkes o kadar kanıksadı ki haksız
Demokratik İttifak (DA) haftasını dün gerçekleştirdi.
verildiği takdirde önümüzdeki beş yıl
ELIF GÜNSEL kullanılacağını iddia
ve hukuksuz yargılandıkları iddiasıyla
5 Şubat 2011’de Başbakan Erdoğan,
lideri John Steenhuisen,
içinde milyonlarca yeni iş yaratmayı,
ediyor. Ülkedeki kimi
açlık grevi yapanlar bile, artık ne basılı
“Cumartesi Anneleri”yle görüşmüş ve
“ülkenin bir kriz içinde
yatırımları artırmayı, özel sektörü
beyazlar olası bir ANC ve
ve elektronik medyada, ne de sosyal
kayıplar olayının üzerine gidileceği sözünü
olduğunu” belirtiyor.
desteklemeyi ve yolsuzluğu sona
EFF koalisyonu sonrası mülklerine el
medyada yer buluyor.
vermişti.
Parti “ırk temelli hesaplaşma” olarak
erdirmeyi vaat ediyor. Özellikle yaşlı
konulacağı kaygısı ile silahlanmaya Bütün bunlar yetmiyormuş gibi, bir de
Bunun üzerine TBMM İnsan Haklarını
tanımlanan “Black Empowerment”
seçmenler olmak üzere birçok siyah
giderken en kötümser beklenti içinde
iktidarın politikaları aleyhinde bulunanlara
İnceleme Komisyonu bünyesinde bir
planını kaldırmayı ve ten rengine
Güney Afrikalı, partinin ırkçı beyaz
olanlar ise ülkeden kaçış senaryoları “Etki Ajanı” adı altında casusluk cezası ve
alt komisyon kurulmuş ve bir rapor
bakılmaksızın yoksulluğu azaltmaya
yönetimi sona erdiren ve çok ırklı
üzerine kafa yoruyor. emekli askerlerin konuşmalarına da üç yıla
hazırlanarak 2014’te dava dosyası yeniden
odaklanan politikalara destek vermeyi
demokrasiyi başlatan kahramanlık
kadar hapis öngören yasal girişimler ilan
açılmıştı ama 2020’de Yargıtay’ın kararıyla
öneriyor. Kamu yönetiminde ve hatta
Politik bahaneler
dolu geçmişi nedeniyle ANC’ye sadakat
edildi.
zamanaşımı gerekçesiyle tekrar kapatıldı.
üniversitelerde siyahlara öncelik
duyuyor. Dünya Bankası’nın 2022’deki
HHH
Dün gerçekleştirilen eylem, Süleyman
olarak uygulanan bu sistem; birçok
Öte yandan ANC partisi de içten araştırmasına göre Güney Afrika
Sevgili okurlarım, Türkiye bugünlere,
Soylu tarafından 2018 yılında
beyaz ve azınlığa mensup gencin
içe kaynıyor. Halef ile selef arasında gelir dağılımında en eşitsiz ülke. 1961 Anayasası’na karşı olan,
yasaklanmıştı.
geleceğini yurtdışında aramasına
Toplumda sosyoekonomik açıdan
süregelen rekabet bu seçimlerde iyice emperyalistler ve tarikatlar ile ülkeyi
Barışçı bir biçimde taleplerin dile
yol açıyor. Her geçen yıl daha fazla
büyük uçurumlar var, toplumsal birkaç yüzyıl geriye götürmek isteyen
gün yüzüne çıktı. Eski Cumhurbaşkanı getirildiği ve kayıpların anıldığı eylem esas
evsiz beyazın trafik lambalarının
gerilim fazla, adli vakalara karşı kolluk politikacıların ittifakıyla getirildi:
Jacob Zuma, Ramaphosa tarafından olarak “Hukuk Devleti” özlemini dile getiren
önünde iş ve aş arayışına bizzat 22 yıldır ülkeyi yöneten Erdoğan/
kuvvetleri yetersiz. Bu eşitsizliğin bir demokratik ve barışçı bir protestoydu.
yolsuzluk suçlamalarıyla görevden
şahit olduğumu belirtmeliyim. AKP iktidarının arkasında yatan sürecin
kısmını ırksal faktörlere bağlamak Bugüne kadar, Taksim’in işçilere
alınmıştı. Zuma suçlamaları asılsız
belirleyicileri, 12 Mart ve 12 Eylül askeri
mümkün. Apartheid sonrası 30 kapatılması kadar gereksiz ve
DA partisi; beyaz, Asyalı ve renkli
bulduğunu söylemiş ancak sonrasında
Darbeleriyle, siyasal cinayetlerdir.
senedir yönetimde olan ANC, “ırksal gerekçesiz bir biçimde yasaklanmıştı;
(karışık ırk olarak bilinen) insanların
mahkeme emrine karşı gelmekten
Birinci cinayetler dalgası, 1975’te
faktörleri” süregelen derin ekonomik gerçekleştirilince de bir terslik olmadı
çıkarlarını destekleyen bir parti olarak
hapse girmişti. Şimdi ise ANC’ye
Milliyetçi Cephe Hükümetlerinin
herhalde!
sorunlara bahane olarak kullanmaya
algılanıyor. Güney Afrika’nın bir beyaz
seçimlerde rakip olup oyları bölmek
devam ediyor. Bu seçimler Güney
başkan için “hazır” olduğuna ilişkin
adına “Halkın Mızrağı” partisini
Afrika halkının bu bahanelerin ne
desteklediğini açıklayan Zuma, şunları söylüyor: “ABD, Obama;
kadarına inanıp inanmadığının
partinin ulusal oy oranını yüzde 9’a İngiltere, Sunak için hazır mıydı?
sağlamasını yapacak. Dünyanın bir
taşıyabileceğini umuyor. Muhalefet Her ikisi de kendi ülkelerinde azınlık
ucundaki coğrafyada yaşanan siyasi
partisinin, apartheid döneminde gruplarından geliyor.” Ülkenin tarihsel
mücadelede sandıktan çıkan mesajda
Kendi yasası
ANC’nin silahlı kanadının adı “Halkın travmalarını henüz unutmadığını ve
“Boş tencerenin yıkamayacağı iktidar
Mızrağı” adını seçmesi de elbette unutturulmadığımı düşündüğümden,
GÜLSEREN
yoktur” öngörüsünün haklı çıkıp
tesadüfi değil. Bu algı yönetimine bu sözleri fazla iyimser ve politik
TOZKOPARAN
çıkmadığını hep birlikte göreceğiz.
karşı ANC’nin, muhalif bir partinin bu bulduğumu itiraf etmeliyim.
JORDAN
ayağına dolaştı
elifgunsel@yahoo.com
ismi kullanmasına karşı yaptığı itiraz İşsizlik ve eşitsizlikle mücadele
ngiltere’de 107 yerel yönetim için oy yer alıyor, hatta fotoğraf benzediği sürece
İkullanılan 2 Mayıs’taki yerel seçimlerin tarihi geçmiş bir kimlik kartı bile kabul
galibi İşçi Partisi oldu. Londra’nın 2016’dan ediliyor. Buna karşın kimliksiz gittiği için
beri belediye başkanı olan İşçi Partisi adayı sandıktan geri dönen kişilerin hikâyeleri
Sadık Khan üçüncü kez seçilerek başarısını basına yansıdı.
perçinledi. Pakistan’dan 1968’de gelip Belki oy kullanma süresinin uzun
Londra’ya yerleşen, sekiz çocuklu ailenin olmasından dolayı sandıklarda kuyruk
beşincisi olarak zor yaşam koşullarında oluşmadı, sıra beklemeye gerek kalmadı
yetişen ve başarılarıyla ilham kaynağı olan ama göz açıp kapayana kadar biten oy
53 yaşındaki avukat Khan daha önce de verme sürecinde uzun mesai saatleriyle
milletvekili olarak parlamentodaydı. bence en zor görev sandık görevlilerindi.
Seçim gününe dair en çok konuşulan, Hafta içi perşembeye denk gelen seçim
Muhafazakâr Partili eski Başbakan Boris gününde rutinlerine devam eden
Johnson’ın sandıktan oy kullanmadan geri okullarda bile sandık vardı, bir taraftan oy
çevrilmesiydi. Sebebi Johnson’ın oy vermek verme işlemi devam etmekteydi.
için sandık başına vardığında yanında Sakinliğin bir nedeni belki de oy
sadece üzerinde “adı ve adresinin yazılı kullanmak için ille de sandık başına
olduğu bir zarf” olmasıydı ve oy kullanmak gitmek gerekmeyişidir. Nitekim
için bu artık yeterli değildi. Eski başbakanın İngiltere’de sandık dışında da oy
seçim güvenliği gerekçesiyle yasaya kullanmak mümkün. Talep edildiğinde
koyduğu “fotoğraflı kimlik” zorunluluğu posta ile önceden oyunu göndermek,
kendi ayağına dolaşmıştı. Eski bir başbakan hatta herhangi bir sebeple kendisi
olmasının istisna yaratmayacağını kullanamayacaksa yerine birisini (arkadaş,
anlayan Johnson çaresizce kimliğini almak aile üyesi vb.) atamak da mümkün.
üzere koşar adım evinin yolunu tutmuş Elbette hepsini yöntemine göre yaparak
olmalı. Neyse ki acelesi yoktu, sabah 7’de erken davranmak gerekiyor. 10 yıldan fazla
başlayan oy verme işlemi akşam 10’a kadar yurtdışında yaşayanlar ise oy kullanma
sürüyordu. hakkını kaybediyor ancak ülkeye geri
dönünce tekrar oy kullanmaya hak
Kuralı ilk kez çiğnemedi
kazanıyor.
Johnson sonunda doğru kimlik belgesiyle
Değişiklik özlemi
sandık başına dönüp oyunu kullanabilmiş.
Bu durumun kafalarda bir soru işareti İlginç olan diğer bir yöntem ise
bırakıyor. Kuralı koyan başbakanın bile eğer bir kişi güvenlik nedeniyle isim
doğru kimlik belgesiyle gelmemesinin ve adresinin bilinmesini istemiyorsa
kimlik kartı olayına alışkın olmayan önceden başvurduğunda anonim olarak
İngilizlere yaklaşan genel seçimlerde daha oy kullanabilir, kimlik bilgileri seçmen
büyük zorluk çıkarabileceği sorgulanıyor. listesinde yer almazmış.
Kuralları yenilemek gerektiğinin altı Belediye başkanı, polis, vilayet komiseri
çiziliyor. Olayın basında yer almasıyla ve belediye meclisi üyelerinin seçildiği
gelen yorumlar eski başbakanın kendi yerel seçim sonuçlarının açıklanmasını
kurallarını çiğnemesinin ilk olmadığına beklemek için bildiğim kadarıyla
işaret ediyor ve pandemi zamanı Haziran bizdekinin tersine kimse sabahlamadı.
2020’de başbakanlık konutunda sürpriz bir Çünkü ilk sonuçlar ertesi günün sonuna
doğum günü partisine katıldığı için 2022’de doğru açıklanmaya başladı. Londra’nın
polis tarafından para cezasına çarptırıldığı sonucu ise ancak cumartesi öğleden
hatırlatılıyor. Parti skandalını araştıran sonra kesinleşti. Seçimden başarıyla çıkan
polis, ülkede sosyal mesafe uygulanırken ana muhalefetteki İşçi Partisi’ni, Liberal
kabine odasında “sürpriz” toplantıya Demokrat ve Muhafazakâr Parti izledi.
katılan Johnson’ın eşi Carrie ve o dönem Ezici bir çoğunlukla iktidara gelen
bakan olan mevcut Başbakan Rishi Sunak’a Muhafazakâr Parti yönetiminden halkın
da para cezası kesmişti. çoğunluğu bıkmış durumdaki seçim
Bizim TC kimlik kartımız gibi bir sonuçları da bunu yansıtıyor. Halk bir
kimlik geleneği ve taşıma zorunluluğu değişiklik özleminde. 4 Temmuz’da
olmayan İngiltere’de bu seçimde ikinci kez yapılacak genel seçimlerde İşçi Partisi’ne
uygulanan “fotoğraflı bir kimlik kartıyla büyük umutlar bağlanmış durumda.
oy kullanma zorunluluğu” seçmen için İktidara gelirse 1978’lerde Başbakan
nispeten yeni bir tecrübe. Sade vatandaşın James Callaghan’ın yaptığı gibi 1 Mayıs’ta
karşılaşacağı zorluklar seçimden önce kutlanan, sonra Margaret Thatcher
tartışılmaya başlanıp sonuna kadar devam tarafından değiştirilen işçinin, emekçinin
etti, biteceğe de benzemiyor. Geçerli bayramını yine gününde tatil ilan edebilir,
kimlikler listesinde pasaport, ehliyet, kim bilir. Tarih tekerrürden ibarettir.
engelli kartları, otobüs kartı, gazi kartı gjtozkoparan@gmail.com