Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
21 MAYIS 2024 SALI
2 olaylar ve görüşler
(sürü) haline
dönüşmüşler.
Neoliberal düşünce ve ABD
Sürü olunca da
‘gergedanlaşmak’
alışılan, kabul
EMİN ADNAN ve bu sürecin geldiği son dedikleri oryantalist deli yayınlar, oryantalizmin
edilen, olağan
nokta olarak 31 Mart gömleğini Türkiye’ye görmezden gelerek yok sayma
sayılan hale geliyor.
980 askeri darbesi
seçimlerini değerlendirdiği giydirirken, bu gömleğin taktiğinin sert duvarına
Sarraf ile ilişkisi
Türkiye’de yeni bir
“On the Fractured Ethos tarihdışılığını anlatan eleştirel çarpıyordu”.
olan ‘güruha’ bir
Normalleşme mi?
1toplumsal ve siyasal
bakın, gergedanları
of Thrasymachus and the bir yaklaşım sunmaya İnkılâp Kitabevi’nden çıkan
görürsünüz.
yapının kurulmasını
Rise of Turkey’s Democratic “Düşüş: Siyaset ve felsefe
çalıştığımda saldırı altında
Gergedanlaşma mı?
Hukuk dışılık,
amaçlıyordu. Birçok yazarın
Spirit” (“Thrasymakus’un odasında aşk hikâyeleri” adlı
kalmıştım. Bütün öngörüleri
baskı, şiddet, kadın-
rof. Dr. Ersin
belgelere dayalı olarak
Kırılan Ahlakı ve Türkiye’nin romanda, yazar, iki çocukluk
yanlış çıktığı ve argümanları
erkek eşitsizliği, uygarlıktan ve
Kalaycıoğlu’na göre
yazdıkları gibi arkasında
Yükselen Demokratik Ruhu arkadaşının İstanbul’dan Los çağdaşlıktan kopuş, radikal
bilimsel olarak da yanlış
Pbilimsel adı “Neo-
dinci örgütleri ve inancı
ABD’nin gizli örgütleri vardı.
Üzerine”) başlıklı makalesi
olduğu halde, bugün hâlâ Angeles ve San Fransisko’ya
Patrimonyal Sultanizm”
istismar eden emperyalizmin
ABD sunduğu fonlarla
olan, Merdan Yanardağ’ın
Washington’da etkin bir dünya basınına demeç uzanan, özgürlük, erdem
ve dahili uşaklarının
“İslamo-Faşizm” dediği
Türkiye’de sözde
okunurluğu olan International verebilen aynı akademisyenler ve bilgi ile gerçeğin peşine
gergedanlaştırdığı ‘topluluklar,
“Şahsım Devleti” iktidarı,
“liberalleşme” hareketini
Policy Digest’te 15 Mayıs seçim sonuçlarını kutluyor”. düşme, sıradanlık, hayal kalabalıklar’, aynen Hitler
büyük bir tantana ile
destekliyordu. “Yetmez Avrupa’sındaki gergedan
2024 tarihinde yayımlandı. kırıklığı, aşk, ölüm ve kayıp
“Yumuşama” ilan etti.
sürüleri gibi.
ama evet” hareketinin ‘İleri demokrasi’ söylemi
Seda Ünsar, 24 Mart zaman gibi metaforlarla örülü Ana Muhalefet,
Geçen yaz tatil yaparken bir
“Normalleşme” demeyi tercih
köklerinin bu temel politikaya Yazar, söz konusu
2024 tarihli Cumhuriyet hikâyelerinde, bir yandan da
dağın yamacında, bir zeytin
ettiğini belirtti.
dayandığı çeşitli yayınlarda “gömleğin giydirildiği”
gazetesinde “Oryantalist bu akademik ve entelektüel
ağacının altında ülkedeki
Adına ne denirse densin,
belirtilmiştir. Bu politikaya dönemin, Amerikan gergedanlaşmaktan nasıl
Deli Gömleğinin Yırtılışı” yapıyla çarpışmalarını tüm
şu anda Türkiye’de
korktuğumu karalamaya
karşı olarak yazılan yazılar akademisinde, AKP’ye
başlıklı yazısında şöyle heyecanıyla anlatıyor. egemen olan ucube rejimin
çalıştım.
“olağanlaştırılması”, ya da
ABD basın ve akademik
demişti: “Amerika’daki Türkiye’yi “ileri demokrasi”ye “Oysa ki hakikatle
Aynen bana, 1987 yılında,
muhalefet tarafından da “Sanki
dünyasında yer bulmuyordu.
doktora yıllarımda katıldığım taşıyacak güç olarak bakan zaman arasında gözle
1933’te gergedanlaşmaktan
Demokrasi Varmış Gibi” kabul
Ancak 31 Mart seçimlerinden
bazı konferanslarda, yayınlara ağırlık verilen görülmeyen bir bağ vardır. korktuğu için Atatürk
edilmesi, olsa olsa, toplumun
Türkiye’sine sığınan Prof.
sonra ABD basın dünyasında Türkiye’den gelen dönem olduğunu da belirterek Siz bu bağın izini sürerseniz,
bütünüyle “Gergedanlaşması”
Fritz Neumark’ın dediği
olarak tanımlanabilir.
yavaş da olsa bir değişimden akademisyenler, Amerikan ekliyor: “Bu dönemde ‘ileri emperyalizmin hikâyesini
gibi: ‘Erol Bey, Hitler
HHH
söz edilebilir. düşünce kuruluşlarından demokrasi’ söylemine, de değiştirebilirsiniz, Tıpkı
Almanya’sında birçok
Gergedanlaşma Nedir?
Nitekim akademisyen-yazar fon alarak yaptıkları emperyalist-oryantalist Batı yüz sene önce bu bağın izini
arkadaşım Hitlerleşmeye
Sevgili okurlarım, yaklaşık
(gergedanlaşmaya)
Seda Ünsar’ın Türkiye’de çalışmalarda, AKP’nin paradigmasının kullandığı sürerek ölümsüzleşen Mustafa
yedi yıl önce, değerli dostum
başlamışlardı. Onlardan biri
Prof. Dr. Erol Manisalı
Cumhuriyet Devrimi’nin Türkiye’yi liberalleştirme/ kimlik siyaseti söylemini
Kemal’in yaptığı gibi” diyor
olmamak için Türkiye’ye
“Gergedanlaşmak” adlı
anlamı, karşıdevrim süreci demokratikleştirme adımları eleştirerek karşı çıkan yazar.
sığındım.’”
kitabını yayımlamış ve
HHH
bugünkü ucube Anayasa kabul
Sevgili dostum Erol
edildikten 8 ay sonra, 12 Aralık
Manisalı yazısını şöyle
2017’de “Gergedanlaşmak”
bitirmişti:
üzerine bir yazı yazmıştı.
“Herkes aynaya bakıp şu
Zengin bir geleneğin temsilcisi
İktidarın “yumuşama” adını
soruyu sormalı: ‘Acaba ben
verdiği siyasal aldatmacasını
de gergedanlaşmaya mı
anlatmak için, bu yazısının
sorunlarını yansıtarak tarihe müziği sadece Türkiye ile
hAMzA kİE geçmeye teşvik eder.
başladım?’”
bazı bölümlerini ikinci kez
not düşer. Bunun yanında Mahsuni Şerif’in sanatsal sınırlı değildir. Onun türküleri,
HHH
alıntılıyorum.
eğitiMci, Yazar
evrensel duyguları ve insanlık ve toplumsal kimliği, onun bir sınırları aşarak uluslararası
Ionesco ve Manisalı’nın,
HHH
değerlerini işleyerek zamanın düşünür, şair ve aktivist olarak alanda da tanınmıştır. Özellikle baskı altında farklılıklarını
“Hitler faşizmi Avrupa’yı
undan 22 yıl önce 18
ve özgürlüklerini yitirerek
işgal ettikten sonra Romen
ötesinde bir etki yaratır. da tanınmasını sağlamaktadır. de ezilenlerin sesi olarak
BMayıs günü yaşamını
“robotlaşan”, “köleleşen”,
yazar Ionesco, 1958’de
Halkın yaşadığı zorlukları dile İnsanların iç dünyalarına duyulmuştur. Bu da onun
yitiren Âşık Mahsuni Şerif,
“birörnekleşen” insanları
Gergedanlar’ı yazmıştı.
getirirken bile umudu, direnci dokunurken çevrelerindeki müziğinin evrensel bir mesaj
anlatmak için kullandıkları
halk ozanlığı geleneğinin en
İnsanların Hitler yönetiminin
anlatır. Onun eserleri toplumsal taşıdığını gösterir.
dünyaya da duyarlı olmaya
“Gergedan” benzetmesi, bana
baskıları sonucu nasıl
önde gelen temsilcilerindendi.
bir ses, toplumsal bir manifesto yönlendirir. O, halkın Mahsuni Şerif’in sanatsal aslında artık gücünü yitirmeye
‘gergedanlaştığını’ gözler
Yapıtlarında yansıttığı derin
başlamış olan “Şahsım
olarak da değerlendirilmelidir. ve toplumsal kimliği, Türk
içinden gelen bir ses, sıradan önüne sermişti.
duygular, toplumsal eleştiriler
Devleti”nin “yumuşama” adı
Toplumların ‘toplum
Mahsuni Şerif’in müziği, insanların sesi ve temsilcisi müziğinin önemli bir
ve sade anlatımlarıyla halkın
altında kendisini topluma
olmaktan koparılıp
Türk halk müziğinin zengin parçasıdır. Onun müziği,
olmuştur. Türkülerinde sık sık
kabul ettirmek için yaptığı son
dimağına bilinç salmış bir topluluklaştırılması’: hele hele
geleneğini yansıtır. Yalnız köy yaşamının zorluklarını, duygusal derinliği, evrensel
çırpınışları anımsattı.
gergedan topluluğu misali
ozandır. Mahsuni Şerif’in
sözleriyle değil, müzikal mesajları ve toplumsal
işçi sınıfının mücadelesini ve
Ionescu’nun Gergedan
baskı, saldırı ve şiddet ortamını
sanatını anlamak için yalnızca
yapısıyla da dinleyiciyi etkiler. ezilenlerin çığlıklarını dile hassasiyetiyle, zamanın oyununun kahramanı
‘benimseyerek’ insanlıktan
melodisine odaklanmak
Bêrenger, herkesin tek
Onun türküleri, Anadolu’nun ötesinde bir etki yaratmıştır. çıkmalarını Ionesco çarpıcı bir
getirir.
yeterli değildir. Onun sözleri, bir düşüncenin peşinden
biçimde sergilemişti.
derinliklerinden gelen ezgilerle Mahsuni Şerif’in mirası
gittiği yavaş yavaş
Acaba biz de mi?
Türkiye’nin içinden geçtiği
Ezilenler sesi
toplumsal ve kültürel alanlarda
harmanlanmıştır.
“gergedanlaştığı”, totaliterliğe
Türkiye içinde ve yaşadığımız
siyasal ve sosyal dönüşümleri
Mahsuni Şerif’in türkülerinde Anadolu’nun çeşitli da yaşamaya devam ediyor.
dönüşen bir toplumda
coğrafyada FETÖ, IŞİD,
de yansıtır. Eserlerinin
yörelerinden gelen ezgiler ve
dile getirdiği toplumsal Onun eserleri, günümüzde
PKK, YPG ve diğer dinci “gergedanlaşamamanın”
derinliğini ve anlamını
adaletsizlikler ve eşitsizlikler, motifler, onun türkülerinde yer hâlâ geniş bir dinleyici kitlesi örgütler yüzünden toplumların “insan kalmanın” trajik acılarını
çekmektedir.
kavramak için Türkiye’nin yaşadıkları ve yaşattıkları
bulur. Bu da onun müziğini
dinleyicilerde vicdan tarafından sevilerek ve değer
Ve perde onun tek başına
ortam, Hitler işgali altındaki
sosyal ve tarihsel yapısını göz
muhasebesi yapma gereksinimi çok yönlü ve renkli kılar. görerek dinleniyor. Mahsuni
‘Avrupa gergedanlaşmasından’ haykırışıyla kapanır:
önünde bulundurmak gerekir. Dinleyicilere farklı kültürleri
uyandırır. İnsanların duygu Şerif, gelecek nesiller için
ne kadar farklı ki? “İnsanım ben, insan
O, yaşadığı dönemin ve düşüncelerini etkilemenin ve yaşam biçimlerini keşfetme esin verici bir kaynak olmaya
Ölüm, şiddet ve baskı yarış kalacağım tek başıma olsam
koşullarını ve toplumsal ötesinde onları harekete fırsatı sunar. Mahsuni Şerif’in devam edecektir. halinde: toplumlar topluluk bile direneceğim!...”
Kamuda tasarruf ve verimlilik tartışması
İbrAhİM bErksoy ilave yük oluşturacak şekilde faaliyet kısılması yetmez. Bununla birlikte
genişlemesine ve iş artışına gidilmeyecek.” verimlilik artışına da gidilmesi
Makine Mühendisi
gerekir. Bunun için yapılacak ilk
Kırılgan ortamda güvencesiz yaşam
iş; güncel veriler ışığında kamuda
ugüne dek yayımlanan “tasarruf
2021 yılında yine aynı cumhurbaşkanı
verimlilik analizi yapıp verimlilik
Btedbirleri” genelgelerinin bir benzeri
tarafından yayımlanan “tasarruf tedbirleri”
artışıyla ilgili somut, uygulanabilir
daha geçtiğimiz günlerde cumhurbaşkanı
genelgesinde de (2012/14 nolu genelge)
stratejiler geliştirmektir.
imzasıyla yayımlandı. Amaç hep aynı: “Kamu
benzer ifadeler yer almaktaydı. Üretimin,
Ülkemizde verimlilik ile ilgili
kurum ve kuruluşlarının harcamalarında
yatırımın, istihdamın ciddi ölçüde gerilediği
bilimsel çalışmalar 1940’lı
tasarruf sağlanması, bürokratik işlemlerin
yüksek enflasyonist iktisadi ortamda; “bütçe
yıllara kadar gider. 1954’te
azaltılması ve kamu kaynaklarının etkili,
sınırları içinde kalınarak” ve “bu yılın ve
“Vekâletlerarası Prodüktivite
ekonomik ve verimli kullanımına ilişkin
takip eden yılların bütçelerinde ilave yük
Komitesi” kurulur. Bu komite,
tedbirlerin alınması.”
oluşturmayacak” şekilde kamu hizmetleri ve
1965 yılında özel bir kanunla
Bunca yıldır birbiri ardına benzer
yatırım projelerinin yürütülmesi olası mı?
kurulan Milli Prodüktivite
genelgeler yayımlanıyor, kararlaştırılan
Eğer bu olası olsaydı en yakını 2021 yılında
Merkezi’ne (MPM) dönüşür. Sonra
önlemlere uyulup uyulmadığının sıkı sıkıya
yayımlanan “tasarruf tedbirleri” genelgesi ve
ne olur? 2011’de yayımlanan
takip edileceği ilgililere bildiriliyor, ancak
tutumlu olunsun; çünkü kamu hizmetleri
daha öncekiler bir işe yarar, bütçe açıklarına
bir kanun hükmünde kararnameyle (KHK)
alınan bunca önleme karşın belirtilen
için harcanan para hepimizin parası. Ancak,
ve ek bütçe uygulamalarına başvurmadan
Milli Prodüktivite Merkezi kapatılarak
amaca bir türlü ulaşılamıyor! Kararlaştırılan
savurganlığı önlemek amacıyla yayımlanan
belirtilen amaca ulaşılabilirdi.
“yerine” Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
önlemlere bakıldığında bunların
bu “tasarruf genelgeleri”, artık iyice gün
Tasarruf ekonomide iki anlama gelir: Birisi bünyesinde Verimlilik Genel Müdürlüğü
çoğunun zaten herhangi bir genelgeye
yüzüne çıkmış savurganlıkların asıl
tutumluluk. Tasarruf genelgesinin konusu kurulur. 2011 yılında MPM’yi kapatan bir
gerek kalmaksızın kamu hizmetlerinde
nedenlerini gizleme aracına da dönüşmemeli.
bu; kamuda tutumluluk, yani savurganlıktan
“anlayış”tan verimlilik ile ilgili bilimsel
savurganlığın önlenmesi için alınması
kaçınma. İkinci anlamı ise daha çok
çalışmalar yapmasını, verimliliğin artırılması
Uygulanabilir stratejiler
gereken olağan önlemler olduğu görülür.
bankacılık sektöründe kullanıldığı biçimiyle
yönünde etkin ve uygulanabilir stratejiler
Alışılageldiği üzere bu tür tasarruf Bütçemiz bu yılın ilk dört ayında 700
para vb. biriktirme. Türkiye, kelimenin her
geliştirmesini beklemek saflık olur.
milyar liraya yakın açık verdi. Yine ilk dört
önlemleri genelgelerinde benzer ifadeler
iki anlamıyla da gelişmiş ekonomilerin bir
Öyle bir iktisadi ve siyasi bunalım
hep yer alır ama uygulanması neredeyse ayda dış ticaret açığımız 30.2 milyar dolara
hayli gerisinde. Hem oldukça savurgan bir
döneminden geçiyoruz ki bu ağır bunalım
olanaksızdır. Şöyle denilmiş genelgede: ulaştı. Bunları “normal” bulan, “başka
ülkeyiz hem de ulusça milli gelir içerisinde döneminin halk üzerindeki etkisini “dört
“Kamu hizmetleri ve yatırım projeleri, bütçe ülkelerde gayri safi milli hasılaya oranla bu
tasarruf (birikim) oranımız oldukça düşük. yıllık seçimsiz dönem” diyerek, “yeni
sınırları içinde kalınarak ayrılan kaynakların açıklar bizden daha yüksek” diyen bir Saray
Bir anlamda son derece kırılgan, güvencesiz anayasa” diyerek, “siyasette yumuşama”
idaresiyle kamuda savurganlık önlenemez!
üzerinde harcama yapılmasına yol açılmadan bir yaşam sürüyoruz, geleceğimiz şimdiden diyerek, “hem müzakere hem mücadele”
azami tasarruf anlayışı içinde yürütülecek. ipotek altında! Öte yandan kamuda savurganlığın diyerek “hafife almak” hem doğru değildir,
Yılı ve takip eden yılların bütçelerinde Elbette ki kamuda savurganlık olmasın, önlenmesi için yalnızca harcamaların hem de artık olası değildir.
ELU YLPL] H F H \ 2N2NXPDGDQHGHPH N XPDGDQ HH H F H \ GHPH Y L P HOOLNOH ] ¸
GHRU H ¾UNL\ WD¸YUHWLPL 7
\L]" DGéQ6RUXQXQXQ1HUHVLQGH ..
D\UéPFéOéYD FLQVHO DGéQVRUXQX .. \D\D]DUGéU+XJR D ]DU G éU + X JJ R
OHUOHEHUDEHU GHOLVHOHULQ
HEXJ¾QGHV¾UHQELU Y JHOLSJLUGLYL
HG¾Q\D©DSéQGDGéU Y GGD\DQéU
GDQEHUL \ \ YULPLLVH DGéQGH . YHGRYUXELU H F HQJHOH ©PLcW **H HQ ©PLcW H JJ H F HOH Y HGR Y UX H HOVHI I DULK 7 ©éNPD]éGDcXGXU
HNDUcéL\LQLQ ¸W¾\ N DNécéQL©LQGHD N éc éQL ©L QG HH HND ¸W¾\ N Uc é HVDQDWJLEL Y HGHEL\DW RORML VRV\
HWLQ XPKXUL\ & \DcDQPDNWDGéU
HQHNDUcé ] H KDNVé]DNDUcéKDNOéQéQK D N Vé]D N DU cc é K D NO ] H éQéQ HQ
HGHEX ¾UNL\ 7 ND]DQéPODUé\OD RQXODUéQGD HPHON N¾OW¾U¾QW
NDUDQOéYDNDUcéD\GéQOéYéQ ]LOHQLQ HH ND ]LOHQLQ UU DQOé Y DND Uc é D\ \ JHQ©OHUHKHPHQKHPHQKL©ELUcH
DQLOOL 7 HU 6HUY YULPHNDWéOPécWéU GH
?'DKDLQVDQFDELU HUDOGé \ \DQéQGD\ DQéQGD \ HU DOGé ? 'DKDLQ V
HWOHULQLQ NDGéQKDUHN EXNLWDEéQGD RU¸YUHQFLOHULQNDIDODUéQD HULOPL\ Y
YLQH H F QéQNXUXODELOH GG¾Q\D QéQN ¾Q\D H F XUXODELOH Y L Q LSHVDSD VDEXN DEXN \DQOéc \DODQ
GHNLWDULKLQL H ¾UNL\ 7 H Y G¾Q\DGDNL
Kitap okuduğunuzu biliyoruz.
RUGX LLQDQé\ QDQ é\ RUGX
RU DQODWé\ ELU \OHUWéNécWéUéOé-WDNéPcH] JHOPH
HELOLPVHOELU Y ©L HN 1HJHU© RU \
QHGHELUE¾W¾QRODUDN \DNODcéP
NXFDNOD\écN¾OW¾U¾
[VD\IDèQFHOHPH 13,5x23 -572 sayfa- èQFHOHPH
[VD\IDèQFHOHPH [ VD\ID è QFHOH PH