Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 17 MAYIS 2024 CUMA 2 olaylar ve görüşler 3) Tarikatlar ve Cemaatlerin kendi içlerindeki ve Kurucu ve kurulmuş iktidar aralarındaki hesaplaşmalar. 4) MHP/Ülkü Ocakları lirlenmiştir. recek eylem AKP genel başkanı daha de- AV. EROL TÜRK içindeki hesaplaşma Kurucu ikti- ve işlemler mokratik bir anayasaya ihtiyaç Ve bütün bu garip nayasalar bir toplumun dar tarafın- yapabilir. Bi- olduğunu söylemekte ancak hesaplaşmalar, ana kuruluşunu düzen- Demokratik, Laik ve Sosyal dan görev zim anayasa- mevcut anayasanın hiçbir ku- Aleyen temel yasalardır. Hesaplaşmalar Hukuk Devleti olan Türkiye ve yetkileri mız katı ana- ralına uymadığı için inandırı- Devletin hukuki ve siyasi sta- Cumhuriyeti’ni zayıflatıyor, düzenlenen yasadır. Bel- cı olmaktan uzaktır. Ülkemizin toplumun güvenliğinin, tüsü anayasa ile belirlenir. İn- gölgesinde devlet organ- li şekli kural- yeni bir anayasadan çok kuv- halkın refah ve esenliğinin san hak ve özgürlükleri anaya- ları ise ku- lara uyulmak vetler ayrılığına, bağımsız yar- altını oyuyor. sa ile güvence altına alınır. Bu rulmuş ikti- gıya ihtiyacı vardır. Siyasi ikti- Kobani kararları suretiyle de- Çünkü Erdoğan/ nedenle anayasalar olağan ya- dardır. Cum- ğiştirilebilir. dar, mevcut anayasaya uyma- AKP iktidarının 22 yıllık ç yılı aşkın bir süredir devam salardan farklı usul ve şekil- hurbaşkanı, lı ve kurucu iktidarın açık ira- Aksi halde yönetimi sonunda, Parlamenter eden, 108 sanıklı Kobani lere uyularak kabul edilir, de- TBMM, bakanlar ve Bakanlar anayasanın üstünlüğü ilkesine desi olan anayasanın ilk dört Demokratik Rejim çökertildi yerine, Üdavasında 130 sayfalık ğiştirilir ve yürürlükten kaldı- Kurulu kurulmuş iktidarı tem- aykırı olarak yapılan değişiklik maddesi dahil, demokratik, la- siyasal bilim yazınında Prof. Dr. karar, avukatların protestoları ile rılır. Anayasalar, yasama or- Ersin Kalaycıoğlu’nun “Neo- sil eder. 1961 ve 1982 anayasa- veya yeni bir anayasa hukuken ik, sosyal hukuk devleti ilkesi açıklandı. ganı tarafından hazırlanan ve Patrimanyol Sultanizm” diye ları kuruculuk iktidarının dev- yoklukla malul sayılmak gere- ile Atatürk ilke ve devrimlerini Kimi sanıklar beraat etti, kimileri yürürlüğe konulan yasalar- tanımladığı, Merdan Yanardağ’ın redildiği kurucu meclisler tara- kir. Kurulmuş iktidar, anaya- yok sayan gerici, otoriter, kuv- tahliye edildi, kimileri hapis ile “İslamo-Faşizm” diye nitelediği, dan üstündür. Bu üstünlüğün fından hazırlanmış, halkoyuna sanın değiştirilemez maddele- vetler ayrılığını tamamen orta- cezalandırıldı. benim “Şahsım Devleti” dediğim iki önemli sonucu ve güvence- Hiç kuşkusuz bu kararlar sunulmuş ve kabul edilmiştir. ri ile ilgili emredici kurallarına dan kaldıracak yeni bir anaya- bir rejim kuruldu ve devlet si vardır ki bunlardan biri ku- sadece bugünü değil, Türkiye’nin Egemenliğin kaynağı, bir şah- uymak zorundadır. sa hazırlığından vazgeçmelidir. kişiselleştirildi. geleceğini de etkileyecek. rucu iktidar ile kurulmuş ikti- sın iradesine değil bizzat hal- Seçim kazanan siyasi iktidar, Elbette bütün kişileştirilen Aslında Erdoğan/AKP dar, diğeri ise devletin her tür- Egemenliğin kullanımı kın iradesine dayanmaktadır. anayasaya göre asli kurucu ik- ve otoriterleşen rejimlerde iktidarının Kürt Politikası çok lü eylem ve işlemleri ile yasa- Kısaca asli kuruculuk hakkı- Türkiye Cumhuriyeti, insan tidar karşısında kurulmuş ik- görülen “hesaplaşmalar” derhal zikzaklı bir çizgi izlediği, “Açılım” ların anayasaya uygunluğunun nın asıl sahibi halktır. haklarına ve başlangıçta be- tidardır ve asli kurucu iktida- Türkiye’de de ortaya çıktı: ile “Savaş” arasında sert denetlenmesidir. Asli kurucu iktidar, daha ön- lirtilen temel ilkelere dayanan ra ait yetkileri kullanarak yeni 1) Devlet, Anayasal kurumlar virajlar yaptığı için, bu davanın ce mevcut bir anayasa ile sınır- milli, demokratik, laik ve sos- ve kurallar ile değil, kişisel bir anayasa yapamaz. Anayasa- siyasetten bağımsız olduğunu Halkın iradesi kararlarla ve gözdeler aracılığıyla lanmamış olan özgür, bağım- yal bir hukuk devletidir derken nın 87’nci maddesi TBMM’ye öne sürmek olanaklı değil. Devleti kuran, onun ilk hu- yönetilmeye başlanınca kişiler sız bir kuruculuk hakkına sa- kendisine egemen olan ruhu yeni anayasa yapma görev ve Bu yazı sırasında açıklanan Altan ve gözdeler arasında paylaşım kuki ve siyasi teşkilatı, gö- hiptir. Kurulmuş iktidar ise as- da ifade etmektedir. Egemenli- yetkisi vermez. Dolayısıyla ye- Tan, Ayhan Bilgen, Beyza Üstün kavgası başladı. rev ve sorumlulukları hakkın- ve Aysel Tuğluk’un beraatları, li kurucu iktidar tarafından ya- ğin kullanılması bir kişiye, bir ni anayasa yapamaz. Yapar- 2) Liyakat yerine sadakat Mardin Belediye Başkanı Ahmet da kurallar getiren iktidar, as- pılan anayasa ile onun lafzı ve zümreye veya bir sınıfa bırakı- sa o anayasa hukuki, ahlaki ve egemen oldu; “Ben daha çok Türk’e on yıl hapis cezası, Figen li kurucu iktidardır. Türki- ruhuyla bağlıdır ve mutlak ku- lamaz hükmü de emredicidir. meşru bir anayasa olmayacağı sadığım, daha çok pay isterim” Yüksekdağ’a 30 yıl 3 ay hapis ye Cumhuriyeti kazanılan ulu- ruculuk yetkisi yoktur. Böyle Kuvvetler ayrılığı yerine kuv- gibi yoklukla malul bir anaya- kavgası başladı. cezası, Selahattin Demirtaş’a sal kurtuluş savaşı sonucu ku- olması doğaldır. Aksi takdirde vetler birliğini tercih eden ve sa olacaktır. Başta meclis baş- 3) Maliye, para ve ekonomi birkaç ayrı suçtan verilen toplam rulmuş, özgür ve tam bağım- kurucu iktidar ile kurulmuş ik- parlamenter sistemi dışlayan kanı olmak üzere mecliste tem- politikaları halkın yararına değil, hapis cezası önemli. sız, demokratik, laik sosyal bir tidar arasında hukuki yönden değişiklikler, kurucu iktidar ta- sil edilen siyasi partilerin ye- küçük bir oligarşinin yararına Daha da önemlisi, iktidarın hukuk devletidir. Asli kuru- bir fark kalmayacağı gibi ku- rafından hazırlanan anayasa- ni anayasa görüşmeleri yapma- kullanılmaya başladı; ekonomi küçük ortağı MHP ile AKP arasında cu iktidar tarafından kabul edi- rulmuş iktidar siyasi yönden çöktü, halk yoksullaştı ama nın lafzına ve ruhuna, dolayı- sı anayasaya aykırıdır ve ana- “hesaplaşma” gerilimleri yaşandığı zenginleşen kesimler arasında len 1924 Anayasası ile devle- anayasa ile kurulmuş olan dev- sıyla anayasaya aykırıdır, yok- yasayı ihlal suçunu oluştur- bir dönemde bu kararların hesaplaşma başladı. letin varlığını tehlikeye düşü- açıklanmış olması. tin hukuki ve siyasi statüsü be- lukla maluldür. maktadır. 4) Sosyal Devlet ve Hukuk Çünkü tam bu sırada, iktidarın Devleti çöktü, bunların yerine küçük ortağı MHP, Ayhan Bora yolsuzluklar, haksızlıklar, Kaplan liderliğindeki bir suç hukuksuzluklar egemen oldu, örgütüyle ilgili olarak ortaya bu haksızlık ve hukuksuzlukları çıkan “hesaplaşma” üzerine Göstermelik tasarruf adımı yapanlar yağmadan daha çok pay “Darbe suçlaması” yaptı ve bazı istemeye başladı. Emniyet mensupları gözaltına 5) Servet ve gelirin “paylaşım Kadir SerKan SelçuK rinde durulmayan bu tedbirle- ma adı altında yargı ele geçiril- de ve özellikle son bir yılda açık- alındı. kuralları” anayasal, yasal, nesnel rin faturası ise iktidar yandaşları diyse ve erkler ayrılığına son ve- ça anlaşılacağı üzere, Mehmet HHH K a Tasarruf Paketi, yıllar - ve demokratik olarak değil, 22 yıllık Erdoğan/AKP sırasında yerine yine halka kesilmişti. rildiyse, bugün de kamuda ta- Şimşek’in ekonomi politikasının dır süren ekonomik krizin önü- kişisel, öznel ve otokratik olarak Türkiye garip “hesaplaşmalara” Buna göre kamuda çalışanla- sarruf adı altında emekçilere ye- dar gelirli kesimlerin refahını kı- ne bir türlü geçemeyen iktidar belirlenmeye başlayınca, yeterli tanık oldu: rın işe gelip gitmelerini sağla- ni yükler yüklenmekte, asıl ta- sıtlayarak ve onların alım gücü- tarafından geçtiğimiz günlerde pay almadığını iddia edenler kavga Önce yolsuzluk iddiaları yan servisler kaldırılacak, üç yıl sarruf etmesi istenen kesimin yi- nü düşürerek enflasyonu önle - kamuoyuna sunuldu. Kamu har- etmeye başladı. üzerinden Erdoğan/AKP ile Gülen boyunca yeni personel alımı ya- ne dar gelirliler olduğu ortaya me amacı güttüğü artık herkes- camalarında en az 100 milyar li- 6) Küçük diktatörler türedi, Cemaati arasındaki 17-25 Aralık pılmayacak, destek persone- çıkmaktadır. çe bilinen bir gerçektir. Bu poli- küçük diktatörlükler kuruldu; suç ralık bir kısıntı öngören tedbirler 2013 hesaplaşması yaşandı. li sayısı ise zaman içinde azaltı- Bütün rahatsızlıklar ve uyarı- tikayı prensip edinmiş bir eko- örgütleri, tarikatlar, cemaatler, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Sonra 15 Temmuz 2016’da lacaktı. Tedbirler bütünüyle in- lar karşısında lüks ve şatafattan nomi bakanından emekçilerin gözdeler, kendi aralarında Cemaat’in silahlı darbe girişimi ve Cumhurbaşkanı Yardımcı- celendiğinde Mehmet Şimşek’in ısrarla vazgeçmeyen, yandaşla- haklarını koruyan bir tasarruf paylaşım kavgası yapmaya oldu. sı Cevdet Yılmaz tarafından dü- her zaman yapmaya çalıştığı gi- rını birden fazla maaşla ödüllen- paketi beklemek ise en hafif ta- başladı. Bu her iki “hesaplaşma” zenlenen toplantıda açıklandı. bi asıl yükü ayrıcalıklı azınlık ye- diren ve ekonomik bunalım yıl- biriyle hayaldir. 7) Siyaset, ticaret, tarikat, sonrasında da iktidarın kendi Paketin açıklanmasıyla birlik- rine emek gücü ile ay sonunu lardır artarak devam etmesine Gerçek tasarruf, yandaşları darbesini yaptığına ve rejimi iyice cemaat, suç örgütleri, gözdeler, te, kamuda yapılması planlanan getirmeye çalışanlara yüklediği rağmen tasarruf konusunda hiç- devlet kasasından zengin eden iç içe geçti ve hesaplaşmalar kişisel ve otoriter hale getirdiğine kısıntıların daha fazla öne çıka- görülüyordu. bir adım atmayan hükümetin, ve kazananı önceden belli olan tanık olduk. iyice kuralsızlaşarak vahşileşti, rılan yönleri, birden fazla ma- Bu tablo, açıklanan paketin yerel seçimlerin kaybedilmesi- ihalelerin önüne geçerek, dev- cinayetler bile başladı. HHH aş alma uygulamasının kaldırıl- göstermelik olduğunun kanıtı- nin getirdiği büyük şok ve tedir- let bankalarından aldıkları kre- Son zamanlarda dikkati HHH ması, yönetim kurulu ücretleri- dır. AKP her zaman yaptığı gibi ginlikle böyle bir hamle yapma- dileri ödemeyenlerin borçları- çeken yeni dört “hesaplaşma” Bu süreçler içinde en çok ne tavan sınır getirilmesi ve ya- görünenlerin ardına gizli kalma- ya karar verdiği ortadadır. Amaç nı ödemeleri sağlanarak ve yük- kamuoyuna yansıdı: güven yitiren kurumlar yargı ve bancı taşıt kullanılmaması gibi sını istediklerini de ekleyerek ve öncelikle halkın gözünü boya- lü vergi borçlarını affetmek yeri- 1) Yargıtay ile Anayasa Emniyet oldu: uygulamalar oldu. Ancak alınan mevcut düzeni koruyarak top- mak ve krizle mücadele için söz- ne o borçları tahsil ederek yapı- Mahkemesi arasındaki Kobani kararlarının da bu tedbirlerin bir de farklı yönü, bir lumu yanıltma yoluna gitmiş- de ne türlü fedakârlıklara kat- labilir. Bunları yapmadan tasar- hesaplaşma. süreçlerden etkilenmemesi başka deyişle buzdağının gö- 2) Emniyet içindeki hesaplaşma. olanaksızdır. tir. Nasıl ki 2010 referandumun- landıklarını göstermektir. ruftan bahsetmek asla samimi rünmeyen yüzü vardı. Fazla üze- da 12 Eylül darbesi ile hesaplaş- Önceki bakanlık dönemin- ve inandırıcı olmaz. unus Nadi Ödülleri 79. yılına girdi. CHP’nin düzenlediği bir şiir ödülü vardı. ve etkilerini duyurdu. Daha önce bir dalda Aynı dönemde bütün dünyada sanat, bilim yapılan ödüllendirmenin kapsamı 1990 Y1946 yılından itibaren yapılan Yunus 79. YIL Nadi Ödülleri Yarışması, gazetemizin ve edebiyat ödülleri ün yapmışlardı. İsveç’te yılından itibaren genişletildi ve Yunus Nadi Nobel, ABD’de Pulitzer, Sovyetler’de Lenin, Ödülleri adıyla sürmeye başladı. kurucusu Yunus Nadi’ye olan saygı ve yUNUS NaDİ sevgiden kaynaklanıyor. Yalnız Cumhuriyet Fransa’da Goncourt ödüllerinin sonuçları Cumhuriyet gazetesi, çağdaş uygarlığa ülkemizde de ilgiyle izleniyordu. Türkiye’de giden yolun, kültür, sanat, fikir ve bilim yolu gazetesinin değil, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda da büyük emeği bulunan de bu alanda öncülüğü Cumhuriyet gazetesi olduğunu kuruluşundan beri savunan bir öDüllerİ üstlendi. Bundan 79 yıl önce düzenlenen gazete. Bu yoldaki çabaları desteklemek ve Yunus Nadi’nin anısını her yıl tazelemek bizim için bir görev. Cumhuriyet’in Ulusal Yunus Nadi Armağan Yarışması’yla kültür özendirmekte Yunus Nadi Ödülleri’nin işlevi 2024 ve sanat alanında bir yarışma heyecanı sürecek. Bağımsızlık Savaşımızla ve Türkiye Cumhuriyeti ile eşzamanlı ve eşanlamlı oluşturuldu. Daha sonraki yıllarda 2024 Yunus Nadi Ödülleri Edebiyat Ana ülkemizde de kültür ve sanat alanında Dalı’nda öykü, roman, şiir; Görsel Sanatlar bir kuruluş tarihçesi var. Yunus Nadi, olayına dönüştürmek amacıyla bu yarışma gazetemizin temel taşlarını ve misyonunu yarışma ve ödüllerin sayısı çoğaldı. Dalı’nda karikatür, fotoğraf; Bilimsel düzenlendi. Yunus Nadi Ödülleri 79 yıl boyunca Araştırma Dalı’nda sosyal bilimler araştırması bu doğrultuda oluşturdu. Yunus Nadi’nin Yarışmanın ilk düzenlendiği yıllarda ölüm yıldönümünü geçmişe dönük bir acı düzenli olarak gerçekleştirildi ve kültür- olarak sürüyor. Türkiye’de sanat alanında hiçbir özel ödül sanat alanında amaçlanan katkıları yaptı Adaylara başarılar diliyoruz. olarak değil, geleceğe yönelik bir kültür yoktu; tek parti dönemiydi ve yalnızca verilir. Seçici kurul, ödülü, kitap veya kitap Masaracı, Muhittin Köroğlu, Zafer Temoçin, “Cumhuriyet Gazetesi Yunus Nadi Ödülleri” ÖYKÜ dosyası arasında paylaştırabilir. Akdağ Saydut, Murat Sayın. Prof. Dr. Nurettin Mazhar Öktel Sokak. Ödüle 1 Şubat 2023 ile 1 Şubat 2024 Seçici Kurul: Ataol Behramoğlu, Doğan No: 2 34381 Şişli / İSTANBUL tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ile Hızlan, Hüseyin Yurttaş, Turgay Fişekçi, adresine iadeli taahhütlü olarak postayla aday olunabilir. Adaylar yapıtlarını altı adet FOTOĞRAF Eray Canberk. ulaştırmaları ya da elden teslim etmeleri olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta Ödüle en çok dört adet siyah beyaz fotoğraf gerekmektedir. Yayımlanmış yapıtların daha verilir. Seçici kurul, ödülü paylaştırabilir. ile aday olunabilir. Gönderilecek fotoğrafların önce herhangi bir ödül almamış olması koşulu Seçici Kurul: Sezer Ateş Ayvaz, Seval SOSYAL BİLİMLER en az 18x24 cm. boyutlarında ve daha önce geçerlidir. Zarfın ya da paketin üzerine hangi Şahin, M. Zaman Saçlıoğlu, M. Sadık ARAŞTIRMASI başka bir yarışmada ödül almamış olması dal ile ilgili olduğunun yazılması zorunludur. Aslankara, Özcan Karabulut. gerekmektedir. Ödül dallarında konu sınırlaması yoktur. Ödüle 1 Şubat 2023 ile 1 Şubat 2024 Seçici Kurul: Coşkun Aral, Garbis Özatay, Yapıtlar hiçbir şekilde iade edilmez. Ödül alan tarihleri arasında yayımlanmış bilimsel İbrahim Yıldız, Dr. Ersin Turan, Uğur Demir, ya da herhangi bir şekilde ön elemeden geçirilen ROMAN araştırmalarla, yayına hazırlanmış en az 25 Vedat Arık, Güven Baykan. yapıtlar, genel yayın ilkelerimiz doğrultusunda sayfa olarak beyaz dosya kâğıdına makine Ödüle 1 Şubat 2023 ile 1 Şubat 2024 gazetemizde yayımlanabilir. Ödül sonuçları yazısıyla çift aralıklı yazılmış bilimsel tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ile ilerleyen tarihlerde açıklanacaktır. araştırmalar katılabilir. Adaylar yapıtlarını HER DAL İÇİN GEÇERLİ aday olunabilir. Adaylar yapıtlarını altı adet yedi adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta GENEL KOŞULLAR yapıta verilir. Seçici kurul ödülü kitap veya verilir. Seçici kurul ödülü paylaştırabilir. KATILIM BELGESİ Ödüller her dalda amatör-profesyonel kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Konur Ertop, Asuman herkese açıktır. Cumhuriyet mensupları hiçbir Seçici Kurul: Dr. Alev Coşkun, Prof. Dr. Kafaoğlu Büke, Zeynep Aliye, Öner Yağcı, dalda ödüle aday olamazlar. Ödüller her dal Emre Kongar, Prof. Dr. Örsan Kunter Öymen, ADI-SOYADI: Gamze Akdemir. için en fazla 2 yapıt arasında paylaştırılabilir. Prof. Dr. Şaduman Halıcı, Osman Selim Adaylar gerçek ad ve adresleri ile telefon Kocahanoğlu. ADRESİ: numaralarını belirtmek zorundadırlar. Ancak ŞİİR adaylar ad ve adreslerinin saklı tutulmasını Ödüle 1 Şubat 2023 ile 1 Şubat 2024 isteyebilirler. Ödül koşullarına uymayan KARİKATÜR tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap yapıtlar, yarışma dışında tutulacaktır. ya da “kitap dosyası” ile aday olunabilir. TELEFON NUMARASI: Karikatürlerin boyutu 30x40 cm’yi Adayların, yapıtlarıyla birlikte adlarını Yayımlanmamış yapıtların beyaz dosya geçmemelidir. Her türlü teknik serbesttir. ve soyadlarını arkasına yazacakları iki adet kâğıdına makine yazısıyla çift aralıklı yazılmış Yarışmaya en fazla beş karikatürle fotoğraflarını, açık adreslerinin de yer aldığı E-POSTA ADRESİ: olması gereklidir. Adaylar yapıtlarını altı katılabilinir. katılım belgesini ve yaşamöykülerini 24 adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta Seçici Kurul: Metin Peker, Kamil Mayıs 2024 Cuma günü saat 17.00’ye kadar amud