Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
14 MAYIS 2024 SALI
4 HABER
74 yıl önce: demokrasi zaferi
Hükümet programında şöyle diyor: yaşananlar gerçek Türk Devrimi’dir.
ürkiye demokrasi tarihinde
“Milli iradenin ilk kez tam ve serbest Türkiye engelsiz ve sıkıntısız şekilde
yargıç gözetim ve denetiminde,
olarak belirmesi nedeniyle 14 Mayıs tek partiden plüralizme (çoğunluk
Thukuka dayalı ilk genel seçim
yeni bir dönem açan, çok önemli sistemi) geçmiştir... Basiretle
14 Mayıs 1950 tarihindedir. Bu
uygulanan tek parti yöntemi, gerçek
bir gündür. Bu tarihi gün sadece
seçim çok partili sistemin dönüm
partimizin değil, Türk demokrasisinin bir demokrasinin kuruşunu mümkün
noktasıdır. Bugün bu tarihi günün 74.
5
kılacak çalışmalar yapmıştır.”
de zaferi olarak kutlanacaktır.”
yıldönümünü yaşıyoruz.
Çok partili sisteme geçildikten
d P’nin günahı
inönü konuyu a tatürk’e
sonra yapılan ilk genel seçim 1946
Ne yazık ki 1950 seçimlerini
seçimleridir ve siyasal tarihimizde bağlıyor
kazanan DP önce Aydınlanma
tartışmalıdır.
1950 seçimlerinden 12 yıl sonra
devrimlerine karşı çıktı. Halkevlerini,
İktidar partisi CHP, 1950
(1962’de) bir radyo konuşmasında
Köy Enstitülerini kapattı. Oy alma
seçimlerinden önce Meclis’e
İnönü şu tarihi açıklamayı yapmıştır:
amacıyla dini duyguları kullandı. Adım
Ankara Kızılay’da seçim için sandık başına
bir seçim yasası tasarısı sundu.
“Atatürk’ü devlet yönetiminde,
adım özgürlükleri yok etti. Basın,
giden yurttaşlar uzun kuyruk oluşturdu.
Bu tasarıda gizli oy, açık sayım,
bağımsızlıkçı, Cumhuriyetçi ve
toplanma ve konuşma özgürlüklerini
seçimin yargıçların denetiminde
demokratik rejime bağlı olarak
kısıtladı. Kendine oy vermeyen illeri
yapılması, il ve ilçelerde yargıçlar Oyların yüzde 53’ünü alan DP Cumhurbaşkanı İnönü, yurtdışında
değerlendirmek gerekir... Eğer sağlığı
ilçe, ilçeleri bucak yaptı. Sonrasında
seçim kurullarının ve Yüksek Seçim Meclis’teki sandalyelerin yüzde okuyan oğlu Erdal İnönü’ye
izin verseydi, belki de II. Dünya
tüm özgürlükleri kısıtlayan “Tahkikat
Kurulu’nun oluşması kabul ediliyordu. 80’ini elde etmişti. Yüzde 40’a gönderdiği mektupta şöyle yazıyor:
Savaşı’ndan önce bile Atatürk eserini
Komisyonu” skandalına ulaştı.
Seçim Yasası, Meclis’te muhalefet yakın oy alan CHP ise Meclis’teki Dürüst bir seçim yapıldı. Niçin
tamamlayacaktı: Demokratik rejim,
(Kuşkusuz bunlar başka bir yazının
partisi DP’nin katılımı ve karşılıklı sandalyelerin sadece yüzde 14.5’ini kaybettik? İnsaflı-insafsız bin bir
Atatürk yönetiminin amacı olmuştur.
konusudur.)
uzlaşı ile kabul edildi. Seçim Yasası sağlayabilmiştir. sebebi var. En başta geleni değişiklik
Atatürk yönetimi demokratik rejimi
14 Mayıs 1950’den 74 yıl sonra
4
için Meclis’te DP adına konuşan Türkiye 14 Mayıs 1950’de gizli arzusudur. Bu da milletlerin en
hazırlama devridir...”
demokrasi tarihimize “demokratik
2
oy, açık sayım, yargıç yönetim masum en tabii arzularıdır.
Adnan Menderes, “Seçmenin oy
ak devrimi” kazandıran CHP’nin o
hakkına ve verdiği oya saygı gösteren, ve denetiminde bir genel seçim
d uverger’nin görüşü
günkü başbakanı Prof. Dr. Şemsettin
bu adil yasa” için o günkü CHP gerçekleştirmiş oluyordu. tek devlet adamı
İnönü’nün bu görüşüne, ünlü
Günaltay’ı, Devlet Bakanı Faik
Prof. Dr. B. Lewis Modern
iktidarına teşekkür etti. Bu konuşma Demokrasinin büyük kazanımı olan
siyaset bilimci Prof. Dr. Maurice
Ahmet Barutçu’yu ve Türkiye’de çok
demokratikleşme hareketinin önemli Türkiye’nin Doğuşu adlı ünlü eserinde
bu seçim, aynı zamanda İnönü’nün
Duverger de bilimsel olarak
partili sistemin gerçek önderi o günkü
şöyle bir yargıya varır: “Atatürk
sınır taşlarından birisidir.
demokrasi kahramanı olarak tarihe
katılmaktadır. Siyasal Partiler, adını
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’yü
sonrası Türkiye’nin demokratik
Seçim yasası her yönden geçişini sağlıyordu.
taşıyan ünlü yapıtında CHP’yi ve
şükranla anmalıyız.
mükemmeldi; ancak en hatalı yanı gelişiminde... 1950 Mayıs’ında,
Nitekim siyaset bilimci Prof. Dr.
Atatürk’ü 1930’ların faşist partileriyle
muhalefetin iktidara karşı ezici bir
nispi temsil değil çoğunluk sistemini Dankwart Rustow, bu iktidar
karşılaştırarak şöyle yazıyor:
zaferiyle sonuçlanan, gerçekten
kabul etmesidir. değişimini şöyle yorumluyor: “İsmet
“... Faşist rejimlerde her gün
1 Bernard Lewis, Modern
serbest ve dürüst bir seçim
İnönü demokrasiyi geliştirmek için
rastlanan otorite savunusunun yerini,
Türkiye’nin Doğuşu, TTK, 1993,
1
yapılmıştır.”
d emokratik devrim kendi diktatörlük gücünü gönüllü
Kemalist Türkiye’de demokrasi
s.302.
olarak kısıtlayan dünyanın tek devlet
14 Mayıs 1950’de yapılan savunusu almıştır... Türk tek parti
2 Baba İnönü’den Erdal İnönü’ye
Bir halkoylaması 3
seçimlerde demokratik bir durum adamı olma onurunu taşımaktadır.”
sistemi, hiçbir zaman bir tek parti Mektuplar, 1998, s.148.
Seçimlerde böyle bir sonuç
gerçekleşti: Katılım yüzde 89.3’e doktrinine dayanmamış, ... liberal
3 Dankwart Rustow, Social Change
beklenmiyordu. 1950’deki sonuçlar menderes ne diyor?
ulaşmış ve 9 milyona yakın seçmen demokrasiyi ortadan kaldırma and Politics in Turkey, Kemal
bir iktidar değişikliğinden çok bir
sandığa gitmişti. 14 Mayıs seçimlerinden sonra arzusuyla meşrulaştırmaya
Karpat, Türk Demokrasi Tarihi, Alfa,
halkoylamasıydı. Hukuk deyimi ile bir
DP oyların yüzde 53.38’ini, doğal olarak, DP hükümeti kurulur. çalışmamıştır. Sahip olduğu 1996, s.113
“plebisitti”.
CHP ise yüzde 39.9’unu almıştı. Başbakan Menderes, 24 Mayıs tekelden daima rahatsızlık ve utanç 4 Ş.S. Aydemir, İkinci Adam, Remzi
Seçimlerde çoğunluk sistemi kabul 1950’de TBMM’de okuduğu hükümet duymuştur.” Kitabevi, s.435, 436.
inönü: d eğişiklik arzusu
edildiği için Meclis’e DP 403, CHP programında 14 Mayıs 1950’yi Duverger, düşüncesini şöyle 5 M. Duverger, Siyasi Partiler, Bilgi
ise 69 milletvekili göndermişti. Seçimlerin sonuçları karşısında sürdürüyor: “1923’ten sonra Yayınevi, 1974, s.360-364.
“Demokrasi zaferi” diye nitelemiştir.
Yurtdışındaki üniversiteler için düzenlenen sınavda şaibe iddiası
ODTÜ’de ‘şenlik’
soruşturması
EYLÜL BARUT
Sınava gölge düştü
Odt Ü öğrencileri, geleneksel 35. Bahar
Şenliği’nde Devrim Stadyumu’nda her
zaman kurulan sahneyi yasaklayan
“Calculus BC Sınavı” sorularının bazı öğrencilere
urtdışında yükseköğrenim ifadeleri kullandı:
kayyum rektörlerine karşı eylemdeydi.
görmek isteyen lise “Bu yıl yapılan AP sınavlarının
verildiği iddiası sonrası veliler CİMER’e başvurdu.
10 gün boyunca rektörlük binası
Yöğrencilerine yönelik olarak güvenliği ile alakalı bazı kaygılar
önünde kalan ve farklı zamanlarda
Olay üzerine velilerine yazı gönderen bazı okullar,
dün ülke genelinde yapılan tarafımıza ulaşmış durumda.
yürüyüşler gerçekleştiren öğrencilere
varsa etik olmayan metot kullanan öğrencinin sınavının
“Calculus BC Sınavı” sorularının, Sınav sorularının sızdırılmış dün soruşturmalar açılmaya başlandı.
iptal edilebileceğini duyurdu.
Soruşturmaların 18 Nisan ve 24
sınavdan bir gece önce özel olduğu ve gerek internet üzerinden
Nisan-05 Mayıs olarak ayrılması dikkat
bir dershane tarafından kendi gerekse şüpheli itibara sahip bazı
ve öğrencilere giden yazıda da için gerekmektedir. Avrupa
çekti. Edinilen bilgilere göre toplamda
öğrencilerine Zoom uygulaması danışmanlar tarafından soruların
soruların satışa çıktığına yönelik veya Amerika’daki seçkin
96 öğrenciye soruşturma açıldı.
üzerinden verildiği iddia edildi. satıya çıkmış olduğu ile ilgili
bilgiler aldıkları belirtildi. üniversitelerin mühendislik, tıp,
İlk olarak 18 Nisan tarihinde
CİMER’e başvuran geri bildirimler aldık. Kaygılarını
ekonomi, fizik, matematik gibi
gerçekleşen yürüyüş sebebiyle
Başarı garantisi
veliler, “Aylarca çalışıp bizimle paylaşan herkesi
bölümlerine kabul edilebilmeniz
20 öğrenciye soruşturma açıldığı
Soruları bir gece önce
emek sarf eden binlerce dinledik ve doğrudan College
için bu dersi almanız ve
öğrenildi. Öğrencilere iletilen metinde,
öğrencilerine çözdürdüğü
öğrencinin hakkı gasp Board’la güvenilir tüm bilgilerin
öğrenmeniz gerekmektedir. Biz
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun
iddia edilen dershanenin
edilmiştir. Konunun ayrıntılarını paylaştık. Sınavlar
öğrencilerimize AP Calculus AB-
“Öğrenme ve öğretme hürriyetini
FİgEN
sitesinde “AP Calculus prestijli
ivedilikle araştırılmasını titizlikle incelenecek ve herhangi
BC sınavlarında başarıyı garanti engelleyici veya yükseköğretim
atalay
üniversitelerin çoğu bölümüne
ve soruları elde edip bir olağandışı durum saptanması kurumlarının işleyiş ve huzurunu
ediyoruz” deniyor.
kabul edilebilmek için almanız bozucu eylemlerde bulunmak”
kendi öğrencilerine veren kişi durumunda, etik olmayan metotlar
Sınav iptal olur maddesi gerekçe olarak gösterildi. Bu
gereken bir programdır. Limit,
ve/veya kuruma kanunun kullanan kişilerin sınavlarının
madde kapsamında öğrencilere 1 hafta
türev, integral konularına temel Konu hakkında açıklamalarda
gerektirdiği yaptırımın yapılmasını iptalinin yanı sıra hukuki
ila 1 ay arası uzaklaştırma talebiyle
girişi kapsar. Yüksek matematiğin bulunan bir okul dün veli ve
istiyoruz” diye konuştu. sonuçlarla da karşılaşmaları
soruşturma açıldı.
temel konularına hâkim olmanız öğrencilere gönderdiği yazda şu
Bazı okulların yönetiminden veli mümkün olacak.” l İSTANBUL
İlk grubun da büyük çoğunluğunun
içerisinde olduğu 76 kişiye ise 24
Nisan-05 Mayıs arasında rektörlük
‘Filistin için bin Genç’ topluluğu, tutuklanan arkadaşları için protesto düzenledi
Yargıtay seçiminde binası önünde çadırda kalarak
eylemlilik gösterdikleri gerekçesiyle
başka bir soruşturma açıldı. Bu metne
kazanan çıkmadı
ise ilk metinde bahsedilen suça ek
Adalet nöbeti tutuyorlar
An Ay As A Mahkemesi’nin Can Atalay
olarak “Yükseköğretim kurumlarında
hakkındaki “ihlal” kararını tanımayan 3.
işgal ve benzeri fiillerle yükseköğretim
FAHRETTİN ÖZTÜRK
Ceza Dairesi Başkanı Muhsin Şentürk,
kurumunun hizmetlerini engelleyici
önceki gün “seçimdeki düğümün
eylemlerde bulunmak” maddesi
srail’in Filistin’e karşı saldırıları
çözülmesi amacıyla adaylıktan
eklendi. Bu doğrultuda bir yarıyıl için
İtüm dünyada çeşitli protestolarla
çekildiğini ve Yargıtay Cumhuriyet
uzaklaştırma cezası öngörüldüğü
karşılandı. Benzer protestolar
Başsavcılığı’na aday olduğunu” açıkladı.
belirtildi. Öğrenciler, önümüzdeki
Bu gelişmeyle dünkü başkanlık seçimine Türkiye’de de farklı gruplar
günlerde savunmalarını yapacaklar.
mevcut Yargıtay Başkanı Mehmet
tarafından düzenlendi. “Filistin
l An KARA
Akarca ile 3. Hukuk Dairesi Başkanı
için Bin Genç” adı altında bir araya
Ömer Kerkez girdi. Akarca ve Kerkez’in
gelen üniversite öğrencileri de
aday olarak kaldığı 36. turda kazanan
AÇIKLAMA
İsrail’e yönelik çeşitli protestolar
yine çıkmadı.
düzenledi. Bütün bunlar yaşanırken
Gazetemizde, 12 Mayıs’ta
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı
AKP’nin İsrail ile ticaret yaptığı
yayımlanan haberde, Konya Teknik
için yapılan seçimde de Şentürk,
ortaya çıkmıştı.
Üniversitesi’nin mimarlık fakültesi için
ilk beş adayın arasında seçilerek,
1 Mayıs’ta da, “Düzene Karşı 31 Aralık’ta açtığı kadro kapsamında
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a
8 Şubat’ta giriş sınavı yaptığı, AKP
Kavgada Gençliğin Sesi Yenilgi
gönderilen isimler arasında girdi.
Grup Başkanvekili Leyla Şahin Usta’nın
Tanımaz” yazılı pankart açarak
l a NKa Ra /Cumhuriyet
D.A.T’nin kadroya alınmasını rektör
Taksim’e çıkmak isteyen grup ters
Prof. Dr. Osman Nuri Çelik’ten talep
kelepçeyle gözaltına alınmıştı.
ettiği iddiası yer almıştı. Söz konusu
Eğitimde şiddet
Vatan Emniyet’e götürülen gençler,
haber üzerine Usta, “Hiçbir alakam
gözaltına alındıkları sırada
Üniversiteli gençlerden oluşan topluluk, 6 Nisan Filistin toprak Günü’nde,
yok. Ne dekanı ne kızını ne de öbürü
yasası hazırlığı
kendilerine yumruk atıldığını,
Odakule’deki istanbul t icaret il müdürlüğü önünde, “israil ile ticareti kes” sloganıyla
‘yerine alındı’ diye iddia edilen kişiyi
kafalarının su birikintilerine
eylem düzenlemişti. Bu eylemde 43 kişi gözaltına alınmış, kimlik kontrollerinin
iSta NBul’da Final Akademi Anadolu hiçbirini tanımıyorum. Müdahalem
sokulduğunu ve işkenceye maruz ardından 38’i serbest bırakılmış, 5’i hakkında ise adli işlem yapılmıştı.
Lisesi Müdürü İbrahim Oktugan’ın yok, ismim kullanılmış” dedi. Usta
kaldıklarını iddia etti.
silahla vurularak öldürülmesine topluluğuna üye gençlerden üçü gazetemize gönderdiği açıklamada da
ihtiyaçlarını gidermek zorunda
tepkiler sürüyor. Cumhurbaşkanı Topluluktaki gençler, 1 Mayıs şunları kaydetti:
kadın beş kişi de tutuklananlar
bırakıldıklarını ve ihtiyacı olan
Yardımcısı Cevdet Yılmaz şiddeti “‘AKP eliyle torpil: İlan iptal edildi’
gözaltılarında dört gün Emniyet’te
arasında yer aldı. Üniversiteli
kadınlara ped verilmediğini öne
önlemek amacıyla caydırıcı cezaları başlıklı yazı gerçeği yansıtmadığı gibi
tutulma sebeplerinin 6 Nisan’da
gençler, arkadaşlarının,
sürdü. İddiaya göre avukatların
artıran bir yasal düzenlemenin müvekkilin kişilik haklarına saldırı
Odakule’de yapmak istedikleri
“cumhurbaşkanına hakaret” ve
getirdiği şeker, hijyenik ped,
gündemde olduğunu açıklayarak, mahiyetindedir. Çamur at izi kalsın
eylem nedeniyle olduğunu öne
“Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri
ilaç, peçete ve temiz kıyafetler de
“Taslak, eğitimcilere karşı şiddetin mantığıyla, tamamıyla hayal ürünü
sürdü. Gençler, nezarette kaldıkları
Kanunu’na muhalefet” suçlarından
gözaltındaki gençlere verilmedi.
doğrudan tutuklama sebebi sayılarak bu iddiaların dile getirilmesi suretiyle
günlerde temel ihtiyaçlarını
tutuklandıklarını ve Filistin
fiilleri işleyenlere tutuksuz yargılanma müvekkilin şahsını hedef alan ve
‘Yıpratma çalışması’
gidermelerine izin verilmediğini,
mücadelelerinin yıpratılmak
yolunun kapatılmasını, bu türden fiillere yalnızca müvekkili zan altında
kadınların kamera ile izlenen 4 Mayıs’ta İstanbul Adliyesi’ne
istendiğini belirterek, arkadaşları
karşılık ceza kanunlarında öngörülen bırakma amacına matuf, hiçbir
nezaret odalarında kendilerine sevk edilen 65 kişi arasında
için adalet beklediklerini söyledi.
cezaların yüzde 50 oranında artırımlı hukuk ve gazetecilik etik ilkeleriyle
verilen çöp poşetlerine tuvalet bulunan, “Filistin için Bin Genç”
olarak verilmesini içeriyor” dedi. l İSTANBUL bağdaşmamaktadır.”