Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 27 NİSAN 2024 CUMARTESİ 2 olaylar ve görüşler gerçekleştirileceği ön planda tutulmuştur. Bugün Aklın çiçek açtığı Köy Enstitülerinde uygulanan ve artık hepimizin belleğine kazınmış olan türlü baskısına isyan etmiş olduğu Anadolu insanına Aydınlanmayı İBRAHİM TÜRKEŞ eğitim ilkeleri, iş içinde, dogmatizmi reddeden yaratıcı taşımak, okuryazar olmayan bir demokratik, katılımcı, HUKUKÇU, FELSEFECİ ve canlı aklın eseri olan çağdaş toplumdan, düşünen, tartışan, üretime dayalı eğitimdir. Bu ürkiye, yatay ve dikey uygarlık. Bir yanda çözülemeyen sorgulayan, üreten aydın ve sistem UNESCO tarafından çizgilerle dörde bölünmüş, ve çözümü de giderek zorlaşan çağdaş insanlar yetiştirmek dünyanın geri kalmış Tböylece oluşan eğitim sorunları karşısında Allah’a gibi bir tarihsel yüklenimle ülkelerine eğitim modeli coğrafyasında Cumhuriyet sığınmaktan başka çıkar yolu doğmuştur. “Nasıl bir eğitim” olarak önerilmiştir. Biz ise Devrimi’nin kültürel altyapısını kalmamış yoksul, çaresiz köylüler, değil, “eğitimin ne olduğu” gelenin kendine göre bir eğitim bu sistemi toprağa gömdük. oluşturmak için her eğitim diğer yanda 258 köye hükmeden, sorusundan yola çıkarak eğitime sistemini uygulamaya koymasının Bugün AB’nin eğitim konusunda ortaya coğrafyasına beş Köy Enstitüsü gücüne ve toprağına ortak çağdaş, laik, akılcı bir içerik nedeni, değerli felsefecimiz koyduğu yeni örgütlenme modeli, kurulmuş. Toplumda yaygın olan istemeyen Kinyas ağalar, aşiret kazandırmıştır. “Nasıl bir eğitim”, Nermi Uygur’un kurucu soru bizim gömdüğümüz Köy Enstitülerinde düşünce dinamiklerinin çağdışı, beyleri... politik tercihlere bağlı, siyasetçiye dediği “nedir” sorusuna doğru uygulanan eğitimi çevreye açma modeli akıldışı, bilimdışı olduğu yıllar. Bir egemen olan dünya görüşüne yanıt verilmeden, “nedir”e üzerinde yoğunlaşmış görünmektedir. Türk rönesansı yanda temelini anlamını bilmeden göre kurgulanan bir eğitim verilecek yanıtın ardından işlevsel Buna göre, eğitim yalnızca sınıfta olup Türk rönesansı da denilen bir din kitabını ezberlemede izlencesi olup, gelenin keyfine olabilecek “nasıl” sorusu ile işe biten bir etkinlik olarak değil, içinde Cumhuriyet Devrimi ve onun bulan “hafızlık” geleneği ve onu göre değiştirilebilen bir öznelliği başlanmasıdır. Köy Enstitülerinde yaşanılan çevrenin üretim merkezleri kültürel altyapısını örgütleyen kuşanmış olan dogmatik düşünce, içerir. Türkiye’de eğitimin yazboz önce çağdaş bir eğitimin ne ve endüstriyel birimlerine doğru Köy Enstitüleri, yurt düzeyinde diğer yanda tarih boyunca her tahtasına dönüşmesinin, her olduğu, sonra bunun nasıl genişletilerek yapılması gereken bir etkinlik olarak değerlendirilmekte; böylece öğrenilenler ile uygulamalar arasında tutarlı bir davranış bütünlüğü oluşturma hedeflenmektedir. Tıpkı Köy Enstitülerinde olduğu gibi. Öğretmen okuluna dönüştürüldükten sonra 1960’lı yıllarda öğrencisi olduğum Isparta Gönen İlköğretmen Okulu’nda bizden önceki Köy Enstitülü öğrencilere elektrik kesintileri sırasında bir kondansatörün nasıl devreye sokulacağının uygulamalı olarak öğretildiği, Gönen’deki eğitimi yansıtan özgün anılarımdan biridir. Bugün yeniden dogmatik, irrasyonel, metafizik ve dinsel içerik kazandırılmış eğitim izlencesi ile çıkmaza sürüklenen Türkiye’nin eğitimde yeniden verimliliği artırabilmesi, insan kaynaklarını en akılcı ve verimli bir şekilde kullanabilmesi için eğitimde de rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği yoktur. Kutsanmış tek adam iradesinin yıkılışı Doç. Dr. Necati UlUNay UcUzsatar ustafa Kemal, 17 Mart 1920’de, kolordu Mkomutanlarına gönderdiği, “Kanuni Esasi’nin koruyuculuğunda bulunması gereken yasama ve yürütme gücü, bugün mevcut değildir... Olağanüstü yetkilere sahip bir Meclis-i Müessisan (Kurucu Meclis) oluşturmak zorunludur...” genelgesiyle, Sultan Vahdettin ve buyruğu altındaki İstanbul’u işgali altında tutan İngilizlerin işbirlikçisi adamların her türlü kötülüğüne rağmen, Osmanlı Millet Meclisi’nin 11 Nisan 1919’da kapatılmasından sonra yurdun her köşesinde milletvekili seçimleri yaptırmayı başarmış ve Ankara’da, 23 Nisan 1920’de, üye sayısı 338 olan Millet Meclisi’ni kurmuştu. İttihat ve Terakki Partisi için bir kulüp olarak yapılan henüz kiremitleri bile konmamış ve elektrik olmadığı için bir kahvehaneden alınarak tavanına asılmış büyük bir lambayla aydınlanan meclis binasına girilmişti. Asıl üye sayısı 338 olmasına rağmen o gün Meclis’te ancak 115 milletvekili toplanabilmişti. Meclis’in 23 Nisan 1923’teki bu ilk toplantısında, geçici başkanlığa en yaşlı olmasına saygı duyularak Sinop Milletvekili Şerif (Alkan) Bey seçilmiş, “Yüksek meclisin en yaşlı üyesi sıfatıyla ulusumuzun içte ve dışta tam bağımsızlık içinde yönetilme konusundaki kararlılığını tüm dünyaya ilan ederek Büyük Millet Meclisi’ni açıyorum!” sözleriyle meclisi açmıştı. Doğacak Türk Devleti’nin halkın iradesiyle yönetim yerinin adının “Büyük Millet Meclisi” konulacağı belli olmuş; 24 Nisan 1920’deki ikinci oturumunda, Ankara Milletvekili Mustafa Kemal Paşa, katılan 110 milletvekilinin oybirliğiyle Meclis Başkanlığı’na seçilmişti. Kurulan Meclisi’n yapısı şöyleydi: - Olağanüstü bir savaş meclisiydi. - Tümüyle ulusaldı. - Toplumun tüm kesimlerini temsil eden geniş tabanlı bir meclisti. - TBMM, “kurucu”, “halkçı”, “devrimci” bir meclisti ve kendi (ulus) iradesiyle yeni bir “Türk Devleti” kurmuş ve bu “ulus devlet” olmuştu. “Meclis Hükümet Sistemi”ni benimsemiş; “Yasama”, “Yürütme” ve “Yargı” organlarını elinde tuttuğundan “Güçler Birliği”ni esas almıştı. Ulus egemenliği, yurdumuzu kurtaran Türk ulusal savaşımının (1919-1923) temel ilkesidir! Böylece “Hilafet-Saltanat” rejimi sona ermiştir. 23 Nisan 1920’de açılan Türkiye Büyük Millet Meclisi ile büyük Atatürk’ün: “Egemenlik kayıtsız koşulsuz ulusundur!” özdeyişi ile kul olmaktan kurtulup yurttaşlığa kavuşan ve iradesini kendi eline alan Türk ulusunun Aydınlanma ve çağdaşlaşma devrimleriyle yükselişinin yolu açılmıştır.