Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 3 ŞUBAT 2024 CUMARTESİ 2 olaylar ve görüşler Toplumsal değişimin sonucu olarak nemi de teknolojik ve psikolojik bo- kişiler etraflarından koparak yalnız yuttaki yeni çalışmalarla atlatmaya Emekliler ve Sinema ölüyor mu? dünyalarına itilmektedir. Kişiler ken- çalışmaktadır. Bu çalışmalardan en di başlarına, kendi zevkleri ve beğeni- yaygını nörosinema testleridir. FEHMİ GERÇEKER levizyonun karşısında yaşamaya de- leriyle, kendi seçimleri olan konulara yerel seçimler vam etmişlerdir. Özgün filmler YAPIMCI, YÖNETMEN yönelmektedirler. Dijital reform sonra- Bu dönemde; teknolojik gelişmeler sı kişi internetten kendi seçtiği türde Sinema filmleri içerik yanında bi- İbRaHİM bERKsoy Aralık 1895’te Paris’te ilk (1953’te 60’a yakın üç boyutlu film çimsel değişimde yaşamaktadır. Diji- filmler, haberler izlerken kendi ilgili gösterimiyle başlayan sine- Makine Mühendisi yapılmıştır) yanında yapılan filmlerin tal platformlar için yapılan filmler/di- konularına ait özel seçilmiş bilgileri o 28ma tarihi; bugün teknoloji - içerikleri de yeni bir biçim almıştır. ürkiye’de 16 milyonu aşkın emekli ziler kendine özgün biçimsel film çe- konulardaki gelişmeleri izlemektedir. nin gelişimi ve toplumsal yapının de- Sinema; evinde televizyonunun başın- Tvar ve bu sayı giderek artıyor. kim özellikleri taşımak zorundadır. Basılı kitap, gazete okuma veya te- ğişiminden dolayı bir ölüm tehlike- da oturan kişilere televizyonun suna- Çevremizdeki pek çok ülkenin levizyon izleme sayıları hızla düşer- Sinema izleme biçimi sinema salo- siyle karşı karşıyadır. madığı içerikteki filmleri üretmiştir. nüfusundan fazla. Çoğunluğu işçi ken kişiler elektronik medya bağımlı- nundaki perdeden eldeki cep telefon- Bugüne kadar gerçekleşen tekno- emeklisi. Bağ-Kur’dan emekli olanlar ları, tabletler veya bilgisayarlar bo- sı olmaktadırlar. Bu değişimden sine- Teknolojik ilerlemeler lojik ilerlemelere hemen uyum sağ- da az değil. Yurtdışında çalışıp emekli yutuna geçmiştir. Tabii ki film çekim ma da payını almıştır. İnternette olu- layan sinema, 1950’lerin başında ta- Bugünse çok farklı yeni bir rakip, olanlar da var. Memur emeklilerinin şan dijital platformlar her geçen gün özellikleri hatta kamera önü oyuncu- rihindeki en büyük ölüm tehlikesini sinemanın ölümle karşılaşmasına ne- sayısı da giderek artmakta. Kimileri karı artmakta ve üyeleri çoğalmaktadır. luk biçimleri de değişmiştir. yaşamıştır. O yıllarda televizyonun den olmaktadır. Teknolojik ilerleme- koca kendi halinde yaşıyor. Kimileri 2021 yılında bütün dünyayı etkile- Dünyada olduğu gibi ülkemizde de icadı ve büyük bir süratle evlere gi- ler sonucunda kişilerin cep telefonu- ileri yaşlarda, çocuklarının yanında sinema eğitimi üniversitelerde yay- yen COVID-19 salgını insanları evle- rişiyle sinema dünyası ne yapacağı- na bağımlı yaşamları, toplumun film yaşamlarını sürdürüyor. Kimileri gınlaşmaktadır. Sinema bölümlerin- rine kapatmıştır. Salgın bitse de kişi- nı bilemez bir durumla karşılaşmış- izleme alışkanlığını yeni bir boyu- bakımevlerinde, huzurevlerinde kalıyor. lerin sinemaya gitme alışkanlığı so- deki eğitim; dijital platform yapımla- tır. İnsanları evlerindeki televizyon- ta taşımıştır. Sinema filmlerini, kişi- Kimileri emeklilik sonrasında da na ermektedir. İş yapamayan sinema rını da kapsamalıdır. Ülkemizde sayı- ları başından sinemaya çekmek için, ler sinema salonlarına gitmeye gerek çalışmak zorunda kalıyor. sinemascope, 3 boyutlu filmler veya kalmadan ellerindeki telefonlardan, salonları teker teker kapanmakta, di- ları 200’ü geçen üniversitelerimizin Çoğu olumsuz koşullarda yaşamını drive-in sinema gibi yeniliklere baş- tabletlerden ya da evlerindeki bilgisa- jital platformlar üye sayılarını artır- sinema bölümleri mezunları ancak sürdüren 16 milyon emekli, haklı vuran yapımcılar, rakipleri olan te- yardan izlenmeye başlamıştır. maktadır. Sinema, tarihindeki bu dö- böyle yenilikleri yakalayabilirler. olarak durumlarının düzeltilmesini, alım güçlerinin ve sosyal itibarlarının artırılmasını, yaşam kalitelerinin yükseltilmesini istiyor, bekliyor, kısık sesle de olsa talep ediyorlar. “Seçimler olmasa yüzümüze bakan, sesimizi duyan yok” diyor çoğu emekli. Haksız da sayılmazlar. Ama unutmayalım, sekiz ay önce kritik bir genel seçim geçirdik. Ürgüp’ü küçük bir Anadolu kasabası kimliğinden Emeklilerin durumu o gün de iyi değildi çıkarıp bir dünya kenti yapan eski Ürgüp Belediye bugün de iyi değil! Başkanı Bekir Ödemiş, sosyal belediyecilik anlayışıyla kısa zaman içinde dönüştürdüğü Partiler ve ittifaklar Kapadokya bölgesini, birikimlerini ve deneyimini Genel seçimlerle yerel seçimlerin paylaşmaya devam ettiği Ankara’yı, kültürel mirası ve kent kimliğini koruma yolunda sarf ettiği dinamiklerinin farklı olduğu, amacı, çabaları anlatıyor. işlevi ve sonuçları bakımından bu iki seçimin birbirine benzemediği hep söylenir. Doğrudur; genel seçimler doğası gereği “politik”tir. Çünkü seçim vaatleri, bildirgeleri, kampanyaları tamamen politiktir ve seçim, siyasi partiler ya da ittifaklar arasında yapılmaktadır. Otoriter popülist siyasetçiler eliyle, bile isteye aşırı kutuplaştırılan politik ortamda 13,5x20,5 Yaşamöyküsü yapılan genel seçimlerde “seçmen 186 sayfa konsolidasyonu”nu sağlamanın en kestirme yolu, ülkemizde ve dünyanın pek çok yerinde örneklerine sıkça rastladığımız ilkesiz, oportünist, kışkırtıcı, kirli, sert “seçim siyaseti” yürütmektir. Böylelikle, gündelik yaşamda benzer yaşam koşullarına ve alışkanlıklara sahip emekliler -aynı durum çalışanlar, memurlar, esnaf ve sanatkarlar, gençler, kadınlar, öğrenciler, işsizler için de geçerlidir- bu sert siyaset ortamında seçim yaklaştıkça her geçen gün daha fazla kutuplaşır, birbirinin yüzüne bakmayacak kadar ayrışıp “konsolide” olurlar. Sonra seçim günü gelir, herkes oyunu sandığa atar, akşam merakla sonucu bekler, kimisi üzülür kimisi sevinir ve ertesi gün hayat kaldığı yerden devam eder. Bu hep böyle sürer gider... Yerel seçimler ise -benzer yönleri olmakla birlikte- tam olarak böyle değildir. Yaşadığımız yerde gündelik hayatımızı düzenleyen uygulamalar, iktisadi ve sosyal kamu hizmetleri ve pek çok şey, “belediye” dediğimiz yerel yönetimler eliyle yürütülmektedir. Bu bakımdan, seçeceğimiz belediye başkanları ve belediye meclis üyeleri, alacakları kararlarla ve yapacakları icraatla (sunacakları hizmetlerle) gündelik yaşantımızda -kolaylaştırıcı ya da zorlaştırıcı yönde- önemli bir rol oynayacaktır. Belediyeyle vatandaş sürekli olarak etkileşim içerisinde olacaktır. Beş yılda bir seçtiğimiz belediye başkanları, belediye meclis üyeleri, bir nedenle işimizin düşeceği belediye hizmet binaları doğumdan ölüme her an gündelik hayatımızın bir parçası olacaktır. Kutuplaştırılan seçmen Bu yönüyle belediyeler, toplumda kutuplaştırıcı, konsolide edici değil, aksine, gündelik yaşamımızı düzenleyen, birleştirici, daha doğrusu ortaklaştırıcı bir rol üstlenmektedir. Genel seçimlerde kutuplaşmış, konsolide olmuş seçmenler, yerel seçimlerde içinde bulundukları günlük yaşam şartlarına, sosyoekonomik durumlarına, hizmet beklentilerine göre benzer “ortak talepler” etrafında pekâlâ birleşebilir. Örneğin genel seçimlerde “sert siyaset” yüzünden kutuplaşan, konsolide olan emekliler, yerel seçimlerde, emeklilerin halinden anlayacak, onlara hak ettikleri belediye imkânlarını sunacak bir belediyecilik anlayışı etrafında birleşebilir ve bu anlayışın temsilcisi bir belediye başkan adayını seçebilir. Aynı şey kadınlar, gençler, çalışanlar, öğrenciler, işsizler için de geçerlidir. Onların da belediyeden kendilerince beklentileri var. Tüm bu kesimler genel seçimlerdeki siyasal tercihlerinden bağımsız olarak günlük yaşamdaki benzer özellikleriyle, yaşam biçimleriyle, sosyal yaşamdaki ortak alanlarıyla ve belediyeden beklentileriyle yerel seçimlere damga vurabilirler. Siyaset kurumu ve seçmenler, Mayıs 2023 genel seçimlerinde yürütülen adil olmayan, eşitsiz, haksız, kutuplaştırıcı seçim kampanyasından dersler çıkarıp otoriter popülist siyasetin ve onun sözcülerinin kışkırtıcı, yalan yanlış, kirli, konsolide edici sert söylem ve eylemlerine bu kez geçit vermemelidir.