Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Sağnak
21 ŞUBAT 2024 ÇARŞAMBA
6 HABER
Bir laik hukuk manifestosu
‘Mahmut Esat Bozkurt’un Kaleminden Medeni Kanun’un Gerekçesi’
Azdılar!
“Kanunları dine dayalı olan devletler, kısa bir zaman sonra ülkenin ve ulusun ylesine azdılar ki laik
Cumhuriyetin kurucularına
SINAN MEYDAN
ihtiyaç ve isteklerini karşılayamazlar.” (Mahmut Esat Bozkurt, 1926)
Öhakaretler yağdırıp gülerek
beddua ediyorlar.
Tarihten
ayırt edici özelliklerinden biridir. esaslarını kabul etmeyen kimselerin
Sokaklarda, adliyelerde gösteri yapıp
halifelik istiyor, şeriat çığlıkları atıyorlar.
Esaslarını dinlerden alan kanunlar, vicdanlarını baskı altına almak olur.
Günümüze
Anayasayı tanımıyorlar, Anayasa
uygulanmakta oldukları toplumları, Bunu, yüzyılımızın devlet anlayışı
Mahkemesi üyelerini “teröristlikle”
indikleri ilkel dönemlere bağlarlar ve
kabul edemez. Din, devlet gözünde,
suçluyorlar.
ilerlemeye engel belli başlı vicdanlarda kaldıkça saygındır ve
Ne yasalara uyuyorlar ne de
etken ve nedenler arasında
temizdir. Dinin, hüküm halinde
Türkiye’nin imzaladığı bağlayıcılığı olan
bulunurlar. (…) ”
kanunlara girmesi, tarihin akışında
uluslararası sözleşmelere!
çoğu kez hükümdarların, zorbaların,
Anayasanın ilk dört maddesini açıkça
tatürk, Cumhuriyeti
Hukuku çağdaşlaştırmak
güçlülerin keyif ve isteklerini hedefliyorlar.
laikleştirmek için değişmeyen
“Medeni Kanun içine giren
tatmine aracı olması sonucunu AKP’li cumhurbaşkanı, eğitimin
Adini hukuk (şeriat) yerine,
sorunları çözmek için Türkiye Diyanet’in sorumluluğuna bırakıldığını
getirmiştir. Dini dünyadan ayırmakla
insan aklının ve tecrübesinin
Cumhuriyeti hâkimleri derme çatma itiraf edip “Diyanet Akademisi’nin
yüzyılımızın devleti, insanlığı tarihin
eseri çağdaş hukuka yöneldi. Bu
de hizmete girmesiyle eğitim
eski hukuk kitaplarından ve din
bu kanlı sıkıntısından kurtarmış ve
çerçevede 1924’te şeriat kanunları
imkânları genişleyen din görevlilerimizin,
esaslarından çıkartılan bilgilerle
dine gerçek ve sonsuz bir taht olan
kaldırıldı, şeriat mahkemeleri ve
önümüzdeki dönemde ilim, irşat,
yargı işini görmektedirler. (…)
vicdanı ayırmıştır.”
şeriat bakanlığı kapatıldı. 1925’te
tebliğ ve temsil görevlerini en güzel
Halkın kaderi belli ve
çağdaş hukukçular yetiştirmek
şekilde yerine getireceklerine yürekten
yerleşmiş bir adalet esasına
Lozan ve Medeni Kanun
için Ankara Hukuk Mektebi açıldı.
Mahmut Esat Bozkurt inanıyorum” diye konuşabiliyor.
değil, rastlantı ve talihe bağlı,
“Özellikle çeşitli uyruklara mensup
1926’da Türk Medeni Kanunu,
birbiriyle çelişkili ortaçağ fıkıh kadar bağlı kalan geniş zekâ ve
devletlerde tek bir kanunun bütün Şevki Yılmaz, Halil Konakcı
Türk Ceza Kanunu ve Türk Ticaret
kurallarına bağlı bulunmaktadır.
yeteneğini doyuracak bir uygarlık
toplumda uygulanma yetkinliğini
Kanunu hazırlandı.
ve İlber Ortaylı
Cumhuriyet, Türk adaletinin bu yapıtı olarak görmektedir.
kazanabilmesi için bunun dinle
Bunlar olurken TBMM’deki
karışıklıktan, yokluktan ve pek
Çağdaş uygarlığı almak ve
Mahmut Esat Bozkurt etkisi
ilişkisini kesmesi, ulus egemenliği
muhalefet ürkek bir şekilde
ilkel durumdan kurtarılmasını benimsemek kararıyla
olanları izliyor. Yasal olanı ve
Laik Cumhuriyet’in temel taşı için de bir zorunluluktur. Çünkü
devrimin ve yüzyılımız yürüyen Türk ulusu, çağdaş
anayasayı savunanlar, tedirgin bir
Türk Medeni Kanunu, Atatürk’ün
kanunlar dine dayanırsa devletin,
uygarlığının gereklerine şekilde cılız sesler çıkarırken yasaları
uygarlığı kendisine değil,
çok değer verdiği Adalet Bakanı
çeşitli dinlere girmiş uyrukları için
ve anayasayı çiğneyenler iktidarla
uyan yeni bir Türk Medeni kendisi çağdaş uygarlığın
Mahmut Esat Bozkurt’un eseridir.
ayrı ayrı kanun yapması gerekir.
birlikte haykırıyor.
Kanunu’nun hızla vücuda gereklerine her neye mal
Bozkurt, hukuk doktorasını
Bu, yüzyılımız devletinde temel
Bu ürkekliğin bedelini ise hem ülke
getirilmesini ve uygulamaya olursa olsun ayak uydurmak
İsviçre’de tamamlamıştı. Bu
koşul olan siyasal, toplumsal,
hem de toplum ödüyor. Bunların
konulmasını zorunlu kılmıştır. zorundadır. Yaşamak
nedenle İsviçre Medeni Kanunu
ulusal birliğe tamamen aykırıdır.
seçim öncesinde sadece kutuplaşmayı
Bu amaçla hazırlanan Türk
kararında olan bir ulus için bu
ile çok erken tanışmıştı. Çağdaş
Anımsatmak gerekir ki devlet yalnız
artırmak için yapıldığını söyleyerek
Medeni Kanunu, medeni kanunlar şarttır. (…)
ve yeni bir sivil hukuk üzerine kafa
uyrukları ile değil yabancılarla da yaşananları önemsizleştirme hatasına
içinde en yeni, en eksiksiz
yormuş; çok eşliliğe, erkeğin keyfi
düşülüyor. AKP, laik hukuk devletini
ilişki içindedir. Bu durumda olanlar
Alman, Fransız ve İsviçre
ve halkçı olan İsviçre Medeni
boşanma usulüne karşı çıkmış yıkmak ve Cumhuriyet Devrimi’nin
için kapitülasyon adı altında ayrı
Kanunu’ndan alınmıştır. Bu görevi medeni kanunları kazanımlarını yok etmek için
ve en önemlisi “hukukun dinden
hükümler kabul etmek zorunluluğu
Adalet Bakanlığı’nın direktifleriyle adım adım ilerliyor. Bunu da
bağımsız kılınması” gerektiğini Bozkurt, daha sonra Alman,
doğar. Lozan Antlaşması ile
saldırıları sistematik olarak zamana
ülkemizin seçkin uzman
görmüştü.
Fransız ve İsviçre medeni
kaldırılan kapitülasyonların
yayarak yapıyor.
hukukçularından oluşan özel bir
17 Şubat 1926’da TBMM’de kanunlarının, gelenek ve
ülkemizde sürmesi için yabancılar
Durumu net olarak tek cümleyle
komisyon yerine getirmiştir.”
kabul edilen ve 4 Ekim 1926’da
göreneklerle biçimlenmiş eski
tarafından dile getirilen gerekçenin
özetlemek gerek: Bu artık anayasal
yürürlüğe giren Türk Medeni kanunlara ve hukuk karmaşasına
en önemli yönü bu nokta olmuştur. düzene ve laik hukuk sistemine
Uygar ulusların ihtiyacı
Kanunu’nun gerekçesini Bozkurt
son verdiğini anlatarak şöyle devam
karşı gerici bir kalkışmadır!
Bundan başka, Fatih Sultan
“Yüzyılımızın uygarlık ailesine
yazmıştı. “O günün diliyle ve
ediyor:
Sivil darbe öyle bir aşamaya geldi ki
Mehmet döneminden son
mensup olan ulusların ihtiyaçları
mükemmel bir üslupla kaleme
“Bu örnekleri vermekten amaç,
gerici Şevki Yılmaz, 1. Abdülhamit’in
zamanlara kadar Müslüman
arasında esaslı bir fark yoktur.
alınmış olan gerekçenin yeni torununun düğününde “Osmanlı’yı
zamanın gereklerine ve uygarlığın
olmayan uyruklar hakkında
(...) İlkeleri yabancı bir ülkeden
kuşakların anlayabileceği şekilde süren soysuzları lanetliyorum” derken
zorunluluklarına göre ulusların
uygulanan ayrı hükümlere de
nikâh şahidi olan İlber Ortaylı dinlemiş.
alınmış olan Türk Medeni
sadeleştirilmiş hali özetle” 2001’de
gelenek ve göreneklerine bir
özellikle bu dinsel durum neden
Ortaylı, önce tepkiler karşısında “Vallahi
Kanunu Tasarısı’nın yürürlüğe
yürürlüğe giren yeni Medeni adımda nasıl veda ettiklerini ve
olmuştur. Halbuki yeni Türk
beni ilgilendirmez” deyip, sonra çark
konulmasından sonra yurdumuzun
Yasa’ya da konuldu.
bu vedanın sanıldığı gibi zarar
Medeni Kanunu tasarısının
ederek yaptığı açıklamayla bazılarını
ihtiyaçları ile bağdaşmayacağı savı
ve tehlikeyi değil, büyük çıkarları
inandırmış olsa bile ben inanmadım.
hazırlanması nedeni ile
Din kuralları değişmez ama
geçerli görülmemiştir. Özellikle
gerektirdiğini canlı bir biçimde
Her yerde hemen her konuda
yurdumuzda mevcut azınlıklar
İsviçre devletinin çeşitli tarih
yaşam değişir
göstermektir. Yaşamın gereklerine
konuşan, düşüncelerini rahatlıkla
Lozan’ın kendilerine kabul ettiği
ve geleneklere mensup Alman,
uymayan gelenek ve göreneklerde
Mahmut Esat (Bozkurt),
açıklayan biri kendisi. Yanında o
haklardan vazgeçtiklerini Adalet
Fransız ve İtalyan ırklarını içerdiği
“Esbabı Mucibe Layihası” ısrardır ki uluslar için felakete neden hakaretler yapılırken gereken tepkiyi
Bakanlığı’na bildirmişlerdir. (…)”
bilinmektedir. Bu kadar, hatta
o anda göstermemesi, Türkiye’deki
başlıklı gerekçesine, 1869-1876 olur. Bu saydığımız kanunlarda
Bozkurt, Türk Medeni Kanunu
kültür bakımından bile birbirinden “aydın” sorununa iyi bir örnektir.
arasında hazırlanan 1851 maddelik esas, din ile devletin mutlak bir
uygulandığı gün, Türk ulusunun
Bana göre aydın, gericilik karşısında
farklı bir ortamda uygulanma
Mecelle’nin 300 maddesinin biçimde ayrılığıdır. İsviçre, Almanya,
1300 yıllık eski kanunlardan susmaz, kitaplarını laik Cumhuriyet
esnekliğini gösteren bir kanunun,
Fransa, siyasal ve ulusal birliklerini,
günümüzün ihtiyaçlarına uyduğunu,
ve kargaşadan kurtulup karşıtı bir iktidarın simgesi olan külliyeye
Türkiye Cumhuriyeti gibi yüzde
“geriye kalanın ilkel kurallardan gelişmelerini medeni kanunları
bağışlayarak orayı meşrulaştırmaz,
“çağdaş uygarlığın içine girmiş
90’ı bakımından aynı ırka sahip
yayınlamakla sağlamlaştırmış ve
oluştuğundan” uygulanamadığını
siyasal İslamcı bir hükümetin bakanına
bulunacaktır” diyor.
bir devlette uygulanma yeteneğini
belirterek başlıyor. desteklemişlerdir. Bu yaşamsal
danışman olmaz, böyle yıkıcı bir siyasi
Bozkurt, gerekçesini şöyle
bulabilmesi kuşkusuz görülmüştür.
Sonra şöyle devam ediyor: zorunluluklar karşısında eski
hareketle işbirliği yapmaz.
bitiriyor: “Adalet Bakanlığı bu
(...)
“Mecelle’nin kuralı ve ana çizgileri geleneklerin, yerel ve alışılagelmiş
kanunu hazırlamakla devrim ve tarih
Unutmamak gerektir ki Türk
dindir. Halbuki insanlık yaşamı her hükümlerin ve dinsel alışkanlıkların ‘İki ayyaş’tan bu yana...
önünde ulusal görevini yapmış ve
ulusunun kararı çağdaş uygarlığı
gün ve her an esaslı değişikliklerle sürmesi, bu ülkelerin hiçbirinde
Avukat Feyza Altun’un
Türk ulusunun gerçek çıkarlarını
kayıtsız ve koşulsuz bütün ilkeleri
sosyal medyadaki şeriata karşı
karşı karşıyadır. Kanunları dine istenmemiş, istenememiş, hatıra
dile getirmiş olduğuna şüphe
ile kabul etmektir. Bunun en açık paylaşımları sonrasında gözaltına
dayalı olan devletler, kısa bir zaman
gelmemiştir. Kuşku yoktur ki
etmemektedir.” alınması ise laik bir ülkede kabul
kanıtı devrimimizin kendisidir.
sonra ülkenin ve ulusun ihtiyaç ve kanunların amacı herhangi bir
edilemez. Altun’un kullandığı ifadeler ya
HHH
Çağdaş uygarlığın Türk toplumu ile
isteklerini karşılayamazlar. Çünkü
gelenek ve görenek veya yalnız
da üslubu eleştirebilir ancak laik hukuk
Adalet Bakanı Mahmut Esat
bağdaşmayan noktaları görülüyorsa
dinler değişmez hükümler belirtirler. dinsel hükümler değil siyasal,
sisteminde şeriata sövmek diye bir
Bozkurt’un 98 yıl önce Türk
Yaşam yürür, ihtiyaçlar hızla değişir, bu, Türk ulusunun beceri ve
toplumsal, ulusal birliğin her neye
suç yoktur ve bunu yüksek sesle dile
Medeni Kanunu’na yazdığı
yeteneğindeki eksiklikten değil, onu
din kanunları kesinlikle ilerleyen mal olursa olsun güvencesi ve
getirmek gerekir. Şeriat eşittir İslamiyet
bu gerçekçe, gerçek bir
yaşamın önünde biçimden ve gereksiz biçimde sarıp sarmalamış
tatminidir.”
ya da din değildir; şeriat, dine dayalı bir
ortaçağ örgütü ve dinsel bazı laik hukuk manifestosudur.
ölü sözcüklerden fazla bir değer,
hukuk düzenidir. Laik bir ülkede
Laiklik yüzyılın gereğidir “Şeriat” çığlıklarının atıldığı, laik
bir anlam ifade edemezler. Bu düzenlemeler ve kurumlardandır.
asıl suç, yönetimin şeri kurallara
Cumhuriyet’e yönelik saldırıların
bakımdan dinlerin, sadece bir (…) “Yüzyılımız uygarlığına mensup göre yapılması için şeriat talebinde
bulunmaktır!
vicdan işi olarak kalması, günümüz Adalet Bakanlığı en yeni ve devletlerin ilk ayırıcı nitelikleri din arttığı bu günlerde bu gerekçeyi
Altun’u hızla gözaltına alan yargı,
uygarlığının esaslarından ve eski en gelişmiş olan İsviçre Medeni ile dünyayı ayrı görmektir. Bunun yeniden okumak ve üzerinde durup
Şevki Yılmaz’ın aynı düğünde,
uygarlıkla yeni uygarlığın en önemli Kanunu’nu ulusumuzun şimdiye düşünmek gerekir.
tersi, devletin kabul ettiği din
“Selanik’ten gelen dönmeleri, onlara
destek verenleri kahru perişan eyle
yarabbim” diyerek Atatürk’e beddua
etmesi ve imam Halil Konakcı’nın buna
İü’Lü öğ REn CİLERDEn REKTöRE TEpKİ: EMEKLİ Bİn BAŞıLARDAn EMEKLİ MAAŞı İSYAnı:
gülerek “amin” demesiyle toplumda
Sadece yüzde 5’i
yaratılan infiali ise umursamadı.
tedavi ediliyor Erdoğan’ın 2013’te TBMM
Bu kapı bize mi kapalı? Askeri
kürsüsünde dile getirdiği “iki ayyaş”
ŞEVVAL AYDOĞAN
hakaretinden sonra geldiğimiz
İSTAn BUL Üniversitesi öğrencileri ile lise öğrencileri de
noktanın bu olması, laik Cumhuriyete
atık değiliz
(İÜ) öğrencileri dün okulun destek verdi. Beyazıt Kampüsü
Dün YA çapındaki
yönelik zamana yayılan sistematik
kampüslerinin ziyarete önüne gelen öğrenciler
yaklaşık 8 bin nadir
saldırı planının bir kanıtı. Çekingen,
açılmasını ve İÜ öğrencilerine yönetime görüşme taleplerini
hastalığa dikkat çekmek
suskun ve tedirgin muhalefete
uygulanan kampüsler arası iletti. Ancak yönetim,
ve farkındalık yaratmak
duyurulur!
geçiş yasağını protesto etmek öğrencilere “Rektör toplantıda
için şubatın son gününde
amacıyla ellerinde “Bu kapı ne zaman biter bilmiyoruz”
Nadir Hastalıklar
sadece bize mi kapalı?” yanıtını verdi. Bunun üzerine
Günü kapsamında
Adalet 17 ay sonra geldi
yazılı pankartla Vezneciler öğrenciler, “Korkma biziz,
çeşitlikli etkinlikler
Meydanı’ndan Beyazıt ana öğrencileriz”, “Zülfikar dışarı, BOğ Azİç İ Üniversitesi’ndeki görevinden
düzenleniyor. Araştırmacı
kapısına yürüdü. öğrenciler içeri” ve “Osman uzaklaştırılan moleküler biyoloji ve genetik
İlaç Firmaları Derneği
Eyleme Yıldız Teknik, Boğaziçi pabucu yarım çık dışarıya bölümü öğretim üyesi Dr. Tolga Sütlü,
(AIFD), “Türkiye’de Nadir
ve Marmara üniversiteleri oynayalım” sloganları attı. EMEKLİ Binbaşılar Atilla Özdemir, “22 senedir Boğaziçi Üniversitesi’ne açtığı davayı 17 ay
Hastalıklar” raporu
Yarım saatlik bekleme sonrası Platformu Ankara Grubu mağduruz. Asgari ücrete sonra kazandı. Sosyal medya hesabından
hazırladı. Raporda nadir
öğrenciler ile rektör bir araya dün, verilmeyen makam ve yakın bir emekli binbaşı maaşı açıklama yapan Sütlü, “Bana verilmiş
hastalıkların yüzde 70’inin
geldi. Görüşmede rektörün görev tazminatları nedeniyle olur mu? Kimse sokakta hak olan disiplin cezası iptal edildi. Mahkeme,
genetik geçişli ve çocukluk
“Kararı geri almıyorum” Ulus’ta eylem yaptı. Çok aramak istemez. Hele askerler fen-edebiyat fakültesi dekanının açtığı
çağında ortaya çıktığı
dediğini ileten öğrenciler, sayıda emekli askeri personel hiç yapmaz” dedi. Platformun bu disiplin soruşturmasında benden bir
kaydedildi. Bu hastalıkların
“Rektör, fakülteler arası geçiş ve emekli binbaşıların avukatı Akif Aktaş ise savunma istenmeksizin ceza verdiğini tespit
yalnızca yüzde 5’i için
kararının dersler çok dolduğu katılımıyla gerçekleşen basın Anayasa Mahkemesi’ne de etmiş durumda, yargılama giderleri ve
tedavi geliştirildiği
için (!) dersliklerde izdiham açıklamasında, “30 yıl giyilen başvurduklarını fakat iki vekâlet ücreti yine Boğaziçi Üniversitesi’nin
belirtilen raporda ayrıca
yaşanmaması adına alındığını postal adına, hak ihlaline senedir yanıt gelmediğini (yani vergi mükelleflerinin) cebinden
akraba evliliğinin yüksek
söyledi. Daha sonra uzun uzun son, rütbenin onuru, sahip belirterek “İroni yapacak çıkacak. Boğaziçi’de üç senedir yapılan onca
oranda görülmesinin
bize ‘Halk düşmanlığı yapmayın’ çıkılmayan binbaşılar, devlet olursak emekli binbaşılar hukuksuzluğun, adaletsizliğin, mobbingin
kalıtsal geçişli
dedi. Karar geri alınana kadar mağdur etmez” yazılı dövizler ‘askeri atık’ değildir. Emekli ve vicdansızlığın tekrar tekrar tespit edilip
hastalıkların görülme
gerekirse her gün burada açıldı. Açıklamada konuşan binbaşılar ‘sosyal atık’ da mahkeme tarafından iptal edildiği bu
sıklığını artırdığına da
olacağız” ifadelerini kullanıldı. Emekli Binbaşılar Platformu değildir” diye konuştu. kaçıncı karar kim bilir” ifadesini kullandı.
dikkat çekildi. l İSTAn BUL
l İSTAn BUL/Cumhuriyet Ankara Grubu Temsilcisi l An KARA/Cumhuriyet l İSTAn BUL/Cumhuriyet