Katalog

KIMDIR? 12 ŞUBAT 2024 PAZARTESİ KÜLTÜR 11 Yaşamı boyunca haklının, yoksulun, ezilmişin hikâyelerini anlatan Füruzan, aramızdan ayrıldı Füruzan’ı yitirdik Yeni bir şeyler Füruzan için 14 Şubat Dünya Öykü ağdaş Türk edebiyatının usta Günü’nde (Çarşamba), İstanbul Ç yapmak kalemi, henüz ilk 29 Ekim 1939’da İstanbul’da Beyoğlu’ndaki Yapı Kredi kitabı “Parasız Yatılı” iyatroda yeni bir şeyler arama doğan Füruzan, gazetemizin usta çizeri Kültür Sanat’ta, saat uğraşı hiç sona ermez ve ne yayımlanmışken karikatürist Turhan Selçuk’la evlendikten 11.00’de, Yapı Kredi Tilginçtir ki bu arayışlar genellikle edebiyatımızda “Füruzan sonra bir süre Füruzan Selçuk imzasını kullandı. tiyatronun “eskiler kırkambarı”ndan Füruzan, yazarımız Aslı Selçuk’un annesidir. İlk Olayı” diye anılmaya Yayınları ve Türkiye veya kendi eskilerinizi tüketmişseniz hikâyelerini “Seçilmiş Hikâyeler”, “Türk Dili”, “Pazar başlanan yazar Füruzan, Yazarlar Birliği farklı kültürlerden beslenir. Çok uzağa Postası (1956-58)”; ustalık dönemi ürünlerini “Dost”, dün 85 yaşında yaşamını gitmeden 20. yüzyıl tiyatrosundaki bir anma töreni “Papirüs”, “Yeni Dergi (1964-72)” dergilerinde yayımladı. yitirdi. Füruzan’ın ölüm önemli yenilikçileri, Meyerhold’u, düzenleyecek. İlk kitabı Parasız Yatılı’yla 1972 Sait Faik Hikâye Brecht’i, Grotowski’yi, Ariane haberini şair Elif Sofya, Armağanı’nı kazandı. İlk kitaplarında kötü yola düşmüş Mnouchkine’i, Eugenio Barba’yı Füruzan, 16 sosyal medyadan yaptığı kadın ve kızların, çöken burjuva ailelerinin, yoksulluk aklınızdan geçirdiğinizde yeni sahnesel “Füruzan sonsuzluğa gitti” Şubat’ta Nevşehir ve yalnızlıkla boğuşan kadın ve çocukların, yeni gerçeklik arayışlarının hep bu yolları sözleriyle duyurdu. Hacıbektaş’taki ortamlarda bunalan ve yurt özlemi çeken göçmenlerin izlediğini görürsünüz. dramlarına sevecenlikle yaklaştı. 12 Mart dönemini Aydınlar Mezarlığı’nda Büyük kayıp ‘Şimdi yeni bir şey yaptın!’ anlattığı ilk romanı Kırk Yedi’liler ile 1975 TDK toprağa verilecek. “İnsanın tarihini Roman Ödülü’nü kazandı. Öyküleri Fransızca, Grotowski’nin unutulmaz bıkmadan kayda düşendir oyuncularından olan Ryszard İspanyolca, Farsça, İtalyanca, Japonca, Cieslak’ın ustalığındaki önemli sanatçılar” diyordu, öyle İngilizce, Yunanca, Rusça, Bulgarca, etkenlerden biri, inanılmaz iç enerjisini Boşnakça gibi dillere çevrildi. de yaptı yazın yaşamı kusursuzlaşmış bir beden diliyle boyunca Füruzan. birleştirmesinin yanı sıra Doğulu Yoksulun, yalnızın, iyinin, nefes tekniklerine de egemenliğiydi. haklının hikâyelerini Avrupa’nın çeşitli kentlerinde atölye çalışmaları da düzenleyen Cieslak’ın kayda düştü. “Kuşatma”da, ‘Türk edebiyatının bir yıldızı Roma’da yönettiği workshop’ta “Haklı olanlara haklarını ilginç bir olay yaşanmıştı: Meşhur savunmayı öğreteceğiz. aktör biraz içkili geldiği çalışma Öğrenecekler de olarak hiç unutulmayacak’ salonunda kendisini bekleyenlere öğreniyorlar da. Çünkü şöyle bir göz attıktan sonra, bir n ZEYNEP ORAL: Canım, n M. SADIK ASLANKARA: temelde tek güvenilecek kenara oturmuş ve “Haydi bir şeyler canım, canım, eşsiz Füruzan, 1950 Kuşağı yapın” demişti. Oyuncular o güne çıkıştır bu” cümlesiyle Füruzan. Tüm yoksullar, öykücülerinden tarla dek öğrendikleri tekniklerle ısınmaya perçinledi haklının hakkı yenen küçük kızlar, dışına düşmüş, bu başladılar. Cieslak bir süre bekledi, davasını. İnsan Ilk romanı “47’liler”, 25 Haziran anneler, teyzeler, arka nedenle hüdainabit sonra tekrar “bir şeyler yapın” dedi. olmayı, insan olmayı 1974’ten itibaren Cumhuriyet’te sokaktakiler, göçmenler, diyebileceğimiz bir Pek bir şey anlamamışlardı ama bölümler halinde yayımlanmıştı. başarabilmeyi “İnsan hepsi biraz daha yalınlıkta, kendisini Sait ısınmaya devam ettiler. Cieslak bir an olmayı becermek de en durdu ve oyuncuların arasına girerek yalnızlaştı, daha da öksüz Faik benzeri var etmiş resimleri boyuyordu yalvarırcasına “yeni bir şeyler yapın” büyük meslek sayılacak” kaldı... Özgünlüğün dilinde ve bir öykü çekirdeğiydi. Tıpkı sözcüklerle... Ama en çok, dedi. Oyuncular bozulmuşlardı, itirazlar yüreğindeydi... İyi ki yaşamımıza onun benzeri “çöpsüz üzüm” bir diye tanımlamıştı en çok sahiciliğinden güç yükseldi: “Ne demek istiyorsun? dokundun. Sana sonsuz minnet, sevgi ve öykücümüzdü. “Parasız Yatılı”nın ilk yarım “47’liler”de... Biraz açıkla.” Cieslak bir nefes aldı, alıyordu...” saygıyla... yüzyılını yenice kutlamışken bu kayıp allak sonra birdenbire olduğu yerde 360 Edebiyat eleştirmeni n ATAOL BEHRAMOĞLU: Edebiyatımız bullak ediyor insanı. Tesellimiz, gelecek Sınıfsal bakış açısı derece dönüp tam karşısına gelen kız ve çevirmen Ülker İnce büyük bir ustasını, ben çok sevgili bir elli yıllarda onu karşılayacak okurlara Yazarımız Zeynep oyuncuya bir tokat attı. Kızcağız öyle de Kitap-lık dergisinin arkadaşımı kaybettim. Füruzan, 20. yüzyıl teslim ediyor olmak Füruzan’ı. sinirlendi ki tokadı aynen Cieslak’a Oral, “Füruzan diye bir Füruzan dosyasında Türk edebiyatının bir yıldızı olarak hiç n FERIDUN ANDAÇ: “Dönem öyküsü” iade etti. Cieslak güldü: “İşte şimdi olay” yazısında (15 Nisan unutulmayacak. kavramını da öne çıkaran bir duruşu/ (Mart-Nisan 2022), yeni bir şey yaptın!” Bence yenilik, 2021), onun yazınını n ÖZDEMIR INCE: Füruzan benim bakışı da getirdi edebiyatımıza Füruzan. grotesk bir şiddet gösterisi değil, Füruzan’ın sahiciliğine şöyle tanımlıyordu: “Bu çağdaşım, dostum, arkadaşım, çok Toplumun savrulan, çözülen yanlarına; fiziksel temasın getirdiği sahnesel vurgu yapıyordu: “Öykü ilk kitabıyla (Parasız önem verdiğim ve saygı duyduğum bir aile/çocuk/kadın gerçekliklerine, sahicilikti. yazmanın bir olayı dümdüz Yatılı) Füruzan, tüm yazardır. Bireysel yaşamından çıkartıp, muhacirlik/göçmen dramlarına baktı, hikâye etmek olmadığını ‘Al sana kontak!’ kalıpları yıkıyor, kuralları evrenselleştirdiği bir yaşamı yansıtmıştır onların öykülerini anlattı bize. Füruzan’ın bütün gerçek yazarlar Benzer bir “temas” olayına 1982’de bozuyor, kendine özgü edebiyatında. Parasız Yatılı gibi bir kitap edebi bilinci/bilgisi, sinemaya olan bilir. Füruzan bunu en Berlin’de tanık olmuştum. Halk dilini, rengini, ritmini, bir daha gelmez. Oradaki “Edirne’nin tutkusu her dem yazınımızda parıltısını iyi bilenlerden biridir. Oyuncuları Peter Stein tarafından Köprüleri” öyküsü, beni ezercesine gösterecektir. İyi ki onu tanıdım, edebiyatı kurgusunu yaratıyordu. Schaubühne’ye davet edilmişti. Yazarlar bir içeriği hikâye etkilemiştir. Çok güzel bir kadın. Ve çok üzerine, hayat ve sinema üzerine Tüm eleştirmenler bu Tuncel Kurtiz, Nâzım Hikmet’in etmek için seçiyorlarsa büyük bir yazar. sohbetler ettim. Üzgünüm. özgünlüğün altını çiziyordu. “Ferhad ile Şirin”ini sahneye elbette bilerek seçerler n MINE G. KIRIKKANAT: “Parasız Yatılı” n FARUK DUMAN: İyi ki geldin, yazdın (...) Hayır bu tek atımlık koyuyordu. Tiyatronun yanı başında ve bir amaçları vardır. ve “47’liler” adlı eserleriyle bence Türk Füruzan... Teşekkürlerimizle. “Ciao” diye bir İtalyan restoranı bir barut / bomba/ göktaşı Ama önceden seçilmiş bu edebiyatında bir evrime imza atan n BUKET UZUNER: Türk edebiyatının vardı, prova aralarında orada buluşur değildi! “Parasız Yatılı”nın amaç, yazmaya başlamak Füruzan’ı yitirdik… Füruzan, hiçbir önemli kadın yazarlarından, eserleriyle sohbet ederdik. Schaubühne’de Peter hemen ardından “Kuşatma”, için bir gerekçe oluştursa metninde intihal yapmaya tenezzül bizim kuşakları etkilemiş Füruzan’a Simonischek diye çok iyi bir aktör onun da ardından “Benim etmemiş, fikir zengini ve özgün bir alkışlarla teşekkür ediyorum. Nur vardı. Ciao’da gelip Kurtiz’in yanına da yolculuk başladıktan Sinemalarım” geldi. Bütün oturdu, “Tuncel siz Türk oyuncular yazardı… içinde yatsın. sonra o yolun sizi nereye sahnede aranızda çok iyi kontak bunlar bir yıl içinde götüreceğini bilemezsiniz. kuruyorsunuz, nasıl yapıyorsunuz oldu. Bence bu üç kitap Ya da iyi yazarlar okura bunu?” dedi. “Kontak mı dedin bir bütündü, birbirinden bu duyguyu verirler. Bu Peter?” diye sordu Tuncel Kurtiz. “Bak ayrılamazdı... Özgünlüğü duyguyu verenler de şöyle” dedi ve koca adamı iki eliyle sadece dilinden, ritminden, ensesinden tutup ani bir hareketle kafa okurun güvenini kazanır. duyarlığından değil, tokuşturdu. Peter şaşkınlıktan yere Füruzan’ın her zaman çok düşecekti az daha: “İşte Peter, al sana aynı zamanda ele aldığı inandırıcı olmasının bir kontak!” dedi. konulardan ve sınıfsal nedeni de budur kuşkusuz.” Bu da bir önceki olay gibi, şakayla bakış açısından da Türk hikâyeciliğinde karışık bir fiziksel temas ve sahicilik geliyordu. Bir de ayrıntılara farklı bir kapı aralayan hikâyesiydi aslında. gösterdiği özenden; Füruzan, şimdi eserleriyle adeta fotoğraf çekiyor, Doğulu ve Batılı oyuncular aramızda yaşıyor. 1992’de, Galler’in Cardiff şehrinde, Yunus Nadi Ödülleri, 28.06.1995. Emre Kongar, Füruzan, Ilhan Selçuk ve Derya Baykal Eugenio Barba’nın yönettiği “Doğu ve Batı Performansları” başlıklı atölye çalışmasına katıldım. Atölyenin hedefi, Barba’nın “ön ifade hali” (pre-expressivity) olarak tanımladığı sahnesel varoluşun, Doğu ve Batı geleneklerindeki farklı kodlamalarını ortaya çıkarmaktı. Büyük bir salonda FÜRUZAN, Hint Odissi dansçıları, Bali dansçıları, gazetemizin Japon Kabuki Tiyatrosu oyuncuları ve yazarı Aslı Odin Teatret oyuncularından oluşan Selçuk ve Doğu-Batı karması grubu izliyorduk. gazetemizin Oynayacakları senaryoları beşer çizerlerinden kişilik gruplar halinde biz katılımcılar Turhan hazırlamıştık. Çalışma başladı ve Selçuk yan birden sahnede inanılmaz bir zıtlık yana. belirdi. Batılı oyuncuların (üstelik Odin Teatret oyuncuları) psikolojizmi, Doğulu geleneksel sanatçıların gücünü beden dilinden ve “ön ifade” halinden alan sahnesel sahicilikleri yanında bir anda marjinalleşmiş, neredeyse gündelik alan sınırları içine itilip çekim Aktivistlerden Monet’ye üçüncü saldırı ve varoluş gücünü yitirmişti. FRANSA’NIN Lyon restorasyondan geçecek. bulunan aynı grup, ocak Tiyatroda yeniyi aramakta önemli kaynaklardan biri, sahnesel sahiciliği kentindeki Musee des Gıda Karşı Saldırısı (Riposte ayında Louvre Müzesi’nin yakalayacak beden dilini “sahici yine cam arkasında bulunan Beaux-Arts’ta 10 Şubat Alimentaire), X’te yaptığı bir gelenekler kırkambarı”ndan da Mona Lisa tablosuna günü saat 15.30’da paylaşımla saldırıyı üstlendi beslenerek, gündelik dışı bir alanda yapılan çorba saldırısını da Claude Monet’nin “Le ve kendisini 20 yaşındaki yeniden üretmek olabilir. üstlenmişti. Printemps” (Bahar) eserine Ilona olarak tanıtan kişi Gıda Karşı Saldırısı, iki aktivist tarafından çorba “Çok geç olmadan harekete kendisini “çevre ve toplum fırlatıldı. 1872 tarihli tablo geçmeliyiz” dedi. Herkese Kafka Kitap, ilk kitap için radikal bir toplumsal camla korunuyordu ancak sürdürülebilir sağlıklı gıda değişimi teşvik etmeyi yine de bir inceleme ve sağlanması çağrısında ödülü verecek amaçlayan Fransız sivil direniş hareketi” olarak EPSILON Yayın Grubu’nun markalarından adlandırıyor. Hareket, “Sanatı biri olan Kafka Kitap, “Kafka İlk Kitap seviyoruz ama geleceğin Ödülü” vereceğini duyurdu. Latife Tekin, sanatçılarının yanan bir Ayfer Tunç, Sema Kaygusuz, Deniz Yüce gezegende resim yapacak Başarır ve Mahir Ünsal Eriş’in 2024 hiçbir şeyi olmayacak” diyor. yılı jüri üyeliğini üstlendiği ödüle son Saldırı sonrası iki aktivist başvuru tarihi 15 Mayıs 2024. Ödül, gözaltına alındı ve müze de basılmış herhangi bir eseri olmayan bir vandalizm nedeniyle şikâyette eser sahibine verilecek ve kazanan Eylül bulunacaklarını açıkladı. 2024’te belli olacak.