Katalog

10 ŞUBAT 2024 CUMARTESİ KÜLTÜR 11 Deesis adı verilen kompozisyon yüzlerce yıldır resmetme dünyasını altüst ediyor Rönesans’ı etkileyen Bugünün Filistin’i eçen hafta, Filistin’de yaşananların emperyalizmin kendi yarattığı Ggerçeklikte, bölgedeki işbirlikçileri aracılığıyla amacına ulaşmak için uyguladığı politikalardan başka bir şey Ayasofya mozaikleri olmadığını, emperyalizmin hevesinin kursağında bırakılmasının insanlığa bağlı olduğunu yazmıştım. ültür ve sanat adına çok sık “Ey Nazi kamplarında ölenlerin ruhları” Ayasofya’nın diyen Filistinli şair Salim Jabran’ın “Hangi kullanılan bir tanım kendini kubbesinde halkı parçalamıştır tarih/ Parçaladığı kadar Khep hatırlatıyor: Geçmiş yer alan benim halkımı?” dizelerindeki “tarih” önsözdür. İmza: Shakespeare. Bir de altın, gümüş sözcüğünün günümüzdeki emperyalist kendini hatırlatan Selçuklu sultanı ve renkli politikaları seslendirdiğini düşünüyorum. var; İzzettin Keykavus: “Biz cihanı taşlardan kalp simgeli terk edip gittik/ Zahmet ve rahatını Filistin’in dününden mozaikler nakşedip gittik/ Bundan Binlerce yıllık tarihi geçmişi olan sorun, ile yan yana sonra nöbet sizdedir/ KONUK MÖ 2000’de Arapların egemenliğinde Kazasker YAZAR olan (Amalika kavmi), Hititlerin, Mısırlıların Biz kendi nöbetimizi Izzet eline geçen Filistin topraklarına tuttuk ve gittik... GÜROL Efendi’nin Musa Peygamber öncülüğündeki Yüzlerce yıl sonra hangi SÖZEN altın yazısı İsrailoğullarının yerleşmesiyle başladı. geçmiş önsözümüz ilk kez Roma egemenliği, Bizans yayımlanıyor. olabilir ve kim, neyin nöbetini işgali, Emeviler, Abbasilerle, tutacak? Yoksa, “Tuttuğunuz yeryüzü Memluklerden sonra, 1516’da coğrafyasının gerek sivil, gerekse Osmanlı devletine bağlanan Filistin, 400 yıl Osmanlı egemenliğinde kaldı. kutsal dünyaları için yorumlanıp Filistin’i “bağışlanmış ülke” olarak günümüze göndermelerde bulunan görme hayalleri olan İsrailoğulları, öylesine çok olgu var ki!” Şair Filistin’de bir devlet kurmak için Birinci Siyonist Kongre’yi (İsviçre-Basel-1897) Başlı başına bir simge topladı. Sultan Anadolu toprakları bunun en 1908’deki II. Meşrutiyet’le birlikte görkemli tanığı. Ayasofya ise Yahudiler, bölgeye yerleşmeye başladı. uygarlıklar adına başlı başına bir Ana, İsa ve vaftizci Yahya, “günah Filistin’de uluslararası bir yönetimin Fatih’in simge. Neredeyse bin yıllık Bizans’ı kurulmasının da önerildiği Sykes- işleyenler” için İsa’dan “şefaat” Picot Antlaşması’ndan (1916) sonra, sonlandıran Fatih Sultan Mehmet dilemektedirler. Bu kadar basit! Ayasofya’sı Mekke Şerifi Hüseyin Osmanlılara isyan çağı: Farklı bir zaman ve coğrafyada, başlattı, Osmanlı Filistin’den çekildi Önsezi ve kehanet Aristo’nun öğrencisi ve Egeli (1918). PEKI! Bir soru daha: Şair Fatih yer alan Nur Suresi’nden bir Ama yüzlerce yıldan beri Homeros hayranı Büyük İskender Sultan Mehmet, İstanbul’u bölümü yazarken neler düşündü? resmetme dünyasını altüst eden gibi... Çok dil bilen, sarayında Latince Emperyalist ağ atılıyor aldığında yarım kubbe içindeki Çünkü, yazdığı sureyi altın ve bir kompozisyon. İsa portresindeki ve Yunanca kütüphanesi olan Fatih İngiliz Mandası ve San Remo Meryem ve İsa mozaiğini ve gümüş varaklı ve renkli taşlarla gözler, ne yana giderseniz gidin sizi ise G. Bellini’ye portresini yaptırtmış. Konferansı’ndan (1920) sonra ABD benzerlerini niçin açık bıraktı? işlenmiş kalp ve haç simgeli izler. Bu özelliği, yüzyıllar sonra Kongre ve Temsilciler Meclisi karar İmparator Keykavus gibi İtalyan ve Niçin bazı mozaiklerin üstünü, Bizans mozaikleri çevreliyordu. verdi (21 Eylül 1922): “ABD Filistin’de Rönesans’ı etkilemiş. Bu nedenle Rum bilgeleri sarayında ağırlayıp zamanı geldiğinde kaldırılabilsin Geçen yıllarda, üçgen pandantifin Yahudilere milli yurt kurulmasına tüm gezginler için Urfa’dan başlayıp diye ince kireç sıva alaşımı birinin sıva altından, Ertuğrul tartışan Fatih’in Ayasofya ilgisi de taraftardır.” İstanbul’da sonuçlanan Mozaik ile kapattırdı? Mozaiklerin Günay’ın Kültür Bakanlığı yalnızca İslam dünyası ile sınırlı ABD’nin Siyonist Konferansı’nda (New üzerindeki sıvaların kaldırılmasını sırasında bir melek mozaiği Yolu’nu önermiştim. Bu evrenselliği değil. Görüp hayran kaldığı mozaikler York, Mayıs 1942) Filistin’in Yahudi isteyen kim? Ressam Sultan çıkarıldı. Sorgulayan sevimli korumak için Anadolu Topraklarında en albenili olan. devleti olmasına desteğinden sonra Abdülmecit. 1846’da İsviçreli bir melek. 12 bin yıllık Anadolu Mozaik kitabımda birçok yabancı Yahudi Milli Konseyi, İsrail Devleti’nin mimar ressam Fossatti’yi toprakları bunun en güzel ‘Son Akşam Yemeği’ gibi... bilim adamının yazıları yer aldı. kurulduğunu duyurdu: 14 Mayıs 1948. getirterek sıvalar kaldırıldı, örneği... Filistin’de örgütlü direniş tek çatı altında Kutsal bilgelik anlamındaki Pensilvanya Üniversitesi’nden onarıldı. İlginç bir olay: Ana giriş toplandı: Ayasofya yalnızca kutsal bir mekân Prof. Dr. R. Ousterhout’un Ressamları etkiledi kapısı üstünde, Meryem, çocuk Altı Gün Savaşı’yla İsrail’in işgallerinden değil. 4-14. yüzyıl arasındaki Ayasofya’daki Deesis mozaiği için İsa, İmparator Konstantinos ve Atatürk’ün müze öngörüsü (5-10 Haziran 1967) sonra, Müslüman, mozaikler olmasaydı bu etki söylediği şu: Bu mozaik Rönesans’ı İustinianos mozaiği var. Sultan, de çok yönlü bir çağdaşlığın, Yahudi ve Hıristiyanların eşit haklara evrenselleşebilir miydi? Milyonlarca çok güçlü bir şekilde etkilemiştir. bu mozaiğin de temizlenmesini evrenselliğin ürünüdür. Tabii ki sahip olduğu demokratik, laik bir Filistin gezgini şaşırtan, farklı kılan, Hümanizmin yansıması bu emreder. Fossati ne demiş biliyor kendi ve yeryüzü kültür tarihini iyi devleti kurulmasını öneren el Fetih resmetme olgusunu da dışlamayalım. kompozisyon 14. yüzyıl İtalya’sı musunuz? “Aman sultanım hareketi, 1964’te kurulan Filistin Kurtuluş okumak söz konusu ise... Kuşku burası giriş kapısı, hoşgörünüzü Örgütü’ne (FKÖ) egemen oldu. (Haziran Soru: Neden, gezginler öncelikle için bir önsezi ve kehanettir...” 19. götürmez bir gerçek: Kle, Miro, 1968) halkınızdan beklemeyelim. Vasarely’inin bu mozaikler ve mozaikleri görmek ister? Üst kattaki yüzyıldan H. Matthews: “Fatih adıyla Üstünü kapatalım...” Ayasofya’da hattatların meşklerinden de çok Deesis ya da mahşer ya da yakarış anılan Sultan Mehmet fethettiği 68 Kuşağı ve Filistin görev alan Mimar Sinan, etkilendikleri kesin. Resimlerine adı verilen kompozisyon çağına kentleri yıkıp yok etmeyen bir 1960’larda Amerikan emperyalizmine mozaikler için neler düşünmüş kondurdukları aylar, yıldızlar, göre olağanüstü bir resmetme. sultandı. Son derece duyarlı ve karşı dünyanın dört bir yanında açılan olabilir? 19. yüzyılın ünlü hattat, noktalar bunun kanıtı. Bir de Leonardo’nun Santa Maria bilime saygılı biriydi. 1480 yılında cephelerden biri de Filistin’deydi. şair ve neyzeni Kazasker İzzet bu gözle bakabilsek; zor da Manastırı’ndaki Son Akşam Yemeği yaptırdığı portrede savaş kıyafeti ile Yakın tarihimiz, o dönem liderliğini laik, Efendi dört halifenin adlarını olsa... “Her geçmiş benim de ulusalcı, bağımsızlıkçı el Fetih örgütünün freskosu gibi. Konusu: Meryem değil gül koklarken poz vermişti.” içeren büyük levhaları ve kubbede geçmişimdir.” yaptığı Filistin mücadelesini desteklemek için oraya giden Deniz Gezmiş başta olmak üzere devrimci gençlerin serüveniyle doludur. Çamurlu Çocuklar (Mud Boys), Hindistan, 2011 Benim de ilk cezaevine girişim PEN’DEN LEVİ AÇIKLAMASI: Filistin’e giderken sınırda yakalanmam nedeniyledir. O dönemde Mısır’ın öncülüğündeki Gönlümüzde Arap ülkelerinin hemen tümü İsrail devletine karşıydı ve dönemin savaşları yaşayacak Arap-İsrail savaşıydı. Filistin halkının direnişini bölmek, Bereketli Topraklar Üzerinde PEN Türkiye Yazarlar Derneği, parçalamak, laik, devrimci rotadan her ay açıkladığı ayın kitabı kaydırıp “Yeşil Kuşak”ın bir parçası haline listesinde bu ay Mario Levi’nin getirmek için uygulanan politikalarla Arap Usta yönetmenin eserlerine yer verdi. PEN, 31 ülkeleri susturuldu, Arap-İsrail savaşının yerini İsrail-Filistin savaşı aldı. Ocak’ta yaşamını yitiren usta filmleri MUBI’de ABD, Büyük Ortadoğu Projesi’ni yazar için “Mario Levi’yi okumak TÜRK sinemasının usta gerçekleştirmek için, nasıl kendisinin İstanbul’u yönetmeni, 2022 yılında kurduğu Taliban’ı bahane ederek sevmektir” yaşamını yitiren Erden Afganistan’ı, kendi ajanlarıyla kurdurup başlıklı bir Kıral’ın yönettiği “Hakkâri’de beslediği el Kaide’yi bahane ederek Irak’ı açıklama yaptı. işgal ettiyse, kurduğu Hamas gibi dinci Bir Mevsim” ve “Bereketli Açıklamada örgütleri devreye sokarak FKÖ’yü ve Topraklar Üzerinde”, şu ifadeler diğer Filistinli devrimci yapıları tasfiye etti. yenilenmiş kopyalarıyla kullanıldı: İlhan Selçuk uyarmıştı (Cumhuriyet, 18 MUBI’de gösterime girdi. “İstanbul’u Ocak 2009): Ceylan’ın sergisi için son günler Ferit Edgü’nün Hakkâri’de sevmezse “Tarihsel Hıristiyan-Yahudi çatışmasının öğretmen olarak görev aldığı gönül, aşkı ne yerini artık Yahudi-Müslüman düşmanlığı YENI Türk sinemasının önemli ülkelerde çektiği 22 büyük portrenin yıllarda bizzat yaşadıklarına anlar? diyor alacak gibi görünüyor... Çünkü Yahudi- temsilcilerinden Nuri Bilge Ceylan’ın yer aldığı “Nuri Bilge Ceylan: Başka Bir dayanan “O” adlı öyküsünden Levi şarkı. Gönül Hıristiyan sermayeleri dorukta birleştiler... izleyiciyle ilk kez buluşan fotoğrafları, Yerde” sergisi 18 Şubat’ta sona erecek. uyarlanarak Onat Kutlar İstanbul’u ‘Dincilik’ ya da öteki adıyla ‘Ilımlı İstanbul Modern Fotoğraf Galerisi’nde Sergi, yönetmenin filmlerinde sıklıkla tarafından senaryolaştırılan seviyor, büyük bir İstanbul İslamcılık’, ‘münafereti’ (nefreti) Türkiye’ye 2023’ün haziran ayında açılmıştı. karşılaşılan “başka bir yerde” olmayı “Hakkâri’de Bir Mevsim” taşıyacaktır... Amerika’daki patrona âşığını yitirdiği için de Türkiye’nin yanı sıra, Hindistan, arzulayan karakterlere gönderme filmi, Sinematek/Sinema duyurulur...” üzülüyor. Üzgünüz, Türkçeye Gürcistan, Çin, Fas ve Rusya gibi yapıyor. Evi tarafından Kurukahveci lezzet katan, İstanbul’u hem Mehmet Efendi desteğiyle yazdıklarıyla hem anlattıklarıyla restore edildi. derinden keşfederek daha çok Toplumcu gerçekçi ‘Cumhuriyetin Yüzü’ sevmemizi sağlayan Mario Levi ‘Münasebetsiz’ tiyatro sahnesinde edebiyatımızın en önemli artık İstanbul’un gönlünde isimlerinden Orhan Kemal’in hazirana kadar uzadı yaşayacak. Öz&De yapım, 10. yılında vurmak üzere plan yapan romanından uyarlanan usta yazar ve yönetmen ve otele yerleşen BORUSAN ve Çukurova’nın pamuk Ayın kitabı tüm eserleri Francis Veber’in tetikçi Ralph’in, Kocabıyık Vakfı’nın tarlalarında sanayileşmenin Türkçenin, Türkiye’nin ve pek kaleme aldığı yan odada intihar Cumhuriyetin sancılarını, güvencesiz çok dünya dilinin de gönlünde “Münasebetsiz” etmek üzere olan 100. yılı için mevsimlik işçilerin elbette. Her iyi yazar, kentini oyunuyla Pignon’la mecburi yaşama geçirdiği yaşadıklarını, göçü, emek ve insanlarını farklı anlattığı tiyatroseverlerin dostluk kurmasıyla “Cumhuriyetin sömürüsünü, yoksulluğu için de iyi yazardır. PEN Türkiye karşısına çıkıyor. Müge başlıyor. Oyunun bu Yüzü” sergisinin kavurucu bir güneşin altında İstanbul’un önde gelen şairleri, Çiçek’in yönetmenliğini ayki programı şöyle: Bugün ziyaret süresi 2 Haziran’a kadar uzatıldı. anlatıyor “Bereketli Topraklar yazarları arasına unutulmaz üstlendiği vodvil türündeki - 10 Şubat Sancaktepe Eyüp Erken Cumhuriyet döneminin edebiyat, Üzerinde” filmi ise Istanbul oyunda; Ferit Aktuğ, Giray Mert Sultan Kültür Merkezi, 16 Şubat Mall eserleriyle katılan Mario plastik sanatlar, müzik, grafik ve mimari Kültür Sanat Vakfı ve Özdenoğlu, Sarp Bozkurt, Sami Of İstanbul, 19 Şubat Duru Ataşehir, Levi’nin tüm kitaplarını ayın tasarım, sahne sanatları ve toplumsal Groupama Gan Sinema Vakfı Aksu, Hande Yılmaz ve Selim Bulut 21 Şubat Sakarya Ted Koleji Sahnesi, 27 kitabı olarak seçti. yaşama bakışını yansıtan sergi, Galataport tarafından restore edildi. Danışmaz rol alıyor. Oyun, birini Şubat Kartal Sanat Tiyatrosu. İstanbul O2 Blok’ta izlenebilir.