Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 9 ARALIK 2024 PAZARTESİ 2 olaylar ve görüşler kız çocuklarına nefes aldırmayışı Anayasal laiklik akıllarda. Bu nedenle uluslararası (m. 8) İşte bu bağlayıcı önemli kurala yer verilmiştir: din kuralları dikkate alınarak BÜLENT SERİM toplumla birlikte kurallar bireylere ve bakanlara “Laiklik ilkesi gereği kutsal düzenlenemez. Türkiye’nin AnAyAsA MAhkeMesi eski din duyguları, devlet işlerine de net çizgilerle tutumunu “anayasal laiklik” çerçevesinde Genel sekreteri Akdeniz İçi boşaltılmak isteniyor belirlemesi gerekiyor. düzenleme ve uygulama yapma ve politikaya kesinlikle 5. Anayasanın 174. zorunluluğu getirmektedir. Peki karıştırılamaz.” Her halde illi eğitim bakanı Bölünme riski kapışması maddesinde, sekiz Devrim nedir “anayasal laiklik”? burada anlaşılmayan bir şey geçtiğimiz günlerde Farklı din, etnik ve Yasası’na yer verilerek, bu uriye’de Esad yönetimi 1.“Herkes, vicdan, dini yoktur. Bu kurala göre din mezhepleri barındıran Irak gibi Mbir kongrede yaptığı yasaların, anayasaya aykırı düştü. Ortadoğu Suriye de bölünme riskiyle inanç ve kanaat özgürlüğüne duyguları devlet işlerine, yani konuşmada, “Sen Türkiye’ye Scoğrafyasında her an karşı karşıya. HTŞ ile terör olduğunun ileri sürülemeyeceği sahiptir.” (m.24) Ancak bu devlet dediğimiz hukuksal özgü kendi icat ettiğin laikliği her şey olabilir görüşü bir örgütü YPG/PKK’nin siyasal belirtilmiştir. Bu kural özgürlük sınırsız değildir; laik varlığın düzenlemelerine ve bana dayatıyorsun” demiş kez daha kendini kanıtladı. kılıfla işbirliği ve anayasal nedeniyle, bu yasalara bir uygulamalarına kesinlikle ve eklemiş, “Sizin laiklikten Cumhuriyeti korumak amacıyla Cihatçı HTŞ liderliğindeki uzlaşıyla Irak’ta olduğu gibi anlamda “anayasal” değer karıştırılamaz; politikaya da anladığınız şey ile benim sınırlanabilir (m.13) ve laik muhalif grupların İdlib’den bir Kürt yönetimi kurulması, kazandırılmıştır. Çünkü alet edilemez. Din duyguları laiklikten anladığım şey aynı Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı başlattıkları ilerleyiş 10 gün “devletçik” haline gelmesi bu yasalar, maddede de içinde Suriye’nin kalbine de olasılıklar arasında. ABD ile devlet işleri ve politika değil”. amaçlayan faaliyetler biçiminde ulaştı. 2011’den bu yana ile stratejik ortak İngiltere’nin ifade edildiği gibi, “Türkiye (dünya işi) tümüyle birbirinden Türkiye Cumhuriyeti’nin kullanılamaz. (m.14) Demek süren savaşta Esad lehine aslında elini hiç çekmediği Cumhuriyeti’nin laiklik ayrılmıştır. kurucu iradesinin kabul ettiği ki inanç özgürlüğü, anayasada dengelerin değişmesinde Ortadoğu coğrafyasında niteliğini koruma amacı güden” içeriğini bulan laiklik ilkesiyle 4. Anayasa koyucu bu tanımla laiklik, anayasaya girdiği için ana aktörler olan Rusya ve bir kez daha “Ben varım” düzenlemeler içermektedir. sınırlandırılmıştır. yetinmemiş, laiklik konusunda milli eğitim bakanını da bağlar. dediği bir süreç yaşanmakta. İran’ın “Şam’a destekteyiz” Tarikat ve cemaatlerin tamamlayıcı, asıl düzenlemeyi Milli eğitim bakanı, farklı çıkışlarına karşın etkin askeri Londra’nın Kiev’e desteği Temel ilkeler kapatılmasına, kılık kıyafetin de bilinmekte. Bu nedenle 24. maddede yapmıştır. Bu müdahaleye girişmemeleri düşünüp bunu ifade edebilir. ya da girişememeleri de de Şam ve Kiev hattında 2. Anayasanın 2. maddesine çağdaşlaştırılmasına ve Öğretim maddeye göre; Ancak ortada bir “anayasal yaşananları birbirinin etki dikkat çekiciydi. O nedenle göre, Türkiye Cumhuriyeti Birliği’ne ilişkin yasalar da l Kimse, devletin sosyal, laiklik” varken birey olarak da yansımaları olarak da okumak Şam yönetiminin düşüşü laik bir devlettir. Yani bunlar arasındadır. ekonomik, siyasal yada bakan olarak da uygulamaları gerekir. akıllara arka planda ABD- laiklik, Cumhuriyetin temel Görüldüğü gibi, zaman hukuksal temel düzenini düşüncesine göre yapamaz. Suriye’deki gelişmelere İngiltere cephesiyle Rusya ilkesidir. Peki bu temel zaman eleştirilen 1982 kısmen de olsa din kurallarına Buna demokratik hukuk bakıldığında en fayda hattında Ukrayna’nın yanı ilkenin içi anayasada nasıl Anayasası’nda, kurucu dayandıramaz, sağlayan tarafın ABD destekli devletinde “dayatma” değil, sıra Akdeniz’e çıkışın bir İsrail olduğu görülmekte. doldurulmuştur? l Siyasal ya da kişisel çıkar iradenin laiklik anlayışını şekilde süreceği konularına “Anayasaya uygun davranma İsrail’in hedefi gizli değil, ilişkin pazarlıkların olabileceği 3. Yine 2. maddeye göre, yahut nüfuz sağlama amacıyla aynen yansıtan tanıma yer zorunluluğu” denir. birbirlerini “ezeli düşman” görüşünü doğuruyor. Türkiye Cumhuriyeti her ne suretle olursa olsun, dini verilmiştir. Bu tanımdan Anımsatalım; anayasa olarak gördükleri İran’ın, Hatta Moskova’nın başlangıçta belirtilen temel ya da din duygularını yahut rahatsız olanlar durmadan kuralları, “yasama, yürütme, Şii etkinliğindeki Irak, sözünden çıkmayan Esad’ın, ilkelere dayanmaktadır. Bu anayasa değişikliğinden söz yargı organlarını, idare dince kutsal sayılan şeyleri Suriye, Lübnan Hizbullahı, Ankara’nın “Görüşelim” vurgu, başlangıçtaki temel etmektedirler. Amaç laikliği Yemen’de Husiler üzerinden, makamlarını ve diğer kuruluş istismar edemez ve kötüye çağrılarını reddetmesi de bu güç damarlarını tıkamak. ilkeleri 2. maddeye taşımış “din ve vicdan özgürlüğüne” ve kişileri bağlayan temel kullanamaz. açıdan değerlendirilebilir. Ve bunu büyük ölçüde ve bize göre değiştirilemez indirgemek, yani içeriksiz Esad’a ülkeden çıkış izni hukuk kurallarıdır.” (m. 11) l Devletin sosyal (toplumsal), başardı, İran’ın bölgedeki verileceği, bunun için Ayrıca anayasada, bağlayıcılık kılmıştır. Ayrıca, anayasanın siyasal, hukuksal ve ekonomik kılmaktır. Anayasa bir etkisi eridi. Çünkü Tahran pazarlıkların beklenmesi konusunda yürütme erki için dayandığı temel görüş ve düzeni “dünya işlerini” kenara itildiği için, Milli ve desteklediği Hizbullah söylenmiş de olabilir. “özel düzenleme” yapılmış; ilkeleri içeren başlangıç oluşturduğuna göre, birinci Eğitim Bakanlığı’nın “dindar- için Şam “direniş ekseninin” Gelişmeler Türkiye direğiydi. Aynı zamanda İsrail, “yürütme yetki ve görevinin bölümü, diğer maddelerle tümce ile “din ve dünya işleri” dinci” nesil yetiştirmek açısından kritik, buzdan Suriye’de işgal ettiği Golan’da anayasaya uygun olarak eşdeğerde ve bağlayıcı de birbirinden ayrılmıştır. amacıyla yaptığı düzenleme zemin üzerinde politika da hâkimiyetini artırıyor. kullanılıp yerine getirileceği” kılınmıştır. (m.176) Yani kamusal, toplumsal ve ve uygulamaların tümü laiklik izlenmesi gereken bir sürece Trump’ın göreve gelmesi işaret ediyor. Kuşkusuz açıkça kurala bağlanmıştır. Başlangıç bölümünde de şu bireysel yaşamın hiçbir alanı ilkesine aykırıdır. öncesinde İsrail, Ortadoğu’da ortak dilek yıllar boyu süren kendine geniş yol açıyor. savaşla büyük acılar yaşayan Son gelişmeler, zengin komşu Suriye halkının artık enerji kaynakları olan, toprak bütünlüğü, egemenlik stratejik, jeopolitik önemdeki temelinde birlik içinde barış ve Akdeniz havzasında etkinlik Türkiye’de bebek ölümleri huzura kavuşması. Atatürk’ün mücadelesi kapışmalarında dış politika anlayışının temeli çok önemli bir halka. ABD’nin düşürüldü. O zamanlar kimse PRof. DR. H. YaPRak CİvELEk olan “Yurtta barış, dünyada 2003’teki Irak işgali, 2011’de barış” ilkesinin önemi gebeliği önleyici yöntemleri “Arap Baharı” süreci, AnAdolu Üniversitesi komşumuzda sağlanacak doğurganlığın laneti gibi Washington’ın “ılımlı İslam” edebiyAt FAkÜltesi sosyoloji istikrarla da öne çıkıyor. gösterenleri dinlemiyordu projesinin domino taşları... Mısır’da Mübarek, Libya’da elbette. Kadınların doğumlarını Kadınlar için kaygı üfusbilimde doğduğu Kaddafi’nin kanlı süreçlerle düzenleyebilmelerini, annenin Suriye’de yeni sürecin Nandan itibaren bir yaşına devrilmesi, bölge ülkelerindeki bedensel sağlığını, onun yeni olumlu yanı sığınmacıların iç savaşlar, IŞİD gibi arkasında kadar ulaşan yavrulara doğacak çocukların ölüm dönüşü için ufukta bir istihbarat gölgelerinin olduğu “bebek”, beş yaşına kadar risklerinden uzaklaştırılmasını ışık görülmüş olması ve köktendinci terör örgütlerinin ulaşanlara “çocuk” adı verilir. Türkiye sınırına yakın bazı önemseniyordu. Nitekim çıkışı, ulusal birlik, egemenliğin Dünya Bankası raporlarında, bölgelerden terör örgütü ağır yara alması, demografik 1000’de 17 dahi Avrupa Birliği BM kalkınma program ve YPG/PKK’nin çıkarılışı. Ancak yapının değiştirilmesi... ülkeleri sahada silahlı, çok bileşenli, Milyonlarca sivilin yaşamını hedeflerinde ikisi de bir yöntemlerine dikkat çekmekte; cinsiyet rolleri kadının tali ortalamasının üç katından arkalarında farklı istihbarat, yitirmesi, evlerini, ülkelerini ülkenin sağlıkla yaşatma gebelik sürecinde, doğum konumu, yaşlı kadın bireylerin yüksekti. ülkelerin olduğu yapılar terk etmeleri... sorumluluğuna ilişkin birer sırasında ve 52 günlük genç kadınlar üzerindeki Halen sosyal ve sağlık olduğu unutulmamalı. Şu anki kalkınma göstergesidirler. lohusalık döneminde meydana Kıbrıs’a dikkat geleneksel-hiyerarşik -aslında hizmetleri açısından dikkate görünümde etkin güç olan Ülkelerin en temel demografik Ve geçen yılın 7 Ekim’i... gelen anne ölümleri ile öğrenilmiş- eril baskıları, sık terör örgütü HTŞ, iktidarda gereksinim var. 2023 yılı Ortadoğu’da artık hiçbir şeyin sorumluluk ve hedefidir bebek bebek ve çocuk ölümlerinin doğumlar, annenin ve ailenin söz sahibi olacağının sinyalini bülteninde TÜİK, 1000 canlı eskisi gibi olamayacağının ve çocuklarını yaşatmak. veriyor ve Batı’nın desteğini azalmaları hedefine destek kürtaja bakış açıları, beslenme doğum başına bebek ölüm işareti verildi. Hamas’ın de almış görünüyor. Ancak Türkiye ise her iki konuda vermekteydi. kaynak ve koşulları, hane içi hızı 9.2; beş yaş altı çocuk İsrail’e yönelik saldırısı, bunu sahada anlık değişimler, da kötü bir sağlık öyküsüne kötü alışkanlıklar, geleneksel ölümü 1000’de 11 demişti (2). İsrail’in Filistin’e ölümcül muhaliflerin parçalı yapısıyla Halk sağlığı ve sahip: 1940’lı yıllarda her ve modern doğum kontrol yanıtı, Gazze’ye girişi ve ateş Bu yüzden de bugün düşen birlikte güç savaşları, hattını Lübnan’a çevirmesi 1000 bebekten 270’ten demografi yöntemleri bilgisi ve kullanma, doğurganlık hızını yükseltmek demokratik özgür seçimlerin izledi. Rusya açısından fazlası ölüyordu. 1960’lı 1993-Türkiye Nüfus ve sağlık hizmetlerine ulaşma yapılmaması gibi birçok risk için politik söylem ve destek durum hâlâ net değil. Yıllar yılların başlarında ölümler Sağlık Araştırması, bebek bulunuyor. gibi pek çok önemli değişken koşulları üretmeye çalışırken süren mücadele sonrasında Türkiye açısından, 200’e yaklaşıyordu. 1966 ölümleri için binde 53, çocuk gündeme getirildi. mikrofonu duyarak çağrıya Akdeniz’e ulaşan Rusya’nın, Afganistan, Irak, İran ve yılında bebek ölüm hızı ölümleri için binde 61’e işaret kulak verecek kitleyi iyi analiz Afrika’daki etkinliği için kilit Suriye’den göç merkezi haline ‘Sorun kültürel ve politik’ 100 bebek gerilemiş gibi ediyordu. Yani beş yaş altı önemdeki Suriye’de artık kıyı etmek yeni doğacak bebeklere gelinmesiyle, sığınmacılar alana sıkışan gücünü kolay görülse de bu sefer beş yaş Fotoğrafın ortaya koyduğu çocuk ölümleri içinde bebek karşı net bir sorumluluktur. arasına yabancı istihbarat kolay bırakması beklenemez. altı çocuk ölüm hızı olarak sosyal gerçeklik 1990’ların ölüm hızları halen çoğunluktu. Üstelik risk üretebilecek destekli “terör hücrelerinin” Akdeniz daha da ısınırken rakam yine 1940’lı yılların başında herkesin açıklıkla Antropolog Akile Gürsoy’un karışması olasılığı da tehditler kültürel potansiyel ortadan özellikle Kıbrıs konusundaki rakamına dönüşüveriyordu. önündeydi. Sorun hem kültürel 1992’de Türkiye’nin bulmacası arasında. Tıpkı yanı başımızda kalkmış değilken bugün büyük gelişmeleri yakından takip cihatçı bir yönetimin 1980’lere girerken 1000 ilan ettiği bu hız, dünya hem de politikti. bir sağlık skandalı olarak para etmek gerek. ABD-İngiltere kurulması, bu rejimle bebekten yaklaşık 150’sini ülkeleri üzerindeki en yüksek 2000’li yıllarla birlikte, hattında Rus matruşkası gibi için öldürülen bebeklerden ülkemize yönelik etki alanı bölgesel güçbirliği var. Kıbrıs kaybediyorduk. ölüm hızı arasındaydı(1). akademisyenler ve Sağlık bahsediliyor. Demek ki oluşturulması olasılığı gibi. garantörlerinden İngiltere’nin 1983’te -aslında yüksek Bakanlığı uzman çalışanlarının Nitekim bu çalışmada sadece yaşadığımız dönemde mesele Ortaya çıkışı El Kaide üslerinin bulunduğu Güney nüfus artışının getirdiği sosyal işbirlikleri ve çabalarıyla rakamlar yoktu. Gürsoy, artık yalnızca kültürel ve köklerine uzanan HTŞ’nin Kıbrıs’a, ABD üs hamlesini de ve ekonomik krizlerden doğan bebek ve çocuk ölüm “Kocanın eğitim düzeyi ne şimdilerde “ılımlı” görüntü politik değildir. Bunların bu çerçevede değerlendirmek bir farkındalıkla- kadınlarının hızları düşmeye başladı. çizmeye çalışmasına karşın kadar yüksekse, o kadar düşük yanında kurumsal, işlevsel ve gerek. zaman içinde yönetim doğum tarihçelerini belirleyen Dikkat ve özveriyle, ulusal Ortadoğu saraylarında çocuk ölümü oluyor” diyordu. ahlaki bir çöküşe işaret eden anlayışını radikal bir seviyeye bilinmezliklere yenileri ataerkil baskılar ve getirdikleri ve bölgesel çalışmalar, Bu çalışmada ve takiben anomik bir noktadadır. yöneltmesi de olası. O ekleniyor, dengeler değişiyor. sağlık riskleri daha fazla halk sağlığı, demografi, kurumsal toplantılar, sağlık nedenle özellikle kadın ve İran’a baskı daha da artıyor. Gürsoy Tezcan, A. (1992) gündeme getirildi. Bu arada sosyoloji, sosyal hizmetler ocaklarına kadar giden kız çocuklarının hakları Türkiye’nin bölgedeki kaosa “Infant Mortality: A Turkish Şalvar Davası filmi çekildi! alanlarındaki akademisyenler gebeliği düzenlemeye ve aile konusunda kaygılar yüksek. karşı en güçlü kalkanı Puzzle?”, Health Transition Bu film, kadın kişiliğini ile Sağlık Bakanlığı’nda ana- içi cinsiyet rolleri paylaşım Çünkü Afganistan’da ise Atatürk ilkeleri izinde Review, 2 (2): 131-49. uluslararası toplumu ikna için ve bedenini ikincilleştiren çocuk sağlığı konusunda süreçlerine ilişkin çokça demokratik, laik, hukuk (2) TÜİK, 2023. İstatistiklerle haklar konusunda göstermelik devleti doğrultusunda yol eril söylemlere ve doğum çalışanların ürettiklerinde eğitimler ve hizmetler yapıldı; çocuk. https://www.tuik.gov. sözler veren Taliban örneği, alması, sınırlarını güçlü bir sıklıklarına yüklediği annenin eğitim durumu, ölüm hızları 1000 bebekten tr/media/announcements/ köktendinci yapının kadınlara, şekilde koruması. eleştirilerle doğum kontrol ataerkil geniş aile, hane içi 17’ye,1000 çocuktan 24’e istatistiklerle_cocuk_2023.pdf “Uzun zamandır bırakın gülmeyi, Kendi de bir öykücü olan Hürriyet Işıl Özgentürk’ün 50 yıllık tanıklıkların- gülümsemeyi bile unuttuk. Bunun dan damıttığı insan hikâyeleri… Yaşar’ın son çalışması çağdaş yazınımı- birkaç nedeni: Mesela gülmek ayıp. zın kurucularından Memduh Şevket Direnenlerin, dövüşenlerin, ezilenlerin, Mesela bu pahalılıkta gülecek halimiz en çok da kadınların; aşağılanan ama Esendal’ın kadın kişilerinden oluşan bir yok. Mesela bu baskı ve yasaklar öykü seçkisi. Öykü okurunun M.Ş.E. yılmayan, yok sayılan ama olanca ortamı insanı gülmekten caydırıyor. gücüyle haykıran kadınların öyküleri… kısaltmasıyla da tanıdığı Esendal bu Daha pek çok şey sayabiliriz…” derlemedeki öykülerinde bizi, erkeğini Anadolu’nun kadim uygarlıklarına selam verip Moskova sokaklarında gezintiye kendi seçen, “o güzel yuva”yı kurup ocağı tüttüren, olmadığını gördüğünde bozup çıkan röportajlar, anılar, toplumsal Kitap okuduğunuzu biliyoruz. yeniden kurabilen kadınlarla tanıştırıyor. bellekte yer eden yaşanmışlıklar… 13,5x20,5- 117 sayfa- Gülmece 12,5x19,5- 377 sayfa- Anı 12,5x19,5- 256 sayfa- Öykü Seçkisi