Katalog

4 ARALIK 2024 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 34.7510 36.6140 44.0630 41.09 9.827 20.256 2.962 3.1 kuruş 9.40 kuruş 11 kuruş 0.27 puan 146 puan 66 lira 6 lira Enflasyon ENAG’a göre yıllık yüzde 86.7, TÜİK’e göre yüzde 47.09 olarak kaydedildi Gıdanın ateşi düşmüyor Cari işlemler TÜİK’e göre kasımda yüzde 2.24 artışla beklentiyi aşan enflas- 15 puan için yoksullaştık yonu gıda ve eğitimdeki rekor artışlar tetikledi. Gıdada aylık fazlası net Kasım 2023 61.98 fiyat artışları yüzde 5.10, eğitimde ise yıllık yüzde 92.49 oldu. Kasım 2024 47.07 hata noksan ürkiye İstatistik Kurumu enflasyonuna dikkat çektiği gibi ir ülkenin dış âlemle olan (TÜİK) tarafından açıklanan bu ayın zirvesinde de gıda yer aldı. ekonomik ilişkileri, özel, resmi Tenflasyonda baz etkisiyle kısmi Kasım ayında bir önceki aya göre Bkaynak (fon) akımı, tahsilat ve bir gerileme olsa da beklentiler artışın en yüksek olduğu ana grup ödemeleri muhasebe sistemi olarak ödemeler dengesi hesabında gösterilir. yine aşıldı. Aylık enflasyon yüzde yüzde 5.10 ile gıda ve alkolsüz Ödemeler dengesi hesabı, vatandaşlık, 2.24 artarken bir önceki yılın aralık içecekler oldu. uyrukluk temelinde değil, yurtiçi-yurtdışı ayına göre yüzde 42.91, bir önceki n EĞİTİMDE YILLIK REKOR: Bir yerleşik tanımında düzenlenir. yılın aynı ayına göre yüzde 47.09 önceki yılın aynı ayına göre artışın Para ve maliye politika yapıcıları, olarak kaydedildi. ENAG’ın yıllık en yüksek olduğu ana grup ise yüzde dış baskınlığın oluşmaması, ekonomik enflasyonu ise yüzde 86.7 ile TÜİK’in 92.49 ile eğitim oldu. kırılganlığın artmaması, döviz kuru istikrarının, kredi değerliliğinin iki katı olarak gerçekleşti. n ÜRETİCİDE DÜŞÜŞ: Yurtiçi sürdürülmesi yönlerinden ödemeler n GIDA ZİRVEDE: Hazine ve Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde dengesi hesabına, yönetilmesine önem Gözler faiz indirimi Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in 0.66 artış gösterdi. Yurtiçi üretici vermektedir. olarak açıkladığı gıda enflasyonu sosyal medyada yaptığı açıklamada fiyatlarında yüzde 29.47 olarak Bir ülkeye dış âlemden, yurtdışı için Merkez’de halkın hissettiğinden oldukça uzak. son iki aydır yüksek seyreden gıda kayıtlara geçti. yerleşiklerden kaynak girişi; mal ve n Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi DİSK-AR’a göre en yüksek gelir n ENAG’IN HESABI YÜZDE 86.76: hizmet dış satımı; yatırım gelirleri, Prof. Dr. Selva Demiralp: Beklenti grubunun gıda enflasyonu yüzde Enflasyon Araştırma Grubu’na finansal ve reel varlık satışı; borçlanma, ‘Tüketicinin sabrı üzerinde gelen enflasyon rakamı 34.1 olurken emeklilerde yüzde 67, karşılıksız transfer, uluslararası rezerv (ENAG) göre TÜFE aylık yüzde 4.06 TCMB’nin yakın zamanda bir faiz azalışı yollarıyla olmaktadır. Fon kaynak tükenmek üzere’ en yoksul grupta ise yüzde 86.2 arttı. Son 12 aylık artışı ise yüzde indirimine gitmesini son derece kullanım yerleri de girişlere koşut; dış oldu. Araştırmaya göre en yüksek 86.76 olarak gerçekleşti. ENAG’a zorlaştırır. âlemden mal ve hizmet dışalımı, yatırım TÜKETICI Birliği Federasyonu’na fiyat artışı ise yıllık yüzde 92.5 ile göre alt gruplarda en yüksek n Tunç Şatıroğlu: Prof. Dr. Şahap giderleri, dış âlemden finansal ve reel göre Kasım 2024 döneminde Market eğitimde oldu. enflasyon oranı yüzde 7.23 ile Kavcıoğlu gibi çekirdek enflasyona varlık alımı, dış borç ödeme, uluslararası Endeksi sepetindeki fiyat artışı yüzde n KİRA ZAMMI YÜZDE 60.45: “giyim ve ayakkabı” olurken vurgu yapılmasını bekliyorum. rezerv alımı olmaktadır. 3.22 oldu. Fiyatı en çok ürünlerin başında Kasım ayı enflasyon verilerinin Çekirdek enflasyon önemli deniyorsa Ödemeler dengesinin analizi için onu yüzde 7.17 ile “ulaştırma” yüzde 45.52 artışla kuru soğan gelirken bilin ki erken faiz indirimi geliyordur. ödemeler dengesi analitik formda, (1) grubu takip etti. açıklanmasıyla ev ve işyerlerine fiyatı en çok azalan ürünlerin başında cari işlemler hesabı, (2) sermaye hesabı, n Ekonomist Fatih Özatay: Faiz ise yüzde -11.57 ile katı sabun geldi. 2024 n YOKSULUN ENFLASYONU gelecek zam oranı belli oldu. Buna (3) finans hesabı (4) uluslararası rezerv indirim olasılığı arttı. Enflasyon Ocak-Kasım döneminde fiyatı en çok göre kira artışlarında baz alınan 12 YÜZDE 86.2: DİSK-AR’ın (varlıklar) hesabı, ana bölümleriyle beklentilerindeki düşüşe (düzey artan ürün ise yüzde 198.66 ile çikolata aylık ortalama verisi netleşti. Böylece zengin ve yoksul gelir düzenlenmektedir. Muhasebe sistemi oldu. Tüketici Birliği Federasyonu yüksek olsa da) ve tüketim gruplarına göre yaptığı enflasyon kasımda kiralara uygulanabilecek olarak kaynak-kullanım eşitliği Market Endeksi Çalışma Grubu harcamalarını bir çeyrek öncesine hesaplamasına göre ise fark tavan zam oranı yüzde 60.45 oldu. olması gerekir. Ancak uygulamada, Başkanı Bingül Ceviz, “Tüketicinin göre azalmaya başladı. veri yetersizliği, bazı kalemlerin sabrı tükenmek üzere” dedi. açılıyor. TÜİK’in yüzde 48.57 l Ekonomi Servisi tahmini olması, istatistiksel hatalar nedeniyle muhasebe olarak eşitlik sağlanamadığından, tabloya “net hata Emekliler açıklanan enflasyona sosyal medyada #EmeklibitiknedeniTÜİK etiketiyle tepki gösterdi ve noksan” kalemi de eklenerek denge sağlanmaktadır. Net hata ve noksan kalemi dengeyi sağlayabilmek için kaynak girişi ya da çıkışı olarak tabloda yer almaktadır. Ölüme terk edildik, can çekişiyoruz Cari işlemler hesabı, ülkenin dış âlemle arasındaki mal ve hizmet gücü yok olan emekliler ve emekçiler ŞEVVAL AYDOĞAN hareketini, alım-satım işlemlerini zor duruma düştü. TÜİK marifetiyle gösterir. Mal terimi satış amacıyla SAYILARI milyonları bulan emekliler hepimizin sefaletine imza atılıyor. sürekli üretilen fiziki varlıkları kapsar. düşük çıkan TÜİK enflasyonuna İnsan içine çıkamıyoruz, çarşıya pazara Finansal varlıklarla muhasebe terimi tepki göstererek sosyal medyada gidemiyoruz. Artık çöpün başında, olarak maddi duran ve maddi olmayan #EmekliBitikNedeniTÜİK etiketiyle pazarın çürüğünde emekliler var. duran varlık olarak tanımlanan varlıklar kampanya başlattı. En düşük aylığı Yıllardır verdiğimiz emekler bunun mal kapsamında yer almaz. 12 bin 500 TL olan emekliler, zorunlu için miydi, vergilerimizi primlerimizi Cari işlemler hesabı genelde üç alt ihtiyaçlarını dahi gideremediklerini ödemedik mi? Bugün 75-80 yaşına bölüme ayrılır: 1- Ticari mal ihracat belirterek yeniden meydanlara ve çalışanın sofrasından ekmeğini aldığını gelmiş emekli dahi iş arıyor. Ölüme terk ve ithalatı (dış ticaret dengesi); 2- çıkacaklarını açıkladı. Emeklilikte vurguladı. edildik, can çekişiyoruz. Suni teneffüs Hizmetler (görünmeyen-fiziki olmayan Yaşa Takılanlar ve Emekliler ihracat-ithalat-invisibles), 3- Cari olarak ocak ayından önce 20 bin lira ‘Emekli pazarın çürüğünde’ Federasyonu (EYT-EF), pazar günü transferler. seyyanen zam talep ediyoruz” dedi. İhracat, ithalat rakamları gümrük giriş- mitinge hazırlanıyor. Emeklilerin sefaletinin baş Federasyon üyesi emekliler, “İnsanca çıkış kayıtlarına göre saptanmaktadır. EYT_EF Federasyonu Genel sebeplerinden birinin TÜİK olduğunu yaşamak istiyoruz” diyerek 8 Aralık saat Değerlendirme, yurtiçinde üretilmeyen Başkanı Arzu Lastikci, Türkiye söyleyen Lastikci, şunları söyledi: 14.00’te Kadıköy Meydanı’nda bir araya malların ihracı, transit ticaret, üçüncü İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) emekli “Yüksek enflasyon karşısında alım gelecek. ülkelerden alınan malların ihracı, serbest bölgelere mal girişleri, finansal kiralama amaçlı mal giriş, çıkışları, yurtiçinde EMEKLI IÇIN SIFIR ZAM TEHLIKESI gerçekleştirilen ihracat sayılan işlemler, turistlerin kendi kişisel ihtiyaçları dışında bekleniyor. yoğun şekilde cüzdanlarında hisseden MUSTAFA ÇAKIR mal alımları, ihracat, ithalat rakamlarının İşçi ve Bağ-Kur emeklileri ise 6 kesimin kamu görevlileri, sabit gelirliler saptanmasında sorun yaşatan IKTIDARIN hedefi tutturamadığı aylık enflasy on oranında zam alıyor. ve emekliler olduğu gerçeği ise halen uygulamalardır. İhracat rakamları enflasyonun faturasını milyonlarca önümüzde durmaktadır” dedi. 5 aylık enflasyona göre yüzde 14.57 genelde gemide teslim (Free onboord- emekli ve emekçi ödüyor. Yurttaşın Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı oranında zam kesinleşti. İşçi ve Bağ- FOB), değerleriyle gösterilirken ithalat kaybı her geçen gün daha da Kur emeklilerinin aylıklarındaki artışın Önder Kahveci de ocak ayında yapılacak navlun ve sigorta giderlerini de içeren büyüyor. Temmuzda yapılan maaş da yüzde 17-18’ler civarında kalması zammın yeniden değerleme oranı olan CIF (cost insurance freight) değerleriyle zamlarından geriye hiçbir şey bekleniyor. Eğer en düşük aylık olan 12 yüzde 43.93’e revize edilmesini, refah gösterilmektedir. Ayrıca fiyatlarda, kalmazken sendikalar ek zam payının da unutulmamasını istedi. “Bu bin 500 lirada yasa ile yeni düzenleme vergi, iadesi örtülü kâr ve sermaye istiyor. rakamlara göre kasım ayı ile birlikte transferi gibi girdilerle manipülasyon da yapılmazsa milyonlarca emekli “sıfır Kasım ayında enflasyon yüzde zam” riskiyle karşı karşıya kalacak. maaşlar reel olarak yüzde 4.56 eridi. Bu yapılmaktadır. 2.24 oranında arttı. Temmuz Hizmetler, geniş kapsamlı olup turizm, Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, durum kamu çalışanlarını ve emeklileri sonrası 5 aylık enflasyon yüzde taşıma, banka ve sigorta, taahhüt “refah payı artışı ve emekliler için adil ekonomik bir açmaza sürüklemektedir. hizmetlerini dış borç faiz ödemelerini, 14.57 oldu. Memur ve memur Ayrıca eğer bir önlem alınmazsa emekli aylığının” yaşama geçirilmesini yabancı sermaye kâr transferlerini, sınai emeklisinin yüzde 4.15 oranında tarihinde ilk defa memur ve emekliler isteyerek “Bugün gelinen noktada, hakların ticari markalar, işletme hakları, enflasyon farkı oluştu. Enflasyon geçim derdi sıkıntısı bitmiş, yüksek faiz, devletin hedeflediği enflasyonun bile bilgisayar yazılımları fikri mülkiyet farkıyla birlikte ocakta artışın artan kur ve yukarı yönlü fiyat etiketleri altında maaş zammı alacaklar” diye haklarının, sanal ortamdaki hakların yüzde 10 civarında olması durdurulabilmiş değildir. Bu süreci en konuştu. l ANKARA kiralanmasını el değiştirmesini kapsar. Fiziki varlığı olmayan, görünmeyenler olarak ifade edilen hizmetlerin gelir OSİAD Başkanı Ekinci’den, ‘Sanayisizleşme tehlikedir’ uyarısı ve giderlerin çoğu kez varsayımlara 500 metal işçisi Oto kampanya dayanan tahminidir. Cari transferler, dış ülkelerle mal Sanayici faize yöneliyor greve çıkıyor ile hareketlendi hareketi doğurmayan ancak sürekililk gösteren işlemler “cari işlemler” olarak OTOMOTIV Distribütörleri ve BIRLEŞIK Metal-İş, Türkiye Metal OSTIM Sanayici ve İş İnsanları işletme göçü yaşandığını ifade yer almaktadır. Bu başlık altında Mobilite Derneği’nin (ODMD) Sanayicileri Sendikası (MESS) Derneği ve İçanadolu Sanayici etti. Ekinci, “Yatırımcı, yeni bir yer alan önemli kalem, yurtdışında yayımladığı verilere göre otomobil ile yürütülen toplu sözleşme ve İşinsanları Dernekleri yatırım yapmak yerine parasını çalışanların havaleleri genel ifadeyle işçi pazarı kasımda geçen yılın aynı ayına görüşmelerinde yaşanan Federasyonu (OSİAD) Başkanı faizde değerlendiriyor. Faizler dövizleridir. göre yüzde 3.5 yükselerek 94 bin anlaşmazlık üzerine aldığı grev Süleyman Ekinci, uyarılarda yüksek olduğu için KOBİ’ler Ödemeler dengesinin en fazla 595 adede çıkarken, hafif ticari araç kararını bugün Hitachi Energy’de bulundu. de finansmana erişemiyorlar. tahminin, istatistiksel kalemin pazarı yüzde 12.2 artışla 26 bin 499 uygulamaya başlayacak. Ekinci, KOBİ’lerin en büyük Gerçek ihtiyaç sahipleri bulunduğu bölümü, cari işlemler adet oldu. Otomobil ve hafif ticari Süleyman Ekinci hesabıdır. Net hata noksan ağırlıklı Sendika önce Hitachi sorununun finansmana bankalardan kredi alamıyor. araç pazarı kasım ayında yüzde 5.3 olarak cari işlemler hesabının Energy’nin dört fabrikasında erişim olduğuna dikkat çekerken Bankalar parayı ihtiyacı olana değil artışla 121 bin 094 adede yükseldi. düzeltilmesidir. 500 işçi ile daha sonra diğer geri dönen çek-senetlerde büyük bir olmayana veriyor. Bankalarda da sıkıntı Hibrit araçlara devam eden Net hata noksan kaleminde büyük işletmelerde ise kademeli olarak artış yaşandığını ayrıca takibe düşen var çünkü kimseye para satamıyorlar” iştahın katkısıyla hibrit ve elektrikli tutarda olmamak koşuluyla artı veya greve çıkacak. Hitachi’nin dört kredilerin oranının da yükseldiğini diye konuştu. araçların pazardan aldığı pay eksi olması doğaldır. Ancak 9 aylık fabrikasında bugün saat 10.00’da vurguladı. Sanayi sektöründe üst üste KOBİ’lerin kredi alsa bile fonlama kasımda yüzde 35.2’ye yükseldi. sürede 20.7 milyar USD açık vermesi basın açıklaması yapılacak daralma yaşandığını anımsatan Ekinci, maliyetlerinin yüksekliğinden dolayı geri Ocak-Kasım dönemine bakıldığında olağan değildir. 3 milyar USD fazla ve grev pankartı asılacak. makine ve teçhizat yatırımlarının da son dönüşlerde sıkıntı yaşayacağını belirten ise otomobil ve hafif ticari araç verildiği gösterilen eylül ayında dahi 6.2 Kitlesel basın açıklaması ise iki çeyrekte gerilediğini vurguladı. Ekinci, takibe düşen kredilerin arttığını, pazarı yüzde 0.5 daralarak 1 milyon milyar USD açık verilmiştir. Cari hesapla Kartal fabrikasında DİSK Genel Sıkı para politikasının sanayi konkordato ve iflas başvurularının 68 bin 260 adet oldu. Otomobil ödemeler dengesinin milli gelirle ilgili Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun da yatırımlarını etkilediğini belirten Ekinci, da yükseldiğini anlattı. Aralık ayında satışları ise Ocak-Kasım döneminde bölümüdür. Cari açığın, net hata katılımıyla yapılacak. sanayicinin yüzde 50 getiriye sahip faizlerin düşmesini beklediklerini dile yüzde yüzde 0.5 artarken hafif ticari noksana aktarılması büyüme tahminini l Ekonomi Servisi faize yöneldiğini, girdi maliyetlerinin getiren Ekinci, “Sanayisizleşme Türkiye araç pazarı yüzde 4.4 daraldı. de azaltır. yüksekliği nedeniyle de Mısır gibi ülkelere için ciddi bir risk ve tehlikedir” dedi. Türk-Iş: İşveren köle pazarı istiyor TÜRKIYE İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Başkanı Ergün Atalay, 10 Aralık’ta başlayacak asgari ücret görüşmeleri öncesi bir basın toplantısı düzenleyerek açıklama yaptı. Teklif olarak, ne gerçekleşen ne beklenen enflasyonu kabul etmediklerini bugüne kadar telaffuz edilen rakamları da kabul etmediklerini belirten Ergün Atalay, TÜİK rakamlarına güvenmediklerini belirtti. Atalay sadece “insan onuruna yakışır ücreti” kabul edeceklerini bildirdi. Asgari ücretten yaklaşık 9 milyon çalışanın doğrudan etkileneceğini belirten Atalay, asgari ücret teklifinde, bu yıl dört asgari ücretlinin belirleyeceği rakamların ortalamasını alacaklarını belirtti. Türkiye’de asgari ücret seviyesini gerekçe göstererek fabrikalarını başka ülkelere taşıyanları da eleştiren Atalay, “O işverenler daha fazla kazanmanın derdinde. Gittikleri yerlerde 100-150 dolara insanları çalıştırıyorlar. Orada köle pazarı var. Türkiye’de köle pazarı dün de olmadı, bugün de olamaz” dedi. Aylık Yıllık % TÜİK 2.24 47.09 ENAG 4.06 86.76 İTO 3.07 57.99