Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Demokratik
22 ARALIK 2024 PAZAR
2 PAZAR YAZILARI
Toplum Örgütleri
ve Seçmen
tarafından hayata
geçirilmesidir.”
HHH
Cuma günkü
yazımda
Hiçliğin ortasında
Siyasal
belirttiğim gibi, bu tanım
üzerinde durarak, siyahla
herestetizm
vurguladığım özel terimleri
açıklayalım ki “Güç
uma günkü yazımda
Zehirlenmesi” kavramı
“Güç Zehirlenmesi”
iyice anlaşılabilsin:
geçmişin hayaletleri
Ciçin şöyle demiştim:
Narsisizm: Özseverlik;
“İktidar, seçmeni
kişinin kendi bedensel ve/
cezalandırmaya yönelik bu
veya zihinsel benliğine
range Nehri boyunca Mandela, Hendrik Verwoerd’ün
yanlışları nasıl ve neden
karşı duyduğu hayranlık ve
uzanan Karoo’nun uçsuz dul eşiyle çay içmişti.
yapıyor?
bağlılık; kişinin kendisine
Obucaksız topraklarında, Apartheid rejiminin mimarının
Bence tipik bir ‘Güç
âşık olması.
R369 karayolunda Orania karısıyla oturup çay içmek!
zehirlenmesi’ olayıyla
Makyavelizm:
kasabasına doğru ilerliyoruz. Bu, bir liderin büyüklüğünü
karşı karşıyayız.
Devlet yönetiminde ve
Dışarısı tamamen sessiz. gösteren bir hareket miydi
Prof. Coşkun Can Aktan
siyasette, çıkarcılığın,
Arabada kimse konuşmuyor; yoksa Güney Afrika’nın
‘GÜÇ ZEHİRLENMESİ-
ahlak kurallarına aykırı
bu coğrafyanın sessizliği sanki geçmişle olan karmaşık
Kamu Tercihi, Politik
biçimde benimsenmesi
bizi de etkisi altına almış. ilişkisini ortaya koyan bir Psikoloji ve Politik Psikiyatri
ve kullanılması; devletin
an mıydı? Bu ziyaretin Perspektiflerinden
Yalnızca motorun monoton çıkarları ve siyasal
Mutlak Siyasi Gücün
fotoğrafları gözümün önüne menfaatler için her türlü
uğultusu duyuluyor. “Orania”,
Psikopatolojisi’ adlı
ahlaksız yöntemlerin
geldi: Mandela’nın gülümseyen
adı kulağıma birkaç kez
makalesinde özetle şöyle
kullanılmasını geçerli kılan
yüzü ama o yüzün arkasında
“Beyaz ayrılıkçı” olarak anılan kasabadaki okulda,
çalınmış; herkesin bir şekilde
yazmış:
uygulama.
sadece beyaz öğrenciler eğitim görüyor.
belki de çok daha karmaşık
bildiği, merak ettiği ama çok
‘Güç zehirlenmesi
Psikopati: Çekici,
duygular. O an Mandela’nın
az kişinin ziyaret ettiği o yer.
olgusunun ortaya
manipülatif, duygusal
Bugün bu kasabada yalnızca gerekiyor. Beyaz bir Afrikaner
yalnızca siyahların lideri
Benim merakım ise biraz da
çıkmasında sınırsız ve
yönden acımasız, ahlaksız
beyaz Afrikanerler yaşıyor. olmanız, Hıristiyan olmanız ve
değil, tüm Güney Afrika’nın
Orania’nın tartışmalı bir kimlik
genellikle kontrol edil(e)
ve suç işleme potansiyeline
Afrikaans dilini konuşmanız
Bahçıvanından temizlikçisine, lideri olduğunu kanıtladığı
üzerine inşa edilmiş bir kasaba
meyen siyasi güce sahip
sahip kişilik yapısı.
şart. İngilizce? Hayır. Güney
çiftçisinden işçisine kadar bir an gibi görünüyor.
olmasından kaynaklanıyor.
olmak önem taşır.
Hubris: Kibir; Hubris
Afrika’nın resmi dili olmasına
herkes beyaz. Orania; tarıma Orania halkı ise zamanında
Makama, mevkiye,
sendromu, güç sahibi bir
rağmen burada kullanılmıyor.
bu ziyareti kimliklerine bir
dayalı bir ekonomi, Orange
Bu bir tesadüf olmazdı
otoriteye karşı istek ve
kişinin kendisi ve yetenekleri
Hiç şaşırmayın! Bizzat tecrübe
“tehdit” olarak mı yoksa bir
Nehri’nin bereket kattığı
Kasabaya vardığımızda ilk arzusu olan bir siyasi lider
hakkında abartılı bir görüş
ettiğimi de belirtmek isterim.
“barış eli” olarak mı algıladı?
verimli toprakları sayesinde
eğer uzun süreli ve kalıcı
izlenimim, buranın sıradan bir
geliştirmesi; aşırı özgüven,
Karoo’nun kavurucu
Doğru cevabı tahmin etmek
gelişmiş. Orania’nın kendine mutlak siyasi güce sahip
Güney Afrika kasabasından
kişisel imaj takıntısı ve
sıcağında, bir kafeye
imkânsız. Orania; siyah Güney
olursa sahip olduğu kişilik
yeten bir toplum kurma çabası,
farksız olduğuydu. Küçük eleştiriye karşı küçümseme
serinlemek için oturduk.
Afrikalılarla eşitlik içinde
özellikleri (narsisizm,
birçok yönden etkileyici.
gibi belirtiler göstermesi.
bahçeler, düzenli sokaklar,
Garson kız masamıza geldi ve
yaşamayı reddeden “hırçın” Makyavelizm ve psikopati)
Kendi kanalizasyon sistemini, Herestetik: “Heresy”,
birkaç dükkân, orta boy bir
hepimiz İngilizce
ırkçıların son kalesi olarak etkisini göstererek su
yollarını ve belediye sapkınlık teriminden üretilen
süpermarket. Ancak dikkatle
konuşarak sipariş yüzüne çıkar ve ‘güç
algılanmasına karşın, Güney
bu kavram; yine Prof.
hizmetlerini
bakınca gözden kaçması
vermeye çalıştık. zehirlenmesi’ adı verilen bir
Afrika hükümeti tarafından
Coşkun Can Aktan’ın
yaratmışlar. Hatta
mümkün olmayan bir ayrıntı
olgu görülür.
Ancak söylediğimiz
anayasanın “kendi kaderini
tanımına göre, bir siyasi
alışverişlerini
fark ettim: Sokaklarda
Hele ki, siyasi liderin
hiçbir şeye tepki
ELİF GÜNSEL tayin hakkı” maddesine
liderin ya da bir siyasal
yalnızca kasabada
yürüyenler, dükkânların
partizanlar ve millet
vermedi. Yüzümüze
dayanılarak tolere ediliyor.
partinin muhtelif politik
kullanılan bir
önünde oturanlar, araba tarafından ilahlaştırılması
kısaca baktı, sonra
manipülasyonlardan
para birimi olan “Ora” ile
söz konusu olduğunda
kullananlar, markete girenler,
Henüz kapanmayan
dikkatini yalnızca Afrikaans
yararlanarak iktidarı
gerçekleştiriyorlar. Son hubris lider gerçeklikle
araziden dönen çiftçiler...
konuşan arkadaşımıza çevirdi.
yaralar kazanma ve iktidarda
temasını tamamen
dönemlerde kripto paraları test
Hepsi beyazdı. “Nüfusun yüzde
Siparişleri o verdi; kız hiçbir kalma stratejileri yürürlüğe
Gün batımında, Northern
kaybederek bir zehirli lidere
etmeye başlamış olmaları, aynı
95’inin siyah olduğu bir ülkede,
şey demeden uzaklaştı.
koyması demektir; yalan-
Cape’in turuncu sessizliğinde
dönüşebilir.
zamanda modern teknolojilere
herhangi bir kasabada siyah
İçimden, “Dil bir iletişim kandırma, millete övgü,
ilerlerken, Orania hakkında
‘Zehirli siyasi liderlik’
ne kadar açık olduklarının
birine rastlamamak tesadüf aracı değil miydi? İnsanların retorik, oy ticareti, oy satın
hissettiklerimi anlamaya
iktidarda bulunan haris
kanıtı. Ama tüm bu modernlik
alma, hizmet kayırmacılığı,
olabilir mi?” diye geçirdim birbirini anlamasını sağlayan
çalışıyordum. Felemenkçe’de
ve hubris bir siyasetçinin
ve başarı, geçmişten gelen bir hileli seçim bölgesi
içimden. Ama içimdeki ses, bir köprü?” diye geçirdim. Ama
“gün doğumu” anlamına
zafer sarhoşluğuna ve
ayrılıkçı zihniyetin üzerinde taksimatı, gündem kontrolü
bunun bir tesadüf olmadığını burada, dilin sadece bir köprü
gelen adıyla Orania aslında
güç zehirlenmesine yenik
vesaire, başlıca politik
yükseldiğinden, içimde derin
zaten biliyordu. değil, aynı zamanda bir duvar
ironik olarak geçmişin
düşmesi neticesinde mutlak
manipülasyon yöntemleridir.
3 bin nüfuslu Orania, bir huzursuzluk yaratıyor. olduğunu fark ettim. Üstüne
karanlık yanlarından doğan iktidarını kalıcı hale getirme
HHH
apartheid rejiminin sona üstlük gelen içecekler soğuk
bir yer. Burası, sadece bir maksadıyla herestetik
Prof. Coşkun
‘Welkom in Orania’
erdiği 90’lı yıllarda, bazı
değil, ılıktı. O an, burada sadece sanatını icra ederek her türlü
kasaba değil; yarım kalmış
Can Aktan’ın “Güç
Yolda ilerlerken bir tabelada
Afrikaner’lerin (1700’lü meraktan bulunduğumuzu ve Makyavelist araçları ve
bir hikâye, bir çelişki ve belki
Zehirlenmesi” kavramının
“Welkom in Orania” yazıyor. siyasi manipülasyon yollarını
yıllarda Hollanda ve Fransa’dan bir daha asla gelmeyeceğimizi de bir hatırlatıcı. Bu kasaba,
bir benzerini, ben de “Deli
fütursuzca ve zalimane
göç eden Avrupalı beyaz Altında daha küçük bir yazıyla bildiğini anladım. Bizi ne
geçmişin gölgelerinden
Dumrul Sendromu” olarak
şekilde kullanması anlamına
yerleşimcilerin torunları) Afrikaans dilinde bir slogan umursuyordu ne de bizden tamamen kurtulmayı mı yoksa
tanımlamıştım.
gelir.’ (Bu tanım üzerinde
kendi kimliklerini korumak eklenmiş: “Ons werk self.”
hoşlanıyordu. Çünkü Orania, onlarla birlikte var olmayı mı
18.06.2020 tarihindeki
ayrıca duracağım.)
adına inşa ettiği bir sığınak. (Biz işimizi kendimiz yaparız.) yalnızca kendi sakinleri için seçmişti? Bu sorulara net bir
“Deli Dumrul Sendromu!”
Siyasetteki ‘Güç
Ancak tabelada gördüğüm yanıt veremesem de bir konuda
Bu insanlar, Güney Afrika’daki var olan, dış dünyanın kendine
ve 19.06.2020
Zehirlenmesi’ hastalığının
büyük toplumsal değişimin, slogan, yalnızca kendi kendine duyduğu merakı ise bir emindim: Orania’nın varlığı,
tarihindeki “Deli Dumrul
panzehri, ‘Cumhuriyet’
Güney Afrika’nın travmatik ve
kendi dillerini, kültürlerini yetmeyi değil, aynı zamanda Karoo’daki toz gibi üzerinden
Sendromunun Yol
rejiminin, ‘Demokratik,
ve yaşam tarzlarını tehdit başkalarını dışlamayı da ima ırkçı geçmişine dair yaraların
silkiveren bir yerdi.
Açtığı Sıkıntılar” başlıklı
Laik ve Sosyal Hukuk
hâlâ tam olarak kapanmadığını
edeceğine inanmıştı. Bu ediyor. Kasabanın sınırları
“Aydınlanma” yazılarımı
Devleti’ uygulamasının,
Mandela’nın ziyareti açıkça gösteren kurgusal bir
korku, onları Orange Nehri yalnızca fiziksel değil, kültürel
önümüzdeki günlerde bir
Siyasal Partiler, Merkezi
yerleşim olarak zihnimde yer
ve tarihsel bir ayrım üzerine Sonra aklıma Nelson
kıyısında, tamamen kendi
kez daha anımsatacağım!
Yönetim, Yerel Yönetimler,
etmeye devam edecek.
kurulu! Burada yaşamak için Mandela’nın 1995’te Orania’yı
kendilerine yetebilecekleri
elifgunsel@yahoo.com
birtakım şartları karşılamak
ziyaret ettiği gerçeği geliyor.
bir dünya kurmaya itti.
ROSENGARD’LU ZLATAN...
RDUCHJKDQHMHYH»HMDMFØYDKXDMHXÊKGDCHXDRH
RDUCHJKDQHMHYH»HMDMFØYDKXDMHXÊKGDCHXDRH
RDUCHJKDQHMHYH»HMDMFØYDKXDMHXÊKGDCHXDRH
sveç’e geldiğin yıllarda Beklenen konuklar gecikmeden
İRosengard, Malmö’nün en güzel geldiler. Rosengard, 1990’lı
semtlerinden biriydi Selami… yıllarda, savaşlar ve Sovyetler
Derelerinde sular gürül gürül
Birliği’nin dağılması nedeniyle
akardı. Parklarında, bahçelerinde
Balkanlar, Ortadoğu, Afrika ve
gençler gece yarılarına dek dans
Asya’dan gelen göçmenlerin
ederlerdi. yerleşim merkezi haline geldi.
Öyle bir zaman diliminde yolcu Böylece hem göçmenlerin iş
ettin Camilla’yı Guatamela’ya. gücünden yararlanıldı hem de
Santiago’lu bir gemi işçisinin doğan çocukları ülke nüfusun
kızıydı Camilla. İsveç’e çocuk artış hanesine kaydedildi.
yaşta gelmiş, mutlu olamamıştı. Şimdilerde Rosengard’da
1005005
Malmö doğumlu Zlatan’ın heykeli, dikildikten aylar sonra
DENEME SETİ
5 K5 KİİTTAAPP
Guatamela’da halk şarkıları yaşayan nüfusun tamamına
.50.50
Ocak 2020’de fanatikler tarafından yıkıldı.
50222
derleyip geri gelecekti. Dönmedi.
yakınını göçmenler ve çocukları
Ne bir mektup geldi ne haber. Bir
oluşturuyor. Malmö, İsveç’te
günlere… İsveçliler arasında doğum
kaçışmış onun için… Rosengard’a yolun
en çok göçmen ve yabancı barındıran
oranları giderek azalıyor. Yaşlı nüfus
düştüğünde, bir mabedi ziyaret eder gibi
kent özelliği taşıyor. Çeşitli kültürler,
artıyor. Doğumlar özendiriliyor. İki,
arar, Camilla’nın bir zamanlar oturduğu
diller ve dinler bir arada yaşıyor. Ancak
üç yetmiyor; her evde en az üç, dört
evi bulurdun; içeriden gitar seslerini
sosyal zorluklar, ekonomik eşitsizlikler
çocuk öngörülüyor. Çocuklu ailelere
duyar gibi olurdun.
Rosengard’da uyum güçlüğü ve
yüklü miktarlarda kira ve bakım
Kütüphanede, Malmö’nün geçmişini
işsizlik sorununu gündeme getiriyor.
yardımı yapılıyor. 18 yaşına dek
incelerken şaşırdın; “Vay be! 100 yıl önce
Rosengard, İsveç’te işsizliğin en yüksek
her çocuk için verilen
İsveç’te de bizdekiler gibi çizmeli, kamçılı
olduğu bölgelerden biri haline geldi.
devlet desteği de
toprak ağaları varmış!” dedin.
Son yıllarda Rosengard’da yaşam
katlanıyor.
Mayıs, haziran ayları geldi
standartlarını yükseltmek, işsizliği
Şimdi
mi evlerin önündeki küçücük
azaltmak ve bölgeyi daha yaşanabilir
göçmenlerin
bahçelerde kırmızı İsveç gülleri
hale getirmek için yeni kentsel dönüşüm
1105005505 ALİ HAYDAR oturduğu
NECATİ CUMALI
açardı. Rosengard zaten “gül
projeleri uygulanıyor. Yeni konutlar, yeşil
4 K4 KİTİTAPAP
KİTAPLARI SETİ
Rosengard
NERGİS
bahçesi” demekti. Birinci Körfez
alanlar ve eğitim olanakları ile bölgeye
52525225
bölgesi, 100
Savaşı’nın başladığı, Sovyetler
canlılık kazandırılmaya çalışılıyor.
yıl önce tarım
Birliği’nin de dağıldığı yıllardı. İsveç
alanlarıyla, çayırlarla kaplıydı. Büyük
bir anda Ortadoğu’dan, Balkanlar’dan
İsveç’in yıldız futbolcusu
çiftlikler, geniş ekim alanları bölgenin en
gelen göçmen akınına uğradı. Gelenlerin
İsveç futbolunun en büyük
belirgin özelliğiydi. İsveç’te sanayileşme
büyük çoğunluğu Rosengard’u mekân
yıldızlarından Zlatan Ibrahimovic, 1981
ve tarım birlikte yürütülüyordu.
tuttular. Gelenler, diğer şehirlerindeki,
yılında Rosengard’da doğdu. Babası
Bugün binlerce konutun yer aldığı
kasabalarındaki yakınlarını da yanlarına
Bosna-Hersekli, annesi ise Hırvatistan
Rosengard bölgesi, 1900’lü yılların
çağırdılar. 370 bin nüfuslu Malmö’de
kökenli. Futbola Rosengard mahalle
başlarında birkaç büyük çiftçinin
yaşayan yabancıların yerlilere oranı
takımında başladı. Malmö FF futbol
mülkiyetindeki geniş topraklarla
yüzde 46’ya ulaştı.
takımı tarafından keşfedildi.
kaplıydı. O yıllarda, İsveç’in diğer
Bir pazar günü, yine eski mahallen
Zlatan’ın İsveç futboluna ve Malmö
bölgelerindeki tarım alanlarının çoğu
Rosengard’da bir gezintiye çıkmıştın,
şehrine olan katkılarını onurlandırmak
da varlıklı ailelerin ve soylu sınıfının
anımsıyor musun Selami? Ayakların
amacıyla 8 Ekim 2019’da bronz heykeli
elindeydi.
seni sürükledi, Camilla’nın oturduğu
1111050005
dikildi. Ancak daha sonra Malmö FF
KURULUŞ SETİ
3 K3 KİİTTAAPP
eve götürdü. Camilla’nın oturduğu giriş
.50.50
Kulübü’ne maddi destek sağlamadığı
5555252 Yoğun göçmen nüfusu
katındaki evin pencereleri, hırsızlar
gerekçesiyle Zlatan’a kızan fanatik
girmesin diye demir parmaklıklarla 1960’larda yerel yönetimler,
taraftarlar heykeli parçaladı. Büyük
toprakları sahiplerinden satın alarak
kaplanmıştı. Bisikletler kilitliydi. Sen,
hasar gören heykel uygun bir zamanda,
“Million Programme” adıyla konut
Camilla’ı görmeye gittiğinde bisikletini
uygun bir yere konulmak üzere Malmö
alanına dönüştürdü. Bu program, ilerde
kilitleme gereği duymazdın oysa…
Belediyesi tarafından depoya kaldırıldı.
Yıllar sonra Rosengard’la ilgili bir gelmeleri öngörülen göçmen işçilerin
yazı hazırlarken yine dalıp gittin eski barınacakları yerler haline getirildi. alihaydarnergis@gmail.com