Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
29 KASIM 2024 CUMA
2 olaylar ve görüşler
Aydınlanma Devrimleri
ve emperyalist kurgular
Huntington’un 1996’da parlamentolara bakarsanız Köy Enstitüleri, sosyal
yazdığı “Medeniyetler daha çoğulcu bir sistem var. fabrikalar gibi, oryantalist
Çatışması” adlı kitabında Bazı şeylerde empoze, Batı âlimlerinin bile
ileriye sürdüğü düşünceler çok özel zamanlarda olursa, hayranlığını gizlemediği,
unutulmasın. örneğin işte Fransa’da her biri bir yüz yıllık büyük
Huntington bu kitapta adımların sağladığı toplumsal
Napolyonik, savaşlar
iyasal iktidarın sözcüleri
1996’da laik demokrasinin dönüşüm...” Atatürk, Alpullu Şeker Fabrikası’nı gezdikten sonra. (20 Aralık 1930)
zamanında, savaştan dolayı
son haftalarda epeyce
sadece Batı’ya uygun “ (...) Emme basma
belki geçiyor. Ama onun
Sçığırından çıktı. Laiklik
olduğunu, Müslümanların tulumbadan çıkmış, içi boş bir
dışında hemen hemen
ilkelerine kökten karşı olan
demokrasiyi beceremediğini, slogan gibi, ‘Atatürk eskiyi
hiç örneği yok. O yüzden
Şeker fabrikaları
Milli Eğitim Bakanı Yusuf
Türklerin de Atatürk’ten kaldırırken yerine bir şey
daha baskıcı değil de
Tekin, camilerle ilgili eski
ve laiklikten vazgeçerek koyamadı’ diyen oryantalizm
daha çoğulcu bir şekilde
hikâyeleri yeniden gündeme
“ılımlı İslam” modelini 98 ya Şında
beni çıldırtıyor. Şimdi özet
yapmanın mümkün olduğunu
getiriyor.
benimsemesi gerektiğini
verelim, yerine yüz yıl sonra
düşünüyorum ben o
Milli Eğitim Bakanlığı
ısrarla savundu. Soğuk
sokaklarda rüştünü ispatlayan
zamanki reformların. Çünkü
Süleyman a KGü Ç 1 yumurta katılımı,
tarikatları koruyan,
Savaş boyunca İslami kimlik
bir sivil toplum koydu; yeni
Türkiye’nin demokrasisinin
yumurtanın tanesi 2
kollayan onlara Cumhuriyet
ve hareketlerin sosyalizm
bir alfabe koydu; İslam dinine
problemini ben başından
Şeker Sanayi emeklileri
buçuk kuruştan günde
bütçesinden kaynak aktaran
karşısında güçlendirilmesi
ilk defa gelenek dışında ve
beri sivil toplumun çok Derneği kurucu ÜyeSi
500 lira” yumurta hesabı
bir bakanlık haline geldi.
Amerika’ya radikal İslam
günah demeden felsefe, bilim,
zayıf ve gücün de devleti
ile yanıtlayan Nuri Şeker,
Bakan Tekin kendisini
olarak dönünce, Soğuk Savaş
tarih, sosyoloji, antropoloji, umhuriyetin Şeker
kim kontrol ediyorsa elinde
Türkiye Şeker Sanayi ile
TÜGVA, Ensar ve TÜRGEV
sonrası dönemde kontrolü
epistemoloji açısınsan da Csanayi 98 yaşında.
merkezileşmesi olarak
özdeşleşmiştir.
gibi tarikatları koruyan bir
mümkün görülen hem de
bakılabilmesini koydu -hem Evet, 1926 yılının
değerlendiriyorum.”
O yıllarda Türkiye
görevli olarak kabul ediyor.
Amerikan emperyal düzenini
de 1300 yıllık tarihinde kasım ayının 26’ncı
Acemoğlu, I. Dünya
Tayyare Cemiyeti,
Öte yandan Harbiye’den devam ettirecek olan “ılımlı
ilk defa- İslam dünyasında günü Alpullu Şeker
Savaşı öncesi Osmanlı
Uşak ve Alpullu
yeni mezun olmuş İslam” modeli oluşturuldu.
tek olan vicdan özgürlüğü Fabrikası’nda ilk Türk
Parlamentosu’nda “çoğulcu
fabrikalarından
“Atatürk’ün askerleriyiz” Böylece CIA masası şefliği
kavramını koydu; yeni, şekerinin çuvallara aktığı
sistem” olduğunu söyleyecek
cemiyetin 64 şubesine
de yapmış olan Graham
diyen teğmenler öyle
modern, kaderine hükmeden gündür.
kadar gerçeklerden
birer kilo şeker
E. Fuller, Paul Henze
anlaşılıyor ki mesleklerini
bir benlik koydu; bilimsel Cumhuriyetin
uzaklaşabiliyor.
göndermelerini ister.
gibi isimler, Elizabeth H.
ve görevlerini yapamadan
düşünce, arkeoloji, tıp koydu; usta kalemlerinden,
Bu görüş toplumsal
Nuri Şeker’in Uşak’tan
Shakman, K. Robins, J.
ordudan çıkarılacaklar.
derslerinde çıplak modeller siyasetçi, yazar
gelişmeler tarihine, ortaçağı
gönderdiği şekerlerin
Esposito gibi sosyal bilimciler
Bunun için de Milli Savunma
kullanılan güzel sanatları Ahmet Ağaoğlu’nun;
yaşayan bir toplumdan laik
açık artırma ile
Türkiye’nin toplumsal
Bakanlığı, “Bakanlığın
koydu; geometri, matematik 29 Kasım 1926 günü
ilkelere bağlı ve Aydınlanma
satışından elde edilen 64
gerçekliğine ters, tarih
itibarını zedelediler” gibi
kitaplarını bizzat yazdığı bir Ulus gazetesinde,
Devrimlerine dayalı
bin lira ile iki uçak alınır.
dışı bir durumu, kendi
insanı güldürecek bir gerekçe
eğitim seferberliği koydu; Alpullu Şeker Fabrikası
çağdaş bir toplum yaratma
Nuri Şeker, şekerlerin
önerdikleri sisteme oturtarak
buldu.
uçak, şeker, un, çimento, açılışı nedeniyle
mücadelesine bilimsel
bedelini cebinden öder
anlatmaya ve savunmaya
Erdoğan, “Atatürk on yıl
iplik ve aklına gelen her şeyi yazdığı makalesinden
olarak ters düşüyor. Atatürk
ve Ankara’dan uçaklara
başladılar.
daha yaşasaydı Türkiye daha
kendisi üreten, işçiye tiyatro aşağıda yer alan güzel
Devrimlerine ters bakan
(Uşak I ve Uşak II)
güzel olurdu” dedi. Bir yazar
yaptıran, ulaşımını bedava satırlar Cumhuriyetin
Cumhuriyetle sorunu sürekli “Tepeden bastırdı”
adlarının verilmesini
da buna karşı şunları söyledi:
sağlayan fabrikayı koydu; ilk mucizelerinden
diyen oryantalizmin yüzeysel
olanlar ister.
“On yıl daha yaşasaydı yeni
Alpullu ve Uşak Şeker
Finlandiya’nın bile incelediği
değerlendirmelerine karşı
Son günlerde bu daha da
fabrikalar kurardı, AKP de
Fabrikaları içindir.
köy tarım modellerini koydu;
a lpullu’da kâzım
etkin ve doğru yanıtlar
yoğunlaştı. Nobel ödülü alan,
onları satardı.”
“Otuz bin dönümlük
dünyanın en değerli para
veren akademisyen Prof. Dr. Taşkent
Prof. Dr. Daron Acemoğlu da
Eski bakanlardan Nihat
vasi bir pancar tarlası
birimini koydu; müziğin,
Seda Ünsar’ın yazdıklarına
Almanya’dan 1924
Atatürk hakkında yorumlar
Zeybekci de “Atatürk
arasında muazzam bir
sanatın, insanlığın evrensel
bakıyorum. Bu konuda
yılında kimya yüksek
yaptı. Nobel ödülünü alan
yaşasaydı AKP’ye girerdi”
abide, bacalarını ta
değerlerini öğreten, çarıksız
yazdığı bilimsel makaleleri mühendisi olarak yurda
Acemoğlu, daha önce Orhan
gibi insanları güldürecek
semaya yükseltmiş ve
köylüden öğretmen,
bir yana, bir edebiyat döner ve Alpullu Şeker
Pamuk’un yürüdüğü yoldan
söylemler ortaya atıyor. AKP
dün mevt olan bir kıtaya
mühendis, bakan yapan Köy
yorumcusunun belirttiği
yürüyor. Fabrikası’nın kurulması
iktidarının bu çelişkilerini,
bugün bir can vermiş.
Enstitülerini koydu; saz çalıp
gibi “edebi ve felsefi yönü
Cumhuriyetle problemi ve işletilmesiyle
Cumhuriyetin temel ilkelerini
Kayışlar sürünüyor,
Shakespeare okuyan köy
ağır basan” Düşüş isimli
olan kesimler konuyu görevlendirilir. 8 ayda
hiçe sayan, laiklik karşıtı
çarklar dönüyor,
çocuklarını koydu; hangi
1930’lara getirirler. Bugünkü romanında Prof. Ünsar şöyle fabrika üretime başlar.
uygulamalarını saymaya
makineler inliyor. (...)
Ortadoğu toplumunda bale
aksaklıkları Atatürk’e, yanıt veriyor: Eskişehir Şeker Fabrikası
kalkmak bu yazının
yüzlerce ‘küp’ ler hareket
var, hangisinde Türklerdeki
Cumhuriyet dönemine kuruluşunu da 1933’te
boyutlarını aşar.
ediyor ve oluklardan
gibi bir laiklik kabulü, sadece
boş slogan ve a tatürk
ve 1930’lara bağlarlar. tamamlar. 1935’te
akan simsiyah bir mayi,
yasal anlamda değil, laik
“Türkiye’nin neredeyse
‘Medeniyetler Çatışması’
Acemoğlu da şöyle diyor: kurulan Türkiye Şeker
nihayet bir taraftan
devlet, laik toplum, laik insan,
yüz yıldır, emperyalizmin
Bunlar aslında, AKP’nin “Atatürk, o sırada politik Fabrikaları AŞ Genel
bembeyaz şeker tozu
laik bir benlik veya kimlik
körüklediği antilaiklik ve
siyasal görüşleridir diye sistemi açabilmek gibi
Müdürlüğü’nü üstlenir.
olarak aşağıya doğru
idrakı var. Benim tüylerimi
üretimi baltalayıcı politikalara
düşünenler yanılıyorlar. elinde bir opsiyon olmasına
1944’te, Doğan Sigorta ve
seylap gibi dökülüyor.
diken diken eden şey, bütün
rağmen, büyük oranda
Türkiye’nin özellikle rağmen tam tersini
Yapı ve Kredi Bankası’nı
(...) Ah ne tatlı şeker!
bunların temellerinin on beş
Atatürk’ün ruh kudretinin
“BOP” kararlarından sonra yapıyor. Elindeki gücü 1
kurar. 1939’da İsviçre’de,
Türk şekeri... Bu, Türkün
senede gerçekleşmesidir.”
mümkün kıldığı devrim
sürdürdüğü uygulamalar, merkezileştirmeye çalışıyor.
9 yaşındaki kaybettiği
Trakya’sının şekeri!
Yukarıdaki alıntı bu laiklik
süper güçlerin Türkiye Yani mümkün müydü sayesinde hâlâ ayakta
oğlu Doğan’ın anısına
(...) Bir ay sonra da
karşıtı ve bilimsel gerçekleri
için kurguladığı planların gerçekten daha demokratik durabilmesi büyük olay.
Doğan Kardeş çocuk
Türkün Anadolu şekerini
altüst eden kişiler için yetmez
sonucudur. bir şey olması? Belki de Laik Cumhuriyet, Tevhidi
dergisini kurar.
Uşak’ta tadacağız.
mi?
Emperyalist mümkündü. Niye? Çünkü Tedrisat, medreselerin,
Tahakkuk için ne güzel,
‘yapın çocuklar!’
devletlerin “Yeni Dünya” Osmanlı’dan başlayarak yani tarikatların kapanması, (1) Seda Ünsar, Düşüş,
ne tatlı hülyalar. Bütün
kuramcılarından Prof. I. Dünya Savaşı’ndan önceki laik hukuk, Alfabe Devrimi, İnkılap, 2021, s.71-72. Almanya’da
bu hülyalar hakikat
mühendislik eğitimi
olmuşlardır.
sonrası yurda dönen
Hepsini, bu millet
Muammer Tuksavul’un
tahakkuk ettirdi.”
Eskişehir Şeker
Çocuklar şiddetten nasıl korunur
Fabrikası’nı kurma
‘Türkün ilk şekeri’
görevi verilen Kâzım
Elanur BuğçE Oral olmanı istiyorum. Unutma, şiddet içeriklerinin olumsuz öğretmenlere ve ailelere 1925 yılı 6 Kasım’da
Taşkent ile yolları
ben buradayım.” Bu tür bir etkilerinden korumak için de verilmelidir. Bu sayede Uşak’ta ve 22 Aralık’ta
PeDaGOG Ve aile DanIŞmanI
kesişir; 1933 Şubat’ta
yaklaşım, çocuğun yalnız aileler şu önlemleri alabilir: çocukları daha iyi anlayan ve Alpullu’da temelleri
işe başlayıp bir yılda
olmadığını hissetmesini sağlar 1. Uygun olmayan içeriklere destekleyen bir sosyal çevre atılarak başlayan
iddetin medya aracılığıyla
tamamlarlar.
ve kaygılarını azaltır. erişimi engellenmeli: Haberler, oluşturulabilir. şeker fabrikaları
Ş
kolayca ulaşılabilir olduğu
Ardından, Atatürk’ün
videolar ve diğer şiddet macerası; Türkün ilk
bir çağdayız. Bu durum,
Maruz kalmanın korku yerine sevgi
talimatıyla yeni fabrika
içerikleri filtrelenmeli. şekerinin 1926 yılı 26
özellikle çocukların fiziksel ve
belirtileri İnsanlar çoğu zaman korku için Turhal seçilir.
2. Duygusal kontrol Kasım’da Alpullu’da
duygusal gelişimlerini olumsuz
ya da sevgi temelli duygularla Görev Muammer
Çocuklarda şiddet içerikli sağlanmalı: Ebeveynler önce ve 17 Aralık’ta Uşak’ta
etkiliyor. 15 yaşından küçük
hareket eder. Ancak korkuyla Tuksavul’undur.
olaylara maruz kalmanın bazı kendi kaygılarını yönetmeli. çuvala dökülmesiyle
çocuklar, karmaşık duyguları
yönetilen bir hayat, bireyi
3. Güven duygusu aşılama: tamamlanır. 1933’te Yedi ay sonra 1934
belirtileri gözlenebilir:
yönetebilecek olgunluğa henüz
daha fazla hata yapmaya
Çocuğa daima güvende olduğu Eskişehir ve 1934’te Ekim’de Turhal’da üretim
l Güvende olamama
sahip değildir. Hal böyleyken
iter ve iç huzuru yok eder.
Turhal fabrikalarının da başlar. Başarısını; “En
korkusu: Kendisi veya hissettirilmeli.
toplumsal kaygının yetişkinler
Bunun yerine sevgi ve güven
açılmasından sonra, artık önemli avantajımız,
sevdiklerinin zarar göreceğine 4. Empati kurma: Çocuğun
arasında bile giderek arttığı bir
duygularını ön planda tutmak, tüm ulus yalnızca kendi girişimin o emsalsiz,
dair yoğun endişe. duyguları önemsenmeli ve
dönemde, çocukların şiddetle
insanı daha esnek ve dirençli şekeri ile yetinecektir. ateşli Atatürk dönemine
l Yoğun tetikte olma hali: pozitif olaylara yönlendirilmeli.
baş edebilmesini beklemek
bir hale getirir. Tıpkı gövdesi “Hülyalar hakikat rastlaması idi ve ‘Yapın
Çevresel uyaranlara aşırı 5. Kendini koruma becerileri
gerçekçi değildir.
kalın bir ağacın fırtınada olmuşlardır”. Rüyaları çocuklar!’ emri çıkmıştı”
hassasiyet ve sürekli tetikte geliştirilmeli: Çocuğun yaşına
Eğer bir çocuk, istemeden de
kırılmasına karşılık, ince gerçek yapanları sözleriyle anlatır.
hareket etme. uygun güvenlik eğitimi
olsa şiddet içerikli bir habere
ve esnek bir ağacın sadece unutturmamak da bizim
l Ebeveynlerden ayrılma sağlanmalı.
tanık olduysa, bu durumu
başarının sırrı
bükülmesi gibi, bireyler de görevimizdir: Uşak’ta
zorluğu: Anne ve babadan Bu konuyla ilgili
ebeveynler sakin ve yapıcı
İdare meclisi üyesi Nuri
zorluklar karşısında esneklik Nuri Şeker, Eskişehir’de
uzaklaşamama, aşırı okulların sorumluluğu da
bir şekilde ele almalıdır.
Conker’in, “Ben ne sanayi
kazanmalıdır. Ebeveynler Kâzım Taşkent, Turhal’da
bağımlılık. vardır. Çocukların güvenli
Çocuğun duygularını anlamak
ne de şekerden anlarım.
Muammer Tuksavul,
l Regresyon: Alt ıslatma, bir öğrenme ortamında olarak çocuklarımıza acısız
ve güven duygusu aşılamak
Gazi’nin emriyle çocuklar
fabrikalarda adları
parmak emme gibi gerileme bulunmaları, duygusal bir dünya sunamasak da
önemlidir. Şöyle bir diyalog,
rahat çalışsınlar,
yaşatılan Cumhuriyet
davranışları. sağlıklarını korumak açısından onlara güvenli bir çevre
çocuğun kendisini güvende
sizlere çelme takmaya
kahramanlarımızdır.
l Uyku problemleri: kritik önemdedir. Bu nedenle, sağlayabiliriz. “Birbirimize
hissetmesine yardımcı olabilir:
çalışanlar olacak, sizlere
Kâbuslar, uyku terörleri, okulların hem önleyici hem dikkat eder ve birbirimizi
“Korkunu anlıyorum, böyle
Uşak’taki atılım ve
jandarmalık yapalım”
uyuyamama. de destekleyici çalışmalar koruruz” düşüncesini
hissetmen çok normal. Dünya
n uri Şeker
diye bize görev verildi
üzerinde iyi insanlar olduğu l Akademik düşüş: Dikkat yapması gereklidir. Rehberlik çocuklarımıza aşılamak,
Başbakan Rauf Orbay sözü, Cumhuriyetin
gibi kötü insanlar da var. Tıpkı bireysel ve toplumsal güven
eksikliği ve ders başarısında birimleri, korku ve kaygı
ile görüşmesinde, şeker başarılarının sırrının
izlediğin çizgi filmlerdeki iyi duygusunu güçlendirecektir.
azalma. duygularını yönetmekte
fabrikası için gerekli ifadesidir.
ve kötü karakterler gibi. Ama
Bu belirtilerle zorlanan çocuklara bireysel Sevgi ve güveni bir yaşam
sermaye için unutulmaz, Tüm Cumhuriyet
sana söz veriyorum, ben her
karşılaşıldığında bir uzmandan ya da grup çalışmaları biçimi haline getirmek,
“Uşak ilindeki 20 kahramanları anısına
zaman senin yanındayım ve destek almak, çocuğun ruh düzenleyebilir. Ayrıca çocuklarımızın sağlıklı bireyler
bin haneden günde saygıyla.
seni güvende tutacağım. Bana sağlığını koruma adına bu tür eğitimler, sadece olarak büyümelerinin temel
her zaman dürüst ve açık kritik bir adımdır. Çocukları çocuklarla sınırlı kalmamalı; anahtarıdır.