Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 11 OCAK 2024 PERŞEMBE 2 olaylar ve görüşler Ayrıca İstanbul, Ankara ve İzmir Belediye Başkanlıklarını da kazanmıştır. Ama aradan geçen zaman zarfında Anayasa Mahkemesi, ve 1991 seçimlerindeki ittifaklarla, SHP’nin oyları düşmüş, DYP’nin oyları yükselmiş, sonunda birinci parti olan DYP ile üçüncü parti olan SHP arasında Süleyman Demirel-Erdal İnönü ortak hükümeti kurulmuştur. 1994: İstanbul AİHM ve hak ihlali Özal’ın Evren baskısını devam ettiren yönetim döneminden sonra nasıl bölündü Av. SEDAT v URAL 1991 seçimlerinde iktidara gelen DYP-SHP ortak hükümeti, bütün ANKARA BAROSU ecep Tayyip Erdoğan İstanbul Anayasal engellere, Evren’den sonra tarihinde en düşük oyla seçilen nayasa yargısı kararlarını Cumhurbaşkanı olan Özal’ın çelmelerine Rbelediye başkanıdır. uygulamak ve uymak ve siyasal cinayetlere rağmen, 1963’ten itibaren yapılan Demokratik Rejimi yeniden işletmeye Amahkemeler yönünden seçimlerdeki başkanları, partileri ve çalışmaktadır. anayasal zorunluluktur. aldıkları oyları aşağıda gösterdim: Özetle 1994 yılında yasaklı liderlerin Çünkü; Avrupa İnsan Hakları 1963 Haşim İşcan CHP 35.3 siyasete dönmeleri ve kapatılan CHP’nin Mahkemesi (AİHM) ve Anayasa (mahkeme kararıyla) yeniden açılması sonunda, Orta Sağ, 1968 Fahri Atabey AP 48.8 Mahkemesi’nin, uluslararası Özal’ın Anavatan Partisi ile Demirel’in 1973 Ahmet İsvan CHP 63.6 sözleşmelere dayalı verdikleri Doğru Yol Partisi arasında, Orta Sol da 1977 Aytekin Kotil CHP 56.0 “ihlal kararları” başta mahkemeler İnönü’nün SHP’si, Ecevit’in DSP’si ve 1984 Bedrettin Dalan ANAP 49.6 Baykal’ın CHP’si arasında bölünmüştür. olmak üzere, tüm devlet 1989 Nurettin Sözen SHP 35.9 1994 İstanbul seçimindeki adayları organlarını bağlar. 1994 Recep Tayyip Erdoğan RP 25.1 ve aldıkları oyları aşağıdaki tabloda AİHM ve Anayasa Mahkemesi temel alan uygulama birliğinin nedeniyledir ki anayasa yargısı 1999 Ali Müfit Gürtuna FP 27.5 gösterdim: kararlarında temel alınan evrensel yaratılmasıdır. Böylece tüm kararlarını uygulamak ve uymak 2004 Kadir Topbaş AKP 45.3 hukuk ilkesi; “Özgürlük esas, 2009 Kadir Topbaş AKP 44.7 ülkede temel hakların aynı anayasal zorunluluktur. 2014 Kadir Topbaş AKP 47.9 tutuklama istisna”dır. AİHM şekilde anlaşılıp uygulanmasının AİHM’ye göre, “Sözleşen devletçe 2019 Ekrem İmamoğlu 48.7 ve Anayasa Mahkemesi’nin sağlanmasıdır. Zaten bu amaçla mahkeme kararının yerine 2019 (Tekrar) Ekrem İmamoğlu 54.2 karar dayanakları uluslararası ülkemizde başta yargı olmak üzere getirilmesinde dikkat edilecek HHH sözleşmelerin güvenceye aldığı “hak ihlalleri” kararlarına karşı husus, kararın hüküm fıkrasıdır. 1994 yılındaki yerel seçimler, 1980 başta tutuklama, özellikle tutuksuz Anayasa Mahkemesi’ne bireysel Hüküm fıkrasında yer almış olan darbesinin siyasete getirdiği sınırlama yargılanma hükümleri anayasadan başvuru yolu açılmıştır. ihlalin, amaca uygun bir şekilde ve kısıtlamaların etkileri henüz da öte en üst normdur. Her aşılamadığı bir sırada yapılmıştır... giderilmesi gerekir.” Temel özgürlükler Ülke o yıl hâlâ, Evren yönetiminin mahkemenin tutuklama kararında Örnek hukuk kararları zorbalığıyla kabul ettirilen ve Özal dikkate alacağı normlar, yasa ve Bu nedenle, temel hak ve dönemiyle devam ettirilen 1982 anayasadan önce uluslararası özgürlüklerin ihlali konusunda, İhlal kararının yerine getirilmesi Anayasası’nın baskıları ve geçmiş sözleşmelere dayalı bu konudaki özel ve özgün bir yargılama ve demek, maddi olanaksızlıklar dönemlerin siyaseti paramparça eden, AİHM ve Anayasa Mahkemesi içtihat yaratma işlevi olan anayasa hariç, saptanan ihlalin ve bu partileri kapatan, liderleri yasaklayan kararlarıdır. yargısı kararlarının mahkemeler ihlalden doğan sonuçların ortadan abuk sabuk uygulamalarının etkileri Ne yazık ki bu evrensel çağdaş ya da devlet organlarınca kaldırılıp silinmesi demektir. altındadır. uygulama ülkemizde mahkemeler uygulanmaması takdiri ve işlevsiz Kararın yerine getirilmesi yönünde Eski liderlerin yasakları kaldırılmış, kapatılmış olan partiler, aynı liderler tarafından göz ardı edilerek temel bırakılması söz konusu olamaz. gereken önlemleri almak davalı tarafından, yeni isimlerle kurulmuştur insan hakkı güvencelerine karşın Çünkü böyle bir durum, devlete düşer. (Marcks/Belçika- ama yasakların ve kapatılmaların etkileri onlarca milletvekili ve gazeteci mahkemeler ya da devlet Dudgeon/İngiltere-Belilos/İsviçre hâlâ devam etmektedir. tutuklandı. AİHM gibi Anayasa organları kararı ile anayasa mahkeme kararları.) Federal Doğru Yol Partisi’nde Süleyman Mahkemesi “ihlal” kararları da yargısının “etkin hukuk yolu” Alman Anayasa Mahkemesi Demirel, yasaklı olduğu sırada Adalet tüm devlet organları için anayasal ve Anayasa Mahkemesi’nin hak ise temel içtihadı “Zweigert” Partisi’nin oylarını alan Özal’ın Anavatan bağlayıcılık ve emsal niteliğine ihlali kararlarının da “geçerli” kararında; anayasa şikâyetinin Partisi ile rekabet halindedir. Tablodan da açıkça anlaşıldığı gibi, Demokratik Sol Parti’de Bülent Ecevit, sahiptir. Bu kararı uygulamamak olmadığı sonucunu yaratır ki bunu kazuistik (her durumun kurala Orta Sol’un toplam oyu yüzde 33, Orta CHP mirasının peşindedir. Sağ’ın toplam oyu da yüzde 37’dir. ya da karara uymamak anayasal demokratik hukuk devleti ilkelerine dayalı çözülmesine dayanan Sosyal Demokrat Halkçı Parti’de Erdal Ama bunlar kendi içlerinde görev suçunu oluşturur. uygun bulmak mümkün değildir. aşırı ayrıntıcı anayasa) bir İnönü, CHP’nin mirasını temsil ettiği bölündükleri için, Erdoğan yüzde Bireysel başvurunun subjektif Nasıl ki aynı yargılamayı içeren temyiz etkisi (kasuistischen iddiasındadır. 25 gibi çok düşük bir oyla aradan işlevi; bireyin temel hak ve AİHM kararlarına uymak ve bu kassationseffekt) yanında, tüm Yeniden açılan Cumhuriyet Halk sıyrılıvermiştir. özgürlüklerinin, anayasa yargısı kararlar ile içtihat ve uygulama ülkede temel hakların aynı Partisi, Deniz Baykal’ın liderliğinde, İşte bu tablo, hem “Şahsım yolu ile korunması; objektif birliği yaratmak anayasal şekilde anlaşılıp uygulanmasının kendi mirasını geri almaya çalışmaktadır. Rejimi”nin ülkemize nasıl egemen işlevi ise bu korunmanın zorunluluk ise anayasa yargısı sağlanması yönünden genel HHH olduğunu hem de Erdoğan/ 1989 yılında yapılan bir önceki yerel AKP iktidarının 2024 İstanbul sağlanabilmesi için anayasa yargısı da aynı nitelikte olup, temel bir eğitim etkisinin (generellen seçimlerde SHP, Türkiye genelinde seçimlerindeki tek umudunu içtihatlarının geliştirilmesi ve hakların tüm ülkede aynı şekilde edukationseffekt) olduğunu hüküm yüzde 28 oyla birinci parti olmuştur. açıklamaktadır. tüm mahkemelerde bu içtihatları anlaşılmasını sağlama temel işlevi altına almıştır. TTürkürkiiyyee iiçiçin n hahavvaa kikirlrlililiğiğinininin en en yüksek yüksek ololduğu duğu aay y ArAralık!alık! Yaklaşan yerel seçimler ve kentleşme sorunumuz yson, ilk defa gerçekleştirdiği Küresel Hava DSÖ yıllık maruziyet kılavuzunun dört katı olduğu Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nca düzenlenen MUSTAf A AYDIN Kalitesi Bağlantılı Veri projesi ile dünya görülüyor. Ulusal ortalama veriler, Aralık ayında “Deprem Şûrası”nın sonuç bildirgesinde, “... EmEkli Vali Yardımcısı Dçapında kirlilik seviyelerini ortaya çıkardı. DSÖ kılavuzunun 5,5 katına ulaşırken; İstanbul iç Bu nedenle yerleşme ve yapılaşma süreçlerinin 2022'den 2023'e kadar 2,5 milyondan fazla Dyson mekân hava kalitesi verilerinde Şubat ayında DSÖ aşadığımız kentlerden, yerleşim yeniden düzenlenmesi, imar ve yapı sisteminin Yalanlarından çok memnun ve mutlu olan hava temizleyici tarafından toplanan iç mekân maruziyet kılavuzunun 5 katına ulaşıyor ve Aralık, risk yönetimini içerecek biçimde yenilenmesi kişi sayısı muhtemelen çok değildir, belki de gereği açıktır” denilmektedir. hava kalitesi verileri analiz edilerek çarpıcı sonuçlar Ocak ve Mart aylarında neredeyse 5 katına ulaşıyor. çok azdır. Özellikle büyükşehirde yaşayanların; TOKİ tarafından düzenlenen “2011 Konut elde edildi. Araştırma, dünyanın dört bir yanındaki Türkiye verileri dikkat çekiyor! hızla büyüyen yerleşimler, büyük beton yapılar, Kurultayı”nın amaç bölümünde, “Doğal gerçek evlerdeki hava kalitesini ayrıntılı bir şekilde yüksek binalar, yetersiz park, yeşil alan vb. afetlerin tehdit etmediği, insanların endişesiz Araştırmada tüm ülkelerdeki iç mekân PM2.5 ortaya koyuyor. sosyal donatı alanları, ısınan kentler, trafik bir yaşam sürecekleri, ekosisteme uygun yıllık ortalamalarına bakıldığında, DSÖ yıllık Bu proje, çok sayıda veriden yola çıkarak iki tür zorlukları, ulaşım güçlükleri gibi nedenlerle ve sürdürülebilir büyümeye katkı sağlayan, maruziyet kılavuzunun (5 µg/m3) pek çok ülke kirleticiye odaklanıyor: PM2.5 ve Uçucu Organik mutlu olmaları olası mıdır? toplumsal ortak değerlerle barışık, tarihsel tarafından aşıldığı görülüyor. Türkiye; Hindistan, Bileşikler (VOC'ler). PM2.5, tipik bir insan saçının mirasa sahip çıkan aynı zamanda geleceğin Çin, BAE, Güney Kore, Romanya, Meksika, Hong 1/25'i kadar olan 2,5 mikron çapındaki partikülleri Yetersiz yapılar dünyasını kucaklayan konutlar ana hedefimiz Kong SAR, İtalya, Polonya ile birlikte en yüksek ifade ediyor. Bu partiküller çıplak gözle görülemiyor Kentlerimiz yeterli olmayan imar planları olarak ortaya çıkıyor” ifadelerine yer değerlere sahip 10 ülke arasında yer alıyor ve ve solunabiliyor. Kaynaklar arasında; odun sobaları, ve yapılaşmaya odaklı uygulamalarla adeta verilmiştir. Ancak yaşadığımız çevrede bu dünyada 3. sırada konumlanıyor. Türkiye, aynı yaşanamaz duruma getirilmiş, vatandaşın gazlı pişirme ve ısıtma sistemleri, polenler, evcil ilkeye uygun bir yerleşim alanı var mıdır? isteği, belediyelerin buna uyması, daha çok bina zamanda Avrupa ülkeleri arasında en yüksek P.M Bunlar devletin kendi kurumlarının görüşleri hayvan tüyleri ve toz bulunuyor. VOC'ler ise, yapmayı önemseme ve özendirmeler sonucu ama uygulayan, dinleyen yok. Sorgulayan, 2.5 değerine sahip ülke konumunda bulunuyor. temizlik veya yemek pişirme gibi faaliyetlerin yanı bugünkü korkunç durum ortaya çıkmıştır. hesap soran var mı? Avrupa'da Türkiye'yi Romanya (6.), İtalya (9.) ve sıra deodorant ve vücut spreyi, mum, mobilya Yoğun ve yüksek binalar, yetersiz yol ve altyapı, Prof. Dr. Doğan Kuban’la 2010 yılında İspanya (14.) takip ediyor. ve döşeme gibi ürünlerden yayılabilen Benzen ve zayıf sosyal donatı ve buna ek olarak niteliksiz yapılan bir söyleşide, “...Türkiye’de hiçbir şey PM2.5'in aksine, Dyson hava temizleyicilere göre Formaldehit gibi gaz kirleticileri ifade ediyor. ve güvensiz yapılar... Sonuç; depreme dirençsiz rantın dışında gerçekleşmiyor. Yapı alanı yıllık VOC seviyeleri en yüksek olan ülkeler Avrupa kentler, afetler sonrası inanılmaz kayıplar. denilen şey yağma alanına dönüşüyor, yasa Kış aylarında en kirli havayı yaşıyoruz ülkeleri olarak görülüyor. Benzer şekilde, Avrupa Tüm bunlar yaşanırken sorumlu bulmakta uygulanmıyor. Hızlı kentleşmenin, kültürsüz Kış aylarında evlerimizde daha fazla zaman şehirleri de diğer bölgelere kıyasla iç mekânlarda yaşanan güçlüklerin yanında vatandaşın aynı hızlı kentleşmenin bir sonucu bu” görüşlerine geçiriyoruz. Yıl boyunca da zamanımızın yüzde yüksek VOC seviyelerine maruz kalıyor. İç mekân sorumlulara bir daha yetki vermesi olgusu yer vermiştir. 90'ını evde, işte veya boş zamanlarımızda iç VOC seviyeleri sıralamasına göre ilk 10 Avrupa üzerinde düşünülmesini gerektirmez mi? Uzun soluklu, gerçekçi, kamu yararına ve mekânlarda geçiriyoruz. Dyson hava temizleyici ülkesi Avusturya, Romanya, Almanya, İsviçre, Kentleşme ve kentleşme politikaları bilimsel politikalara uygun kentleşme anlayışı ve uygulamaları günümüzün en önemli verileri, kış döneminin küresel olarak en kirli Polonya, Türkiye, Hindistan, İtalya, Çin ve İrlanda zaman ve sabır ister, vatandaşın katılımı sorunlarının başında geliyor. Özellikle deprem gerekir; buna kimsenin sabrı yok maalesef. mevsim olduğunu gösteriyor. Daha soğuk hava, olarak ortaya çıkıyor. riski bu konunun önemini daha ivedi duruma Önümüzdeki yerel seçimler hem belediye pencereleri kapalı tuttuğumuz ve muhtemelen getiriyor. Aslında konu geçmişte de sürekli başkan adayları hem de yurttaşlar için bir gazlı, odun sobası gibi yöntemlerle ısındığımız gündeme getirilmiştir. Deprem konseyinin 2002 fırsat olarak görülmelidir. Soru şu olmalı: anlamına geliyor. Bununla birlikte araştırmada yer yılında yayımladığı “Deprem Zararlarını Azaltma İnsanlar nasıl bir kentte yaşamalı? Yurttaş alan tüm ülkeler en kirli zamanlarını kış aylarında Ulusal Stratejisi”nde, “Türkiye’de deprem nasıl bir kentte yaşamak istiyor? Belediye yaşıyor. zararlarının aşırı olmasının başlıca nedeni, başkanı nasıl bir kent vaat ediyor? Bunlar Araştırmaya göre, Türkiye için hava kirliliğinin en gerek imar ve yer seçimi kararlarında, gerekse konuşulmalı, anlatılmalı yurttaş tercihini ona yüksek olduğu ay Aralık iken İstanbul için bu, Şubat yapılaşma işlerinde, planlama-projelendirme ve göre kullanmalı ve akılcı olmalı. Yoksa afetler ayı... İstanbul'un yıllık ortalama PM2.5 seviyesinin uygulamanın yetersiz olması ve denetimlerden sonrası acıları bir daha yaşar ve ardından tekrar uzak kalmasıdır” görüşlerine yer vermiştir. tekrar konuşuruz. (Bu bir ilandır.)