Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
22 EYLÜL 2023 CUMA
2 olaylar ve görüşler
Madımak ve zamanaşımı
Av. DoğAn ERKAn bakmak durumundayız:
Madde 104- “Hukuku amme
ukuk ve hukuksal
davasının müruru zamanı,
muhakeme bir yorum Cumhuriyet ve
mahkûmiyet hükmü yakalama,
Hyöntemleri tartışmaları
tevkif, celb veya ihzar
alanıdır. Ancak yorum sosyalizm
müzekkereleri, adli makamlar
araçlarından hangisini seçerek
huzurunda maznunun sorguya umhuriyet, monarşiye karşı halk
hangi argümana öncelik
yönetimidir.
çekilmesi, maznun hakkında son
C Monarşi, gücünü dinden
verdiğiniz sizin politik dizgenizle
tahkikatın açılmasına dair olan
ve toprak ağalarından (asillerden)
ilgilidir. Keza hukuksal akıl
karar veya C. müddeiumumisi
aldığı için Cumhuriyet, doğrudan
yürütme içinde ideolojik
tarafından mahkemeye yazılan
din adamlarının ve toprak ağalarının
nedenler gayet ustaca kamufle
iddianame ile kesilir.”
egemenliğine karşıdır.
edilebilir. Böylece hukuksal
Hukukun teknik dilinin Eski Yunan’da kentlerde ve eski
yorum, bir ideolojik desizyonun
Roma’da İmparatorluk öncesinde
anlaşılırlık sorununu gidererek
meşrulaştırıcılığına indirgenir. bu adla görülen yönetimler varsa da
meseleyi basit bir anlatım diline
karşı bir plan doğrultusunda
yürümezliği kuralına dair
bunlar kölecidirler.
Madımak katliamı kaçak
sistemli olarak işlenmesi, indirgeyelim:
“istisna” tanımlamış ve şöyle
Cumhuriyet, 1789 Fransız Devrimi
sanıklar davasında verilen
insanlığa karşı suç oluşturur” Kaçaklığı tespit edilerek
demiştir: “Yasaların geriye
ile çağdaş dünyayı etkilemeye
zamanaşımı ile davayı düşürme
tanımı bir ilke tanımıdır. Bunun hakkında kırmızı bülten çıkarılan
yürümezliği ilkesi uyarınca,
başlamıştır.
kararı tam olarak bu bağlama
usuli tamamlayıcı ilkesi olan faillere dair alınan bu kararın
İhtilal sonrası, 1792-1795
yasalar kamu yararı ve kamu
karşılık geliyor.
döneminde Fransa’da da
“zamanaşımına tabi olmama” içinde “yakalama” kararı
düzeninin gerektirdiği... gibi
Heyet, suç zamanı yürürlükte
uygulanmaya çalışılmış ve çeşitli
kuralıyla bütünleşmesi, insanlığa
evleviyetle vardır. Buna hukuksa
kimi ayrıksı durumlar dışında
olan ceza kanununda “insanlığa dalgalanmalardan sonra Napolyon
karşı suç işlemiş bu kimselerin
yorumda “argumentum a fortiori”
ilke olarak yürürlük tarihinden
İmparatorluğu’na dönüşmüştür.
karşı suç” düzenlemesinin
hiçbir koşulda ceza adalet
diyoruz. Çünkü kırmızı bülten
sonraki olay, işlem ve eylemlere
Napolyon’un yenilgisinden sonra
olmadığı, keza “kaçak”lık halinin
sisteminden kaçamamaları için
demek “görüldüğünde yakalanma”
uygulanmak üzere çıkarılırlar.” Fransa’da, yeniden iktidarı ele
de aynı kanunda zamanaşımını
getirilmiş ilksel, evrensel, tümel
demektir. Bu durumda çok basit geçirmiş gibi görünen monarşik yapı,
Bu halde Madımak katliamında
kesen hallerden sayılmadığı
ve tüm zamanlara ilişkin bir temel yani krallık, artık tarih sahnesinden
ve zorunlu hukuksal yorumla,
gerçekleşen fiiller ve bunlara
şeklindeki çok formel ve lafzi
silinmektedir.
ilke olduğunu gösterir.
kaçaklık halinin eski TCK 104.
uygulanacak ceza adaletinin
yorumları “tercih ederek” bu Amerika Birleşik Devletleri’nin 1776
Özünde anayasanın 5. maddesi
maddede sayılan zamanaşımını
kamu düzeni ve kamu yararı
yılında bağımsız devlet olarak kuruluşu
kararı verdi.
bulunan “Devletin cumhuriyeti ve
kesen halin olduğu görülmektedir.
bağlamı gözetildiğinde, ceza
ile su yüzüne çıkan bu Cumhuriyetçi
demokrasiyi korumak, kişilerin
Tüm bunlara gözünü kapamayı, süreç, Birinci Dünya Savaşı’na kadar
kanununun 77. maddesindeki
Egemenlik kudreti
ve toplumun refah, huzur ve
devam edecek ve Cumhuriyetçilik,
“Kaçaklık kelime olarak yok,
“Zamanaşımı işlemez” ilkesinin
Bir defa ortada, hukuksal ana
mutluluğunu sağlamak” görevi de
Birinci Dünya Savaşı sonrasında,
ben de buna sığınarak failleri
tüm zamanları kapsaması zorunlu
özne olarak “devletin” açık bir
tüm zamanlara ilişkin bir temel
farklı görünümlerde, bütün dünyada
kurtarayım” seçeneğini tercih
olmaktadır.
egemenlik kudreti kullanmama
egemen yönetim biçimi olarak kabul
toplumsal sözleşme kuralıdır.
etmek, işte bu mahkeme heyetinin
Bir diğer yorum sorunu/tercihi,
hali var. Devlet yurtdışındaki
görecektir.
Keza, Türkiye’nin 1945’te
gizli politik/ideolojik dizgesini
kaçak olduğu mahkemece de
Bu süreç içinde, Türkiye
kaçak olduğunu ifade ettiği
4801 sayılı “Onay Kanunu” ile
Cumhuriyeti de Osmanlı
görmemizi sağlıyor.
tespit edilen sanıkların, ceza
ve kırmızı bültenle arama
kabul ettiği Birleşmiş Milletler
İmparatorluğu yerine, Emperyalizme
Her durumda büyük hukuk
yargılamasından kaçma hallerinin
kararı olan insanlığa karşı suç
Antlaşması vardır. Bu antlaşma
karşı verilen kanlı bir İstiklal Savaşı
filozofu Dworkin’in söylediği gibi
kendi lehlerine bir sonuç doğurup
faillerini 30 yıl boyunca kendi
yasa üstü bir uluslararası
sonrasında kurulmuştur.
doğurmayacağı noktasında “Hukukta ilkeler, kurallardan
ülkesine getirtemiyor! Biz başka
sözleşmedir ve tüm devletlere
HHH
önce gelir”. İnsanlığa karşı suç
örneklerden, istenirse bunların toplanmaktadır.
insanlığı bu tür büyük suçlardan Fransız Devrimi, (özellikle
işlemiş, dolayısıyla toplumsal
yakalanıp getirilebileceğini Türkiye’de) yeni güç kazanan
koruma görevi yükler.
İlkeler önce gelir
sermaye sınıfının, o sıralarda “halk”
biliyoruz. Zira kırmızı bülten sözleşmelerin “insanlık düşmanı”
Dolayısıyla Madımak katliamı
olarak nitelenen esnaf ve tüccarın
Önce duruşma savcısı
çıkarılan kişinin “görüldüğü olarak ifade ettiği faillerin üstelik
döneminde yürürlükte olan
devrimi olarak görüldüğü ve böyle
mütalaasında, daha sonra
yerde yakalanması” kuralı vardır. yargılamadan kaçmalarına
anayasa ve BM Antlaşması üst
yorumlandığı için, Cumhuriyet
mahkeme heyeti kararında, suç
Siyasal iktidarın bunu bilerek rağmen, bu suçlarının cezasız
normlarını insanlığa karşı suç
Rejimi’nin arkasındaki esas
yapmadığı kanaatindeyiz. tarihinde yürürlükte bulunan kalması, hukukun amacı veya
fiillerinde uygulanacak usuli ilke
güçlerden biri olan emekçilerin, yani
Diğer yandan keza kanununun ve kurallarla birlikte ve onların ceza kanununda kaçaklık halinin yöntemi olamaz.
işçi sınıfının ve onlara destek veren
77. maddesinde düzenlenen üstünde değerlendirmek gerekir. zamanaşımı süresini durduran Her durumda, Madımak aydınların bu siyasal ve toplumsal
ihtilaldeki rolü ve liderliği ihmal
Anayasa Mahkemesi de bu hallerden olmadığını ifade ettiler.
“siyasal, felsefi, ırki veya dini katliamında verilen zamanaşımı
edilmiştir.
yaklaşımla, kanunların geriye
saiklerle toplumun bir kesimine Bu halde 765 sayılı eski TCK’ye kararı “yok hükmündedir”.
Oysa, Napolyon’un yenilgisinden
sonra Fransa’da yeniden iktidar
olan krallık döneminde 1830 ve
1848 ayaklanmaları ve 1871 Paris
Komünü denemesi doğrudan işçi sınıfı
hareketleridir.
Türkiye, AB ve ortak değerler
Unutmayalım ki Komünist Manifesto
da 1848 yılında yayımlanmıştır.
Özetle, dünya tarihinde monarşiye
kurumların da üyesidir. Avrupa uymak yükümlülüğü yer alır; “kişi İngiltere ve Fransa’nın Afrika
CEzmi DoğAnER
karşı olan Cumhuriyet ile İşçi
Konseyi’nin, tüm üyeleri bağlayan özgürlüğü, siyasal özgürlük ve ve Asya’daki, Almanya’nın Orta
sınıfının liderliğine dayalı olan
Avrup A So Sy Al Demokr At
hukukun üstünlüğü” ilkeleri yer Avrupa’daki öncelikli ilişkileri
birtakım ilkeleri, kuralları vardır.
Sosyalizm, Fransız Devrimi’nde
Hareketi Başkanı
alır. bunun açık örnekleridir. Böyle birlikte gelişen iki siyasal akım
Bu ilkelere ve kurallara uymak
olarak ele alınmalıdır.
Bu gibi ilkelere, kurallara, ilişkiler AB içindeki yerimizi
ve bağlı kalmak aday adayı
(AB)
ürkiye Avrupa Birliği’ne
HHH
yükümlülüklere uymayan üye de sağlamlaştıracaktır. AB’ye
ülkeleri de kapsar. Bu ilke ve
aday adayı bir ülkedir. Oysa,
T
Türkiye Cumhuriyeti’nin bugün
devletlerin Avrupa kurumlarında üye olmak için kurallar içinde
kurallar arasında Batılı anlamıyla
başta Avrupa Konseyi, Avrupa içinde bulunduğu bunalım
temsil hakkından yoksun yaşamayı özümsemek demektir.
açısından, hem Cumhuriyet
İnsan Hakları Mahkemesi gibi “demokrasi”nin tüm gereklerine
bırakılması, hatta Kural dışılığı kurallaştırmaya
değerleri, yani Atatürk Reformları
üyelikten kesin girişmemektir.
hem de işçi sınıfının, sadece
çıkarılması da kazanımları değil varlığı bile tehdit
Hak kaybı
altındadır.
AB statüsünde yer
Avrupa’nın çeşitli ülkelerin Başta laiklik ve ifade özgürlüğü
alır.
olmak kaydıyla, Temel Hak ve
de 7 milyon civarında Türk
Özgürlükler, Anayasal güvencelere
İşbirliği
vatandaşı yaşamaktadır.
rağmen teker teker, pervasızca ihlal
olanakları
Avrupa’da bulunan insanlarımızın
edilmekte...
AB’ye üye olmak bu ülkelerde çalışabilmelerinin
Emekçi sınıfların milli gelirden
için başvuran ve AB hukuksal gerekçesi Avrupa
10. ULUSLARARASI SARIYER aldıkları pay gittikçe azalmakta...
kurumlarına üye ülke Birliği konusundaki Avrupa’daki
Ve yine emekçi sınıfların, özellikle
EDEBİYAT GÜNLERİ
işçi sendikalarının ve meslek
gelişmelerle ilgilidir. Avrupa
Türkiye’ye bu ilkelere,
odalarının, örgütlenme ve ifade hakları,
bütünleşmesi çerçevesinde ortaya
kurallara uyacağına
22 EYLÜL CUMA
sınırlanmakta ve kısıtlanmaktadır.
çıkan AB’ye üye ülkeler arasında
ve yükümlülüklerini
Bu tehlikeler bağlamında,
serbest dolaşımı öngörmektedir.
yerine getireceğine
Cumhuriyetçiler ile Sosyalistlerin
Avrupa ülkelerinde yaşayan
dair anlaşmayı hiç
hem Cumhuriyet değerleri hem
Türklerin serbest dolaşım
kimse zorla de emekçi sınıfların hakları ve
hakları 1986 yılının aralık özgürlükleri konularında ittifak
imzalattırmamıştır.
etmeleri gerekli görünmektedir.
ayında gerçekleşmesi gerekirken
Türkiye’nin verdiği
Bu bağlamda Sosyalist/
ertelenmiştir. Bu çok büyük bir
söze ve imzasına
BARIŞ TERKOĞLU
Komünist partiler tarafından
hak kaybıdır!
İMZA: 19.00
uyması isteniyor.
yapılan değerlendirmelerin ve atılan
Ortak değerlerimiz:
Hukuksal güvence adımların çok olumlu olduğunu
düşünüyorum.
“demokrasi, insan
23 EYLÜL CUMARTESİ
AB üyeliğinden uzaklaşmak
hakları, hukukun
Avrupa ülkelerinde yaşayan
üstünlüğü, kişisel
insanlarımızın uluslararası
haklar ve özgürlükler,
hukuk açısından tam bir
adaletli toplum.”
güvensizliğe düşürecektir. İçinde
Türkiye’nin AB
yaşadığımız çağda insanlar,
üyesi olması halinde,
hukuksal güvenceden yoksun
A. CELAL BİNZET EMRE KONGAR & ZÜLÂL KALKANDELEN
PANEL: 14.00 PANEL: 14.30 üyesi olduğumuz
bırakılamazlar.
CUMHURİYETİN 100’ÜNDE TARİH, CUMHURİYETİN 100’ÜNDE TARİH,
bölgesel işbirliği
AB’ye ekonomik ve siyasal
SANAT, EDEBİYAT SANAT, EDEBİYAT
İMZA: 14.30 İMZA: 15.00
modellerinin açıdan yakınlaşan -AB’ye üye-
işlemeye devam
bir Türkiye ise insanlarımızın
24 EYLÜL PAZAR
edeceğini, hatta daha
durumlarını hukuksal bir
da etkinleşeceğini güvenceye kavuşturmuş olacaktır.
hesaba katmamız Hukuksal açıdan Avrupa’da
gerekir. Gerçekten bulunmaları, AB’nin varlığına ve
de bu durumda Türkiye’nin Avrupa ile ilişkilerine
Balkanlar, Karadeniz, bağlı olan insanlarımız,
Kafkaslar, Orta Asya Türkiye’nin AB’den kopmasının
ve Ortadoğu’daki kendileri açısından taşıdığı
ZEYNEP ALİYE HALİL GENÇ BORA SERDAR HÜRRİYET YAŞAR
ortaklarımızın sakıncaları açıkça görmektedirler.
İMZA: 13.00 İMZA: 13.00 İMZA: 15.00 İMZA: 16.30
gözünde Türkiye’nin Avrupalı Türkler, Türkiye için
değeri ve işbirliği önemli bir sosyal sermayedir.
olanakları Avrupa Birliği’ne üye olan hiçbir
Kireçburnu Haydar Aliyev Parkı
somutlaşacaktır. devlete nasip olmamış büyük bir
İspanya’nın Latin şanstır. Her alanda yetişmiş bir
Amerika’daki, Türk varlığı Avrupa’da var.