Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 28 AĞUSTOS 2023 PAZARTESİ 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER BRICS’in genişlemesi Afrika’daki ALI KEREM KORKMAZ GAZETECI RICS, (ilk haliye Rusya BRICs) Brezilya, Rusya, BHindistan ve Çin’in bir araya gelmesi ile 2006 DR. VIOLETA STRATAN ILBASMIŞ senesinde kuruldu ve ilk resmi GAZETECI, ARAŞTIRMACI toplantısını 2009’da Rusya’nın Yekaterinburg şehrinde yaptı. iderek küreselleşen ve birbirine 2010 yılında Güney Afrika’nın bağımlı hale gelen dünyada, da gruba katılmasıyla Gherhangi bir savaşın etkileri çok girdi” diyerek bu duruma ile değil ABD’nin tek kutuplu Rusya ile Afrika ülkeleri arasındaki BRICS ismini alan grup, uzakta hissedilebilir. Ukrayna’daki savaş dikkat çekti. Şüphesiz sürecin dünyasına bir alternatif olması ekonomik ilişkiler de çok yakın. Örneğin 15. zirvesini Güney Afrika bunun ispatıdır. Rusya, BM himayesinde tamamlayıcısı gelecekte “ortak ile de öne çıktı. Rusya silah satışında Çin’i geçti. Afrika başkenti Johannesburg’da tarihi bir anlaşmaya katılımına son verdiği ödeme sistemi’’ ve “ortak para Çin Halk Cumhuriyeti Devlet ülkelerinin satın aldığı silahların dörtte gerçekleştireceği 22-24 için, Afrika veya diğer kıtalardaki ülkelere birimi” olacaktır. Başkanı Şi Cinping, zirve biri Rusya’dan geliyor. Rus paralı Ağustos’a kadar bu isim ve üye tahıl ihracatı durdu. Bununla birlikte, bir Grup, yerel para birimlerinin sırasında gerçekleştirdiği asker grubu Wagner’in varlığı ve paralı sayısıyla hareket etti. ay önceki Afrika-Rusya zirvesi sırasında kullanılması kararı alması konuşmasında ortak askerlerin yoğun faaliyeti, Rus silahlarına BRICS üyeleri, başlangıçta Rusya Devlet Başkanı Putin, zirvedeki ile beraber beş üyeli haliyle kalkınma topluluğu oluşturma olan talebin neden diğer taleplerden daha gelişmekte olan bu beş konuklara tahılsız kalmayacaklarına bile “dolar”lı düzeni bir hayli konusunda ortak çaba yüksek olduğunu açıklayabilir. Tesadüf ülkenin IMF’den daha rahat ve Karadeniz’den başka ihracat yolları etkileyebilirdi fakat zirve gösterilmesi çağrısında ya da değil ama tam da Nijer’de Rusya- kredi alabilmesi ve kredi arayarak tahılı kendi rezervlerinden öncesinde beklendiği üzere bulundu. Şi, “Küresel Afrika zirvesinin olduğu günlerde bir alım sürecinde daha fazla tedarik edeceğine dair güvence verdi. söz hakkına sahip olabilmesi genişleme kararı alındı. Zirve modernleşme sürecinde hiçbir darbe gerçekleşti. Darbecilerin arkasında amacıyla bir araya gelmişti. sonucunda Arjantin, İran, ülke geride bırakılmamalı” Wagner grubunun olduğuna dair şimdilik Düzeni dengelemek Zamanla bu taleplerin pek Suudi Arabistan, Mısır, BAE ve diyerek aslında zirve boyunca bir kanıt yok. Afrika kıtası, Putin’in dış politikasında mümkün olamayacağını Etiyopya gruba davet edildi. Lula gibi liderlerin de pek her zaman önemli bir rol oynadı. Rusya, Afrika’da kültürel diplomasi gören ülkeler, IMF’ye alternatif Yani, 11 üyeli BRICS çok kez ağızlarından çıkan Afrika ülkeleri ile arasındaki yakın Wagner paralı askerlerinin Afrika olma yoluna girmiş ve gruba (kuşkusuz artık farklı bir “Küresel Güney”e kalkınma ve ilişkiler sayesinde, ABD ve Avrupa ülkelerindeki kötü şöhretli varlığına ek ait olan “Yeni Kalkınma isimlendirme gerekiyor) dünya yatırım desteği gibi destekler devletlerinin başını çektiği tek kutuplu Bankası” 2015 yılında faaliyete olarak, amacı Rusya ve Rus dili imajını GSYH’sinin yüzde 30’unu başta olmak üzere vaat ederek dünya düzenini dengelemeye çalışıyor. başlamıştır. yaymak olan diğer Rus örgütlerinden oluşturan ve 30 trilyon doları onu açıkça kucakladı. Rusya önemli bir rol oynamak istediği de bahsetmeliyiz. Bunlardan biri aşan hacme sahip bir grup Zirvede dolarsızlaşma Jeopolitik senaryo çok kutuplu bir dünya düzeni inşa Tanzanya’da merkezi bulunan ve haline geldi. Öte yandan dünya Yeni Kalkınma Bankası’nın etmek istiyor. Zirvenin ardından konuşan Afrika’daki 44 Rus büyükelçiliği ile petrol üretiminin yüzde 80’inin eylemlerini son yıllarda Kremlin’in aldığı her karara saygı ve eski Bolivya Devlet Başkanı işbirliği yapan Russky Mir Vakfı. de grup üyeleri tarafından dolarsızlaşma söylemleri takip sempati duyan birçok Afrika ülkesi var. Evo Morales, zirveden Rossotrudnichestvo veya Russian House, sağlanmasıyla BRICS, OPEC etti. 15. BRICS Zirvesi’ne Bu, en iyi şekilde Birleşmiş Milletler çok kutuplu bir jeopolitik 8 Afrika ülkesinde yer almaktadır. Son (Petrol İhraç Eden Ülkeler giderken pek çok kişi grup (BM) kararlarına ilişkin oylarda ve ekonomik senaryoyu yıllarda, özellikle Afrika ülkelerinde, Örgütü)’i kucakladı. içerisinde yürütülen ticari görülebilir, çünkü lehte veya çekimser doğrulayan bir dönüm noktası Rus dilini öğrenmek isteyen çok sayıda Güney Afrika Devlet Başkanı faaliyetlerde kullanılacak oyların çoğunluğu Afrika ülkelerine olarak bahsederken “Dünyanın insan olduğunu belirtmek gerekir. Cyril Ramaphosa, zirve yeni bir para biriminin aittir. Ukrayna’daki savaş ve Rusya’ya özgür halkları barış ve Nijer’deki darbe ve bunu Afrika öncesinde 23’ü resmi olmak duyurulmasını bekliyordu. uygulanan yaptırımlar Rusya’nın “tecrit kalkınma için sosyal adalet kıtasında takip edebilecek diğer olası üzere 40’ı aşkın ülkenin Ancak böyle olmadı. edilmesine” yol açtı. ve devletlerin egemenliğine ayaklanmalar, eski Avrupa sömürgeci BRICS’e katılım talebinde ABD hegemonyası ve Putin yalnız olmadığını, müttefikleri, saygı çerçevesinde birleşiyor” ülkelerine karşı bir başkaldırının açık bulunduğunu açıklamıştı. liderliğindeki tek kutuplu dostları ve iş ortakları olduğunu, Rus sözleri ile Güney’in BRICS’den bir işaretidir, ancak bu ayaklanmaların Önümüzdeki yıllarda BRICS’in sistemin şüphesiz en büyük diplomasisinin Batı ülkeleri veya Çin beklentisini açıkça dile Rusya veya Çin gibi ülkelerin desteği üye sayısının artmaya devam dayanağı finans-kapitalin diyaloğu ile sınırlı olmadığını tüm getirmiş oldu. olmadan da gerçekleşebileceği ihtimal etmesi ile doların aldığı hasarın veya uluslararası mali dünyaya kanıtlamak istiyor. Rusya’nın Tek kutuplu sistem günbegün dışı değildir. Rusya veya Çin çok kutuplu giderek artacağını öngörmemek oligarşinin işlem yaptığı bu vizyonu, zengin Avrupa ülkeleri için tarihe karışırken önümüzdeki bir dünyayı açıkça savunan ülkelerdir ve de pek mümkün değil. dolarlar. Grup, dolarsızlaşma hâlâ ana hammadde, mineral, enerji yıllarda BRICS küresel sistemi tek kutuplu dünyanın sonunun başlangıcı sürecini, “grup içerisindeki Artık düzene alternatif kaynağı ve değerli taş kaynağı olmaya etkileyecek çok kutuplu sistem, önümüzdeki günlerde daha çok ticari anlaşmalarda yerel devam eden eski sömürgeleri olan sömürgecilik ve sömürü görülebilecektir. Yani Afrika kıtasında BRICS’in aslında başlangıçta para birimlerini kullanma” Afrika ülkelerine avantaj getiriyor. karşıtlığı, adil ve eşit dağıtım yeni bir devir başlayabilir. IMF’ye alternatif olma maksadı kararı ile başlattı. Rusya lideri gibi talepler de daha gür taşıdığını belirtmiştik. Fakat Putin de “Dolarsızlaşma artık sesle BRICS aracılığıyla ifade süreç içerisinde BRICS yalnızca geri dönülemez bir evreye edilecek gibi durmakta. ekonomik kalkınma çabaları Kira uyuşmazlıklarında doğrudan dava açılamayacak sözleşmeyi feshedemez. Kira AV. IHSAN BERKHAN süresi ne olursa olsun, her beş İŞÇİ-işveren, ticari ve yılda bir kira tespiti, olağanüstü tüketici uyuşmazlıklarının durumlar nedeniyle ifanın aşırı ardından kira ilişkisinden güçleşmesi halinde ise uyarlama kaynaklı uyuşmazlıklar da davası açılabilir. da arabuluculuk dava şartı kapsamına alınmıştır. 01.09.2023 Bedellerin artması tarihinden itibaren artık kiracı ya Enflasyonun üç haneli da kiraya veren dava açmadan rakamlarla ifade edilir duruma önce arabuluculuğa başvuracak. geldiği; işçi, memur, emekli Taraflar arabuluculukta maaşlarının hayat pahalılığı anlaşırlarsa dava yolu karşısında çok yetersiz kaldığı; kapanacak; anlaşamazlarsa kontrolsüz ve sınırsız bir davacı son tutanağı dava şekilde yabancıya mülk satışı, dilekçesine ekleyerek davasını göçmen ve sığınmacı kabulü açabilecek. gibi pek çok nedenlerle ev almanın ve kiralık ev bulmanın Arabuluculuk nerede ise imkânsız hale geldiği; Kiracılık, komşuluk gibi mevcut kira bedellerinin on insanların sürekli birbirleri ile kat artırmasının istendiği; yüz yüze geldiği ilişkilerde, birbiri ile kavgalı hatta arabuluculuk en ideal çözüm adliyelik olan kiracı-ev sahibi yoludur. Çünkü arabuluculukta haberlerinin arttığı bir ortamda ilişkilerin korunması, çözümü kira ilişkisinden kaynaklanan tarafların kendilerinin bulması uyuşmazlığın arabuluculuk esastır. Arabulucu ve taraf yolu ile çözümlenmesi kolay vekili avukatların hazırlık olmayacak gibi görünüyor. aşamasından başlayarak süreç Özellikle, konutlarda kira boyunca iyi bir iletişim içinde artışının yüzde 25’i geçmemesini olmaları; yetkinlikle, etikle ve emredici kural haline getiren özenle hareket etmelerinin yasal düzenlemesi maalesef sürecin başarılı olmasında payı hayatın gerçekleri ile büyüktür. örtüşmemektedir. Sosyal devlet Kira bedeli, aidat, güvence anlayışının bir gereği olarak bedeli alacağı, tamirat ve zayıf konumdaki kiracıyı koruma tadilata izin, yer göstermeye düşüncesi ile hareket eden yasa izin; mecura verilen zararın koyucu bu sefer de ev sahiplerini tazmini; temerrüt, iki haklı ihtar, mağdur konuma itmiştir. taahhüt, gereksinim, sözleşmeye Emredici kurallara aykırı aykırılık, on yıllık yenileme anlaşmalar geçersizdir. süresinin dolması, bir başka İşyerlerinde de artışlar TÜFE konutun varlığı nedeniyle tahliye ortalamasını geçemez. vb. gibi alacak, tazminat ve Yargılamanın uzun ve masraflı tahliye talepleri için dava yerine olması nedeni ile neredeyse öncelikle arabuluculukta çözüm kazananı olmayan bir dava aranacak. Ancak, ilamsız tahliye süreci yerine, kiracı ve kiraya emri göndermek suretiyle verenin başarıyla yürütülecek yapılacak tahliye talepleri dava arabuluculuk müzakerelerinde, şartı kapsamına alınmamıştır. tarafların, hak ve menfaatleri Aile konutu olan kira sözleşmesi temelinde bir anlaşmaya kiracısı eşinin rızasını almadan varmaları yine de mümkündür.