Katalog

! 1 TEMMUZ 2023 CUMARTESİ KÜLTÜR 13 Gazetede buluştuğumuz usta ile ülkeye, tiyatroya ve anılara dair umutlu bir sohbet ettik ‘Gece uzun da olsa, Sivas katliamı: 30 yıla 30 madde... 1. 29 Haziran, annemin doğum günüydü. Birlikte son gecemizdi. Ertesi gün babam güneş mutlak doğar’ Sivas’a gitti. 2. 2 Temmuz günü akşam televizyonda “Sivas’ta Olaylar” başlığını gördüm. Gece haberlerinde İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK ilk sekiz kişinin ismini açıkladı. Spiker, “Sayın bakanım ölenler arasında Behçet Aysan gibi ahnede devleşen bir sanatçı başka şair ve yazarlar var mı” diye sordu. iki AYrI DüNYA GörüŞü Genco Erkal... Her zaman Bakan, “evet” yanıtını verdi. Stoplumun sorunlarını dile 3. Sivas’ın aynı zamanda bir çocuk katliamı olduğunu anladım. Pencereyi getiren, düşüncelerini söylemekten olmak istiyor. Tümüyle birbirinin zıddı n Türkiye’nin en büyük derdi sizce açtım. Gökyüzünde yıldızlar göz kırpıyordu. çekinmeyen gerçek bir yurtsever. olan iki ayrı dünya görüşü. Ve bu ayrım nedir? 4. Ertesi gün Cumhuriyet gazetesinin Çok uzun bir sanat yolculuğu... o kadar kemikleşmiş, iki yarı o kadar Bölünmüşlük. Ülkenin yarısı manşeti: “Şeriatçılar Ayaklandı” Gerçekliği birbirini dışlamış ki artık ülkenin birliği Batı’ya gidelim diyor, yarısı Doğu’ya. Bu yolculukta, ışığını hiç elime gazeteyi alınca anladım. olanaksız hale gelmiş. Yarısı çağdaş dünyayla, akılcı, laik, kaybetmemiş Erkal. Nâzım 5. Babamın gövdesi Sivas bilimle donanmış, insan haklarına, n Bu dertten kurtulmak mümkün Havaalanı’ndan kalkan askeri nakliye Hikmet'in, Can Yücel'in, Bertolt demokrasiye inanan, aydınlık bir olacak mı? uçağına konuldu. Brecth'in rehberliğinde ama en dünyayla bütünleşmek istiyor, Çok zor. Ancak her iki tarafı 6. Başbağlar Katliamı oldu. Kalbimden bir önemlisi sanat aşkıyla yolculuğa yarısı bir Ortadoğu ülkesi kucaklayacak, her iki tarafa da kendini kırmızı güvercin havalandı. son sürat devam ediyor. Ustayı olmaya özeniyor. kabul ettirecek bir politik hareket, 7. Ankara’daki Uğur Mumcu sahnede her seyrettiğimde daha da cenazesinden sonra ikinci büyük cenaze Bilimden çok güçlü bir önderle bu bölünmüşlük konvoyuna tanıklık etti. dini değerlere aşılabilir. Öyle bir seçenek şu anda var devleşiyor. Geleceğe umutla bakan 8. 9 Temmuz günü babamın önem veren, gibi görünmüyor. sanatçı her şeye rağmen “Gece muayenehanesinde arkadaşları buluşacaktı. muhafazakâr, n Maviyi kaybetmeden umudu uzun da olsa, güneş mutlak doğar” Şükrü abi (Erbaş) gözyaşları içinde Metin tek adam yitirmeden devam mı? diyor. Yaşamını tiyatroya adayan abinin (Altıok) öldüğünü söyledi. rejimini Umut her zaman var olacak, onu 9. Kayseri DGM’de başlayan Sivas Erkal'ın yakın zamanda Netfilix'te yeğleyen kaybetmeden yol almak zorundayız. davası güvenlik gerekçesiyle Ankara’ya belgeseli yayımlandı. Hayatı otokrat “Gece uzun da olsa, güneş mutlak alındı. 21 Ekim 1993 günü başlanan davada sanatla seven ustayı uzun yıllar bir toplum doğar”. olaylar çıktı. daha sahnede görmek istiyoruz. 10. Sanatın da hukuk gibi adalet dağıtan Gazetede buluştuğumuz usta ile bir alan olduğu düşüncesiyle tiyatro eğitimi görmeye karar verdim. ülkeye, tiyatroya ve anılara dair 11. Madımak Oteli tadilattan geçti. Yerine yardımı da yapılmıyor artık. Beni yıllarda sürekli oynayıp ayakta umutlu bir sohbet ettik. Her zaman beraber... bir kebap salonu açıldı. Hadi otelin kebap çok fazla ilgilendirmiyor ama kara tutuğumuz salon. Ayrıca her Sözü ustaya bırakmadan önce, n Nâzım Hikmet’in hayat salonu yapılmasını geçtim, insanların orada listede olan sanatçılara dizilerde rol iki yapı da özel tiyatro sahipleri sohbetin rengi mavi, ana konusu hikâyesi ve şiirleri benim nasıl yemek yiyebildiklerini anlayamadım. verilmiyor. İnsanların ekmeğiyle tarafından kendi emekleriyle ise umut oldu. Yaşamak ağır 12. Mahkeme heyetine defalarca sanıklar yaşamımda da çok önemli oynuyorlar. bozuk para fırlattı. Bir süre duruşmalara meydana getirdikleri, tiyatro bastığından... bir yerde duruyor. Ortaokul gitmeme kararı aldım. n Muammer karaca tiyatrosu binası olarak inşa edilen salonlar. n Belgeselin başında geçmişimi yıllarımda okumaya başladığım 13. Sivas’ın ikinci yıldönümünde Foça’da denildiğinde aklıma ilk siz Muammer Karaca Tiyatrosu arıyorum diyorsunuz? Herkes büyük ozanın şiirleri yolumu Aziz Nesin’le birlikteydik. Ertesi gün ölüm geliyorsunuz. Çünkü ben biraz geçmişini arar diye İstanbul’un en eski ikinci tiyatrosu. aydınlattı. Sizin için de anlamı haberini aldım. sizin oyunlarınızın 14. Babamın meslek örgütü olan Türk düşünüyorum. Peki siz Kenter Tiyatrosu’nun 60 yıllık büyük biliyorum. çoğunu o sahnede Tabipleri Birliği tarafından Behçet Aysan geçmişte o güne, geçmişi var. Onlara gözümüz gibi Siz ve Nâzım Hikmet, desem siz Şiir Ödülü verilmeye başlandı. seyrettim. o ana gitmek bakmalıyız. ne dersiniz? 15. Bir kış günü annemin bitmeyen baş Sonra ise isterim ve Ben Nâzım Hikmet’i geç n Muammer karaca tiyatrosu şu ağrılarının kaynağı ortaya çıktı: beyinde tümör. kenter tekrar yaşamak keşfettim. Yasaklıydı çünkü. 16. Mayıs 2001’de sözlük yazarı olan an restore ediliyor aslında büyük annem hayata gözlerini yumdu. isterim o günü 60’lı yılların başında kitapları bir kısmı yıkıldı, yeniden yapılıyor. 17. Sivas davasında sanıklar idamla dediğiniz o yayımlanmaya başlayınca ilk Ama kenter tiyatrosu’na tek yargılanıyordu. O dönemde idama karşı anıyı bizimle kitabını okudum ve ona tutkuyla bir çivi bile çakılmadı. Bir ara açılan imza kampanyasına destek verdim. paylaşır bağlandım. İlk Nâzım oyunum 18. 2001’de sanıkların hükümleri restore edilemez denildi, iBB’den tiyatrosu’nda. kesinleşti. mısınız? olan Kerem Gibi’yi 1975 yılında sonra çalışmalar yapıyoruz gibi Şimdilerde 19. 2009 yılında babalar günü Tekrar yaşamayı sahneledim ve o gün bugün açıklamalar geldi. Süre uzadıkça etkinliğinde bu ülkede siyasi cinayetlerde birçok sahnede düşünebileceğim o ayrılmadık. Uzun bir yolculuk uzadı. yaşamının önü kesilen aileler bir araya seyrediyoruz sizi. kadar çok an ve anı var bizimki. Neredeyse 48 yıl olmuş. geldi. Toplumsal Bellek Platformu (TBP) Ben o gelişmeleri takip etmekten Bu iki tarihi tiyatro ki herhangi birini seçmek Hep beraberiz. Sevdalı Bulut, çatısı altında birleştik. usandım. İşlerin iyi gitmediği sizin için ne ifade ediyor? 20. 11 Şubat 2011’de TBP olarak siyasi zor. Bütün oyunların ilk geceleri İnsanlarım, Nâzım’a Armağan, kesin. Doğru dürüst açıklama da Muammer Karaca Tiyatrosu cinayetlerde zamanaşımı olgusunun var örneğin, o coşku, o heyecan, Yaşamaya Dair, Nâzım Oratoryosu. yapılmıyor. Muammer Karaca kaldırılması ve Meclis Araştırma benim profesyonel oyuncu olarak Ayrılmaz bir ikili olduk. Onunla yeni bir oyunun doğum anı Komisyonu’na işlerlik kazandırılması Tiyatrosu’nda inşaat ilerlemiyor. sahneye ilk adımımı attığım sahne. unutulmaz. Oyun doğar ve bütün özdeşleştim, onun yaşayan sesi için TBMM’ye gittik. Bizim isteklerimiz Kenter Tiyatrosu hayalet gibi Sonraları yirmi küsur yıl boyunca çocuklar gibi yaşamını sürdürür. oldum. Sadece sahnede değil, doğrultusunda bugüne kadar sayısız soru bütün oyunlarımızı sergilediğimiz duruyor. Her iki salon da kaderine önergesi verildi ve reddedildi. Bazıları çok sevilir, yıllarca oynar, politik toplantılarda, 1 Mayıs terk edilmiş durumda, can salon. Kenter tiyatrosu ise ustam 21. Sivas Davası’nın zamanaşımına giden bazıları hedefi tutturamamıştır, mitinglerinde, anma gecelerinde yoldaki duruşmaları başladı. Yıldız Kenter’in evi. Son çekişiyorlar. izleyiciyle denk düşmez. Oysa biz hep onunla beraberdik. 22. 13 Mart 2013’teki zamanaşımı onu ne çok sevmişizdir, ne büyük n Nâzım Hikmet yolculuğunuza duruşmasında suçun insanlığa karşı yenileri eklenecek mi? işlendiği savı reddedildi. emek vermişizdir, izleyiciden değerlendirecek, n Nâzım 23. Firari sanık Cafer Erçakmak Şu an onu bilemiyorum. Ama belli karşılık görmez, unutulur gider. izlediği oyundan Hikmet’ten Nâzım karakola beş yüz metre uzaklıktaki evinde olmaz, bakarsınız yeni bir oyun Ama biz onu unutmayız, içimizde dersler çıkaracak. sonra Brecht’ten öldü. Benzer skandallarla dava süregeldi. çıkıverir ortaya. hep yaşar. Bence en önemli bahsetmesek 24. Devlet Tiyatrolarından Aralık 2016’da Hikmet'ten, yanı hınzır bir n Ali Paşa Hanı’nda sizi olmaz. Bu önemli KHK ile açığa alındım. Çok kısa süre sonra Muhalif sanatçılara yasak! mizah gücüne yeniden işime döndüm. Kendimi tiyatroya iki ismin sizin seyretme şansım oldu. “Yaşamaya Brecth'e... ve yazıya verdim. sahip olması. en n Netflix gibi bir platform hayatınızda yeri Dair – Bursa Cezaevi’nden 25. Üç yıl önce CHP Genel Başkanı ciddi oyununda büyük. Sizden de olmasa sizin yaşamöykünüzü bu Mektuplar” adlı oyununuzu, Kemal Kılıçdaroğlu Çubuk’ta bir şehit bile izleyiciye göz dinlemek isteriz kadar ayrıntılı bilemezdik ve tabii doğal dekor içinde seyretmenin cenazesinde, bir kadının “yakın” çığlıkları kırpan muzip bir mizahçı Brecht’i... sizden dinleyemezdik. Güzel ama bende ki mutluluğunu arasında lince uğradı. vardır sahnede. Çok ince evet bende Nâzım diğer taraftan baktığınızda da ne 26. Sivas ne ilkti ne de son. Sivas’tan anlatamam. tarihi mekânlarda bir mizahtır bu. izleyicinin aklını, Hikmet’ten sonra Brecht gelir. sonra da pek çok aydın cinayeti işlenmeye kadar da acı! Devlet ya da mevcut ve antik tiyatrolarda oynamak zekâsını tetikler. ilk fırsatta onun Politik tiyatro yapıyorsan Brecht’siz devam etti. iktidar ülkemizin sanatçılarına sizin için çok keyifli biliyorum. Bu Galileo’sunu yeni bir yorumla bir olmaz. Oyunlarıyla, şiirleriyle, 27. Erzurum’da son seçim döneminde sahip çıkması gerekirken ve trt yaz ya da önümüzdeki sezon sizi kez daha koymak ve oynamak kuramsal yazılarıyla senin yol Ekrem İmamoğlu’na atılan taşların utancı gibi kanallarda bu belgeselleri tarihi bir mekânda seyredebilecek isterim. 1983-84 yıllarında iki altında ezildik. göstericin, ilham kaynağın olur. Ucu 28. Blok bir iktidar dönemi yaşadık. seyretmemiz mümkünken, sezon boyu oynamıştık, o oyuna bucağı olmayan bir deryadır Brecht. miyiz? Kimi zaman umutlandık, kimi zaman doyamadım. yasaklı sanatçılar diye bir liste var. Pek çok oyununu sahneledik, Daha yaz programımız umutsuzluğumuz en büyük yıkım oldu bize. şiir ve şarkılarından oyunlar n Nâzım Hikmet’ten sonra Can Ayrımcılık, ötekileştirme, bizim kesinleşmedi. Sürekli yeni 29. Ülkenin aydınlarının ve sanatçılarının ürettik. Nâzım daha duygusaldır. Yücel, Ahmed Arif sırada kim var? gibi düşünmüyorsa ya da bizim mekânlar arıyoruz. Beni çok cezaevini mesken tuttuğu dönem bitmedi. Yaşamöyküsünü yazan ingiliz Henüz tam olarak bilmiyorum gibi yaşamıyorsa YASAkLI diye heyecanlandıran bir tasarı var. 30. Bu yıl ilk defa babamın dizeleri yazar ona romantik komünist ama arayışlarım var. Büyük müzikle kanatlandı. Ada Müzik’ten Behçet ilan etme. Gerçekleşirse çok sevineceğim. demiş. Brecht ise daha soğuk, daha ozanları çalışmak, onlara emek Aysan Şiirlerinden Şarkılar / Yanık Ağıt Sadece TRT’yle de bitmiyor İstanbul Büyükşehir Belediyesi akılcıdır. Cesaret Ana oyununda vermek hoşuma gidiyor. ülkemizde albümü çıktı. Bir sanatçının başkaca iş. İktidara ait belediyelerin Anadolu Hisarı’nda bir gösteri izleyiciler duygulanıp ağlıyorlar diye bütünüyle şiirlerden oluşan ilk sanatçılar tarafından yorumlanmasının kültür merkezleri bize yasak, merkezi oluşturmuş. Orada sahne değerini sahiplendim. Sivas katliamı benim kuliste olmadık gürültüler çıkarıp tiyatro oyununu ben kotardım. O üniversitelerin tiyatro salonları, almak keyifli olacak. Rumeli için hâlâ acıyla bütünleşen bir mücadele onları uyarırmış. izleyici hep diken yolda emek vermeyi sürdürmek alanı. Yaşam boyu devam edecek. devlet tiyatrolarının salonları Hisarı’nı yok ettiler. Hiç olmazsa üstünde olacak, olup biteni aklıyla isterim. yasak. Muhalif sanatçılara devlet Anadolu Hisarı yaşasın bari. muratbeser034@gmail.com Adamlar ‘Harekete kimse Mâni Olamaz’ (Sony) Fikret kızılok ‘Olmuyo Olmuyo’ (Gam Müzik) Ad A A, 2r 021 yılında dijital platformlarda dört Plağın iki yüzü farklı sound’ların kapılarını Fikret Kızılok’un 1991 tarihli albümü “Olmuyo Kızılok sekiz şarkıdan oluşan bu albümü, şarkıdan oluşan bir EP yayınmış, şarkılarının synth- araladığı için birbirini tamamlayan türden Olmuyo!” Taç Plak etiketiyle kaset formatında evindeki stüdyosunda kaydetmişti. Müzik tarzı pop soundu münasebetiyle dinleyiciyi şaşırtmış, değil. Buradan da anlaşılıyor ki Adamlar artık basıldığında bir hayli vasatlık eleştirilerine maruz olarak (başta arabesk olmak üzere) dönemin eleştirilere maruz kalmıştı. Ardından eski çalışmalarının yeni sürümlerini kalmıştı. Buna sebep olan şey kasetin piyasası ile dalga geçen bir anlayışa dört şarkılık bir EP daha yayınlayarak yine kaydetmeyecek, geriye sadece ilerde ne ilk yüzündeki elektronik altyapılarla sahip olan albümdeki şarkılarda yine farklı stil denemelerine yelken açmıştı. yapabilirim maksadıyla bakacak. Sınırları kaydedilmiş dijital sound’lu şarkılardı. kendisinden alışkın olduğumuz sarkastik Şimdi bu EP’ler, “Harekete Kimse Mâni zorlayacak, risk alacak. İhtiyaç duydukları Çok farklı bir müzikti bu Kızılok bir fırça edebiyatı vardı. Albüme adını Olamaz” adını taşıyan bir plağın A ve B cesaretin de geçmişlerine bakılınca hayranları için. Hattı zatında Kızılok da veren açılıştaki şarkı, tarihimizdeki yüzlerini teşkil ediyor. ruhlarında mevcut olduğu anlaşılıyor. kayıtların Turgut Özal’a ve köşe dönmeci ilk rap örneklerden olmakla birlikte, Plağa adını veren satır Âşık Veysel’in Tarzları çapa atmayan türden. Bir sonraki bireyci zihniyete duyduğu tepkinin “Entellektüel” şarkısında medyanın Anlatmam Derdimi Dertsiz İnsana hamlelerini tahmin etmek kolay değil. Onlar önüne geçememesi nedeniyle aceleye yandaş simalarına iri bir taş fırlatmıştı. türküsünde geçiyor. Bu değişimi, gelişimi ifade artık birilerinin üçüncü dalga olarak tarif edilen geldiğini telaffuz etmişti ama son sözü yine Şarkılar her ne kadar döneminden bahislerle örülü ediyor topluluk için. Bunun bir kopuş olduğunu kalabalığın biraz dışında. Çatallanan keçi yolunda zaman vermiş, albümdeki şarkılar dönemin itiraz bir içeriğe sahip olsa da yeniden dinlediğimizde iddia etmek doğru değil. Zira içinde eski direksiyonu, daha az yürünmüş olana kırmışlar. Bize eden ruhunu iyi yansıttığı için hak ettiği değeri bugün yaşadığımız sorunları içerdiği görülüyor. Adamlar’dan çok emare var. düşen mani olmamak. sonradan bulmuştu. “Olmuyo Olmuyo!” ilk kez plak olarak basıldı. ml