Katalog

9 HAZİRAN 2023 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 23.3740 24.4560 29.4040 15.49 5554 10024.56 1479.90 18.8 kuruş 58.3 kuruş 36.7 kuruş 0.24 puan 7.18 puan 35.65 lira 11.54 lira Çay fiyatı yüzde 43 arttı. Otomobil depoları bugün daha pahalı dolacak. Ekmek sırada Zam sağanağa döndü Biz kendi Emekçinin maaşları artmadan, seçim öncesi baskılanan bataklığımızda döviz ve ürün fiyatlarının faturası çıkmaya başladı. debelenirken... Özellikle dövizdeki yükseliş yeni zamları tetikleyecek. adece 3 yılda 5 Merkez Bankası eçim öncesinde döviz geçerli olacak şekilde başkanı, 4 ekonomi bakanı, kuru ve ürün fiyatlarında fiyatlar benzinde 2 lira 70 S2 Varlık Fonu genel müdürü, Sbaskılanan zamlar, seçim kuruş, motorinde 1 lira 37 3 Borsa İstanbul genel müdürü, 4 sonrası yağmur gibi yağmaya kuruş arttı. Otogazda ise Merkez Bankası başkan yardımcısı, 3 TÜİK başkanı değiştirdik. Sonuç: TL başladı. Dolardaki sert artış 67 kuruşluk bir zam var. RIFAT eridi, dolar 23 lirayı aştı. Ekonomik KIRCI akaryakıt LPG fiyatlarına Böylece İstanbul’da motorin batak artık kritik eşiği de aştı... bugünden itibaren yansırken litresi 20.75 liraya benzinin Yılgın muhalifler kervanındayım seçimde baskılanan çaydan, ekmeğe, litresi 21.24 liraya kadar yükseldi. ve bir süre daha böyle olacağım. elektronik ürünlerden otomobile İthal edilen elektronik ürünlerde Ah vah edebiyatı yapmayı ise son birçok üründe de fiyatlar artışa geçti. de kur nedeniyle zamlar başladı. derece anlamsız buluyorum. Gözümü Özellikle telefon ve bilgisayar gibi dışarıya çevirdim. Bakalım dünyada ‘Ekmek 10 lira olmalı’ neler oluyor? Ülkeler kendi ekonomik ürünlerde fiyatlar dudak uçuklatıyor. yükseldi. Dolar artınca benzin, yükselişi sonrası özellikle güçlerini artırmak için neler yapıyor? En sık tüketilen içeceklerden çaya ABD’li elektronik markası Apple ardından taşıma ücreti ve yakıt taşımacılık ve elektronik ticaret Biliyorsunuz yapay zekâ, çipler ve yüzde 43 zam geldi. Seçimlerden bir ayda üçüncü zammı yaptı. masrafı artıyor. Fırından çıkan sektöründe tüketici şikâyetlerinin yarı iletkenler artık ekonomilerin itici önce zam yapılacağına ilişkin Alım fiyatlarının yeni açıklandığı ekmeğin bakkala dağıtımı var. arttığını belirtti. Aydın Ağaoğlu gücü... Özellikle cep telefonundan iddiaları yalanlayan Çaykur, dün buğdayda da zam hazırlıkları Şu anda bir aracın fırından çıkıp şunları anlattı: otomotive bilgisayardan akıllı tekstile kuru çay fiyatlarına yönelik zammı başladı. İstanbul’da fırıncılar ekmeğe ekmeği dağıtmasının maliyeti “Kur dalgalanmasını bahane hemen hemen her sektör ve her açıklarken sektör paydaşları yüzde 33-40 aralığında bir zam şoförüyle birlikte aylık 50 bin lira. eden seyahat firmaları, bilet alanda çiplerin olması bu konuda önümüzdeki aylarda yüzde küresel bir soğuk savaş bile yaratmış gelmesi için çalışmalara başladı. Bir ekmek 250 grama sabitlenmeli almış vatandaşların biletlerini durumda. “Çip dörtlüsü” olarak 10-15 oranında bir zam daha Ekmek Üreticileri Sendikası Başkanı ve 10 lira olmalı.” iptal ederek tekrar bilet satmaya bilinen çip üreticisi ülkeler Tayvan, yapılabileceğini belirtiyor. Cihan Kolivar, zammın zorunlu hale yöneliyorlar. Bunun yanı sıra Güney Kore, Çin ve ABD. Hem ‘Siparişlerde iptal var’ Dövizdeki artışın yansıdığı en geldiğini belirterek şunları söyledi: doların artmasıyla birlikte internet pandemi döneminde tedarik sorunları önemli ürün ise motorin, benzin Tüketici Konfederasyonu Başkanı “Undan, kiraya, dağıtıma, üzerinden verilen siparişlerde yaşanması hem de Çin’in bu alandaki ve LPG oldu. Bugünden itibaren Aydın Ağaoğlu ise döviz kurunun işçiliğe, yakıta her şeyde fiyatlar yoğun iptal şikayetleri başladı.” hâkimiyetinin artması üzerine ABD harekete geçmişti. Biden yönetimi, bir yandan ezeli rakibi Çin’in gelişmiş yarı iletkenleri inşa etmek Dolarda ‘arka kapı’ya devam için ihtiyaç duyduğu Batılı araçlara Mayısta en çok ve vasıflı işçilere erişimini keserek MALI piyasalardaki hareketlilik bütün sürecine giren Türkiye’nin 5 yıllık kredi teknoloji konusundaki ticaret savaşını hızıyla sürüyor. Dolar/TL yine yükseliş risk primi (CDS), dün tekrar yükseldi altın kazandırdı da tırmandırmıştı bir yandan da yönünde hareket etti ve zaman zaman ve 510-520 puan bandına yerleşti. Bu geçen ağustos ayında Çip ve Bilim TÜIK’in dün açıkladığı “Finansal 23.50 seviyesine dayandı. Günü ise durum kamunun “arka kapı”dan dolar Yasası’nı yürürlüğe sokmuştu. Amaç Yatırım Araçlarının Reel Getiri 23.40’ta tamamladı. Borsa İstanbul’da satmasına da bağlandı. ABD’de yerli yarı iletken üretimini Oranları, Mayıs 2023” raporuna ise kâr satışları yaşandı ve gün yüzde Piyasalardaki hareketliliğin etkilerine artırmak. Bunun için, şirketlerin göre geçen ay, aylık en yüksek reel 0.13 düşüşle kapandı. Ayrıca seçimler yönelik analiz yayımlayan Reuters’a göre yatırım yapmaları için büyük teşvikler göre Merkez’in net uluslararası getiri yurtiçi üretici fiyat endeksi sonrası son birkaç günde düşüş Merkez Bankası’nın politika faiziyle ilgili veriliyor. Ve çip teknolojisi konusunda rezervleri, 2 Haziran haftası itibarıyla (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde yüzde dünya lideri olan Tayvan’ı yanına kararları önemli belirleyicilerden biri. Bu 1.3 milyar dolar daha azalışla -5.7 milyar 3.91, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) çekmeye çalışıyor. Şimdiden Tayvanlı faizinde büyük bir artırım tüketicilerin ‘IMF ihtimali’ dolara indi. Toplam rezervler ise altı ile indirgendiğinde ise yüzde TSMC Arizona’da 40 milyar dolarlık harcamalarını azaltacağı gibi şirketlerin haftalık düşüş sonrası 2 milyar dolar 4.55 oranlarıyla külçe altında ikinci bir fabrika inşasına başladı. borçlanma maliyetlerini yükselterek yükselişle 100.5 milyar dolar oldu. gerçekleşti. ABD merkezli düşünce Samsung, Teksas yakınlarında 17 ekonominin hızla yavaşlamasına yol Rezervleri değerlendiren Uğur Gürses Yine TÜFE ile indirgendiğinde kuruluşu Dış Ilişkiler Konseyi’nin milyar dolarlık fabrika kuracağını açabilir. Ancak TL’deki değer kaybı ise şuna dikkat çekti: “2 Haziran haftası devlet iç borçlanma senedi ekonomisti Brad Setser Merkez’in açıkladı. Intel, Ohio eyaletinde 20 fiyat avantajı sağlayarak ihracatçı ve büyük döviz yükümlülüğü Merkez Bankası’na 3 milyar dolar (DİBS) yüzde 3.23, dolar yüzde milyar dolar tutarında iki yeni tesisin turizmcilerin gelirlerini artıracak. Bunun bulunduğunu belirterek depo yapan (mevduat yatıran) hangi 2.19, mevduat faizi (brüt) yüzde yapımına başladı... yanında TL’deki erime enflasyonda finansmandaki sorunlara bağlı olarak ülke olmuş? 7 Haziran günü de bunun 1.58, Avro yüzde 1.3 reel getiri Bu fabrikaları çalıştırmak ve yeni artış görüleceği kaygısını bunun ödemeler dengesi krizine yol 2.5 milyar doları dövize müdahalede sağlarken BİST 100 endeksi yüzde yapacakları çipleri tasarlamak için açabileceğini belirtti. Setser’a göre kuvvetlendirecek. gereken kalifiye işgücünü bulmak kullanılmış... Hâlâ arka kapı devam.” 7.73 oranında kaybettirdi. IMF ihtimali de ufukta görüldü. Öte yandan dün açıklanan verilere için de harekete geçildi. Bu alanda l Ekonomi Servisi 50 bin yeni mühendis ihtiyacı ortaya çıkacağı öngörülüyor. İŞKUR, ilk dört ayda işsizlik ödeneği almak için başvuranları açıkladı ABD 1990’larda dünya yonga üretiminde yüzde 37 ile pazar lideri iken bugün ancak yüzde 12’sini üretiyor. Uzmanlar, bu on yıllar boyunca yarı iletken ve donanım 575 bin emekçi atıldı eğitiminin durduğunu söylüyor. Ancak CHIPS Yasası’nın başarılı olması için her fabrikanın, iki yıllık önlisans şsizlik, uzun zamandır ekonomik yılın ilk dört ayına kıyasla ödenek derecelerinden doktora derecelerine İhracatta iklim İkrizde savrulan Türkiye’nin alabilenlerin oranı yüzde 48.4’ten Asgari ücret TL kadar değişen eğitimlerle her türden en önemli toplumsal ve kronik yüzde 42.4’e geriledi. Öte yandan yüzlerce yetenekli mühendise ve yeniden bozuldu sorunu olmayı sürdürüyor. ödenek için başvuranların 93 bin bazlı belirlenmeli teknisyene ihtiyacı olacak. Açıklanan her yeni veri bunu bir 797’si ise depremden etkilenen 11 ISTANBUL Sanayi Odası (İSO) Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ISTANBUL Ticaret kez daha teyit ediyor. ildeki emekçilerden oluştu. tarafından açıklanan Türkiye mühendislik okulları şimdi Odası (İTO) Türkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) Yine İŞKUR’un bültenine göre İhracat İklimi Endeksi mayısta bu yeteneği üretmek için Başkanı Şekib 52.3 seviyesine geriledi. Nisanda dün yayımladığı Mayıs 2022 ile Mayıs 2023 sonu itibarıyla kayıtlı yarışıyor. Üniversiteler ve kolejler, yarı Avdagiç, Türkiye’de iletkenle ilgili müfredatlarını yeniliyor. 53.1 olan endeksin eşik değer ilgili “Aylık İstatistik Bülteni”ne işsiz sayısı geçen yılın aynı asgari ücretin, Küresel rekabetin öte tarafındaki olan 50’nin üzerinde kalması göre bu kuruma işsizlik ödeneği dönemine kıyasla yüzde 25.9 Türk Lirası (TL) Çin de boş durmuyor tabii. Yerli iklimdeki iyileşmenin sürdüğüne Şekib Avdagiç almak için başvuran emekçi azalışla 2 milyon 620 bin kişi oldu. bazlı belirlenmesi alternatifler geliştirmek üzere devlet işaret ederken talep koşullarındaki gerektiğini sayısı ilk dört ayda 574 bin 940 Bu kişilerin 1 milyon 307 bini finansmanı akıyor. Düzinelerce iyileşmeye katkı sağlayan ana belirterek “İş dünyamız, Türkiye’de kişi oldu. Sadece nisan ayında kadın, 1 milyon 313 bini erkek. Çinli çip şirketi, bu yıl halka arz pazarlardan biri ABD oldu. Ancak geçerli olacak bir ücreti, başvuran işçi sayısı ise 112 bin Ayrıca mayıs ayında geçen yılın yoluyla para toplama planlarını birçok ülkede büyüme ivme yabancı para birimi üzerinden 554. Bu kapsamda ödenek almayla aynı ayına kıyasla yüzde 10.2 tamamlıyor. Bunlar arasında Çin’in en kaybetti. S&P Global Market belirlemeyi uygun görmemektedir. ilgili ağır koşulları karşılayarak artarak 253 bin 140 adet, “işe büyük ikinci çip üreticisi Hua Hong Intelligence Ekonomi Direktörü Beklentimiz, asgari ücretin ilk “işsizlik ödeneği hak eden” emekçi yerleştirme” sayısı ise yüzde 7.5 Semiconductor ve Huawei tarafından Andrew Harker, “Mevcut 6 ayın TÜFE’si dikkate alınarak desteklenen bir çip aracı üreticisi sayısı ise ilk dört ayda 243 bin düşüşle 113 bin 122 kişi oldu. Bu iyileşmenin sürdürülebilmesi için belirlenmesi ve vergi düzenlemesi yer alıyor. Ülkenin güneyindeki ihracatçıların önümüzdeki aylarda 607, nisanda 44 bin 681 kişide kişilerin de 40 bin 914’ü kadın, 72 yapılmasıdır” dedi. Guangzhou şehri, yarı iletken ve diğer daha dengeli dağılan bir büyüme kaldı. Ayrıca buna göre geçen bin 208’i erkek. l Ekonomi Servisi teknoloji projeleri için bu yıl 21 milyar görünümüne ihtiyacı olacak” dedi. dolardan fazla tahsis etti. Konu önemli. Sadece ABD ve Çin KISA... KISA... KISA... değil bütün ülkeler artık çip üretimi Hepsiburada Adana’da Depremzede gibi stratejik ürünlerde kendi yerli l TEPAV Perakende Güven güçlerini artırmanın peşinde. Endeksi, Mayıs 2023’te 2022’nin e-ticaret merkezi açıyor kadına destek Türkiye seçimlerden 1 ay önce aynı ayına kıyasla 6.1 puanlık artış, büyük bir müjde ile ilk çip üretim MIGROS ve Türkiye Kadın Nisan 2023’e kıyasla 7.5 puanlık E-TICARET platformu Hepsiburada tesisi için imzaların atıldığını ve 12 Nilhan Gökçetekin Girişimciler Derneği (KAGİDER) azalışla -9.2 puan değerini aldı. Üst Yöneticisi Nilhan Onal Gökçetekin, ay içinde ilk defa 65 nanometre deprem bölgesinde tarım ve l DEVLET Hava Meydanları çeyreğinde 176 milyon TL olarak deprem bölgesinde çalışmalarının çiplerin üretileceğini açıklamıştı. hayvancılıkla uğraşan kadınların İşletmesi’nin verilerine göre yılın gerçekleşti” dedi ve şu bilgileri verdi: devam ettiğini belirterek “Adana’da Tıpkı yerli ve milli Turkovac aşısı gibi ihtiyaç ve beklentilerini anlamak ilk beş ayında hava yolunu tercih l Ticareti dijitalleştirerek esnaf ve E-ticaret İhtisas Merkezi açıyoruz. bu da havada... Artık çip teknolojisi üzere çalıştay gerçekleştirdi. eden yolcuların sayısı yüzde 28.6 KOBİ’lerin e-ticaretle büyümesini Bölgede 10 bin esnaf, 5 bin kadın 8 nanometreye kadar çıkmışken Araştırma şirketi IPSOS’un çalıştayın artışla 73 milyon 466 bin 360 kişi sağlıyoruz. Bugüne kadar 400 bin girişimci ve 10 milyar TL satış hacmi bu üretip eğer gerçekleşiyor olsa ardından hazırladığı raporda yeni oldu. işletmeyi e-ticaret ile tanıştırdık. hedefliyoruz” dedi. bile işe yaramayacak. Zamanında neslin çiftçiliğe kazandırılması l TARIM ve Kırsal Kalkınmayı l Hepsiburada’nın yılın ilk Dünya teknoloji borsası Nasdaq’da (Erbakan döneminde) TESTAŞ adıyla gerekliliği ve markalaşmanın önemi Destekleme Kurumu, geçen yıl çeyreğindeki müşteri sayısı 11.9 milyon işlem gören Hepsiburada’nın ilk çeyrek bir çip fabrikası kurulmuştu. Eğer üzerinde duruldu. Migros Ticaret AŞ faaliyete geçen kanatlı hayvan oldu. finansal ve operasyonel verilerini engellenmeyip devam ettirilebilseydi İcra Kurulu üyesi Ekmel Nuri Baydur, yetiştiriciliği projeleri için 36 l Deprem bölgesinde 670 milyon paylaşmak için bir toplantı düzenleyen Güney Koreli Samsung veya Tayvanlı “Bölgeden alım seferberliğini ilk milyon lira hibe ödemesi yaptığını TL’lik işlem hacmi yarattık. Deprem Gökçetekin, platform üzerinden UMC veya TSMC gibi dünyanın dev başlatan şirket olduk” derken duyurdu. bölgesinde aktif 9 bin 243 satıcımız var. verilen toplam sipariş adedinin yüzde firmalarından biri olabilirdi. Türkiye’de KAGİDER Başkanı Emine Erdem l TÜRSAB Başkanı Firuz l Bir kadın tarafından kurulmuş, neden güzel hamleler hep yarıda 61 artarak 24.1 milyona yükseldiğini ise “Şimdi el birliğiyle tarımı ve Bağlıkaya, “Kurban Bayramı tatili bir kadın CEO tarafından yönetilen kalıyor, devasa bir bataklığın içinde açıkladı. bu sektörde bölgedeki kadın için daha çok 4-5 gecelik paketler bir şirketiz. Çalışanlarımızın yarısı debeleniyor ve iyiyi de aşağıya Çeyrek sonuçlarına göre satış girişimcileri destekleme zamanı” ilgi görüyor. Yurtiçinde yüzde 30’a kadınlardan oluşuyor. Programımızla çekiyoruz. Bir sonraki yazıda TARLA hacminin yüzde 78 artarak 14.8 milyar dedi. l Ekonomi Servisi örneği ile... yakın artıştan söz edebiliriz” dedi. 43 binin üzerinde kadını e-ticaret TL olduğunu da kaydeden Gökçetekin, ekosistemine kattık. l Ekonomi Servisi “Vergi öncesi kârımız 2023’ün ilk