Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 7 HAZİRAN 2023 ÇARŞAMBA 2 olaylar ve görüşler CHP ve seçim Sosyal/kültürel sonrası peyzaj değişim üzerine takdire şayandır. Ancak değişmesi seçmende “güven seçim öncesinde ve sırasında, algısını” olumsuz etkiledi. Prof. Dr. Sabri ÇaKIr değişmeleri kapsar. Buna karşın Millet İttifakı cephesinde Altılı masanın “demokrasi” “kültürel değişme” kültürün din, giderilmeyen eksiklikleri temelinde oluşturduğu So Syolog ahlak, adet, gelenek, dil ve ona bağlı belirtmeden geçemeyiz. birliktelik yaklaşan yerel sanatlar gibi maddi ve tinsel alanında oplumbilimin temel Neydi bu eksiklikler? Ocak seçimler ve de sonraki süreçte meydana gelen değişmeleri içerir. sorunlarından ve en önemli ayına kadar Millet İttifakı’nın devam etmelidir. Bu süreçte, Kültürel yapıda meydana gelen Tkavramlarından biri “değişme/ adayının bilinmemesi, Meral masanın her bir bileşeni de değişmeler, çoğu kez sosyal yapıyı da değişim” kavramıdır. 14 Mayıs’ta Akşener’in masadan kalkması demokratik yönetim, özeleştiri, etkiler. Bu nedenle sosyal değişme, birincisi, 28 Mayıs’ta ikincisi yapılmış ve kalkarken masaya kumar Prof. Dr. ÖZKaN YILDIZ sorumluluk alma ve hesap kültür değişmesi süreci içinde ele olan cumhurbaşkanı ve milletvekilliği masası demesi, ittifak içinde verme ilkelerini hayata SOSYOLOG – SESADER BAŞKANI alınabilir. seçimleriyle ilgili olarak “Millet yer alan dört sağ partinin kendi geçirmelidir. Günümüzde tek Bir toplumun yaşam koşullarına İttifakı” denilen siyasal örgütlenmenin logolarıyla seçime girmemesi, iyasal tarihimizde ilk defa iki adam otoriterizmine, radikal etki eden herhangi bir neden, söz kullandığı “Değişim/değişmeden bu partilerin İç Anadolu Sturlu bir seçim yaşandı. Bu piyasaca küreselleşmenin konusu toplumun yapısında kültürel yana mısınız” sorusu ile gündemde ve Karadeniz bölgesinde seçim, Türkiye’nin, dünyadaki açmazlarına, verilecek değişmeyi gerektirir. Bunlar, yerini almış ama “değişimden” ne varlık gösterememesi, yedi konumunu ve Cumhuriyetin yanıt, modern Türkiye’nin toplumun nüfusunda meydana amaçlandığı, neyin/nelerin değişeceği cumhurbaşkanı yardımcısının yönünü tayin edeceği için ikonu Atatürk’ün ilkeleri gelen azalma ya da çoğalma, coğrafi net olarak ortaya konulamamıştır! sağ seçmende yarattığı çok kritik anlama sahipti. ve Cumhuriyet değerleriyle çevredeki değişiklikler, yeni bir Genel anlamda zorunlu bir ‘”dağınıklık” algısı, önseçimle Giderek derinleşen ekonomik, bezenmiş evrensel sosyal çevreye göç, başka bir toplumla ilişki değişmeden, defalarca söz edilmiş gelemeyen milletvekili toplumsal ve siyasal sorunlar demokrat politikadır. kurmak; sel, deprem, ürün kıtlığı, ama halkın anlaması, inanması listelerine duyulan tepki, PKK acil çözüm bekliyorken kazanan Kuruluşun ve kurtuluşun salgın hastalık, savaş; ekonomik sağlanamamıştır! ve HDP’nin bazı aktörlerinin yine iktidar oldu. Seçim, adil partisi CHP bu yörüngede, depresyonlar, tesadüfi buluşlar yaptığı açıklamalar, sivil ve eşit koşullarda yapılmadı. Dinamik güç ertelenmiş kongrelerini ve olabilir. toplumun seferber edilememesi, Popülist dil ve hınçla eşi benzeri kurultayını yapmak suretiyle Değişmenin olmadığı bir insan sosyal yardım alan yoksul, görülmemiş iftira ve kara Alınan tavır topluluğu, aile, birey ve grup toplumsal tabanının ve muhafazakâr ev kadınının propaganda yoluyla Kılıçdaroğlu Değişmede, bu nedenlerin yalnızca düşünülemez. Öyle ise neler değişiyor? geniş toplumsal kesimlerin “inancımla uğraşırlar/sosyal ve ittifak bileşenleri terörize ve Bu soruya karşılık olarak, tarihçiler biri etkin olacağı gibi birkaçı da beklentilerini karşılayacak, yardımımı keserler” korkusunun kriminalize edildi. Kamuoyunun “uygarlığın”, sosyologlar “toplumların, rol oynayabilir. Böylece meydana hoşnutsuzluğunu giderecek giderilememesi, depremin çok büyük kısmında sandık ve gelecek bir değişiklik toplumun kurumların, yapı ve işlevlerin”, kısaca yönetsel ve zihinsen değişimi yaşadığı illerde seçimin seçim güvenliğine dair kuşkular bütün sistemlerini etkiler. Var “toplumsal sistemlerin”, biyologlar gerçekleştirmesi kaçınılmazdır. yerini korudu. Bu olağanüstü sağlıklı ortamda yapılmaması; olan değerlerle çatışır ya da uyum “insanın”, antropologlar ise yukarıdaki CHP’nin, özkaynaklarıyla, ortamda seçim yapılması başlı deprem illerinde tarikat, olgu ve kavramların tümünü içine gösterir ve giderek toplumla yeni politik ve teknokrat başına sorunsaldı. İslami dernekler eliyle “yas alan “kültürün” değiştiği yanıtını bütünleşir. O halde, toplumun bir vizyonla temsil edilmesi ve kapama sürecinin” kaderci “Demokrasi ve toplumsal vermişler fakat değişen bu şeylerin, yapısında meydana gelen kültür Cumhuriyet kültürünü yeniden anlayışla meşrulaştırılması ve vicdan” ortak paydasında “ne”liğini tanımlamakta yeterince değişmesi, onun siyasi örgütünde, iktidar lehine çalışması, iki üretecek potansiyele sahip birbirine benzemez farklı idari kurumlarında, toprak-mülkiyet başarılı olamamışlardır. O zaman, olduğunu topluma kanıtlaması partilerin inşa ettiği “mutabakat” seçim dönemi arasında politik ilişkilerinde, yerleşme tarzında, inanç çok kısa olarak ve şimdilik değişme politik sinerji ve başarı elbette söylemin keskin biçimde gerekmektedir. dediğimizde kişinin, topluluğun, ve düşüncelerinde, bilgi sisteminde, toplumun maddi ve manevi (sosyal) etiksel davranışında, yasalarında, yaşayışında; doğal ve sosyal maddi alet ve teknolojisinde, düzeninde oluşan bir süreç anlaşılır. ekonomisinde vb. kurum ve değerlerinde çeşitli sosyo-kültürel Halka yutturulan çelişkiler Değişme, çevreye ve ortama uyma ya da çevre ile çatışma halinde bulunan değişmelere neden olur. dönülmesini dayatan, ve sol oyları da azalttı. HürriYet Yaşar dinamik bir güçtür. “Millet İttifakı”nın vaatleri, söz muhalefeti bu yönde çalıştıran Tarihi yakın olan kurultayı Sosyal/toplumsal değişme ise var vermeleri, maddi manevi değer ÖYKücü-DENEmEci hiçbir çalışması olmadı. erteledi; “Bana güveniyor olan yapıdaki statülerin, rollerin, yargıları halk katmanlarınca ya Tersine, bir önceki seçimde musunuz” sorusunu yasal bir na muhalefet adayının davranış kalıplarının, normların iyiden iyiye anlaşılamadı ya güven “Sistem çöktü” diyen oy Ahep süregelen çelişkileri, sonuç doğurmayacak grup yapısı ve doğasındaki değişmeleri duyulmadı ya da değişimden sayım denetleyicisini yine seçimin sonuçlarını toplantısında sormakla ciddi içerir. Kısaca sosyal yapıda, sosyal korkularak otoriter yönetimden yana görevlendirdi. Yurt çapındaki sezdirebilecek güçteydi. bir usülsüzlük yaptı. Seçim kuramlarda ve bu kuramlar arasındaki tavır alındı! sonuç birleştirmelerinin kapalı Yalnızca 2023 seçim sürecinde iyice yaklaşınca da Sünni yazılımda değil, açık sayımla bile, sonuçları öngörmeye tapınağı olan camilerde dinsel yapılmasını da konu etmedi. yeterli veri var. İlk işletilen kimlikli siyasal söylevler Yurtdışı oyların güvenliği ve çelişki, karşıtının üçüncü kez verildiği bilinirken zaten bilinen oy kullananların oy hakkı aday olamayacağı konuşulurken Aleviliğini bir kez de kendisi konularında ayyuka çıkmış bunun önemsizliğini ve özel seslenişle vurguladı. haksızlıklar varken bunları önlenemezliğini muhalefete FETÖ’nün gazetesi olduğu hiç sorun ettirmedi. Sığınmacı benimseterek karşıtının anlaşılan Taraf’ın yönetmeni oylarının yarattığı tehlikeye anayasal engelini muhalefete Ahmet Altan’la kardeşi Mehmet kulak tıkadı. kaldırtmak oldu. Altan cezaevindeyken adlarını Bunlar, kazanmayı gerçekten Ülkenin geleceğine ilişkin miting alanında okuyarak isteyen ve bunun kendisiyle “bu seçim yitirilirse” kaygısı partililerine “burda” dedirtmişti. ilgili olmaktan çok ülkenin doğruydu. Demek anayasanın BaBala TV yayınında da geleceğiyle ilgili olduğunu buyruğunu uygulatma gücünü Ekmelettin İhsanoğlu’nun, düşünen bir adayın sorun deneyerek karşıdevrimci Taraf gazetesi yazarı Yüksel etmesi gereken, etmediğinde ise rakibini yarıştan dışlama Taşkın’ın, Ergenekon kumpası onun gerçekte neyi istediğinin olanağı, vazgeçilemez bir savcısı Sadullah Ergin’in üstünlüktü. Karşıdevrimin, sorgulanmasını gerektiren ciddi CHP’den adaylıklarını savundu. başka bir adayla seçimi çelişkilerdi. Şimdi de CHP seçmeninin kazanamayacağı açıktı. Hiç Ana muhalefet adayının, oylarıyla çoğu Atatürk ve laiklik direnmeden “O yine seçime bilimsel nesnel tanımı yapılması düşmanı partilere 40’a yakın girerdi” demek, gücü olanın olanaksız “helalleşme” gibi milletvekilliği dağıtarak laik- bundan sonra istediğini çelişkileri de vardı. Enflasyon ulusal devleti tehlikeye soktu. deneyebileceği bir yenilmişliğe ve devalüasyonun birdenbire Bu çelişkilerin halka baştan sürüklenmekti. fırlayışıyla gözler siyasal yutturulamaması, partilileşmiş Ana muhalefet adayı, üçüncü iktidara öfke ve kaygıyla “muhalif” basın yerine, kez adaylıkta bu yenilmişliğe çevrilmişken yaptığı “kamusal özeleştirinin onarıcılığını bilen tüm ülkeyi sürükledi. alanda dinsel giyim özgürlüğü” Kendisinin, hileye karşı çıkışı, gündemi değiştirerek gerçek bağımsız basına yeniden parmak boyası önlemine iktidarı rahatlattığı gibi, CHP’li kavuşmaya bağlı. 2023 seçimlerinin ardından CB seçimlerinde genişleyemeyip remZi KoÇÖZ Seçim sonuçlarına göre (ATA İttifakı ve Memleket Partisi Millet İttifakı’nın en büyük EmEKLi EmNiYEt müDüRü ölçeğinde) ilk haliyle kısır kaldı. bileşeni başta CHP olmak üzere “Ata, Emek-Özgürlük, Sosyalist parti yönetimi/kurmaylar/ umhuriyetin 100. yılında, Güç Birliği” ittifaklarının danışmanlar öngörü ve örgüt CAtatürk ve Cumhuriyet eklenmesiyle 5 ayrı ittifakla olarak sınıfta kaldılar. devrimleri/değerleri seçime girilirken DP-SP neyse Gelinen noktada, kısır çerçevesinde; toplumsal -AKP ile 15 yıl birlikte yol çekişmelerden sıyrınılıp umudu sorumluluk ve yurtseverlik yürüyen ve onun içinden canlı tutmak gerek. Çünkü gereği; birlik/beraberlik yerine çıkan- Deva-Gelecek partileri umut mücadelenin ivmesidir. ötekileştirici/kutuplaştırıcı, bir parlamento seçimlerinde -hem Değişim tabii ki kolay değil, siyaset ile toplumu ayrıştıran güçlerini görmeleri açısından- uzun soluklu örgütlü/kapsamlı/ zihniyet yerine, Türkiye’nin ayrı bir ittifak olarak girip, güçlü bir toplumsal mücadele geleceği, hak/hukuk/adalet, CB seçimlerinde Millet İttifakı gerektirir. Demokrasi mücadelesi değişim için katkı sağlayan, mücadele veren milyonlarca adayını destekleyebilirlerdi. ise bir seçimle bitecek yarış hiç demokrasi gönüllüsünden biri İttifak, demokrasi cephesi değildir. olarak kendi cephemize ilişkin olarak baştan genişletilebilirdi. Sonuçta, Türkiye’nin çağdaşlık eleştiri olmazsa olmazımız Zafer Partisi ile 3 gün kala değil hedefiyle karanlığı aydınlığa olacaktır. de baştan görüşülebilirdi. HDP/ dönüştürerek karşıdevrimi Demokrasi cephesi açısından YSP ile yapılan görüşmelerde durdurması; güçlü örgütlülük -Cumhur İttifakı’nın olarak parti öncülüğünde, 6’lı masa başlangıç olarak iyiydi. Doğal olarak ittifaklar oluşacaktı propagandası öngörülüp devrimci/ilkeli/kararlı/inançlı ancak Cumhur karşısında Millet toplumun kaygısının giderilmesi bir liderlik ve demokratik İttifakı diğer muhalif kesimleri açısından- ZP benzeri açıklık bir yönetim kadrosu ile içine alacak şekilde en azından oluşturulabilirdi. gerçekleştirilebilir.