Katalog

23 HAZİRAN 2023 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 24.3440 26.8020 30.9350 15.44 5.428 10089.79 1505.97 78.9 kuruş 107 kuruş 132 kuruş 0.76 puan 241.43 puan 408.62 lira 47.66 lira Demokratik kapitalizm krizde... Başka yol peki? aman zaman kabuğumuzdan kafamızı dışarı çıkarıp dünyada Zdeğişen dinamikleri izlemek, nedenlerini anlamaya çalışmak önemli. Bir seçimi kaybettik. Önemli bir yenilgi aldık. Evet “değişim” deniyor, siyasi partiler kurultaylar düzenleyeceklerini açıklıyorlar. Evet, lider de siyasete yeni yüzlerin girmesi de önemli. Ama asla ve asla yeterli değil. Önce anlamak ve Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizini 6.5 puan artırdı: Yüzde 15 politikaları o doğrultuda oluşturmak şart. Düşünce kuruluşu Freedom House’a göre birçok ülke yıllar içinde kazandıkları özgürlükleri son 17 yılda kaybetti. Otoriterlik tüm Faizde Erdoğan gölgesi dünyada yükselişte. 21. yüzyıla baskı, çalkantılar, demokratik kurumların erozyonu damgasını vuruyor. Yani Yeni faiz artışları konusunda gerektiği “zaman” ve “ölçü”de Türkiye yalnız değil bu konularda. vurgusu yapan Merkez Bankası, Şahap Kavcıoğlu döneminin BIRÇOK BAŞKA Peki neden böyle olduk? Alman “liralaşma stratejisi”ni ise gündeminden çıkardı. yazar Thomas Mann ta 1938’de “Demokrasilerde insanların yaptıkları ADIM ATILMALI eni Merkez Bankası Başkanı ve gerektiği ölçüde kademeli en büyük hatayı ‘unutmak’ olarak” l Hazine ve Maliye Bakanı Gaye Erkan başkanlığında, olarak güçlendirilecektir.” Önceki tanımlamıştı. Mann, demokrasinin Mehmet Şimşek: Ekonomi Yüyeler Taha Çakmak, değerlendirme notlarında sıkça temelini oluşturan kurumları felsefemizin temeli teşebbüs Mustafa Duman, Elif Haykır vurgulanan “liralaşma stratejisi”ne yaratmanın zorlu sürecini unutmanın, hürriyeti, piyasa ekonomisi, dışa unutmanın da ötesinde kolektif Hobikoğlu ve Emrah Şener’le ise bu kez atıf yapılmadı. Ayrıca açık serbest kambiyo rejimi, hafızadan silmenin, bu kurumların toplanan Para Politikası Kurulu fiyat istikrarı için cari dengeyi Gaye Erkan başkanlığındaki PPK, fiyatlama dalgalı kur sistemi ve enflasyon ebedi olarak dokunulmaz kalacaklarını (PPK), faizle ilgili kararını dün iyileştirecek stratejik yatırımların davranışlarındaki bozulmaya dikkat çekti. hedeflemesi modeli ilkeleri varsaymanın, kısaca demokrasiyi açıkladı ve politika faizini yüzde destekleneceği belirtildi. tarafından belirlenen çerçeveye sorgulamadan kabul etmenin toplumlar seçim sonrası ortaya çıkan politika 8.5’ten yüzde 15’e yükseltti. dayanmaktadır. açısından tehlikeli biçimde kolay Rezervleri eritti değişikliği sinyalleriyle yeniden Böylece artışla ilgili yüzde 12.5- l Mahfi Eğilmez: Faizi yanlış olduğundan korkuyordu. Haklı da çıktı. Merkez Bankası’nın temel güçlenmeye başladı ve 16 Haziran 40 olan tahminler, düşük seviye belirlerseniz her şeyi bozabilirsiniz Birçok ülkede insanlar demokrasiye politikaları yeni başkan Erkan’la haftasıyla 473 milyon dolar artıya ama bozduklarınızı düzeltmek tarafında gerçekleşti. sahip çıkmayı, ortak refah temelinde değişirken önceki dönemin en geçti. Bu rezerv 2022 sonunda için faizi artırmanın yanında vatandaşlık görevlerini yerine getirmeyi PPK’nin yayımladığı birçok başka adım atmanız lazım. önemli etkisi dolar kurunu sabit 27.5 milyar dolardı. Yine önceki aksattılar mı peki? Ya da ne oldu? değerlendirme notunda ise hem l ISO Başkanı Erdal Bahçıvan: Otoriterliğin cazibesine de yenik tutmak için kullanılan rezervlerdeki dönemde temel hedefi fiyat istikrarı önceki başkan Şahap Kavcıoğlu Finansal istikrar için atılmış düşüldü? Yoksa yaygın bir görüş olan erimeyle ortaya çıkmıştı. Hatta olan Merkez Bankası’nın şaşırtan dönemindeki politikaların terk önemli bir adım. “Her ulus hak ettiği şekilde yönetilir” 2 Haziran haftasında bankanın uygulamalarıyla resmi tüketici edildiği hem de Cumhurbaşkanı l Uğur Gürses: Siyasi direktifle savı mı geçerli? net uluslararası rezervleri -5.7 enflasyonu bile yüzde 85.5’e kadar Tayyip Erdoğan’ın gölgesinin iş yapanlar, ‘gerektiği zaman’ı Prof. Dr. Daron Acemoğlu Foreign milyar dolar olmuştu. Bu rezerv, yükseldi. l Ekonomi Servisi devam ettiği görüldü. Enflasyonla Affairs’te yayımlanan makalesinde bu muğlak bırakır, ‘gerekli ölçüyü’ de ilgili “Ülkemizde, yakın döneme konuyu ele alıyor. Son derece önemli. açık bırakır, gelecek toplantılara ilişkin göstergeler enflasyonun Acemoğlu iki önemli ekonomistin da işaret veremez.. kitaplarından yola çıkarak irdeliyor Dolarda yeni zirve 24.63 lirada oluştu ana eğiliminde yükselişe işaret l ITO Başkanı Şekib Avdagiç: Şimdi mevcut krizi. Biri Martin Wolf. önemli olan bankaların kredi etmektedir” ve “Fiyatlama Demokratik Kapitalizmin Krizi adlı MALI piyasalar, Merkez beklentilerin altında faiz artırımı süreçlerinin rutinine dönmesi. davranışlarındaki bozulmanın kitabında bu krizin ana nedeni olarak Bankası’nın yeni faiz oranını yeterli nedeniyle önceki günkü kapanış l Daron Acemoğlu: Hayal kırıcı. enflasyon üzerinde ilave olumsuz kapitalizm ile liberal demokrasi bulmadı. Karar öncesi 23.55 lira seviyesinden 21 baz puan artışla Birçok insanın da şüphe ettiği etki yapacağı öngörülmektedir” arasındaki ilişkinin bozulmasını seviyesinde olan dolar kuru, karar 518 baz puana çıktı. Gram altın gibi rasyonel politikalara dönme denerek yeni dönemde izlenecek gösteriyor. Bir başka ekonomist sonrası hızla yükselerek 24.63 fiyatları da 1500 lirayı aşarken hedefinin pek ciddi olmadığını yol şöyle tarif edildi: “Enflasyon Pranab Bardhan ise Güvensizlik liraya kadar çıktı. Dolar/TL günü Borsa Istanbul 5 bin 153 ile 5 bin görüyoruz. Bu karardan sonra görünümünde belirgin iyileşme İçinde Bir Dünya adlı kitabında dünyası ise 24.40 seviyesinde kapadı. 404 puan arasında hareket ederek yatırımcıların güvenine ne saran bu hastalıkların eşitsizlikler sağlanana kadar parasal Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri de günü yüzde 4.65 artışla kapattı. olacağından emin değilim. bağlamında değil güvensizlik sıkılaştırma gerektiği zamanda bağlamında en iyi anlaşılabileceğini savunuyor. Yani iş kaybı, gelirlerin azalması, yoksulluk ve kültürel Nassın faturası dar gelirliye çıktı değişimlerden kaynaklanan ekonomik ve sosyal kaygılar... CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip n Gelir dağılımı bozuldu, çalışanın hatırlattı. Bunun da market raflarına Bardhan zenginler ile yoksullar Erdoğan’ın dini yaklaşımla “nas” milli gelirden aldığı pay yüzde 35’lerden yansıdığını aktaran Arzova, “Özellikle arasındaki gelir uçurumu olarak açıkladığı “Faiz neden enflasyon yüzde 25’lere düştü. Açlık sınırı 2 bin büyükşehirlerde yaşam genişledikçe ekonomik güvensizliğin sonuç” politikasının faturasını ödeyen 977 TL’den 10 bin 362 TL’ye çıktı. maliyetleri çok yükseldi. arttığını söylerken, Wolf, “birçok demokrasi, hızlı küreselleşmeyi, dar gelirli yurttaş oldu. Düşük faiz n Kıymanın kilosu 48.2 TL’den 400 Kiralar arttı, insanlar kuralsızlaştırmayı ve sermayenin politikasının yarattığı yıkım bazı TL’ye çıktı. Tüp gaz 127 TL’den 365 TL’ye mevcut oturdukları yerin Kirada yüzde 25 çıkarlarını emeğin çıkarlarından üstün göstergelere göre şöyle yansıdı: ulaşırken ortalama kira fiyatları ise dışına çıkmak zorunda tutan diğer düzenlemeleri şevkle n 8.37’den 24 TL’ye çıkan dolar kuru Ağustos 2021’deki 2 bin TL seviyesinden kaldı. Maaş artışları oldu kucakladı. Liderler, bu değişikliklerin sınırı 1 yıl uzadı ve yüzde 85’i görüp bugün yüzde 39.59 bugün 10 bin TL’ye yükseldi. ama artışlar kısa herkesin çıkarına olduğunu iddia ettiler” olan yüksek enflasyonla, iğneden ipliğe Prof. Dr. Burak Arzova, düşük faiz sürede değerini ADALET Bakanı Yılmaz Tunç, dün Burak Arzova diyerek paylaşılan refahın çöküşü ile her şeye zam yapıldı, alım gücü düştü. politikasının enflasyon getirdiğini kaybetti” dedi. 2 Temmuz 2023’ten 2 Temmuz demokrasinin krizi arasındaki yakın 2024 tarihine kadar bir yıl süreyle bağlantıya dikkat çekiyor. konut kiralarında kira artışı oranı Verdikleri örnekler Brezilya, ‘Kripto’da sermaye üst sınırının yüzde 25 olarak Macaristan, Hindistan, Amerika uygulanacağını bildirdi. Bir Birleşik Devletleri ve tabii Türkiye’den... düzeyi belirlenmeli süredir devam eden bu uygulama Hepsinde de yalnızca küçük bir PARIBU Üst Yöneticisi Yasin Oral, gelecek ay sona erecekti. azınlığın ekonomik büyümeden bugün Türkiye’de 50’den fazla Öte yandan BETAM tarafından yararlandığı, geri kalanının ise toz platformla hizmet veren kripto hazırlanan ve dün açıklanan içinde kaldığı bir model lehine ortak para piyasasındaki potansiyel “Sahibindex Kiralık Konut refah terk edildi. İnsanlar demokratik sorunlar için regülasyon Piyasası Görünümü: Haziran vatandaşlar değil tüketici olmaya teşvik adımlarının atılması gerektiğini 2023” raporuna göre Türkiye edildi. Sonuçlar güveni zedeledi. ifade etti ve şunlara dikkat çekti: genelinde ortalama kiralık konut Güvendeki bu düşüşün, “Örneğin pazara giriş çıkış demokrasilerdeki insanların ilan metrekare fiyatındaki yıllık kontrol altına alınmalı. Yeni kurumlarına olan inançlarını artış oranı Mayıs 2023’te yüzde bir ‘ölümlü trafik kazası’ kaybetmelerine yol açtığı açık. Ancak 101 oldu ve fiyat metrekare kira beklenmemeli. Yine, bu hizmeti hayal kırıklığı yaşayanların neden sol 113.2 TL’ye yükseldi. Yıllık kira veren şirketlerde sermaye şartı alternatifler yerine sağcı popülizme artış oranı Istanbul’da yüzde Memur 32 bin TL istiyor ne olmalı? Çünkü bu pazarı ve otoriterliğe yöneldiği sorusunun 109.4, Ankara’da yüzde 192.2, yanıtı tam açık değil. Nedenlerden kullananların varlıklarının Izmir’de ise yüzde 150 olarak BIRLEŞIK Kamu-Iş Konfederasyonu, anımsatarak şunları söyledi: biri olarak yükselen milliyetçilik emanetçisiyiz. Bu sektörle ilgili hesaplandı. l Ekonomi Servisi yakın zamanda belirlenecek memur “Konfederasyonumuz 4 kişilik gösteriliyor. Peki yükselen milliyetçilik teknoloji de tanımlanmalı. zamlarına ilişkin taleplerini açıklamak bir aile için yoksulluk sınırının demokratik erozyonun sonucu mu Sektörün temel muhatabı olan için Ulus Atatürk Anıtı’nın önünde 32 bin liraya dayandığını ortaya yoksa önde gelen kaynağı mı? İşte tam KISA... KISA...KISA... SPK bunu biliyor. Kripto varlıkların ortak basın açıklaması yaptı. koydu. Enflasyon oranı, ülkede da bu noktada Acemoğlu’nun yorumu nasıl saklanacağını da karar l GELIR Idaresi’nin verilerine önemli. Konfederasyon Başkanı Mehmet çalışan nüfusun birçok hayati verilmeli. Çünkü bu hizmeti veren Küreselleşme milliyetçiliğin göre vergi, ceza, prim borçlarıyla Yeşildağ, “En düşük memur maaşı 32 konusunu belirliyor. Bu yüzden şirket az. Teknoloji gerektiriyor. canlanmasında önemli rol oynadı. ilgili son af kapsamında bin lira olarak belirlenmelidir” dedi. enflasyon ölçme işi TÜ IK’in yaptığı Saklama hizmetini servis olarak Şirketlerin vergi kaçırmasına izin bugüne kadar 265.4 milyar Eyleme Büro-Iş Genel Başkanı Alay gibi belirlenemez. Bu işlemler aylık sunmak için çalışıyoruz.” Kripto vererek, ülke içinde istihdam liralık alacağın yapılandırması Hamzaçebi ve Eğitim-Iş Genel Başkanı olarak, bilimsel yöntemlerle ve para yatırımcılarına da yaratılmasına katkıda bulunmayarak gerçekleştirildi. Ayrıca 20 milyar Kadem Özbay da katıldı. Birleşik şeffaf olarak yapılmalı. Belirlenen bu seslenen Oral, herkesin yeni eşitsizlikler yarattı. Fikirlerin 726 milyon liralık tahsilat Kamu-Iş Başkanı Yeşildağ, “Sarı gerçek enflasyon oranları, yine aylık kendi araştırmasını internet, televizyon ve sosyal medya gerçekleştirildi. sendikaların razı olduğu buçukluk olarak kamu emekçilerinin ücretine yapması gerektiğini, kanalları ile yayılması ile kutuplaşmalar l TÜIK’in “Motorlu Kara zamlar, ağır enflasyon ortamı yansıtılmalıdır” dedi. finansal okuryazarlığın derinleştirildi. Artan hoşnutsuzluk ise Taşıtları, Mayıs 2023” raporuna nedeniyle alım gücü eriyen kamu Yeşildağ, kamudaki çalışma Erdoğan, Trump, Mori gibi sağcı bu alanda da önemli göre trafiğe kaydı yapılan taşıt emekçileri, maaşlarında insanca yaşamında memur-işçi arasında gelir popülist politikacılar tarafından da olduğunu söyledi. sayısı önceki aya kıyasla yüzde yaşamalarını mümkün kılacak bir adaletsizliği oluştuğunu belirterek, ustaca körüklendi. l SERHAT ALIGIL 24.5, geçen yılın aynı ayına oranda artış beklemektedir” dedi. “Kamudaki çalışma yaşamındaki Peki neler yapılabilir? Çözüm yolları kıyasla yüzde 98.3 artarak mayıs Yeşildağ, Cumhurbaşkanı Recep ücret dağılımı adil bir şekilde var mı? Yerimiz kalmadı. Devamı Yasin Oral, dünyadan da kullanıcı ayında 223 bin 541 adet oldu. Tayyip Erdoğan’ın “En düşük memur dengelenmeli” diye konuştu. haftaya... kabulüne başlayacaklarını söyledi. maaşının 22 bin lira olacağı” vaadini l ANKARA