Katalog

13 HAZİRAN 2023 SALI KÜLTÜR 11 Keman virtüözü sanatçı Prof. Dr. Suna Kan, son yolculuğuna uğurlandı ‘Kemanın kraliçesi’ne veda Eğitim ve ünyanın sayılı keman basın mensuplarının çalıştığı sanatçılarından biri, alanın ortasına konulması eleştirinin sesi Ddevlet sanatçısı, Türkiye’yi “krize” neden oldu. Çelenk, eçimler bitti. Pek çoğumuz sanatıyla tüm dünyada temsil törende basın mensuplarının için umutlar umutsuzluğa eden Suna Kan, Ankara’da görüntü almasına engel Sdönüştü. Şimdi nedenler, niçinler son yolculuğuna uğurlandı. oldu. Tüm uyarılara karşın tartışılıyor. Zaman gösterecek bu Kan için ilk tören yıllarca çelenk, bulunduğu alandan tartışmaların nereye varacağını. Ya sahnesinde konserler verdiği, kaldırılmadı. Kocatepe’deki da bir yere varıp varmayacağını... Kılıçdaroğlu emekli olduğu CSO’nun tarihi törene de Kan’ın ailesi ve İktidar cephesindeyse farklı bir salonunda düzenlendi. Törene, yakınlarının yanı sıra CHP Genel kazan kaynatılıyor: şeriat gelmesini Kültür ve Turizm Bakanlığı yaşamına sığdırdığı sayısız Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, CHP olan babam İsmet İnönü. Babam, isteyenler, okullarda kızların ve Güzel Sanatlar Genel Müdürü Ömer başarıları ile sanat evrenimizin en Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu onun gibi yetenekli çocuklara sahip erkeklerin ayrı oturmasını önerenler, Faruk Belviranlı, 2. Cumhurbaşkanı parlak yıldızlarından biri olarak müziğe ve sanatçılar katıldı. Kılıçdaroğlu, çıkılmasına, onların ileride bir yıldız kendi çizgilerine uymayan gençleri İsmet İnönü’nün kızı Özden Toker, gönül vermiş birçok gencimizin yolunu Kan’ın oğlu Ömer Üstel’e başsağlığı gibi parlamasına vesile olan ‘Harika her anlamda bastıranlar, cinsel Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet aydınlatmaya devam edecek.” dileyerek, kendisiyle bir süre sohbet Çocuklar Yasası’nı çıkaran insan. tercihleri nedeniyle bir kesime zinhar Konservatuvarı Müdürü Prof. Dr. etti. Dünyaca ünlü keman sanatçısı, Suna Kan’a ve İdil Biret’e inandığı için hayat hakkı tanımayanlar, kadınlara/ ‘Her zaman var olacaksın’ Metin Munzur, Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Suna Kan’ın cenazesi daha bu kanun özel olarak çıktı. O harika küçücük kızlara uygulanan şiddeti Ankara Devlet Konservatuvarı İsmet İnönü’nün kızı Özden Toker sonra Karşıyaka Mezarlığı’nda toprağa görmezden gelenler... Ekonomik çocukların kendisi, yıldızı.” Öğretim Üyesi Prof. Rengim Gökmen, de törende Sunan Kan, İdil Biret gibi verildi. l ANKARA / Cumhuriyet çöküntü pek kimsenin umurunda Törende, konuşmaların ardından keman sanatçısı Prof. Cihat Aşkın, “özel yetenekli çocukların” yurtdışına değil sanki. Neden olsun ki? Öyle ya Kan’ın Türk bayrağına sarılı tabutuna Kan’ın oğlu Ömer Üstel, aile fertleri devlet bursuya gönderilmesi için da böyle, seçimler kazanıldı! Peki, kırmızı karanfiller bırakıldı. Türkiye gibi laik bir ülkede imamların ve sevenleri katıldı. Kan için saygı çıkarılan “Harika Çocuklar Yasası”nı okullarda görevlendirilmeleri hamlesine duruşunun ardından törende, Kan’ın anımsatarak şunları söyledi: Kocatepe’de çelenk krizi ne demeli? Bu hususta yükselen yaşam serüveninden kesitler anlatıldı. “Suna Kan, harika çocuklardan bir Kan için daha sonra Kocatepe karşı sesler yeterince güçlü mü? Törende konuşan Güzel Sanatlar tanesi değil. Suna Kan, harika çocuk Camisi’nde tören düzenlendi. Törene, Hayır. Meclis’in açılmasıyla birlikte Genel Müdürü Belviranlı, şunları olarak bu kanunun çıkmasına vesile Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet anayasanın “değişmez” denilen ilk söyledi: “Cumhuriyetimizin harika olan çocuğun kendisi ve o kanunu Nuri Ersoy’un yerine “çelengi” katıldı. dört maddesi de tartışmaya açılacak çocuğu Suna Kan, saygın sanat çıkaran da o zaman cumhurbaşkanı Bakan Ersoy’un gönderdiği çelengin kuşkusuz. Şimdiden kapısı yapılıyor. Aslında, 2000’li yıllardan başlayarak sistemli bir şekilde içi boşaltılan eğitim sisteminin sonuçlarıdır bütün bunlar. ‘Özgürlüğün Yarının Kadın Hızlı bir akış 14 Mayıs’tan bu yana ne kadar hızlı akıyor her şey. Tabii ki geçmiş yıllara Yıldızları, müziğini çaldı’ dayanan bir politikanın yayılmacı niteliğinin daha da köpürtülmesinin SANATÇILAR, Cumhuriyet tarihinin en Suna Kan sonuçları bunlar. Hiçbiri yeni değil. önemli değerlerinden devlet sanatçısı Sadece, günümüzde daha keskin Prof. Dr. Suna Kan’ı kaybetmenin anısına çaldılar çizgilerle tırmanıyor olaylar. Sağlam acısını dile getirdiler: bir toplumsal düzenin temelleri olan Keman sanatçısı ve MSGSÜ Devlet eğitimden ekonomiye, hukuka, adalete Konservatuvarı kurucu hocalarından GÜLÇIN GÜLAN uzanan yapılanmaların yeterince Prof. Gönül Gökdoğan, “Sevgili gelişmediği toplumlarda bu yayılmacı Suna’yı 1950’li yıllardan beri Paris’ten İSTANBUL Müzik akış ve yükseliş kaçınılmaz. Eğitim tanırdım. Vefatı beni çok üzdü. Benim Festivali’nin Türkiye Sanayi sistemimizin çöküşü, cehaletin tepe için çok değerli bir sanatçıydı. Ailesi, Kalkınma Bankası (TSKB) işbirliğiyle yapması, uyumsuzluk, sevgisizlik, sevenleri ve sanat camiasına başsağlığı düzenlediği destek projesinin saygısızlık, şiddet... Her alanda ve her dilerim” diyerek üzüntüsünü dile “Yarının Kadın Yıldızları” konserinde anlamda yaşanan sert kırılmalar... getirdi. bu yıl desteğe hak kazanan genç MSGSÜ Devlet Konservatuvarı kadın müzisyenler önceki akşam Karşı duruş öğretim üyesi, Suna Kan Keman Süreyya Operası Sahnesi’nde İngiliz oyun yazarı David Hare Yarışması jüri üyesi Pelin Halkacı yeteneklerini Suna Kan anısına tiyatro üstüne yaptığı konuşmaları Akın, “Suna hanım hepimiz için bir çalarak gösterdiler. derlediği Obedience, Struggle& Atatürk Türkiye’si Aydınlanma idoldü. Çok büyük bir müzisyendi. Genel Müdür Murat Bilgiç Revolt başlıklı kitabında toplumsal Sadece çalışının güzelliğiyle değil müzisyenlere plaketlerini sunarken sarsıntılar karşısında sessiz kalmanın Devrimi’nin simgesiydi duruşuyla da bizler ve sonraki nesiller “73 yıldır üretimi destekleyen ya da yeterince ses çıkarmamanın için örnekti. Benim onunla çalışma TSKB, 1990 yılından beri festivale, ne denli anlamsız ve yanlış olduğuna ATATÜRK Türkiye’si Aydınlanma en önemli konserlerinde Türkiye ve birlikte konser verme şansım oldu. 6 yıldır da bu projeye destek değinirken elbette mücadele etmenin Devrimi’nin simgelerinden Suna Kan’ı Cumhuriyeti’nin değerli keman kaçınılmazlığını da vurgular. Önerisi Rahatsızlığı biliniyordu, maalesef veriyor. Cumhuriyetin 100. yılında kaybettik. sanatçısı olarak yıllarca konserler isyan edilmesi değildir. Anlamlı, amaçlı beklenen bir şeydi ama üzüntümüz çok müzik üretimine de destek vermek Suna Kan, 1992 yılında İnönü Vakfı verdi, ünlü orkestra şefleri ile ve asla kısık sesli olmaması gereken bir büyük” diyerek idolü olarak kalbinde istedik. Bu akşam Cem Esen’e için yaptığı söyleşide, küçük bir kızın çalıştı, turnelerde bayrağımızı karşı duruştur. Resme bu topraklarda yaşayacağını söyledi. sipariş ettiğimiz bestenin de ilk başına gelen o harikulade öyküyü dalgalandırdı. İsmet Paşa yaşadığı yaşananlar açısından baktığımızda Berlin’de çalışmalarına devam seslendirilişi yapıldı” diyerek şöyle anlatmıştı: sürece hemen her konserinde onu Hare’in söylediklerini zaafa uğratılan eden genç keman yıldızı Elvin H. geleceğin yıldızlarını dinlemekten KONUK YAZAR “Sanırım altı buçuk dinledi. Suna Kan: “Konserden eğitim sisteminin belli kesimlerin elinde Ganiyev, “Çok sevdiğim bir insan duyduğu mutluluğu ifade etti. yaşındaydım. Babam sonra beni yanına çağırdığı zaman GÜLSÜN daha fazla yıpratılmasını engellemek ve müzisyendi Suna Hanım. II. Konserde ilk büyük ödülünü Gülden Cumhurbaşkanlığı yanına oturtur, mutlaka elimi tutar, BILGEHAN için bilinçli bir karşı duruş olarak Mersin Gülden Turalı yarışmasına Turalı Keman Yarışması’nda Suna İnönü Vakfı Filarmoni Orkestra’sında çaldığım eserlerle ilgili soru sorardı. yorumlayabiliriz. Ya da “eleştirinin Başkan Yardımcısı katıldığımda 9 yaşındaydım ve Suna Kan’ın elinden alan konuk sanatçı keman çalıyordu. O ‘Türk bestecilerini çalıyorsun değil gücü” diyebiliriz. Kan jürideydi, yarışmadan sonra beni Veriko Tchumburidze, piyanist günlerde konserler mi?’ derdi. Mutlaka sorardı çünkü tebrik ettiğinde ve beni ne kadar Beste Eser’in eşliğinde çaldığı Cebeci’deki Devlet Konservatuvarı Türk bestecileri ve Türk çoksesli Eğitim, eğitim, eğitim beğendiğini dile getirdiğinde inanılmaz Schumann ve Ysaÿe’den iki parça ile salonunda verilirdi. Babam müziğine onun katkısı büyüktü. Ne güzel söylemiş Atatürk 1925’te gururlanmıştım. Suna Kan gibi bir ustalığını kanıtladı. orkestrada olduğu için kemana Müzikçiler olarak kötü ve zor günler Samsun’da bir okulda yaptığı isim bana bunları söyleyip “Gelecek Genç Kadın Müzisyenler yeni başladığım dönemde bazen geçirdiğimiz dönemde, çoksesli konuşmada: “Dünyada her şey için, sizlersiniz, böyle çalışmaya devam Destek Fonu’nu bu yıl kazanan maddiyet için, maneviyat için, hayat zorla, bazen isteyerek her konsere müziğin yaşam savaşını verdiğimiz et” demişti. Daha fazla çalışmam, 21 müzisyenden sahneye çıkan: için, muvaffakiyat için en hakiki mürşit giderdim. sıralarda İsmet Paşa’yı koltuğunda emek harcamam için çok büyük bir Naz İrem Türkmen, Ceren Altınel, ilimdir, fendir. İlim ve fennin dışında İsmet İnönü, cumhurbaşkanı halen üstünde ismi yazılı olan motivasyon vermişti” diyerek huzur Ceylan Ölmez, Ayben Sever, mürşit aramak gaflettir, cehalettir, olarak her konsere gelirdi. O Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası 1 içinde yatmasını diledi. İlayda Gülümser, Beste Eser, Eylül dalalettir.” yıllarda bu ne kadar önemli bir şeydi konser salonundaki yerinde görmek Sümbül, İpek Sanem Karali, İdil 1946 yılında Milli Eğitim Bakanı çünkü cumhurbaşkanlığının yoğun bizim için anlatamayacağım kadar Naz Alıcı, Perla Alara Kurşun, Hasan Âli Yücel’in sözleri de eğitimin CELAL ÜSTER: çalışması sırasında her cumartesi bir büyük bir güç kaynağıydı.” Aslıhan Gençgönül, Çağla Ulusev önemini aynı incelikle vurgulamaz mı? saatini belki de zorlukla ayırıyordu “SUNA Kan hiç kuşkusuz “Eğitim ve kültür hayatımızın akışını yetenekleriyle geleceğe olan umudu Unutmayacağız fakat buna karşın hiçbir konseri olağanüstü bir kemancıydı; takip etmekte uğranılan güçlükleri, yükselttiler. Konserde 14 yaşındaki aksattığını sanmıyorum. Bunu Suna Kan için dün tarihi CSO kemanıyla bize yalnızca Bach’ın, bununla uğraşanlar çok iyi bilirler... piyanist besteci İdil Naz Alıcı’nın tarih de böyle yazıyor zaten. İnönü binasında tören yapıldı. Katılımcı Vivaldi’nin, Mozart’ın müziklerini Hatırasız şuur, hafızasız, hele ileriye Viyana’da düzenlenen kompozisyon geldiği zaman Milli Eğitim Bakanı arasında, babasının ismini taşıyan doğru bakış mümkün olamayacağı için, değil, özgürlüğün, demokrasinin, yarışmasında büyük ödülü aldığı, Hasan Âli Yücel ve diğer bakanlar, plaketin kaldırıldığı koltukta hiçbir olayı bilgimizin aydınlığından insancıllığın müziğini de çaldı…” “Flüt ve piyano için iki parça milletvekilleri, genel müdürler, İsmet İnönü’nün kızı Özden Toker kaçırmamak zorundayız...” Lunapark ve Rüya” adlı bestesini dönemin üst dereceli memurları da oturuyordu. CSO tarihinde ilk kez Evet, ülkece, ekonomik ve sosyal flütist Ayben Sever ile seslendirmesi konser salonunda bulunurlardı. kadın müdür olarak görev alan Sibel pek çok badireler atlatarak bugünlere MÜZİKOLOG ERSİN ANTEP: de hoş bir süpriz oldu. Bu konserlerden birinde sanırım Ayhan Bayer’in nazik daveti üzerine geldik. Bugün de bilim rüzgârları Şu anda Hannover’de piyano kürsüye gelerek çocukluk arkadaşına baskın çıkacak ve bir kez daha genç eğitimine devam eden genç besteci TATLI YAY’IN SESİ: veda etti. “Suna Kan harika çocuk kuşakların ileriye yönelik umutlarını Cem Esen, “Böyle bir projede yeşertecektir. olarak bu kanunun çıkmasına vesile “A Piece to Joy” adlı eserimin ilk SUNA KAN olan çocuk... Bu kanunu çıkaran kez çalınması çok gurur verici ve 1 Prof. Dr. Bülent Daver, “Atatürk ve Sosyo da o zaman cumhurbaşkanı olan CUMHURBAŞKANLIĞI Senfoni motive edici” diyerek bestesini Politik Sistem Görüşü”, Çağdaş Düşüncenin babam İsmet İnönü. Babam Suna Orkestrası Solist Sanatçısı, efsanevi Işığında Atatürk, Dr. Nejat Eczacıbaşı Vakfı seslendiren piyanist Karali ve çellist Özden Toker Kan’ı dinlediği zaman onun gibi ve Gülsün Bilgehan Yayınları, Ekim 2004, s. 273. Ankara Oda Orkestrası’nın Gençgönül’ün harika sanatçılar İdil Biret gibi yetenekli çocuklara kurucularından olan ve başkemancılığını olduğunu söyledi. sahip çıkılması, eğitimlerine katkıda yapan, sayısız konserin solisti ve kaydın Konserlerinin yanı sıra Münih’te, İsmet Paşa’ya benden söz edilerek bulunulması için bu kanunu çıkarttı sahibidir Suna Kan… Çoksesli teknikle ikinci yüksek lisans eğitimine EN IYI ‘BREAK’ ‘Kemancı Nuri Bey’in kızı da keman ve onlar ve onlardan sonra gelenler yazılan müziğin ülkemizdeki gelişiminde devam eden Tchumburidze çalıyor’ demişlerdi. Konserin arasında dünyada yıldız gibi parladılar” en değerli rol modellerinden biridir. ise “Annem Çukurova Devlet DANSÇILAR SEÇILDI İsmet Paşa müdür odasına gider, dedi ve sonra Suna Kan’a dönerek İdil Biret ile fark edilip Harika Çocuklar Senfoni Orkestrası’nda Suna Kan şef ve varsa solistle söyleşirdi. Beni “Sunacığım iyi ki vardın, seni hiç TÜM dünyada hip- Yasası çıkarılarak, öğrenim için İtalya’ya konserinde çalarken doğumum müdür odasına çağırdılar. Çok unutmayacağız!” diye seslendi. hop sokak kültürünün gönderilmesi sürecinde, düşünülen başlamış, öldüğü gün ben çekingen bir çocuk olduğumdan biraz Sanırım salonda bulunanlar Özden’le önemli unsurlarından eğitimcinin vefatı üzerine hemen sahnede desteklenen genç kızlarla korkarak, biraz çekinerek gittiğim Suna’nın bu son buluşmalarını sayılan ve 2024 Paris gerekli çalışmanın yapılarak Fransa’ya çalıyorum. Önümüzü açan çok odada İsmet Paşa’ya tanıştırdılar gözleri yaşararak izlediler. gönderilmesi sağlanan ve ömrü Olimpiyatları’nda değerli bir sanatçının hayatı beni. Çok heyecanlandım, saçlarımı 1948 yılında müzik alanında boyunca kendisiyle müzik alanı için kategori olarak yerini ışıklara doğru gitti. Çok farklı okşadığını anımsıyorum. yetenekli çocukların yurtdışına devlet sarf edilen fedakârlıklara borçlu gibi alacak olan dans türü duygular içindeyim. Bir yanda bursu ile gönderilip yetiştirilmeleri emek sarf eden bir değerdir. Keman breaking, Türkiye’de de Suna Kan’ın acısı var ama daha Harika çocuklar için çıkarılan 5245 sayılı özel yasa literatürünün ülkemizdeki gelişmesinde ilgi görüyor. 15 yaşında olmasına rağmen öncü ve işaret edilen yöndür. 18 yaşına ‘Gel bakalım, sen ne çalıyorsun, ne daha sonra kapsamı genişletilerek Dünyanın en iyi çok akıllı, çok profesyonel bir geldiğinde (1952), ilk hayranlarından zaman bu salonda konser vereceksin’ aralarında, Verda Erman, Gülsin break dansçılarını belirleyen Red Bull BC One piyanist olan Beste ile çalmanın, biri olan (Ahmet Kutsi’nin kızı) diye sordu.” Onay, Fazıl Say gibi pek çok Cypher Türkiye finali önceki gün İstanbul, desteklenen müzisyenlerle olmanın Leyla Tecer’in onun için yazdığı Suna Kan, 1948 yılında çıkarılan dünya çapında sanatçıyı ülkemize Alan Kadıköy’de yapıldı. Türkiye etabının mutluluğunu da yaşıyorum” (Cumhuriyet’te yayımlanan) şiirde Harika Çocuklar Yasası ile kazandırmıştır. kazananları erkeklerde Jester ve kadınlarda diyerek müzisyenlerin duygularına belirttiği gibi o, daima “tatlı yay”ın sesi” yurtdışında eğitime gönderildi ve Halen yürürlükte olan ancak 2002 Mer-C oldu. Türkiye finalinin şampiyonları, tercüman oldu. olarak bilinecektir. o salondan başlayarak dünyanın yılından beri işletilmeyen bir yasadır. ekim ayında Paris’teki finalde dünyanın en iyisi olmak için mücadele edecek.