Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 30 NİSAN 2023 PAZAR9 AKP iktidarının akıldışı politika ve uygulamaları her alanda toplumsal krize dönüştü Açlık 10 bin lirayı geçti Ekonomi Türk-İş’in araştırmasına göre Nisan 2023’te açlık çıkmazda Yü zde 5.7 sınırı 10 bin 135 lira, yoksulluk sınırı 33 bin 15 liraya Mutfak enflasyonunda Mayıs tarihinde yapılacak aylık artış yükseldi. Açlık sınırı asgari ücreti de 1628 lirayı aştı. “milletvekilliği ve 14cumhurbaşkanlığı seçimi” ürkiye ekonomisi özellikle Buna göre cumhurbaşkanlığı için gümrük kapılarında ve yurtdışı 2018 yılından buyana ağır hükümet sisteminin ilan edildiği temsilciliklerinde oy verme işlemleri Tbir ekonomik krizin altında. yıldan bu yana açlık sınırı yüzde başladı. Nisan ayında yapılan 12 anket Bundan da en çok toplumun 503.3 yükseldi. Yine Türk-İş’in ortalamasına göre cumhurbaşkanı seçiminde, Sayın Kılıçdaroğlu’nun, geniş kesimleri; ücretiyle geçinen araştırmasına göre Ankara’da Sayın Erdoğan’ın önünde olduğu emekçiler etkileniyor. Türk-İş’in yaşayan dört kişilik bir ailenin gözüküyor. Türkiye bu seçimlere, halkın uzun yıllardır yaptığı açlık ve “gıda için” yapması gereken yaşadığı derin yoksullaşma ve deprem yoksulluk araştırmasının güncel asgari harcama tutarındaki artış felaketinin yarattığı büyük bir tahribatla sonuçları, bu durumu bir kez daha (mutfak enflasyonu) önceki aya birlikte gidiyor. Bir süredir derinden yaşadığımız ekonomik krizin seçmen çarpıcı şekilde gösterdi. (aylık) kıyasla yüzde 5.67, Aralık kararlarında etkili olması bekleniyor... 2022’ye (dört aylık) kıyasla yüzde Yü zde 90.4 Son dört yıl içinde ücretlilerin milli 5 yılda yüzde 503 24.65, Nisan 2022’ye (yıllık) Mutfak enflasyonunda gelirden aldığı pay yüzde 34’ten yüzde Nisan 2023 ile ilgili olarak yıllık artış kıyasla yüzde 90.38 ve 12 aylık 26’ya düşmüş durumda. Türk-İş’in mart dün açıklanan sonuçlara göre ortalamalara kıyasla yüzde 115.74 ayı araştırmasına göre; dört kişilik bir dört kişilik bir ailenin sağlıklı, oldu. Araştırma raporundaki şu ailenin yoksulluk (gıda harcaması) sınırı dengeli ve yeterli beslenebilmesi 9 bin 591 liraya, dört kişilik bir ailenin vurgu ise özellikle önemli: ‘Kasaplara da ucuz et verilsin’ açlık sınırı (temel ihtiyaç harcamaları) için yapması gereken aylık gıda 31 bin 241 liraya yükselmiş bulunuyor. Sorun geçim sıkıntısı harcaması tutarı (açlık sınırı) Yüks Ek fiyatlar nedeniyle yurttaşın için böyle bir fırsat beklemektedir. Türkiye’de çalışanların yaklaşık yüzde 10 bin 135 lira 50 kuruş, gıda “Dar ve sabit gelirliler açısından büyük çoğunluğunun yanına bile Aksi halde bu uygulama çifte 50’sinin asgari ücretli (8 bin 500 TL) harcaması ile giyim, konut (kira, enflasyonun önlenmesi ve olduğu dikkate alınırsa, dar gelirliler, yanaşamadığı et piyasasında, son standart oluşturur ve kırmızı et elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, düşürülmesi önem taşımakla ücretliler, memurlar, emekliler ve dönemde iktidar eliyle yürütülen piyasası bu şekilde düzenlenemez.” sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için beraber asıl olan gelirlerin daha işsizlerden oluşan büyük bir kesimin, uygulamaların yarattığı tartışmalar ESK ile yapılan anlaşmanın yoksulluk sınırının altında yaşadığını yapılması zorunlu diğer aylık fazla artması ve insana yakışır da devam ediyor. tarafı olan İstanbul Gıda ve ve geçinemediklerini söyleyebiliriz. Bu harcamalarının toplam tutarı harcamayı karşılayacak seviyede Konuyla ilgili dün bir açıklama İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler nedenle iktidar giderek büyüyen bütçe yapan Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Derneği (İstanbul PERDER) (yoksulluk sınırı) 33 bin 14 lira olmasıdır. Günümüzde temel açığına rağmen maaş, ücret, sosyal Konfederasyonu (TESK) Genel Yönetim Kurulu Başkanı Faruk 66 kuruş ve bekâr bir çalışanın sorun geçim sıkıntısıdır. Vatandaş yardım ve desteklerde gaza basmış Başkanı Bendevi Palandöken, Et Güzeldere de yine dün bir açıklama “yaşama maliyeti” ise aylık 13 gıda alışverişinde bile kilogramdan görünüyor. Ancak enflasyonu büyüten, ve Süt Kurumu (ESK) tarafından yaparak kampanyaya dahil olan servet transferine ve gelir dağılımında bin 167 lira 15 kuruşa yükseldi. grama ve taneye döndü. bazı perakendeciler için uygulanan 30 üyelerine ait 1056 mağazada sürekli bozulmaya neden olan ekonomi Ayrıca 8 bin 507 liralık güncel Hayatını böyle idame ettirmek karkas et fiyatlarının kasaplar kıymanın kilogramının 190 TL ve politikalarını değiştirmeyen iktidarın, asgari ücreti 1628 lira aşan açlık durumunda kalan vatandaş, için de uygulanması gerektiğini kuşbaşı etin 210 TL’den satılmasına yoksullaşan kesimlere verdiği mali sınırı, önceki ay 9 bin 591 TL, temel tüketimlerinden daha fazla belirterek şu çağrıyı yaptı: devam edilmesi kararı aldıklarını destekler kısa bir süre sonra hızla Nisan 2022’de 5 bin 324 lira kısamaz hale gelmiştir.” erirken artan bütçe açığı nedeniyle de “Kasaplarımız da ucuz et satmak bildirdi. l AA ve Nisan 2018’de 1680 liraydı. l Ekonomi Servisi yeni riskler oluşuyor... Orta vadeli planda öngörülen hiçbir makro ekonomik gösterge TÜED’e göre ‘7 bin 500 TL’ uygulaması sonucu emekliler yoksullukta eşitlendi tahmini tutmuyor. İktidarın, “Türkiye Ekonomi Modeli” dediği heterodoks iktisat politikalarıyla; cari açığın, bütçe açığının, kurun, enflasyonun ve faiz oranlarının kontrol altına ‘Aylık sistemi değişmeli’ alınması ve yoksulluğun kalıcı bir şekilde giderilmesi de mümkün görünmüyor. Ekonomi politikalarındaki MUSTAFA ÇAKIR dönüştürüldüğünden, prim kazancı bilimdışılık, hukukun, demokrasinin ve prim ödeme gün sayısı fazla Okul servislerinde ve özgürlüklerin rafa kaldırıldığı ktidar, en düşük emekli aylığını olan emeklilerin aylıklarına son siyasi otoriterleşme ile birleştiğinde; İyakın zamanda 7 bin 500 yaşlı araca devam düzenlemeden herhangi bir artışın güvensizliğin ve belirsizliğin arttığı bir liraya çıkardı. Çalışma ve Sosyal yapılmaması, yeni bir mağduriyetin ortamda, yeni yatırımların yapılması ya içişleri Bakanlığı’nın dünkü Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in yaratılmasına neden oldu.” da yabancı yatırımcıların gelmesi de Resmi Gazete’de yayımladığı açıklamasına göre bugün 15 pek mümkün olmuyor maalesef... Bu uygulama ile bugün “Okul Servis Araçları milyon emekliden 9 milyonu 7 emeklilerin yüzde 65’inin Yönetmeliğinde Değişiklik Bütçe açığı yeni bin 500 lira aylık alıyor. Türkiye yoksullukta eşitlendiğini ifade eden Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile Emekliler Derneği (TÜED) ise rekorlara koşuyor Namık Tan, bu durumun bir sistem okul servis araçlarıyla ilgili yeni bir ödemesi” getirildiğini anımsattı. Merkezi yönetim bütçesi bu yılın ilk iktidarın yüksek ve daha fazla prim erteleme yapıldı. sorunu olarak değerlendirilmesi Namık Tan şöyle devam etti: çeyreğinde 250 milyar lira açık vermiş ödeyen ile daha az prim ödeyeni Buna göre okul servis araçlarının gerektiğini vurguladı. Aylık bulunuyor. Üstelik seçim nedeniyle 12 yaşından küçük olması aynı noktada buluşturduğu “en ‘a dalet bu mu’ diyorlar hesaplama ve artış parametrelerinin verilen ya da verilecek mali desteklerin, zorunluluğunu küresel Covid-19 düşük emekli aylığı” uygulaması “En az aylık ödemesine yapılan yeniden masaya yatırılması ve doğru bu açığı daha da büyüyeceği anlaşılıyor. salgını döneminde 15 yaşa çıkaran tepki gösteriyor. artışların diğer emekli gruplarına kurgularla kendi içinde eşitliği Memur-emekli maaş artışları, EYT düzenleme bir defa daha uzatıldı. Emekli aylığı hesaplama düzenlemesi, en düşük emekli yansıtılmaması ise prim kazançları esas alan değişiliklere gidilmesini Bu kapsamda okul servis araçları maaşının yükseltilmesi ve 3600 ek sisteminde 2008 yılında yapılan ve prim ödeme gün sayısı fazla de isteyen Tan, “Bu konuda muayeneden geçmeleri kaydıyla 15 gösterge artışı gibi yeni düzenlemeler değişikliklerin alt sınır aylıklarını olan emeklileri korumasız emeklilerden de bizlere ‘Bu adalet yaşında olabilecek. Böylece daha bütçeye olan yükü artırırken elektrik küçülten bir etki yaptığına işaret bırakmıştır. Bu nedenle öncelikle mi’ şeklinde sorular geliyor. Yüksek önce 1 Temmuz 2023’te bitecek ve doğalgaz olmak üzere çeşitli eden TÜED Araştırma Müdürü aylık hesaplama sisteminin prim ödeyenleri cezalandıran değil, ilan edilen düzenleme 1 Temmuz sübvansiyonların da devam edeceği Namık Tan, bu nedenle 2019 değiştirilmesi ve zamların bütün emeklileri birlikte koruyan gösterge açıklandı. Yapılan etki analizlerine 2025’e uzatıldı. l ekonomi Servisi yılından itibaren sistem dışı bir göre; EYT düzenlemesinin bütçeye emeklilere yansıtılması gerekiyor. sistemine dönülmelidir” dedi. maliyetinin 194.4 milyar lira, emekli ve ödeme biçimi olan “en az aylık En az aylık ödemesi seyyanen artışa l ANKARA 194 milyar liralık memur aylıklarında yılbaşında yapılan refah payı artışlarının yıllık maliyetinin 260 milyar lira ve en düşük emekli iç borç aranacak Güven ve fırsat maaşının 7 bin 500 liraya çıkarılmasının Hazine ve Maliye Bakanlığı, yıllık maliyetinin 142.7 milyar lira Mayıs-Temmuz 2023 dönemine olacağı hesaplanıyor. Ayrıca mesken çağrısı yaptılar ait “İç Borçlanma Stratejisi” abonelerinin elektrik harcamalarının yüzde 50’lik, doğalgaz harcamalarının raporunu yayımladı. iş dünya Sı, seçim sonrası ise yüzde 75’lik bölümünün kamu Buna göre gelecek üç ayda döneme ilişkin kısa ve uzun tarafından karşılanacağı açıklanmıştı, toplamda 284.4 milyar liralık iç vadeli taleplerini daha yüksek buradan bütçeye gelecek yükün ise 530 sesle dile getirmeye başladı. borç servisine karşılık, toplamda milyar lira olacağı öngörülüyor. Ayrıca İzmir Ticaret Borsası’nın 194 milyar liralık iç borçlanmaya 6 Şubat depremi nedeniyle bütçeden (İTB) dünkü meclisinde gidecek. Bu kapsamda mayıs Gökhan Sığın Hakkı Yıldız Neşe Gök Zeynep Bodur Okyay yapılan harcamaların yılsonuna kadar konuşan İTB Başkanı Işınsu ayında 103.1 milyar TL’lik iç 600 milyar lirayı bulacağı hesaplanıyor. Kestelli şu vurguyu yaptı: “İlk borç servisine karşılık 50 milyar Buna karşılık deprem nedeniyle getirilen icraat gününden itibaren hızlı TL’lik iç borçlanma, haziran ek kurumlar vergisi gelirinin ise ancak Beyin göçü beka sorunu bir restorasyon döneminin ayında 56.3 milyar TL’lik iç borç 100 milyar civarında olacağı tahmin başlamasını bekliyor ve talep servisine karşılık 64 milyar ediliyor... ülkenin beka meselesi olduğunu ŞEHRİBAN KIRAÇ ediyoruz. Türkiye ve ekonomisine TL’lik iç borçlanma ve temmuz 2023 bütçesinde 566 milyar faiz düşünüyorum. İkiz beceri açığımız güveni artırmalıyız. Avrupa ödemesi ve 660 milyar liralık bütçe ayında 125 milyar TL’lik iç borç kale Grubu Yönetim Kurulu Başkanı yüzünde orta ve düşük ölçekli üretim Birliği ile ilişkilerde müzakere açığı öngörülmüş durumda. Ancak servisine karşılık 80 milyar TL’lik Zeynep Bodur Okyay, Türkiye’nin en ve ihracata sıkışmış durumdayız. sürecini canlandırmalıyız.  Hazine, sözünü ettiğimiz artan iç borçlanma yapılacak. büyük probleminin işsizlik ve beyin Yapısal sorunlar devam ederse harcamaları finanse etmek için Hukukun üstünlüğü, eğitim, Öte yandan üç aylık iç borç göçü ile birlikte yaşanan nitelikli yüksek katma değerli üretime öngörülenin üzerinde borçlanmalara liyakat, şeffaflık, kurumların servisinin 170.2 milyar lirasını çalışan sorunu olduğuna dikkat geçemeyeceğimiz ortada.” gidiyor, faiz oranları yükseliyor ve bağımsızlığı gibi konularda anapara, 114.2 milyar lirasını faiz çekerek sözlerini şöyle sürdürdü: Sapanca’da düzelenen Uludağ kronikleşen enflasyonun baz etkisi her kesimi kucaklayan somut ödemeleri oluşturuyor. Ayrıca üç “Beyin göçünün yoğunlaştığı Ekonomi Zirvesi’nde konuşan Bodur, dışında daha aşağılara inmesi pek adımlar atmalıyız” dedi. Yine aylık toplam dış borç servisi ise sektörlerde nitelikli çalışan Türkiye’nin üretim ve sanayi gücüne mümkün görünmüyor. Dolayısıyla dün düzenlenen bu yılın ikinci 39.5 milyar TL. l ekonomi Servisi sorunu ciddi boyutta. Bu konunun çok büyük ihtiyacı olduğunu ve en yüzde 24.9 enflasyon oranı tahminiyle İzmir İktisat Kongresi’nde hazırlanan bu bütçenin yetmeyeceği, büyük katma değerin de bu olduğuna konuşan İzmir Ticaret Odası yılın ikinci yarısında bir ek bütçe işaret ederek “Türkiye en yetkin Başkanı Mahmut Özgener KISA... KISA... KISA... ihtiyacının doğacağı anlaşılıyor... Muhalefet burun altyapısı olan ülke, ama bu insan de Cumhuriyetin 100. yılına kaynağını doğru yönetemezsek bu atıfla “100 yıl önce kadar farkıyla kazanacak Seçmen kararlarını l Türkiye Kamu-Sen Genel fırsatı kaçıracağız. Bunun için önce akıllı olup küresel önceliklerin Başkan Vekili Geylan, “Asgari ü lkenin seçim gündemiyle ilgili eğitimde fırsat eşitliği olmalı” dedi. neye göre verecek? getirdiği imkânları sonuna ücretli, işçi, çiftçi, dar ve sabit değerlendirme yapan konda Türkiye ekonomisi iyi yönetilmediği kadar kullanmalıyız. Türkiye’yi gelirli, esnaf, şirket sahibi ve yönetim kurulu ü yesi Bekir a ğırdır Önce yatırım iklimi için krizden çıkamıyor. Ekonomi dışında yeniden biçimlenen küresel iş dünyasına ilişkin müjdeler şöyle konuştu: adalet, demokrasi, şeffaflık, hesap BSH Türkiye Üst Yöneticisi Gökhan değerler zinciri haritasının verilirken memurlarımız da ek “a t başı bir yarış sürüyor. a ma verme, hak ve özgürlükler, eğitim, dış Sığın da Türkiye’nin üretim gücü ile merkezine yerleştirme fırsatını zam müjdesi beklemektedir” dedi. burun farkıyla muhalefet önde politika ve benzeri bütün alanlarda da Çin ve Almanya arasında üretimdeki yakalamalıyız” dedi. l izMir demek doğru olur. Herkes bu büyük tahribatlar var. Peki seçmen l Eg E İhracatçı Birlikleri derinliği ile öne çıktığını belirterek şu bu sorgulamayı yapabilecek mi? seçimde cehennemin kapılarının Koordinatör Başkan Yardımcısı uyarıyı yaptı: “Avrupa eninde sonunda Yoksa takım tutar gibi hayatlarında kapatmak için oy kullanacak. Hayrettin Uçak, Rusya’ya bazı üretimlerini Türkiye’ye kaydırmaya hissettikleri derin yoksullaşmayı Umudu inşa edip etmeyeceğimiz domates ihracatında kotanın başlayacak. Dolayısıyla Avrupa’da bile inkâr ederek başka gerekçeler 15 Mayıs’tan sonra başka hikâye. 350 bin tondan 500 bin tona yatırım geldiği zaman yatırım ikliminin uydurarak ya da gerçeğe başka Bu seçimde seçmen umutlardan çıkarıldığını, karar sonrası satışın hazır olması gerekiyor.” Sığın, yatırım anlamlar yükleyerek eski mahallelerinde daha çok korkulara oy verecek. toparlanmasını beklediklerini iklimini ise “parayı yatıracak olanın mi duracak? Bunu 14 Mayıs seçiminde Seçmende ‘tedirgin iyimserlik’ söz bildirdi. kendini rahat hissetmesi” olarak Işınsu Kestelli Mahmut Özgener hep birlikte anlamış olacağız... konusu.“ tanımladı. l Sakarya