Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 10 NİSAN 2023 PAZARTESİ 2 olaylar ve görüşler Üniversitelerin Kaymakam Kemal Bey ülkeler için AHMET GÜREL Allah’tan hiç korkmadın mı? dönerek şöyle hitap etmiştir: önemi Bir gün senden bunların “Sevgili vatandaşlarım ben bir ADD GYK ÜYESİ PROF. DR. M. CEM GÜÇLÜ sorulacağını düşünmedin mi? Türk memuruyum. Aldığım aymakam Kemal Bey, Hem üstelik jandarmalara emri yerine getirdim. Vazifemi İTÜ FİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 1915 tarihinde Yozgat onları süngülemesini de yaptığıma vicdanım emindir. atematik ve bazı buluşlar Kili Boğazlıyan kazasında emretmişsin, ne dersin?” Sizlere yemin ederim ki ben Mgünümüzden yaklaşık 5500 görevini yaparken, tehcir Kemal Bey: “Hayır, bunu masumum. Son sözüm bugün yıl kadar önce Mezopotamya’da, sırasında ihmali bulunduğu asla kabul etmem. Ben de budur, yarın da budur! Mısır’da, Hindistan’da ve Çin’de gerekçesiyle Ankara Valiliği kimsenin ölümü için emir Yabancı devletlere yaranmak ortaya çıkmış fakat bunları İdare Kurulu’nun kararı ile vermiş bir adam değilim.” için beni asıyorlar. Eğer adalet geliştiren antik Yunanlar görevden alınmış ve meslekten Nemrut Mustafa, buna diyorlarsa kahrolsun olmuştur. Bunun en büyük nedeni çıkarılmıştır. suçlamasına şöyle devam böyle adalet!” eski Yunanların daha o zamanlar Damat Ferit Paşa etmiştir: “On binlerce zavallıyı, “Benim sevgili kardeşlerim, demokrasi ile tanışmış olmalarıdır. Hükümeti’nin kararı ile kadın, çocuk demeden, bu asil Türk milletine çocuklarımı Küçük şehir devletlerinde yargılanmak üzere 7 Ocak Allah’ın kışında, soğukta, emanet ediyorum. Vatan özgürce yaşayan elit Yunanlar 1919 tarihinde gözaltına dağ başlarında yürütmek, uğrunda cephede ölen bir çeşitli fikirleri açıkça tartışmışlar alınan Boğazlıyan Kaymakamı sanki süngülenmekten daha insan gibi şehit gidiyorum. ve eski inanış ve geleneklerin Kemal Bey, 30 Ocak 1919 mı iyidir? Üstelik sen bir Allah vatan ve milletimize yanlış taraflarını görmüşlerdir. günü İstanbul’a getirilmiş idare amirisin, bunları senin zeval vermesin. Amin!...” Bu sayede felsefe ilk defa burada ve Nemrut Mustafa Paşa’nın himayene vermişlerdir. Halk hıçkıra hıçkıra ortaya çıkmıştır. Felsefenin başkanlığındaki harp Memleketimizde yaşayan ağlıyordu. Meydan tam bir babaları Thales, Anaksimandros, divanında yargılanmıştır. vatandaşları birini diğeri matem manzarası almıştı. 10 Anaksimenes ülkemizdeki Harp divanında yapılan üzerine sevk ederek can Nisan 1919 günü, Ermenilerin Milet’te, Heraklitos ise Efes yargılamasında, Boğazlıyan ve mal tecavüzüne teşvik zafer çığlıkları arasında, bölgesinde yaşamışlardır. Bilim, Kaymakamı Kemal Bey etmenin cezası nedir bilir Boğazlıyan Kaymakamı Kemal teknoloji, felsefe ve sanat ancak savunmasını şöyle yapmıştır misin?” Bey asılır, cenaze töreni özgürce konuşulan ve tartışılan (Samih Nafiz Tansu’nun Kemal Bey: “İdamdır adeta bir direniş şeklinde ülkelerde gelişir. “İki Devrin Perde Arkası” paşam!” ve de atılan sloganlarla Bir şeyi parasını verip satın kitabından): Nemrut Mustafa: “Kendi gerçekleşmiştir. almak onu hak ettiğimiz anlamına “Ben emir aldım. Bir memur hükmünü kendi ağzınla verdin Bir ay sonra Anadolu’ya gelmez.Örneğin ülkemiz insanları aldığı emre itaatle sorumludur. Kemal Bey, bizde senin için bu geçecek olan 9. Ordu Müfettişi parasını verip en pahalı arabaları Ben kasabadan çıkarılanlara karara varmıştık.” Mustafa Kemal, idamı alır fakat o arabaları kullanma en insani harekette bulundum. izlemeye gitmemiştir ama ‘Kahrolsun böyle görgüsünü satın alamaz. En pahalı Nitekim şimdi de hiçbir vicdan onun ailesinin emanetini telefonları satın alır fakat hem azabı duymuyorum.” adalet’ üzerine almıştır. Kaymakam araba sürer hem de telefonda Nemrut Mustafa, oturduğu İnfaz günü, o meşum Kemal Bey, 14 Ekim 1922 mesaj yazar. Bu görgü, para ile yerden doğrularak Kemal gün, İstanbul halkı Beyazıt tarihinde TBMM’nin çıkardığı satın alınacak bir şey değildir. Bey’in yüzüne şöyle Meydanı’nda toplanmıştır. özel bir kanunla “milli şehit” Ne zaman ki araba üretecek, cep bağırmıştı: “Kış kıyamette bu Oldukça metin ve sakin olan ilan edilmiştir. telefonu üretecek düzeye gelinir, kadar insanı, çoluk çocuğu ile Kemal Bey’e, son sözünün olup Işıklar, ona ve tüm vatan o zaman araba sürerken cep dağlara, yaylalara sürerken olmadığı sorulduğunda, halka kahramanları üzerine olsun. telefonunda mesaj yazılmayacağını öğreniriz. Bilimsel üretim Üniversiteyi üniversite yapan içinde çalışan personelin ahlaki, Büyük yıkım ve afet yönetimi kültürel, bilimsel etik değerlerinin yanında arkasında olan devletin hepimize gösterdi. göre önlemler geliştirmenin neden olacağını göremeyen DR. BÜLENT BÜBER gücü ve desteğidir. Bunlar olmadan Afet yönetiminiz sürdürülebilir zorunluluğunu ortaya koymuştur. yöneticilerin ve çalışanlarının o üniversitenin uluslararası lkemiz 6 Şubat’taki iki olmadığı halde, tüm önlemleri Başta karşılaşılan, “doğa başlarını ellerinin arasına alıp ne bir değer taşıması mümkün Übüyük depremle sarsıldı. Bu eksiksiz aldığınıza inanırsanız, kaynaklı” bir afete karşı, önlem yaptıklarını düşünmelerinin vakti değildir. Dünyadaki köklü ve yıkımın “fiziki” ve “toplumsal” önce kendinizi, sonra da almamanın ortaya çıkardığı bilim üreten üniversiteler bu gelmiştir. artçıları sürüyor. Afet toplumun bir bölümünü belki yıkımlar ve ölümlerdir. Ancak sayede bugünkü konumlarına Depremde telekomünikasyon yönetimindeki kapasite eksikliği, ikna edebilirsiniz. Ancak doğayı “doğa kaynaklı afet” süreç gelmişlerdir. Devleti ayakta şirketleri de sınıfta kaldı. eşgüdüm noksanlıkları, bu kandırabilme yeteneğimizin içerisinde pek çok toplumsal, tutan da bu üniversitelerdir ve Memlekette, sorumluluklarını eksikliklerin kurtarma ve yardım veya ikna edebilme gücümüzün ekonomik, kültürel sorunları bu üniversitelerden çıkan bilim yerine getirmeyenlerin bugüne hizmetlerinde ortaya çıkardığı olmadığını unutmamalıyız. Tüm ortaya çıkarabilen “toplumsal ve teknoloji sayesinde ülkeler kadar sınıfta kalanını veya başarısızlıklar “çaresizlik” ve acı gerçekler ilk büyük afet afete” dönüşebilir. gelişmelerini sürdürmektedirler. özeleştiri yapanı göremedik. Ne “güvensizlik” hisleri yarattı. sonrası ortaya çıkacaktır. Almanya İkinci Dünya Bütüncül yaklaşım de olsa “Her şeyi zamana bırak Ülkemizin siyasetindeki Savaşı’ndan çıktıktan sonra Toplumsal afet kutuplaşmalar, yardım Büyük orman yangınları ve son ve sessizliğini koru; memleket her yer harap durumda idi. Belki ilk kez bu kadar geniş faaliyetlerindeki işbirliğini depremler afet yönetimimizin insanı unutkandır” gibi tavsiyeler Alman başbakanı şöyle dedi: bir alanda, bu kadar fazla nüfusu ve eşgüdümü de etkiledi. karakteristik özelliğini açık danışmanlarca kulaklarına “Biz bir kuşak sonra eskisinden etkileyen depremlerle karşı Fay hatlarının sadece şekilde görmemizi sağladı: fısıldanmış ya da üstün yönetici daha iyi oluruz çünkü bizim karşıya kaldık. Ancak hepsinden topraklarımızdan geçmediğini Tekil ve sınırlı afetle mücadele üniversitelerimiz var.” Hakikaten zekâlarıyla keşfedilmiştir. kötüsü, depremler sadece geniş ülkemizin siyasetinde ve kamu edebilen, ancak farklı önlemlerin Almanya 20 yıl içinde eskisinden Depremzedelere yönelik bir alanda fiziksel yıkımlara, yönetiminde de kırılmaların, aynı anda eşgüdüm içinde daha iyi duruma birbirinden değerli destekler ve can kayıplarına yol açmadı; afet uygulanmasını gerektiren çatlakların olduğunu acıyla geldi ve bugün dünyada bir güç. kısa erimli çalışmalar söz konusu. yönetim sistemimizin çöküşünü büyük afetler karşısında çare gördük. Bu sürecin tek olumlu Almanya kendi üniversitelerine, Makul bir sürede bütüncül bir ya da böyle bir sistemin hiç inşa üretemeyen, bütünleşik olmayan yanı, halkımızın her türlü takdire bilim değerlerine güvendi ve bu yaklaşımla strateji geliştirip edilmediğini, etkin bir müdahale bir afet yönetimi söz konusu. şayan özverisiyle diğer ulusların sayede tüm problemlerini çözdü. eylem planı oluşturmazsak ve yardım yeterliliğimizin İnsani yardım kurumlarının dayanışmasını görmek oldu. Irak, Libya, Suriye, Afganistan bu yardımlar giderek olmadığını, bu sebeple binlerce afet sırasında yardım malzemesi Yaşanan deneyimler, afetlerin kendi problemlerini çözemiyor insanın deprem sonrası farklı satışlarının vicdanları derinleşen bunalıma bir çözüm kısa, orta, uzun vadeli sonuçları çünkü üniversiteleri yok. sebeplerle hayatını kaybettiğini olduğunu ve bu sonuçlara yaralayacağını, tepkiye üretemeyecektir. Bu nedenle bu ülkelerin problemlerini başka devletler çözmeye çalışıyor. Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz: Bir ülkenin sağlam bir bilgi birikimi, devlet Jeopolitik akıl ve Türkiye tecrübesi, bilimsel ve kültürel etik ve değerleri yoksa o ülke kendi problemlerini çözemez. Bu nedenle ABD, rakipleri Çin ve Rusya’yı NEJAT ESLEN anaokulundan üniversiteye “revizyonist, otoriter” devletler olarak EMEKLİ TUĞGENERAL tanımlamakta, dünyayı, “demokrat” kadar tüm eğitimde çağdaşlığa, ve “otoriter” güçler olarak iki bloka özgürlüğe, niteliğe, liyakate büyük ünya ciddi bir değişimden geçmektedir. ayırmakta, dünya yeniden düzensiz, DABD, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra önem verilmelidir. dengesiz iki kutuplu görüntü almaktadır. kurumları ve kuralları ile birlikte kurduğu Çin ve Rusya, ABD’nin dayatmalarına ve “kurallara dayalı düzen” olarak karşı çıkmakta, çok kutuplu dünya tanımladığı düzeni sürdürmekte ve bu düzenini savunmakta ve yeni düzeni düzenin liderliğini korumakta kararlıdır. kurmaya çalışmaktadır. ABD, nasıl Düzenin adı, kurallara dayalı düzen olsa Ukrayna’da Slavlarla Slavları savaştırarak bile, ABD bu düzenin kurallarını kendisi Rusya’yı tespit etmeyi başardı ise Asya- çiğnemekte, BM kararı olmadan askeri güç Pasifik’te de Tayvan sorunu üzerinden kullanmakta, liberal düzenin kurallarına Çinlilerle Çinlileri savaştırmanın ve Çin’i aykırı olsa bile ticarette vergiler ve finansal zayıflatmanın çarelerini aramaktadır. yaptırımlar uygulamaktadır. ABD jeopolitik aklı, Asya-Pasifik Aslında ABD’nin sorunu ekonomiktir; bölgesindeki savaşın, küresel çünkü küresel üretimdeki payı giderek ekonomiyi derinden sarsacağını hesaba azalırken Çin’in payı artmaktadır. Bu katmamaktadır. durum geri döndürülmesi mümkün Bu mücadeleyi, “jeopolitik aklını doğru” olmayan bir gerçeği oluşturmaktadır. kullanan taraf kazanacaktır. ABD jeopolitik aklı, mevcut düzeni Türkiye, coğrafyasının değeri nedeni ile askeri tedbirlerle korumanın çaresini bu güç mücadelesinin bütün aktörleri için aramaktadır. önemli bir ülkedir. Türkiye, süregelen bu güç mücadelesinden etkilenmektedir ve Çok kutuplu dünya etkilenmeye devam edecektir. Uğruna mücadele edilen düzen aslında Türkiye’nin “jeopolitik aklı” ya başat dış yoktur. Çünkü dünya giderek derinleşen, gücün dayatmasına ya da siyasi liderin düzensizlik, dengesizlik, küresel jeopolitik arzusuna göre oluşmaktadır. kaos sürecine girmiştir. Ukrayna savaşı, Cumhuriyet Vakfı yararına hazırlanan çevrimiçi galeriden dilediğiniz yapıtı Türkiye’nin, küresel değişimin ortaya satın almak için w w w.cumhuriyetkitap.com.tr/cumhuriyet-sanat-galerisi bu kaotik ortamın, küresel etkiler yapan koyduğu, koyabileceği, riskleri ve fırsatları adresine tıklamanız ya da yandaki barkodu okutmanız yeterlidir. bölgesel örneğidir. Bu kaotik ortam, ancak iyi değerlendirebilen “kurumsal jeopolitik yeni küresel ve bölgesel jeopolitik dengeler akla” olan ihtiyacı giderek artmaktadır. kurulunca sona erebilecektir.