Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 25 MART 2023 CUMARTESİ 2 olaylar ve görüşler Aile sağlık merkezlerini yeniden düşünmek yer seçilmesi gerekmektedir. ASM’nin DOÇ. DR. İCLAL KAYA ALTAY Şubat depremleri sonrasında da sağlık tesisleri de “aile sağlık muayenehane büyüklükleri, de ulaşım ve teknik altyapı hizmetleri tartışılmaya devam etmektedir. merkezi” olarak adlandırılmıştır. bekleme odası vb. metrekare MSGSÜ ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA BÖLÜMÜ ile bağlantılarının (tahliye yolları, Ancak sağlık hizmet ve yapıları Anne-çocuk takibi, aşı ve cinsinden alansal ölçütler kesintisiz enerji ve temiz suya erişim ütün kamu hizmeti veren olarak sadece hastaneleri koruyucu sağlık hizmetlerinin dışında bina tasarım ölçütleri ve gibi) planlanması afet yönetimi açısından tesis ve alanlar toplumsal tartışmak eksik bir ele alıştır. verildiği aile sağlık merkezleri güvenliği için aranan koşullar önemlidir. Ayrıca koruyucu sağlık veya Brefahın gelişimi ve gündelik Türkiye Sağlık Yapıları Asgari (ASM) maalesef sağlık hizmetinin belirtilmemiştir. yataklı sağlık hizmet yapılarının diğer yaşam kalitesinin belirlenmesinde Tasarım Standartları (2010) gerektirdiği mimari tasarım ve Güvenli erişilebilirlik yapı topluluklarından ada veya parsel önemli bir yere sahiptir. Ancak kılavuzunda da sadece hastaneler şehircilik yer seçim kriterlerine Şehircilik ve mekânsal planlama düzeyinde ayrı, bağımsız birimler olarak deprem gibi afetler sonrasında acil konu edilmiş olup koruyucu sağlık uygun bağımsız birimler disiplini yönünden kamu rezerv alan ve yeşil alanlar ile birlikte tıbbi desteğin sağlanması, salgın hizmet tesisleri sektör içine dahil içinde değil Aile Hekimliği hizmetlerinin kademeli birlikteliği planlanması afet sonrasında bu alanların hastalıklar ile mücadele, yaralı edilmemiştir. Yönetmeliğinin 23(g) maddesinde ve mekânda hizmetlere güvenli güvenli birer istasyon olarak hizmet veya hastaların güvenliği gibi öngörüldüğü şekliyle apartmanın Bağımsız birimler erişilebilirlik esastır. Bu bağlamda vermelerini olanaklı kılacaktır. nedenler ile sağlık tesisleri ayrıca giriş ya da zemin katında hizmet 2000’li yıllarda sağlıkta ASM’lere ilk basamak sağlık önem arz etmektedir. vermektedir. İlgili yönetmelikte dönüşüm sonrası Türkiye’de tesis alanı olarak kenti oluşturan Kent içi kamu hastanelerinin sağlık çalışanlarının hizmet 1 “Binanın kolay ulaşılabilir, güvenli, uygun havalandırma, ısıtma ve aydınlatma imkânlarına koruyucu sağlık hizmetlerinin mahalle, komşuluk, semt gibi yenilenememesi ile kamu-özel performans ölçütlerine geniş yer sahip, toplam alanının tek aile hekimi için 60 önemli bir kısmı “aile hekimliği” alt birimler ile köylerde mutlaka işbirliği modeliyle geliştirilen verilmiştir. Ancak fiziki koşulları metrekare olması gerekir. Birden fazla hekimin eli ile verilmektedir. Birden fazla jeolojik açıdan uygun zemin ve şehir hastanelerinin yer seçimi, düzenleyen beşinci bölüm 23(a) birlikte çalışması durumunda her aile hekimi 1 aile hekiminin hizmet verdiği erişilebilirliği yüksek alanlarda için 20 metrekare ilave edilir.” kaynak kullanım ve denetimi 6 maddesinde doktor asgari Kalpleri ve beyinleri \D]PDNWDNLDPDFéPHQ %XNLWDEé %XNLWDEé \ D]P DNWDNLDPDF éP XU WWDcOéN < \D]éODUéLOH WDW¾UN?¾QHO $$ HHcLPL©LQ Y RUXQODUéP EEEDcéQGDW D c RUXQO éQGDW DD HH Y UéP c LP L \éOODUé  %LOJLOHUL% RYUD´DUOD RW DUcLYGHNLI DLOHPLQWDULKLQLDLOHPLQWDULKLQL  R DUcLYGHNLI HQGLVLWDUDIéQGDQNDOHPH DUDVéQGDN aydınlatmak NDOéFNDOéFéELUDQé\DG¸Q¾cW¾U  ELUOHcWLULSELUOHcWLULS éé ELUDQé\DG¸ Q -  DOéQPécWéU   PHNWLPHNWL ROFXOXYXPX \ %XX]XQ%XX ]] ROFXOXYX \ XQ NDUcéPD©éNDQHQJHOOHUL DQODWPDND NDUcé QODWPDN PP D©éNDQHQ JH ULAŞ KAPLAN H © ¾UN 7 H Y FD )UDQVé] WDW¾UN $  HGLP LVW QDVéODcWéQDVéODcWéYéPéSD\ODcPDN Y éPéS DD LVW \ODcPDN H ND\QDNODUGDQRNXGXNODUéQGDQ LESLEY ÜNİVERSİTESİ \éOG¸Q¾P¾ NXUXOXc QéQ ? $$URPVD  QéQ ? URPVD NN \éOG¸ XUXOXc Q ROXcDQG¾c¾QVHOGDYDUFéYéQGDNLOHU - HWLPL XPKXUL\ & H RODQCXEDW WR ODQCXEDW  XPK & H  W X - Haziran 1946’da New York YLULOHUH H \DSéODQNLPL© H OHELUOLNW \éOé\éOéQGD©éNDQNLWDEéPGDNL  ]LQLVH]LQLVH QQ GD©éNDQNLW D 23Times’da yayımlanan, nükleer H Y ©DYGDc  JDU GHGD\DQDUDNX\ \LPLERU©OX XPDUéXPDUéPKHUcH HPHP KLN¤\KLN¤\ PP \LPL KHUcH E savaş tehdidine ilişkin söyleşisinde \XU ELU WELOJLVL GHPRNUDWLN HPLQJHQ©OHULQHID\GDOé RROGXYXP¾ON O GXG Y HP XP¾ON LQ J HQ©OHULQH Albert Einstein “ruhsal gerçeklikleri \D]éVéLOHNDYéGD HVLQLHO Y H HU© ©    ROXU ELUELUND\QDN NDN  ROXU \QDN   yadsıyan eski tür düşünce tarzına”  G¸NP¾cW¾U karşı uyarmıştı. “Asıl sorun insanların CXEDWC DVDDVD << 0XUDW0XUDW XX EDW  kalplerindedir” diyen Einstein’ın uyarısı bugün Cumhuriyeti yeniden kurma göreviyle karşı karşıya olan Türk halkı HOHPH èQF  VD\ID  [ \N¾V¾ ]\DcDP¸ ?   VD\IDV  [[ DD ]\Dc ?   \ID DP için yaşamsaldır. Karşımızdaki varoluşsal sorunları, onları yaratan bilinç düzeyiyle, yani çıkar ve itaat odaklı, benmerkezci ruh haliyle çözemeyiz. “İnsanlığın sağ çıkması ve daha yüksek düzeylere HcLQLKDUOD\DQ YULPLQLQDW (YLWLPGH HKHUcXEHQLQEDcéQD HN¤OHWW ? ? 9 HKHUcXEHQLQEDcéQ HN¤OHWW 9 erişmesi için yeni bir düşünce tarzı H Y ROD©éNDQ \  ELUHUNéYéOFéPRODUDN ?  HNWLU HNWLU F F \DEDQFéX]PDQJHWLULOH \\DEDQFéX]PDQJHWLULOH zorunludur.” HG¸Q¾cP¾c \ ]DPDQODELUHUPHcDOH CCelal Bayarelal Bayar Eğer sağlıkta, yargıda, eğitimde ve  NDUDUOéOéNODUé  RODQEXDQéWLQVDQODU birçok devlet kurumunda çıkar güdüsü, \DSWéNODUéLOHEXJ¾QGHKDONéQ KDONéPé]éQ KDONéPé]éQ DVDODUéPé]é DVDODUéPé]é ? ? < < biat etme ve yandaşlık; liyakati, adaleti HUGLYLVDYDcéPéQ Y NDUDQOéYDNDUcé HJ¸UHQHNOHULQLGDKD HJ¸UHQHNOHULQLGD Y Y   JHOHQHN JHOHQHN ve şefkati boğmuşsa çıkış yolu nedir?  D\GéQODQPDFéODUéRODUDN E¾\¾N EXLcL EX L©LQ L©LQ \DNéQGDQELOGLYLPL] \DNéQGDQELOGLYLPL] Aydınlanma devrimindeki özünden  \DcDPDNWDGéUODU \DEDQFéODUGDQKHUKDOGHGDKD \DEDQFéODUGDQKHUKDOGHGDK uzaklaşmış, onyıllardır dinciliğe verilen QéQ (YLWLPFL0XVWDID*D]DOFé? ? ? ¸QHWLUL] ¸QHWLUL] \ \ L\L L\L ödünlerle karanlığa sürüklenmiş bir XPKXUL \GéQODWDQODU& $ ROXPX]X < - ]NDQ ]NDQ ? ? 0XVWDIDCHUHI 0XVWDIDCHUHI toplum ansızın düzelemez; ancak aşamalı <éOGé]éNLWDEéQGD HW?LQ(YLWLP \ olarak düzlüğe çıkabilir. Öncelikle  EXE¾\¾N VDWéUODULVH RNX\DFDYéQé] eğitim sistemini bilimin ışığında kökten VDYDcéPDGX\XODQPLQQHWWDUOéYéQ değiştirecek, kalpleri ve beyinleri ? JéGXUXcXGXU VD\ aydınlatmaya başlayacak bir seferberlik gerekiyor. \N¾V¾ DcDP¸ <   VD\ID  [ Liyakat ve adalete doğru HOHPH èQF  VD\ID  [ 1934 yılında Carl Jung kendisine yazılı olarak danışan bir adama mektup yazmıştı. Jung’un yanıtındaki bireysel yaşantıyla ilgili saptamaları zulüm ve RYXNLcLRQXQ © H \LQF GH ?0DII\? H © RY XNL cL RQXQR XPKXUL & DNé \¾] EDVéQéQéQ ¾UN 7 - ıstırap içinde kıvranan toplumlar için de G¾Q\DVéQéQ FD] ?GHQJHOHQ H ¾UNL\ 7 G FD] HOHQ ¾Q Q\DVéQéQ HQGLVL\OH HVLQLQN HW HWJD] \ geçerlidir: “Yanlış yönetilmiş bir yaşantıyı   DGDPéROGXYXQXELOLU Y GH N¾©¾N DPéROGX YX QX   XELOLU \GéQODQPD $ ?  \D]DUé ]GHcOHcPLc ¸ hiç kimse birkaç sözcükle düzeltemez. G¾Q\DVéQéQ FD] © H \éOODUGéUèVY 8]XQ èVY G FD] ¾ Q \D VéQéQ  WDPRODUDN èOKDQ6HO©XN %LOJHVL? Ama doğru yerde doğru çabayı gösterdiğin ¸QO¾ \ RN ?  RU HUDOé\ \ YLQGH HNLUGH © ?  RU HUDOé\ \ R ¸QO \ N ¾ (NLP H \DUéPDVéU¸QF sürece içinden çıkamayacağın hiçbir ]DPDQUXKX\OD HQKHU ELUP¾]LV\ ]DPDQ KHU UX XKX\OD HELUVX©ODPD\ F ?GHG¾]PH - çukur yoktur. Birisi seninki gibi bir RU? HNDOEL\OH©DOé\ Y Oé U? 0DU W ]DOWéQDDOéQGé ODJ¸ karışıklığın içine girmişse artık HVWHUMRXU 2UN  Z RQR RQ. Y $OEUHNW H 2UN  Z RQR V MR XU --  ©WL HOHULQGHQJH HQF UHMLPLQLQLcN psikolojisinin ne kadar bozuk olduğuna 1LVDQ QDOHQ  RQXUOXGXUXcXQGDQ¸G¾Q kafa yorma hakkı yoktur. Tek yapman H Y RQ DUéOWéOéW 3 ?0¾]LNDOELULQ¯ODN DUéOWé 3 Q¯ODN H Y RQ OOéW \DUJéODQGéDNODQGé?  HUPHGL Y gereken bir sonraki işe odaklanıp onu HDUPRQLGHQROXcDQ Y 5LWLP  WéQéODU HDUPRQLGH QQRO Xc DQ özen, sebat ve bağlılıkla yapmaktır. Bu HOLPH %XN HULVL J¸VW ELUKDYDL¯cHN  HULVL J¸VW %X HOLPH XN -- şekilde yaptığın en küçük şeyde kendini QéQP¾]LYLQLWDULI ? YGD OHUELOH6H QéQP¾]LYLQ ? LWDULI bulacaksın, her zaman bir sonraki en HcHPELU 0XKW ] HWPH \ H \ HWPH H 0XKW ] H cH PPELU küçük ve en zor şeylere odaklanarak.” P¾]LN? Liyakati ve adaleti yerleştiren her RJD DUOVN -DQ(QJHOEUHNWVVRQ. DU NWVVRQ. OV V JD  adım, gerçeği, aklı ve bilimi kılavuz  7LGQLQJ  edinen her kurum yaşam cevherini yeniden keşfetme yolunda toplumu \N¾V¾ DcDP¸ <   VD\ID  [[ DcD <   VD\ID \N¾V¾ P¸P $Qé$Qé   VD\IDVD\ID  [[ güçlendirecektir. Görevlerini layıkıyla, şefkat ve empatiyle yerine getiren her birey karanlığı biraz daha aydınlatacaktır. Yandaşlık ve bencillik NLWOHOHULQLQ HKDON HOEHWW YULP 'H ' U L P  HOEH WW W N HKDON L WOHOHU LQ \DcDPéQGD \éOéDcNéQVDQDW $OWPéc yerine görev bilinci ve hizmet arzusuyla \éYéQODUéQ¸Q¾QHG¾c¾S $PD  HVHUL H \ $PD  VHUL éY éQODUéQ¸Q¾QHG ¸W¾PVHU HN Y JéOé HPL]LQHQND\ ¾ON yapılan her girişim Cumhuriyeti özüne   \GéQODU $ YDU HUHQOHU ROJ¸VW RO \ \ J HUHQ ¸VW OH H \GéQODU $ YDU U   RSOXPXPX]XQ DQODUéQGDQELOHW yaklaştıracaktır. ? OLGHUOHU  \LFLOHU ¸UJ¾WOH ¸ U J¾ WO L F L OHU  O L ? GHUOHU  \LEDcDUDQ \¾]¾Q¾J¾OG¾UPH Okulöncesinden ilköğretime, HWEDcDUé\DXODcD KDUHN 2QODUVé] 2 KDU QODUVé] HN N HWEDcDUé\DXOD c - HcL\OH DW HGLUHQ© Y YLPL]LXPXW \¾UH ortaöğretimden yükseköğretime ve PD] P D]  HGHQ ©DYéQDWDQéNOéN KDUOD\DQ meslek eğitimine kadar her aşamada H Y DQéODUé ] H EXN HQ ] 0¾MGDW*H eğitim sistemi Cumhuriyet değerlerini  RU JHUHNL\ 2QODUéWDQéPDPé] 2 QODUéWDQéP DD  Pé] J RU HUHNL\  HVLQGHNL HW HWJD] XPKXUL\ & özümseyen kuşaklar yetiştirmek üzere ©NL\OH \D]éODUéQGDQROXcDQELUVH dönüşümden geçmelidir. Atatürk’ün RQODUé QLWDQéPDN YULPL? 'H )UDQVé] )U DQ Vé 'H YU LP P L? QL W DQ éP DN R Q  RU RNX\XFXVXQXVHODPOé\ yolundan gittiğini iddia edip tarikatları, HQ GDWDQéPD\DEDYOéRQODUéWDQéUN G DWDQéPD\D EE D Y OéRQODUéWDQ +HUVDQDWHVHUL  ?6DQDWSD\ODcéPGéU cemaatleri, neoliberal emperyalist güç HQGLPL]LWDQé\DFDYé] GDN ELUD] E L UUD HQ GDN ] G LPL]LWDQé\DFD Y é  HN *HU©  JHOLcWLULU  RSOXPXV¾VOHU W odaklarını ve vatan bütünlüğünün \DSéODQ \DSDQOD RGXUNLVDQDWRQX zedelenmesinden medet umanları HNVLQL]? F J¸UH 2NX\XQX] 2N N J X\XQX] ¸U U HNVLQL] F H ?  H LcDUDVéQGDNLELUEDYGDQ¸W memnun etme önceliğiyle hareket etmek, RSOXPDVXQXOGXYXQGDDGé W ülkeye zaman kaybettiren ve sonu her ?  \GLU RQXODQELUcH N seferinde hüsran olan bir aldatmacadır. Cumhuriyeti fabrika ayarlarına HOHPH èQF  VD\ID   [[  VD \I D è HOHP QF $Qé   VD\ID  [ döndürerek Türk insanına ülküsünün “yükselmek, ileri gitmek” olduğunu anımsatacak, yüreklice ve ödünsüz uygulanacak, uzun erimli bir Aydınlanma seferberliğine gereksinim var. Yayılmış olan karanlık ancak bilime dayanan örgün ve yaygın eğitim yoluyla aşılabilir.  ]  H\ HY NR VWHU \R H© WR