Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
16 MART 2023 PERŞEMBE
2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER
değil, o konutların
depreme
dayanıksız olarak
yapılmasına ve
Banka batışları ve kriz
iskânına izin veren
devlettir de.
Korkunun ecele faydası yok. Kapitalizm krizler
HASAN BÖGÜN ülke ekonomilerine
Kılıçdaroğlu,
etkisini matematiğe bir hesap uzmanı
sistemi. Kriz esas, iki kriz arasındaki görece
GAZETECİ
mesleği mensubu
dökmüş. Buna göre, Çin
Maslow,
istikrarlı dönem geçici.
olarak...
BD’de bir hafta içinde
ekonomisindeki her fazla
Eski Sosyal
önce Silvergate
bir puanlık büyüme, geri
dinince ölçülebilecek. Öyle ya 1990’ların 10 Kılıçdaroğlu ve
Sigortalar Genel
ABank, arkasından
yılı içinde Rusya krizi, kalan ekonomilere yüzde
Müdürü kimliğiyle...
Silicon Valley Bank Merkez ekonomiler
Benim yazımın
0.3 oranında olumlu etki sosyal devlet
Arjantin’den başlayan
çıktığı gün yaptığı
(SVB), arkasından New Korkunun ecele faydası
yapıyor. Buna “yayılma
Latin Amerika krizi,
alı günkü yazımda
ve aşağıda alıntıladığım Hatay
York merkezli Signature yok. Kapitalizm krizler
etkisi” diyor IMF. Çin ile
Endonezya’dan başlayan
“Sosyal Devlet
konuşmasında...
Bank (SB) isimli üç banka
sistemidir. Kriz esas, iki
ekonomik ilişki ne kadar Sdepremzedeler
Uzakdoğu krizi, 1994 ve
Devletin yıkılan binalardaki
için yaptığı konutları
iflas etti. 10 kadar yerel kriz arasındaki görece
çoksa, yayılma etkisi o kadar
1999 Türkiye krizleri vs... Bu bu sorumluluğuna da işaret
ücretsiz vermelidir”
Amerikan bankasının istikrarlı dönem geçicidir. ederek...
yüksek.
krizlerin tamamı, özellikle
deyince, Neoliberalizme
Tam bir “Sosyal Devlet”
daha iflas etme olasılığı Kriz, eskilerin deyişiyle
Buradan ekonomistlerce
ABD’nin kendi ekonomik
ve Neoemperyalizme
yanlısı lider olduğunun
bulunduğu ileri sürülüyor. “sermayenin temerküzü”
üzerinde daha çok
sorunlarını, mali sermaye koşullanmış zihinler (o
işaretini vermiştir.
Finans sektörü, iflaslar biçimidir. Birkaç büyük kişiler öyle olmasalar bile)
çalışılması gereken bir tez
operasyonlarıyla gelişmekte
HHH
beni hemen fazla iyimser
Amerikan ekonomisinde mali sermaye grubu, hem
çıkıyor: Çin ekonomisi, 3) Beni aşırı iyimserlikle ve
olan ekonomilerin üstüne
ve romantik olmakla hatta
2008’deki gibi büyük ütopik olmakla suçlayanların
mali hem reel Amerikan gelişmekte olan ekonomileri,
yıkmasının sonucunda
ütopyacılıkla suçladı.
hemen öne sürdükleri
çaplı ve derin sarsıntılara ekonomisinin bütününü
ihracat ve ithalatlarına
patladı. 2000’lerin
Oysa önerim son derece
en önemli engel kaynak
yol açacak mı, sarsıntılar bu yolla ele geçirecek.
istikrar kazandırarak, mali haklı ve haklı olduğu kadar
ortalarından itibaren durum
sorunudur.
gerçekçiydi de.
Avrupa’yı da etkileyecek mi Süreç, toplam varlıkların
sermaye operasyonlarına
değişti. Krizler daha çok Bugünkü iktidar, konutların
Bakın neden haklı ve
endişesi içinde. İngiltere’nin yarısından fazlasını elinde maruz bırakmayarak bir depremzedelere ilk iki yılı
ABD, Avrupa ve Japonya gibi
gerçekçiydi; gerekçelerimi
ödemesiz olmak kaydıyla,
en büyük bankası HSBC tutan yüzde 1 içinde de
biçimde krizlerden bağışık
merkezlerde çıkıyor. Neden?
aşağıda sıraladım.
20 yıl ve 10 yıl vadeli olarak
SVB’nin İngiltere kolunu işleyecek. En alttakilerin en
yapıyor. Somut örnek Rusya.
HHH
krediyle satılmasını öngörüyor.
‘Yayılma etkisi’
satın aldı. Avrupa’da, fazla zarar gördüğü kademe Bu durum, özellikle ABD’nin 1) Konut gereksinmesi,
Mevcut iktidarın bu önerisi
insanın en basit, en temel
enerji bağlantılılar başta kademe yıkım... Uluslararası Para kendi krizlerini gelişmekte
ile konutların ücretsiz olarak
gereksinmelerinden biri olan
verilmesi önerisi arasında
olmak üzere bir dizi şirket, Sorulması gereken soru Fonu IMF’nin 31 Ocak’ta
olan ekonomilerin üzerine
güvenlik ihtiyacı ile ilgilidir.
devletin bu projeyi finansmanı
enkazları kamu maliyesinin şu: 20 yıl önce krizler daha açıkladığı Dünya Ekonomik yıkmasını önleyici etkide
Bakın Maslow’un ünlü
açısından hiç de önemli bir
üstüne yıkılarak tasfiye çok ve daha sık “kenar” Görünüm Raporu’nda bulunuyor. ABD, krizleri
gereksinmeler hiyerarşisi ne
fark yoktur.
diyor:
edildi. Avrupa’daki denilen gelişmekte olan ilginç bir bulgu var. IMF, ihraç edemeyince de kendi
İlk iki yılı ödemesiz
1. derece gereksinmeler:
çöküntünün derinliği, ekonomilerde olurdu; bu yıl yüzde 5.2 oranında olmak kaydıyla 10 ve/veya
içinde yaşıyor.
Fizyolojik gereksinimler (nefes
20 yıla yayılmış olan bu
Ukrayna kahramanlık şimdi neden “merkez” büyüyeceğini öngördüğü İşte günümüzün temel
alma, yemek, su, cinsellik,
taksitli finansman, devlet
destanı kuru gürültüsü ekonomilerde oluyor? Çin ekonomisinin öteki dinamiği!
uyku)
tarafından, benim Salı
2. derece gereksinmeler:
günkü yazımda belirttiğim
Güvenlik gereksinimi (beden,
yöntemlerle başka iç ve
iş, hukuk, aile, sağlık ve konut
dış kaynaklardan çok
güvenliği)
rahat sağlanabilir ve
3. derece gereksinmeler:
konutlar ücretsiz olarak
Ait olma ve sevgi gereksinimi
depremzedelere verilebilir.
Akılcı eylem ve örgütlenme
(arkadaşlık, aile, cinsel
HHH
mahremiyet)
Millet İttifakı’nın
4. derece gereksinmeler:
Cumhurbaşkanı adayı
Kurulu düzende akılcı bir yapılanma yoksa
AV. ALI YILMAZ GÜRKAN eden kolektif nitelikteki
Saygınlık gereksinimi
ve CHP lideri Kemal
merkezi değer sisteminin (özgüven, başarı, kendine
İSTANBUL BAROSU aklın bu düzeni yönetemeyeceğine kesin gözle
Kılıçdaroğlu Hatay’daki
saygı, başkalarına saygı,
konuşmasında şöyle dedi:
değişmelere bağlı olarak
bakmak gerekir.
başkaları tarafından saygınlık)
nsanlık tarihinin bir “Bir binanın yapımı için 23
zayıflaması durumunda
5. derece gereksinmeler:
imza gerekiyor.
İbakıma düşünce tarihi şüphesiz laiklik olduğu yapılanma yoksa (devlet
kaos ortamının istemeyerek Kendini gerçekleştirme
23 imzanın hiçbirisinde
olduğu düşünüldüğünde bir gerçektir. Bu durum, böyle bir yapılanma
gereksinimi (erdemli, yaratıcı,
konut ve dükkân sahibinin
de olsa yaratılmış olması
Batı’nın bugünkü ayrıcalıklı bugün aklı başında olan benimseyip ortaya
sorun çözücü, önyargısız ve
imzası yok, tamamı kamu.
mümkün olacaktır. Böyle
yerinin haklı sebepleri herkes tarafından da kabul koyamamışsa ) bu nesnel gerçekçi olmak)
Bu güveni kamu veriyor.
bir toplumda her türlü Maslow’a göre bireyin
olduğunu bilmemiz gerekir. edilen bir gerçektir. Ancak düzende bugün dahi aklın Şimdi diyorlar ki: ‘Size
gereksinmeleri, bu hiyerarşi
yer vereceğiz ama sizi
sapma oluşacağı gibi
15-16. yüzyılda yaşanan
toplumların laik esaslara bu düzeni yönetemeyeceğine
içindeki tatminler bağlamında
borçlandıracağız, 20 yıl
Rönesans ve Reform
göre örgütlenmesinde kesin gözle bakmak gerekir. korkarım bir gün felaket
insanın kişiliğini oluşturur.
ödeyeceksiniz.’
süreçlerini takiben 17.
özellikle siyasi kurumların, Bu düşüncelerle yurdumuzda
yaşandığında da vicdanları
Dolayısıyla yeme, içme,
Benim ne günahım var, o
yüzyılda kartezyen felsefe,
bürokrasinin ve ekonomik olup bitenlere bakıldığında uyuma, barınma gibi 1. ve
imzaları ben atmadım.
sızlatan yağmacılık dahi
2. derecede gereksinmeler
18. yüzyılda yaşanan Şimdi depremzedeyi borçlu
faaliyetlerin ve dolayısıyla şaşırmamalı.
haklı bulunabilir.
karşılanmadan, bireyin iyi
çıkarıyorlar.
Aydınlanma ve daha
toplumların Aydınlanma Sosyolojinin en önemli
Keza Max Weber (1864-
bir yurttaş olması ve hem
Bütün vatandaşlarıma
sonra bu geçmiş düşünce döneminden beri temel kurucularından Emile
saygınlık hem de kendini
sözüm sözdür:
1920) akılcı eylemin ve
akımlarından beslenerek
olan akılcı uygulamalarının Durkheim (1858-1917)
gerçekleştirme etkinliklerinde
Herkesin anahtarını
akılcı eylem temelindeki
oluşan pozitivist düşünce yoğunlaşması çok zordur.
hayata geçirilmesinin önemi toplumda düzen ve teslim edeceğiz, 5 kuruş
örgütlenmenin modern
İşte insanı doğaya ve
almayacağız.”
insanlık düşünce tarihini
çoğu kez hatırlanmaz. yardımlaşmanın kaynağını
başka insanlara karşı
HHH
toplumun rasyonelleşme
olumlu yönde geliştiren
iş bölümü ve uzmanlaşma
korumak için icat edilmiş
Özetle, depremzedelere
İş bölümü
süreci olduğunu ileri
akımlardır ve bu gelişmeleri
olarak belirtmiştir. Oysa
olan devlet, felsefi ve ahlaki
konutların ücretsiz olarak
Günümüzün modern
yeryüzünde bu şekliyle
yurdumuzda olan bitene sürmüştür. Tıpkı Büyük
olarak da yurttaşlarının
verilmesi önerim, sadece
devlet yapısı bu iki esastan
yaşamış bir başka siyasi bu konudaki en temel
bakıldığında hiç de bu felsefi ve ahlaki olarak
Atatürk’ün öngördüğü gibi.
gereksinmelerinden biri olan
devletin görevi olduğu için
topluluk da yok gibidir. hareketle sağlıklı bir yapı
tarihsel gelişime uygun bir
Düşünce tarihindeki bu
konut ihtiyacını karşılamakla
değil...
Bu düşünsel gelişmelerin oluşturabilmiştir. Aklın
gayret, yapılanma ve hatta
gelişmeleri göz ardı ederek
yükümlüdür. Aynı zamanda son derece
nereden kaynaklandığı yasalarıyla uyumlu bir
niyet görmek mümkün
Üstelik Türkiye gerçekçi ve uygulanabilir
siyasetin ve bürokrasinin
üzerinde düşünüldüğünde siyasi yapılanma ve toplum
olmuyor.
Cumhuriyeti’nin Anayasası, olduğu için de...
yapılanması korkarım
çoğu zaman bunların varlığını sürdürdüğü sürece
bu devletin “Sosyal Devlet” Kemal Kılıçdaroğlu
Türkiye’nin çağdaşlaşma
Çağdaşlaşma olduğunu söylemektedir. tarafından dile getirilmiştir.
gerisinde çağdaş zihniyeti bütün yaşananları aklın
HHH Bu konuda okurlarımın
yolunda gayretlerini
şekillendirenin, gelişmiş eseri olarak görmek ve Öte yandan toplumsal
2) Ayrıca, yıkılan konutların ve elbette politikacıların da
daha uzun süre sonuçsuz
değerlendirmek gerekmiştir. hayatı mümkün kılan
Batı ülkelerinde başta
sorumlusu sadece deprem görüşlerini bekliyorum.
yer alan etkinin hiç Kurulu düzende akılcı bir ve bireylere rehberlik bırakacaktır.
‘Biz’in içerisinde ben de var mıyım?
tek şansı, hümanizm ideolojisini sayesinde beynin yapısı hakkında de var mıyım? Ben de beynin yapısı
SARP GÜRAKAN
sorgusuz sualsiz kabul etmektir. çok önemli şeyler öğrenebileceğiz. hakkında önemli şeyler öğrenecek
ümanizm eleştirileriyle ünlü
Örneğin siz faşist misiniz? Değilsiniz, Big data sayesinde, şimdiye kadar miyim? Eğer yapay zekâ alanında
Holan günümüz düşünürü Slavoj
tabii. Demek ki hümanistsiniz. karanlıkta kalan sorulara cevap yapılan sıçramaların günlük hayata
Zizek, kimi zaman faşist, bağnaz
Bakın, bir gıdım düşünmenize gerek bulabileceğiz.” Dikkat çekmek olan etkilerini takip ediyorsanız,
ve radikal olarak taşlanır. Ama
kalmadan ideolojinizi buldunuz bile. istediğim yer, yüklemdeki -ebilme içtenlikle yanıtlamaya çalışın bu
aslında düşünürün hümanizme
ekinden sonra gelen, kişi ekini soruyu. Geçtiğimiz yıllarda yapay
olan karşıtlığı, tüm ideolojilere olan
‘Z’ harfi
temsil eden tek harf: z. İdeoloji zekâ sizin için mi gelişti, yoksa sizi
karşıtlığının benzeridir. Fark şu ki
Hümanizmin stratejisi saf bir bizi uyutuyor temalı bir gönderme hammadde olarak kullanarak, sizin
hümanizm kendisini ideoloji olarak
kötülük algısı yaratıp, buna karşıtlık yapmayacağım, siz yaptım kabul sayenizde mi gelişti? Big data size
değil, bariz bir gerçek olarak sunar.
edin. başta söz verdiği faydalar için mi
adı altında istediği politik amaca
Kim “insancılığa” karşı olabilir ki?
hizmet etmekse, teknoloji ve bilimsel İnsanlık adına diyerek kullanıldı? Yoksa internette karşınıza
İşte hümanizmi korkutucu yapan
gelişme retoriği bu stratejinin en gerekçelenen her cümlenin çıkan reklamların daha başarılı
budur. Birilerinin insan olabilmesi
büyük silahıdır. Bilimsel gelişme arkasından şunu sormak gerekir: Bu olmasına mı yaradı? Teknoloji “bizim
için birilerinin “insan dışı” olması
hep “insanlığın gelişimi için” diye düşünce kimi insandan sayıyor? Bu için” diye sunulduğunda o biz kimdi?
gerekir. Hümanizm Nazilere
tanıtılır, faydalarının evrensel insanlık algısının içinde ben de var İşte Zizek’in size daveti budur. Bir
karşıdır, teröristlere karşıdır, çocuk olduğu varsayılır. Zizek, eserlerinde mıyım? İşte burada az önceki “z” daha yeni bir uygulama çıkıp size
istismarcılarına karşısıdır. E, diye bu ideolojik mesajın dilimize nasıl harfi devreye giriyor. “Yapay zekâ ne yapabileceğinizi anlattığında,
sorar kendisini sorgulayan kişiye: sinsice girdiğini anlatır. Özellikle sayesinde beynin yapısı hakkında çok kendinize sorun: “Burada varsayılan
“Sen Nazi misin?” Böyle bir hüküm Türkçede, neredeyse şiirsel bir önemli şeyler öğrenebileceğiz.” Peki biz kim? Ben, bu ‘biz’in parçası
giymekten korkan vatandaşın biçimde görülebilir bu: “Yapay zekâ bu varsayılan “biz”in içerisinde ben mıyım?”
DNé \¾] EDVéQéQéQ ¾UN 7
RYXNLcLRQXQ © H \LQF GH ?0DII\?
G¾Q\DVéQéQ FD] ?GHQJHOHQ H ¾UNL\ 7 HVLQLQ HW HWJD] XPKXUL\ &
Sevgili Çocuklar,
\D]DUé ]GHcOHcPLc HQGLVL\OH¸ N
DGDPéROGXYXQXELOLU Y GH N¾©¾N
G¾Q\DVé FD] © H \éOODUGéUèVY 8]XQ - èOKDQ \GéQODQPD%LOJHVL? $ ?
0D\éVLOH(\O¾O?¾Q
RU HUDOé\ \ YLQGH HNLUGH QéQ© \DUéPDVéU WDPRODUDN 6HO©XN
YVLPOHULQDVéOEL©LP PH -
(NLP?GH H ¸QF
HQKHU ¸QO¾ELUP¾]LV\ \ RN ?
L©LQ OHQGLUGLYLQLL]OHPHN
HNDOEL\OH Y ]DPDQUXKX\OD HELUVX©ODPD\OD F G¾]PH
EXNLWDEéQVD\IDODUéQé
0DU W ]DOWéQDDOéQGé J¸
RU? ©DOé\
Kitap okuduğunuzu biliyoruz.
HUPLVLQL]" LVW RNXPDN
HOHULQGHQ HQF UHMLPLQLQLcN
HV 2UN Z RQR RQ. Y $OEUHNW - RQXUOXGXUXcXQGDQ ©WL JH
\DUJéODQGé HUPHGL Y ¸G¾Q
1LVDQ WHUMRXUQDOHQ
DNODQGé?
[VD\ID?RFXN [ VD\ID ? R FXN
\N¾V¾ DcDP¸D << VD\IDVD\ID [[ c D P ¸ \N ¾ V ¾
[VD\ID$Qé%HOJH