Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 11 MART 2023 CUMARTESİ 2 olaylar ve görüşler Depremin yol Muasır medeniyet ülküsü! açtığı sağlık İhmaller zinciri, depremin yıkıcılığıyla boy ölçüşemeyecek kapasitesinin çökertildiği görüldü. DR. HANDE ORHON ÖZDAĞ sorunları İşleyen devlet mekanizmasının denli büyüktü. ş ubat 2023’te bir büyük dev aynası orta ÖĞRETİM GÖREVLİSİ olmadığı üçüncü dünya yerinden çatladı. Büyük Türkiye anlatısı bir gecede çöktü. PROF. DR. ÜLKÜ SARITAŞ ülkelerindeki gibi, bu olaylarla KP’nin Türkiye’de iktidar İÇ HASTALIKLARI VE GASTROENTEROLOJİ kim olduğu belli olmayan kişiler Somali’den Sudan’a, Yemen’den bir üçüncü dünya ülkesi olduğunu olma süreci, iç politikada UZMANI kendi şiddetli yöntemleriyle “baş Afganistan’a, vatandaşın haritada gösterdi. Üçüncü dünyaya içkin ACumhuriyet geleneğinin edip” utanç görüntülerini sosyal yerini bilmediği ülkelerin mazlum kuralsızlığın, keyfiliğin, işlemeyen reddi ve dış politikada da liderlik eprem, meydana geldiği anda medyaya yaydı. O zamanlar sosyal halklarına kol kanat geriyordu. Eh denge-denetlemenin, siyasallaşmış söylemi üzerine inşa edildi. Dış Dyol açtığı ölümler ve maddi medya açıktı. haliyle, dünyanın en fazla insani yargının Türkiye’de nasıl da politika, elitler arası bağlardan kayıplar dışında, kısa ve uzun insan yaşamını tehdit eden temel sermaye grupları inşasına, yardım yapan ülkesi olunmasıyla vadede çok sayıda sağlık sorununa Bir hazin hikâye sorunlar olduğunu sadece biz kültürel temalar üzerinden kitle övünülüyordu. neden olur. Bu sorunları birkaç Bize yardıma koşan arama değil, tüm dünya gördü. konsolidasyonundan rıza üretim başlıkta toplamak mümkündür: Üçüncü dünya ülkesi kurtarma ekiplerinin can ve mal Türkiye’de siyasal iktidarın, mekanizmalarına kadar AKP’nin 1- Fiziki travmaya bağlı uzuv güvenliğinin bile korunamadığı Şubat 2023 ülkeyi moloz Türkiye’de iktidarı ele geçirme üçüncü dünya refleksleriyle, asker- kayıpları, doku ezilmeleri, yaygın görüldü. Deprem sonrası bu büyük yığınına gömerken bizler ve konsolide etme hikâyesinin sivil ilişkilerine güvenmediği, doku ezilmesi sonucu oluşan iç ülkenin sokakları kanalizasyona Cumhuriyet geleneğinin, devlet merkezinde yer aldı. Bu uğurda limbik kaygılarla kapasitenin nasıl organ hasarları, donma. döndü. Günler sonra sıcak çorba aklının ve asırlık deneyimlerin yeri geldi BOP eşbaşkanlığı inefektif hale getirildiğini herkes 2- Deprem sonrası olumsuz reddinin, karşıdevrimci anlatıların ulaşmayan ilçeler vardı. Tuvalet gördü. Üçüncü dünyada olduğu koltuğuna oturuldu yeri geldi yaşam koşullarına bağlı ve büyük rant ağlarının Türkiye’yi güvensizliği, su güvensizliği, gıda gibi, doğal olayların afete dönüşme Davos’ta İsrail’e kafa tutuldu. Yeri hastalıklar: yara enfeksiyonları, güvensizliği, barınma sorunu nasıl “devletsiz” bıraktığını çok acı kapasitesinin önlenemediğini; geldi Adeviyye’nin Rabia’sı parti uyuz ve bitlenme gibi bulaşıcı üçüncü dünyanın en temel biçimde deneyimledik. İhmaller neden ne olursa olsun ikincil tüzüğüne girdi yeri geldi “Dünya cilt hastalıkları, kolera veya zinciri, depremin yıkıcılığıyla boy afetleri engelleyecek bir öngörü özelliklerindendir zira. beşten büyüktür” dendi. “Büyük” diğer mikrop ve parazitlere ölçüşemeyecek denli büyüktü. Velhasıl kelam, Şubat 2023 Türkiye, “lider” Türkiye söylemi olmadığını; muhalefetten bağlı bağırsak enfeksiyonları, Şubat 2023’te bir büyük dev aynası yalnızca bize değil tüm dünyaya her koşulda canlı tutuldu. İHA’lar- korkunun, halkın haber alma, tetanos, şeker ve hipertansiyon gösterdi çeyrek asırda Türkiye’nin SİHA’lar dünyanın her yerinde boy orta yerinden çatladı. Büyük enkaz altından haber verme gibi sürekli ilaç kullanımı gösteriyordu. Türkiye, dünyanın Türkiye anlatısı bir gecede çöktü. hakkının bile önüne geçebileceğini nasıl bir “üçüncü dünya” ülkesine gerektiren hastalıkların ilaçlarına yapamadığını yapıp 4 milyon Deprem gerçeğinin ortaya gördü dünya. dönüştüğünü. Muasır medeniyet ulaşamama, normal takip Suriyeliye kapılarını açabiliyordu. koyduğu ihmaller zinciri, Çocuk kaçırma, yağma ve ülküsünden üçüncü dünya gerektiren gebe ve yeni doğan Büyük ülkeydi şu Türkiye, Türkiye’nin nasıl da maskelenmiş hırsızlıkla mücadele edecek devlet ülkesine... Bir hazin hikâye. çocuk takibinin yapılamaması, kanser hastalarının tedavilerinin aksaması. 3- Pijamasıyla sokakta kalmış, yakınlarını ve her türlü maddi varlığını kaybetmişlerin yaşadığı Enerji sisteminde ‘oyun değiştiriciler’ ve belki yıllarca yaşayacağı psikolojik travma. MEHMET DOĞAN ÜÇOK fosil yakıtların bugünkü yüzde 80’lik payının yüzde 20’ye inmesi Kırılgan gruplar 3 ENERJİ UZMANI gerekiyor. Özetlenen sağlık sorunları Yeni bir “oyun değiştirici” olarak kuşkusuz depremden etkilenen nerji sistemi dinamik bir yapıya da artık yavaş yavaş hidrojenden tüm bireyleri kapsamakla birlikte Esahip. Teknolojinin süratle bahsetmeye başlayabileceğiz. Belki bir grup insan daha fazla etkilenir gelişmesi ile sisteme dahil olan de sadece “oyun değiştirici” yerine, ve bu gruplar kırılgan grupları yenilikler de sistemi sürekli olarak “sistem değiştirici” kelimeleri daha oluşturur. Bu gruplar, kadınlar, bir sonraki kademeye taşıyor. uygun olabilir; çünkü hidrojen var çocuklar, yaşlılar ve hastalardır. Kaya gazı ile kaya petrolünün olan enerji sisteminin henüz minör Normal yaşamda da hayatın ve yenilenebilir enerjinin dünya bir parçası. Yenilenebilir enerjinin yükünü çeken kadınlar, yaşam enerji sistemindeki oyun değiştirici devam edecek olan yükselişi, koşullarının yerle bir olduğu yansımaları sürmekteyken “Yeni “yeşil” hidrojen için önemli bir rol depremde tabiri caizse cehennem oyun değiştirici olarak sırada ne ortaya çıkarıyor. Hidrojen, ulaşım azabı çekmektedirler. Yeterli var” sorusunu düşünüyor insan. sektörünün, karbon-yoğun ağır ve donanımlı barınak olmayışı, sanayinin (demir-çelik, çimento, Kaya gazı tuvalet ve banyo sorunu, petrokimya gibi sektörlerin) kendinden önce çocuklarını ve Kaya gazı ve kaya petrolünün karbondan arındırılması ve kocasını, varsa yaşlısını doyurma, ABD’de keşfi ve konvansiyonel binaların ısıtılmasında yani tüm engelli ve yaşlı bakımı, genel olmayan tekniklerle (hidrolik hedefi, iklim güvenliği açısından değiştirici” ise maliyet düşüşleri enerji denkleminin senkronize sorunlar dışında âdet kanamasında çatlatma teknolojisi) çıkarılabilmesi son derece kritik bir eşik. Bu ile birlikte yenilenebilir enerjinin olarak sistemsel bir değişim yeterli hijyenik pede ulaşamama, 2010’dan bugüne süregelen hedefe yönelik olarak Uluslararası olağanüstü bir büyüme dönemine üreme sağlığı konusunda destek geçirmesinde merkezi ve kilit artan bir ivme ile, sadece enerji Enerji Ajansı (IEA), “2050’de Net- girmesi oldu. Rusya’nın Ukrayna’yı alamayış, tuvalet ihtiyacını bile rol oynayabilecek karbonsuz/ piyasalarının dengelerini Sıfır” raporunda, global enerji işgali ise -enerji güvenliği kaynaklı utanma duygusu ile erteleme ve temiz çözüm ve fırsatlar sunuyor. değiştirmekle kalmayarak, tam sisteminin 2050 yılına kadar Net- nedenlerle, pek çok ülkenin bunların yol açtığı genital ve idrar Önümüzdeki 5 yılda, hidrojen anlamıyla “oyun değiştirici” bir Sıfır Emisyon (NZE-2050) hedefine yenilenebilir enerjiyi destekleyici yolu enfeksiyonları kadına özgü jeopolitiği ortaya koydu. 2013 üretimine tahsis edilen global ulaşmasına yönelik olarak kapsamlı politikalarını kuvvetlendirerek- sağlık sorunlarıdır. Gebelerde yılında doğalgaz üretiminde yenilenebilir enerji kapasitesi 100 bir yol haritası ortaya koydu. CO yenilenebilir enerji için büyük durum daha vahimdir. Deprem Rusya’yı geride bırakan ABD, kat artıyor olacak. Sonrasını ise 2 emisyonlarını NZE hedeflerine bir momentum sağladı. 2022- bölgesinden gelen haberler, 6 doğalgaz, petrol ve petrol ürünleri birlikte göreceğiz. çekmek için, yenilenebilir enerji, 2027 yılları arasında yenilenebilir Şubat depreminin üstünden bir üretim toplamında Rusya ve Suudi ay geçmesine rağmen sağlıklı enerji verimliliği, elektrifikasyon, enerjinin (bugünkü Çin’in Arabistan’ı 2014 itibarıyla geride bir gebelik, doğum ve lohusalık hidrojen ve hidrojen bazlı yakıtlar, toplam kurulu gücü kadar) 2400 1 Energy Information Administration bıraktı ve ABD’nin yüksek üretim 2 1 (EIA), https://www.eia.gov/todayinenergy/ dönemi için gebelerin yeterli bioenerji ve karbon yakalama GW artması bekleniyor. NZE- trendi devam ediyor. detail.php?id=48756 beslenme ve düzenli takibe Ancak fosil yakıtların kullanımı ve depolama, ana sütunları 2050 hedefleri için projeksiyonu 2 International Energy Agency (IEA), ulaşamadıkları yönündedir. iklim güvenliği açısından oluşturacak unsurlar olarak öne yapılan yol haritasında ise global Renewables 2022 Bir diğer kırılgan grup çıkıyor. toplam enerji arzının üçte ikisinin problematik ve küresel sıcaklık 3 International Energy Agency (IEA), o çocuklardır. Çocukluk dönemi artışını 1.5 C ile sınırlandırma Son on yıldaki bir başka “oyun yenilenebilir enerjiden gelirken, NetZeroby2050, 2021 aşılarının kesintiye uğraması, besine erişememe, okuldan ve eğitimden ayrı kalma, ebeveynlerini, kardeşlerini, Kod adı kader planı akrabalarını ve arkadaşlarını kaybetmenin yarattığı psikolojik travma çocukları da afetlerde itibaren, yıkıntılar altındaki yaşam GAMZE AKKUŞ İLGEZDİ kırılgan kılmaktadır. mücadelesini izlemekle yetinen CHP GENEL BAŞKAN YARDIMCISI Yaşamak için başka birinin hükümetin yetersiz ve etkisiz desteğine ihtiyaç duyan engelli müdahalesi, kurtarılması mümkün ıllardır, her felaket tablosunda ve yaşlıların, her şeyin yerle bir olan binlerce yurttaşımızın Ydış güçlerin izini arayan, olduğu bu afet zamanında ne yazık hayatını kaybetmesiyle sonuçlandı. kendi yarattığı gölge düşmanların ki bu desteği bulmaları mümkün Hükümetin izahı olmayan bir ardına sığınan, kendinden başka değildir. Kalp ve şeker hastalığı, koordinasyonsuzlukla ülkeyi herkesi suçlu gösteren ve bu hipertansiyon gibi sürekli ilaç boydan boya matem evine çevirdiği sayede ülkedeki milli muhalefeti kullanımı gerektiren hastalıklarda kahreden süreçte mükemmel bir siyasi manevralarla linç ettirmeye kesintisiz olarak ilaca erişememe, koordinasyon örneği sergilediği alışmış köhne yönetimin son kanser hastalarının tedavilerinin tek nokta sosyal medyanın manevrası, Türkiye’nin 11 ilini aksaması hastalıkların kısıtlanması oldu. Hükümetin onlara emanet edilemez” gibi üstü uyanamadılar ancak iktidarın deyim yerindeyse haritadan silen ağırlaşmasına hatta ölümlere sorumluluğu üzerinden atma kapalı imalarla çarpıtmaktan da yattığı gaflet uykusunun sonuçları depreme “kader planı” demek oldu. neden olabilmektedir. çabasının sansürle birleşerek, geri durmadılar. çok daha ağır olacak. İktidarın sıkça kullandığı ve devlet aklını felce uğrattığı bu İyi planlama Yetmedi! Siyasi ikbalini cehaletle Evet, binalar çöktü ama daha geniş kitleleri kontrol altına vurdumduymazlık tarihin kara besleyen, bağnaz politikaların acısı neresinden tutsak elimizde Tüm bu sorunlar afet öncesi almak için ileri sürdüğü “kader sayfalarındaki yerini aldı. esiri olanlar, depremde anne kalan toplumsal bir enkaz dönemde, afet sırasında ne tür planı” söylemi aslında mistisizm Tam da bu sebeple, yaşadığımız babasını kaybetmiş yavrularımızın var: Ekonomi çöktü. Sosyal sağlık sorunları olacağını öngörme, ya da teoloji ile hiç ilgisi olmayan felaketin sorumlusu ülkemizi geleceklerini, deprem bölgesinde düzen çöktü. Liyakat çöktü. kırılgan grupları kayıt altına alma üç temel dayanaktan güç alıyor: tek adamın insafına terk eden bu AFAD’ın iliklerine kadar sızmış Tahammül çöktü. Ama iktidar ve buna yönelik yapılacak iyi bir propaganda, sansür ve çarpıtma. gerici tarikatların eline bırakmakta mekanizmasında görev alan, planlama ve kaynakların verimli çarpık rejimdir. Ve vicdanlarımızı Öyle ya zamanında müdahale bir sakınca görmedi. büyük büyük cümleler kuran tek kullanımı ile en aza indirilebilir. sonsuza dek kanatmaya devam ile sevdikleriyle birlikte Muhalefeti “Söylediklerini bir kişinin bile makamı, itibarı, Türk Tabipleri Birliği karşılaştığı edecek olan can kayıplarımız tam kurtulabilecekken, molozlar şimdilik not ediyoruz” diyerek aba şanı, şöhreti, unvanı ve dahi tüm engellemeler ve sorunlara da bu sebeple siyasidir. altında kalarak ölümle sınanan altından sopa göstererek tehdit vicdanı sarsılmadı, çökmedi. rağmen tüm birimleri ile sahadadır çocukların, annelerin ve babaların Yavrularımızın geleceği etmeyi alışkanlık haline getirmiş Kimsenin şüphesi olmasın! ve olanakları ölçüsünde özellikle vebalinden sıyrılmaya çalışmak AFAD’ın, Kızılay’ın partizanlaşan iktidar sözcülerinin “Evlat edinilen “Kader planı” diyerek milyonları birinci basamak hekimlikte, kadın hangi kader planının ürünü yönetimlerinin kritik saatlerdeki çocukla evlenmek caizdir” diyen çaresiz bırakan, gülüşleri solduran, cinsel ve üreme sağlığı konusunda, olabilir ki? beceriksizliğine karşılık canla Diyanet İşleri Başkanlığı’na tek hayalleri çalan, bir ülkeyi yas gebe takiplerinde, aşılamada tam Kayıplar siyasi başla çalışan STK’lerin emeğini, kelam ettiğini görmedik. evine çevirenlerle sandıkta olarak arzulanan düzeyde olmasa Evet, 11 ilimizde on binlerce hesaplaştığımız gün kederimiz bir da belli bir mesafe kat etmiştir. Göz göre göre gelen bu büyük çabasını “Devletten büyük kişi yattıkları ölüm uykusundan parça da olsa dinecek. trajedinin ilk dakikalarından değilsiniz”, “Topladıkları bağışlar