Katalog

CAN ALAN SORU 8 ŞUBAT 2023 ÇARŞAMBA 4 YÜZYILIN FELAKETİ baris.pehlivan@cumhuriyet.com.tr baris.pehlivan@cumhuriyet.com.tr baris.pehlivan@cumhuriyet.com.tr twitter:@barispehlivan twitter:@barispehlivan twitter:@barispehlivan Deprem sonrası moloz yığınına dönen binalar ‘yasadışı yapıları’ tekrar gündeme getirdi: AFAD neden İmar affı öldürdü yetişemedi? Fay hattının geçtiği yerleşim iskhylos milattan önce KAHRAMANMARAŞ’TA söylemiş: “Acının ödülü bölgelerindeki imar affı yeni Adeneyimdir.” BIR BINA BÖYLE binaların neden yıkıldığını Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) sitesine göre gözler önüne serdi. Gerekli YIKILDI ise aklımız başımıza 24 yıl önce önlemler alınmadan gelmiş: “Türkiye’de afet yönetimi ve projelendirilen binalar koordinasyonu alanında dönüm noktası 17 Ağustos 1999 Marmara depremidir. yüzlerce can kaybına Büyük can kaybına ve geniş çaplı neden oldu. hasara neden olan bu deprem, ülkemizde afet yönetimi konusunun ahramanmaraş’ta meydana tekrar gözden geçirilme zorunluluğunu gelen depremlerin ardından acı bir şekilde ortaya koymuştur.” Kyeni yapılmış binaların AFAD işte bu iddiayla 2009’da da yıkılması imar affı konusunu kuruldu. Önce Başbakanlık’a yeniden gündeme taşıdı. bağlıydı, 2018’den itibaren de İçişleri 2018 yılında Çevre ve Bakanlığı’nın emrine verildi. Şehircilik Bakanı Murat Madem öyle, şu sorular onlarca saattir zihnimizde asılı: AFAD neden Kurum Gaziantep’te 76 her yere yetişemedi? bin 605, Hatay’da 71 RENGİN Daha fazla personel ve koordinasyon bin 738 imar barışına TEMOÇİN için bütçesi mi yetersizdi? ilişkin başvuru olduğunu Yanıtını bulmak için bir basın belirtti. Gelinen noktada istatistiki toplantısının videosunu izliyorum. bir bilgi yok ancak bu sayının Bundan bir ay önce, CHP milletvekili bugün çok daha yüksek olduğu Gamze Taşcıer 15 dakika boyunca anlatıyor. Sayıştay’ın AFAD’a dair tahmin ediliyor. Cumhuriyet hazırladığı denetim raporlarından konuya ilişkin TMMOB Şehir bölümler okuyor. Plancıları Odası İstanbul Şubesi Kontrol etmek için ben de açıyorum Başkanı Doç. Dr. Pelin Pınar raporları ve görüyorum... Giritlioğlu ile konuştu. Giritlioğlu Sayıştay 2012 raporunda AFAD BINALAR NEDEN TEK YÖNE YA DA IÇ IÇE GEÇEREK YIKILIYOR? şu bilgileri verdi: için şu tespiti yapıyor: “İnsani yardım “Deprem bölgelerinde özellikle faaliyetlerinin ve harcamalarının fay hattının geçtiği bölgelerdeki herhangi bir esas ve usul takip edilmeksizin yürütüldüğü tespit yerleşimlerde çok edilmiştir.” yoğun imar affı Proje kusuru var 2013 ve 2014 raporlarında, “Kamu başvuruları vardı. Genel zararı iddialarına ilişkin hususlara merkezimizle bu konuda yargılamaya esas raporda yer uyarılarımızı yapmıştık. epremin ardından binanın yıkılma biçiminin sırasında binalar salınım yapar. verilecektir” deniliyor. Ancak o kamu Giritlioğlu Dolayısıyla bunun acı Dyıkılan binaların farklılıklarını Cumhuriyet’e Binada tasarım ya da imalat zararlarına dair herhangi bir yasal sonuçlarını bugün kusurları da tartışılan değerlendiren TMMOB kusurları var ise bu salınım süreç başlatıldı mı, muamma olarak kalıyor. bir kere daha test etmiş olduk. konular arasında. Hatay İnşaat Mühendisleri Odası esnasında kaldıramayacağı Sayıştay, AFAD’ın il özel idarelerine Benzerini İzmir depreminde de ve Kahramanmaraş’ta Yönetim Kurulu Başkanı kadar güç yüklenmiş olursa Yüzgeç ve belediyelere gönderdiği paralara gördük. Orada da çok ciddi oranda çöken iki binanın yıkılma Taner Yüzgeç, yıkılan bina yıkılır. Bu iki bina da da dikkat çekiyor. Buna göre; 2015 imar affı başvurusu vardı, yasadışı biçimleri de dikkat çekti. binaların yapısal sorunları bunun örneklerindendir. yılında 210 milyon 742 bin 785 TL, yapılar yoğunluktaydı. Burada da Hatay’da ve Kahramanmaraş’ta olduğuna dikkat çekti. Yüzgeç, Her bina salınım yapar, bir 2016 yılında 119 milyon 716 bin TL ve aynısını gördük ne yazık ki.” çöken iki binanın birisi tek “Söz konusu binaların bu noktaya kadar gider ancak geri 2017 yılında 328 milyon 449 bin 650 yöne doğru çökerken diğer şekilde yıkılmasının sebebi dönemezse yıkılır. Bunların TL olmak üzere toplamda 658 milyon Tadilatlar ruhsatsız binanın katlarının iç içe geçerek binanın deprem dalgasını hepsi inşaat ya da proje 908 bin 435 TL’nin aktarıldığı tespit Giritlioğlu sözlerini şu şekilde ediliyor. Vahim olan ise AFAD’ın il özel yıkıldığı görüldü. Söz konusu iki aldığı yön ile alakalı. Deprem kusurudur” dedi. idarelerine ve belediyelere aktardığı sürdürdü: “Bir sitenin reklamı kaynakların bu kurumlarca nerelere gösterildi. Orada bina dağılmamış harcandığının takibinin yapılmadığı ve çökmemiş doğrudan devrilmiş. ‘Deprem yönetmeliğine uygun, birinci sınıf daireler’ diye pazarlandı Sayıştay tarafından tespit ediliyor. Bu da aslında şunu düşündürüyor. Enflasyon artışını eklediğinizde Yeni yapılan yapıların bir kısmı o tutarın bugünkü değerinin ise iskânlıysa bile iskân aşamasından 2.6 milyar TL’nin üzerinde olduğu sonra bu yapılarda kontrolsüzce hesaplanıyor. Saniyeler içinde çöktü İşte tam da burada CHP’li Gamze değişiklikler yapılabiliyor. Örneğin Taşcıer’e kulak veriyorum. Çok çarpıcı alt katlarda kolonlar kesiliyor. Bu bir soru soruyor: ruhsatsız tadilatlar iskanlı binaların ürkiye’yi sarsan iki deprem “AFAD’ın bir belediyeye afet için da sonunu hazırlıyor ne yazık ki. Tsonrasında Malatya’da MALATYA gönderdiği paranın bir kısmının konser Belediyeler yapıları kontrol etmeli..” henüz 6 ay önce yapılan için harcandığı doğru mudur?” “Bölgede yasadışı yapılaşma Asur Konutları adlı proje ağır oranları çok yüksek” diyen hasar aldı. Bloklardan birinin ‘Başkanlık’ o raporları Giritlioğlu, “Mühendislik hizmeti çöküşü vatandaşlar tarafından pirüpak yaptı almamış binalarda ağırlıklı olarak görüntülendi. İki büyük bloktan Maalesef bitmiyor. yıkım gerçekleşir. İmar aflarıyla oluşan Asur Konakları sitesinde AFAD’ın resmi sitesine de yasallaştırılmış yapıların depremde bir apartman saniyeler içinde baktığınızda, kurumun ulusal ve uluslararası birçok yardım öncelikle yok olan-çöken binalar yerle bir olurken diğeri ise kampanyasını örgütlediği görülüyor. olduğunu biliyoruz. Yaşadığımız ağır hasar aldı. Söz konusu Güzel. Lakin, Sayıştay’ın 2016 depremde de aynı sonuçları sitenin yaklaşık 6 ay önce raporuna göre bu kampanyalara ait alacağımızı tahmin ediyoruz” dedi. inşa edildiği öğrenildi. Ayrıca hesaplardan o zamana kadar yapılan Giritlioğlu sözlerini şu şekilde lüks dairelerin son olarak harcamaların takibi için bir muhasebe noktaladı: “Bunun politik boyutları 28 Ocak tarihli internet satış sistemi kurulmuyor. da var. Örneğin kamu ihale ilanında yer alan bilgiye Geliyoruz 2017’ye... Sayıştay kanunu çıktığı zamandan bu yana göre “Deprem yönetmeliğine AFAD’ın, UNICEF (Birleşmiş Milletler 6 AY ÖNCE YAPILDI - Malatya’daki Çocuklara Yardım Fonu) tarafından 200’e yakın değişikliğe uğramış. uygun, birinci sınıf kaliteli Asur Konutları internet sitesinde aktarılan 15 milyon 492 bin 74 TL’yi, Örneğin Hatay Havalimanı fay hattı malzeme kullanıldı” denilerek lüks konut kategorisinde satışa Uluslararası İnsani Yardım kapsamında üzerinde. Şimdi havaalanı çöktü, pazarlandığı ortaya çıktı. Blok çıkarıldı. Birinci sınıf malzemelerle toplanan bağışlardan ise 64 milyon yardım gelemiyor, yollar kapandı Ayrıca ilanda sitedeki bir inşa edildiği iddia edilen daireler 430 bin 259 TL’yi kullandığını yerle bir yarıldı. Bütün bunlar yandaş dairenin satış fiyatının 2 birkaç saniye içinde toza döndü. belirtiyor. Gelin görün ki AFAD bu oldu firmalara, kontrolsüzce, ihale milyon 850 bin lira olması Bir vatandaş kamerasıyla o anları paraları nasıl ve nerede kullandığını da dağıtmanın sonuçlarıdır.” böyle görüntüledi. dikkat çekti. muhasebeleştirmiyor. 2017 raporundaki tablo o kadar vahim ki; Sayıştay kalem kalem sayıyor ve özetle şunu diyor: Deprem bilimci Prof. Ahmet Ercan korkunç rakamı açıkladı: “AFAD’a ait 25 depoda bulunan çadırların, battaniyelerin, mutfak 20 yılda 9. af ve giyim malzemelerinin kaydı bulunamadı!” 4 milyon yapı etkilendi Rapordan öğreniyoruz; AFAD Sayıştay’a “kaydı yapılmayan tüm DEPREM bilimci jeofizik yüksek 11 bin 302 olduğu belirtti. Yerbilimci hususları tamamlayacağız” diye mühendisi Prof. Dr. Ahmet Ercan, Prof. Dr. Celal Şengör ise önceki söz veriyor. Sayıştay da “Bakalım, dün deprem sonrası ne kadar gün yaptığı paylaşımda “Deprem denetleyeceğiz” diyor. yapının etkilendiğini açıkladı. ülkesinde imar affı cinayettir” dedi. Lakin... Ercan “Depremden 13.5 milyon Bakın, CHP milletvekili Taşcıer neler Ercan Japon uzman uyardı kişi ve 4 milyon yapı etkilendi. diyor: Göçen yapı sayısı 6 bin, olası hali Öte yandan Japon deprem uzmanı “2018’de başlayan yeni sistemle 11 bin 302 dir. Göçük altında kalan Yoshinori Moriwaki’nin de bir birlikte, ne hikmetse sihirli bir değnek 194 bin kişi var. Yalnızca 8 bin kişi programda yaptığı uyarılar dikkat AFAD’ın bütün Sayıştay raporlarına kurtulmuştur. Soğuk eksi 5 derece” çekti. Moriwaki “Genel af anlaşılır dokunuyor. Ve 2018’den sonra AFAD dedi. AFAD Deprem ve Risk Azaltma çünkü insan pişman olur ya da kendini pirüpak bir hale geliyor. Sizce bu sihirli Moriwaki Genel Müdürü Orhan Tatar’ın düzeltebilir, imar affı anlaşılmaz değneği kim tutuyor?” açıklamasına göre ise teyit edilen çünkü dayanıksız ya da hasarlı beton Sahiden de, başkanlık sistemine yıkılmış bina sayısı 5 bin 775. Henüz pişman da olamaz, kendini de düzeltmez, geçişle birlikte Sayıştay’ın AFAD 4 AKP iktidarı öncesindeki oyuna bildirildi. doğrulanmamış, yıkıldı imar affı Türkiye için çok raporlarının “hafiflediği” görülüyor. 1955-2002 yılları arasında 4 İmar affı, en son 2018 Sayıştay önceki eksiklerin fikri takibini ihbarı gelen bina riskli” şeklinde imar affı 47 yılda 8 kez tarihinde gelmiş. 2017 yılı ‘Bina değil Allah öldürür’ yapmayı bile nedense unutuyor. sayısının konuş- gündeme geldi. AKP’nin ve öncesinde yapılmış, Sanırım anlaşıldı... da Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fizik Bölümü tu. 20 yıllık iktidarında ruhsatsız veya ruhsata Şimdi acı çekiyoruz. Dokunacak bir öğretim üyesi Prof. Dr. Ali İhsan Göker, deprem sonrası skandal planlanan 9. imar affı aykırı yapılan imar ve dost eline ihtiyaç duyuyoruz. O elin bir açıklama yaptı. Göker, “Deprem veya binalar öldürmez, Allah bu yıl reklamlarla kamu iskânları kapsamıştı. bugün neden geciktiği ise dün nerede öldürür. O da eceli geleni. Depremde ölenler aynı anda Mars’ta bile olsalar olduğunda gizli. yine öleceklerdi” dedi. Bu sözler sosyal medyada büyük tepki çekti. 2.8 milyon liraya satışa çıkarıldı.