Katalog

28 ŞUBAT 2023 SALI 12 KÜLTÜR/BULMACA Yine Shakespeare’in “Bahar Noktası” Osmanlı dönemindeki Türk-Yunan kaynaşmışlığını sahneye getiriyordu. Nina’yı Zuhal Olcay’ın yorumladığı Çehov’un “Martı”sı “komik” öğeleri vurgulanarak sahnelenmişti. DT’nin ilk Brecht yapımı “Arturo Mazrooei Atmış Ui” (Işık Toprak) 1979’da Yücel Erten rejisiyle gerçekleşmişti. Yücel Erten’le Daha sonra gelen Peter Shaffer’ın İranlı Maryam Mazrooei, “Amadeus”u (Alev Sezer, Can Gürzap) da “Arturo Ui” gibi parlak bir ‘Yelkenler Fora’ sığındığı Türkiye’de üstün-yapımdı. Memet Baydur’un “Cumhuriyet Kızı” oyunu, (Çetin evlet Tiyatroları sanatçısı, yazar, sanat çalışmalarını Tekindorlu) dev bir kadroyla oyuncu, uyarlamacı, dramaturg, sahnelenmişti. Güngör Dilmen’in Dçevirmen, eğitmen, yönetmen sürdürmek istiyor “Ben Anadolu”sunun Yıldız Kenterli Yücel Erten’in anı kitaplarından ilk yapımı Türkçe ve İngilizce olarak ikincisi olan “Yelkenler Fora” Ocak dünyayı dolaşmış, “Deli Dumrul” 2023’te 1984 Yayınevi’nden çıktı. yarattığı benzersiz sahne enerjisiyle Sıcaklığı el yakan taptaze bir ürün... aylarca gündemde kalmıştı. “Akıntıya Kürek” adındaki ilk anı “Keşanlı Ali Destanı”nın 1964’teki kitabında 1983 yılına dek oluşturduğu ‘Her şeyimi aldılar’ ilk -unutulmaz- Gülriz Sururi- sanat birikimini dillendiren Erten, Engin Cezzar Tiyatrosu yapımından “Yelkenler Fora”da 1983-1994 sonraki DT yapımı Erten’in rejisiyle yılları arasında yer alan tiyatroculuk ilk sergisini açmış. İran’ın en ORHUN ATMIŞ gerçekleşiyordu. “Azizname” eylemini açımlıyor. Bir süre DT genel büyük sanat topluluklarından Belgesel ve sokak uyarlaması ise güncel vuruculuğunu müdürlüğünü de yaptığı bu dönem, ranlı Maryam Mazrooei birinde 2017 yılında yıllardır sürdürmekte... sanatçının, tiyatrodaki çalışmalarıyla fotoğrafçılığı... gazeteci, ressam, yazar, açılan sergi büyük ilgi parladığı ve sahne sanatları için İson olarak da savaş TÜRKIYE’DE sanat görmüş; “O zamana kadar yönetmen yetiştirme zorluğunu ‘Her sahneleyiş fotoğrafçısı. Sadece İran’ın çalışmalarına devam aşamamış tiyatromuzun tarihine, fotoğraflarımın iyi olduğunu yeni bir sınavdır’ etmek istediğini söyleyen yurtdışında eğitim görmüş birkaç değil, tüm Ortadoğu’nun, bilmiyordum, zaten asıl Erten, yönetmenlik uğraşındaki yetkin yönetmenden biri olarak Mazrooei, “Burada resim bu bölgedeki kadınların projem de değillerdi. Sergi ilkelerini şöyle sıralıyor: “Enerji geçtiği aşamayı belirliyor. yapabilirim. Ama ben bir durumunu dünyaya kaynağım, her defasında söyleyecek, çok çok beğenildi. Sanat Kitabın özelliklerinden biri de savaş fotoğrafçısıyım, şimdi paylaşacak bir şeylerimin olmasıdır. anlatmak istediği için savaş kariyerimin başlangıcını Erten’in, 1983-1994 yılları arasında bunu sokak fotoğrafçılığına (...) Bu bağlamda oyunları belli fotoğrafçısı olmayı seçmiş. görev yapmış genel müdürlerle böyle anlatabilirim” diyor. ya da belgesel bir yöne büktüğüm olmuştur ama olan ilişkisini ve kendi yöneticilik Şimdi baskı altında olduğu fotoğrafçılığına döndürmek Fotoğrafçı olarak kariyerine bükerken hiç kırmadım sanırım. aşamasını da içermesi açısından DT ülkesinden çıkıp Türkiye’ye zorundayım. Işimi yapmaya devam etmek istemiş, hatta Benim için şablonları kırma isteği tarihçesine bir oranda ışık tutmasıdır. devam etmek istiyorum. sığınmış, dört aydır burada hep önem taşıdı. Şablon almamaya yine savaşın olduğu Yemen’e (Anımsatmakta yarar var, Erten Bütün projelerim şu an ve satmamaya gayret ettim. Onun hayatını ve sanatını gitmek isterken İran devleti ayrıca “Devletin Tiyatrosu Olmaz! yarım kalmış durumda” yerine risk almayı tercih ettim. sürdürmeye çalışıyor. Yeni (Mı?)” başlığını taşıyan kitabın da pasaportunu iptal etmiş. diye konuşuyor. Her sahneleyişin yeni bir okuma yazarıdır.) sergisi dün Uluslararası İran rejiminin baskısı biçimi, dolayısıyla yeni bir sınav Plastik Sanatlar Derneği’nde da bundan sonra gitgide olduğunu düşünürüm. Sahnelediği oyunlar açıldı. Biz de Mazrooei’nin geçirdim. Birçok yabancı gazeteci de Yaratma sürecinde paylaşmayı artmış, çalışmasına bile izin belleklere kazınmıştır sevdim. Görevli olan herkesi ve her hikâyesini dinledik. vardı, birbirimizle çok fazla iletişim verilmemiş; “Cehennemde gibiydim. “Yelkenler Fora”da Erten’in Kıbrıs şeyi bir ateş topuna ya da enerji Mazrooei, kariyerine ülkesi İran’da halindeydik. Biraz garipti... Dünyadan Her şeyimi aldılar. Evimi, sevgilimi, ve Makedonya’daki sahnelemelerine halkasına dönüştürebildiğim zaman gazeteci olarak başlamış, 15 yıldan başka insanlara dokunmanın tek yolu işimi, her şeyi. Güçlü olmaya geniş yer veriliyor. Yurtiçindeki kendimi başarılı sayarım.” fazla sürdürmüş. Gazetecilik yaptığını fotoğraflarını çekmekti” diye anlatıyor. çalıştım. Çok yoğun bir sansür var etkinliklerin de sıralanmasıyla Erten’in yazdığı iki anı kitabı söylerken “Ama gazetemiz reformist sahne olayları binbir çeşit renge henüz kaleme almadığı üçüncüsüyle İran’da. Dayanmak çok zordu” diye Tutku... bürünüyor. Her biri içinde yer aldığı buluşturulunca, yurtiçi ve bir gazeteydi” diye ekliyor hemen, konuşuyor. Gözaltına da alınmış, tiyatro döneminin gündeminde ön yurtdışında sahnelediği 80’i aşkın Fotoğrafçılık tutkusunun peşinden ardından da “Bağımsız bir medya işkence de görmüş. sıraya çıkan ve belleklere kazınan oyunla 40’ı aşkın ödüle değer IŞİD’in elindeki Irak’a, hatta Musul’a olduğumuzu düşünmeyi seviyorduk İran’da hâlâ devam eden bu çalışmalardan bazılarını analım. bulunmuş, dilimize Almancadan kadar gitmiş. Oradaki kampları, ama İran’da bağımsız bir medya protestolarla ilgili de şunları söylüyor: Aristophanes’in “Barış” oyunu pek çok oyun çevirisi kazandırmış, atmosferi ve özellikle ana konusu yok. Yine de farklı bir sesti” diyor. Ankara Sanatevi’nde parlak bir Almancaya da 6 Türkçe oyun “Ben çocukluğumdan beri her eyleme olan kadınları fotoğraflamış. Ancak genç kadroyla, Anadolu’dan çevirmiş, sahne ve dizi oyunculuğu 2015 yılında henüz ABD ülkeyi katılmışımdır. Bu kez protestolar çok esintilerle sahnelenmişti. Daha yapan, DT’den kendi isteğiyle Musul’un IŞİD’den kurtarılması için Taliban’a bırakmamışken Afganistan’a güçlü ve ülkenin her yerine yayıldı.” sonraki oyunların çoğu DT emekli olduktan sonra İzmit Şehir yapılacak operasyonun haberi son gitmiş; “Çünkü bizim bölgemizi Son olarak da sözlerini, “Türkiye’de yapımıydı: Euripides’in “Troyalı Tiyatrosu’na genel sanat yönetmeni dakikada gelince apar topar kaçarken önemsiyordum. Afganlar da bizim İranlılara karşı bir önyargı var, ama Kadınlar”ı, yenilginin çaresizliğini, olarak emek veren, 2020 yılından bu ekipmanlarını kaybetmiş. Projesinin dilimizi konuşuyorlardı, çoğunlukla çıplak ayaklarını acıtan taşlar yana da İzmir Büyükşehir Belediyesi bu böyle olmamalı, birbirimize çok büyük bir bölümünü de böylece üstünde sendeleyerek anlatıyordu. Şehir Tiyatroları’nın kurucu genel Farsça biliyorlardı. Afganistan’da da fazla benzeyen insanlarız, İranlılar Shakespeare komedisi “Hırçın sanat yönetmenliğini yürüten yitirmiş. gazetede çalıştım ama fazla devam Türkiye’deki haberleri takip edip Kız”ın Katherina’sı (Işık Yenersu) deneyimli bir sanatçının saygın Ardından İran’a döndükten 9 edemedim. Çünkü birçok nedenden endişeleniyorlar. Bence Türkler erkek egemen dünyanın düzenine öyküsü çıkıyor ortaya... ay sonra bir arkadaşının çektiği dolayı orada çalışmak zordu. Orada İran’a daha fazla gidip görmeli” diye bileklerini keserek karşı çıkıyordu. Teşekkürler Yücel Erten... fotoğrafları sorması üzerine İran’daki fotoğrafçılık tutkumu hayata noktalıyor. Gücendirme, Kimse, “... Aral” Rüzgar Bayramdan KAKURO BULMACA incitme önceki gün insan, tip (fotoğrafta- Aktinyum Arı Bulut İşaret ki yitirdiği- Olumsuz- simgesi Hayvan› Yumuşak Meclis miz mizahçı) luk öneki i€di? etme bir kumaş Maksim Gorki Maharet NASIL romanı OYNANIR? “Bir Kayık- Roma'n›n Yarı 1-9 aras› ta Üç ...” eski ad› (Jerome K.) İlave Sarı olma rakamlar› Sporda üst Yardımcı durumu derece kullanarak, bo?luklar› Yerinme Genç irisi doldurun. Başarısızlık, Bunu yaparken sonuçsuzluk karelerin Bir nota Genişlik toplam›n›n, Çukurca ba€l› hücredeki kap Gökyüzü say›ya e?it Bir nota olmas›n› Çerkez Hat›ra Sarp geçit sa€l ay›n ve destanı Dogma bir rakam› sadece bir “... Mohikan” Üzer in e ip - Bir arazi (J. Fenimo- lik sa r›l an ölçüsü kere kullan›n. re Cooper) kar ton silin dir Adları aynı Övme KELİME MERDİVENİ ‹lgi Merdivenin ilk basama€›ndaki kelimeyi son basamaktaki Karakter kelimeye ula?tırmak için birer harf de€i?tirin! İnsansız ‹lâç, Ali hava aracı Kanma, merhem Akşam Özgentürk Hamam KEMAL BUCAK inanma yemeği Yiğit, filmi Namuslu kahraman Max Weber Sakil, eseri hantal Şeker ve Necip Fazıl limonla “Bilge ...” Kısakürek Bağışlama KURUM SAFİR içilen (aktris) eseri sıcak su Eleştiri ve önerileriniz için: trbulmaca@gmail.com SUDOKU BULMACA Fotoğrafta- Göz göre Sınır nişanı Muğla’nın ki yazarın bir ilçesi göre Japon halk Rusya’da DÜNKÜ BULMACALARIN Zeybek Bayındır Gülmece bir eseri türküsü bir nehir T A U E U O A UVerecek Yer f›st›€› Bilgin Tahıl tozu kar?›t› Endonez- ya’da ada Ayrılık ÇÖZÜMLERİ A R A Ş İ T F İ R A K B A L İ Ağacın kolu Yüce, ulu “Duygu ...” (yazar) ‹stanbul'un Derli toplu, bir ilçesi A L İ AMe?gul S E N A A D A L A R ?›k etmek Cet Handan Yüksek- Gökçek A P İ K O ASahiplik, T A Ookul kitabı mülkiyet Emayla “Erkan ...” kaplanm›? (aktör) E M A Y E E L C A N Kendi, zat Karagözcü Ak ci €er ler in Bir renk pat ol oj ik se si İlgi Ö Z R“Müzeyyen A L HYumu?ak A K İ peynir …” (?ark›c›) Yayvan Orta sepet Delici kılıç Doğu’da SEnli, büyük E L E A L A K A bir ülke k›l›ç Lâhza Rey Haydi, Şaşma haydin E P E Abildiren N O Y D İ Kumta?› Müsabaka ünlem Kans›zl›k Kaz Dağı- “... Şehrin Dil bilgisi hastal›€› Hikayesi” nın mitolo- A N E M İ İ(C. Dickens İjideki adı GYiğit, R A M E R İmkan kitabı) ‹sim kahraman Güney Yazgı Amerika O L A N A K K A D E R L A M A devesi ‹ri yaprakl› Yönetme, Amacıyla, palmiye A R E K A İyönetim D A R E İmaksadıyla Ç İ N türü KOVUK - KAVUK - KAVAK - KAVAL - KANAL - SANAL SİLİS - SİLİK - SİNİK - SİNEK - BİNEK - BENEK NASIL Her sat›r, her sü tun ve 3x3’lük ku tu böl üm le rin de 1’den 9’a kad ar say›lar bir kez kul lan›la cakt›r. OYNANIR?