Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ekonomi@cumhuriyet.com.tr
EKONOMİ 19 ŞUBAT 2023 PAZAR9
Depremin yıktığı 11 il işçisi olmayan fabrikalarla dolu, bazıları hiç açılmayacak
Çalışacak işçi kalmadı
Sistemin çöküşü
ahramanmaraş merkezli ardı
23 organize sanayi bölgesi büyük yara aldı, yan sanayi
4 BİN 500
ardına yaşanan iki depremin
Bölgedeki OSB’lerde
çöktü. 2 milyon işçi istihdam edilen bölgede çalışanların
Kardından 13 gün geçti, Türkiye
yer alan işletme sayısı
büyük kısmı ya enkazda kaldı ya da göç ediyor. yaşanan bu depremlerin sebep olduğu
acıların, trajedilerin, can, mal ve gelir
kayıplarının muhasebesini henüz tam
ahramanmaraş’ta krizinin ayak sesleri duyuluyor.
olarak yapabilmiş değil. Demokratik
meydana gelen 7.7 ve 7.6 Eski Kahramanmaraş Ticaret
ülkelerde bu gibi durumlarda halka
Kbüyüklüğündeki depremler ve Sanayi Odası Başkanı Şahin
doğru ve ayrıntılı bilgi vermekle
11 ilin ekonomisini de yerle bir etti. Balcıoğlu, “Kentin yüzde 50’si sorumlu kurumlar vardır. Kamuoyunun
karşısına çıkıp sürekli bilgi verirler.
Kahramanmaraş, hem bina hem ekonomik olarak
Yine demokratik ülkelerde böylesine
Gaziantep, Hatay, yok oldu. Çok fazla insanımız
büyük felaketlerde sorumlular ortaya
Osmaniye, Malatya, enkaz altında kaldı. Hayatta
çıkıp sorumluluk alır ve istifa ederler.
Adana, Diyarbakır, kalanların da büyük kısmı kenti
Çünkü yaşadığımız “Bilanço çok
Şanlıurfa, Adıyaman terk ediyor. Yakınını kaybetmiş ağırdır” ve aşikâr olan birçok nedenle
ŞEHRİBAN
bu sonuçta ülkeyi yönetenlerin büyük
KIRAÇ ve Kilis’te 57 organize insana gel çalış diyemeyiz. Şimdi
sorumlulukları vardır. Bu depremde,
sanayi bölgesi (OSB) yaraları sarma zamanı. Şu anda
kamu kurumlarının etkin müdahale
bulunuyor. Buralardaki 4 bin 500 tek bir işletme çalışmıyor. Hiç
için yeterli kurumsal kapasitelerinin
işletmede, 540 bine yakın çalışan açılmayacak işletmelerimiz
olmadığı ve “tek kişiye bağlı siyasi
Deprem illerinin sanayideki payı
var. En ağır hasarı ise 23 OSB olacak. Yaraları ancak birlikte ve idari sistem”in çalışmadığı ortaya
çıktı. Bütün bunları sadece üç beş
2021 verilerine göre yüzde 11.2. Bu
aldı. Kahramanmaraş, Hatay ve sarabiliriz ama bu bir yılı bulabilir.
müteahhide yıkarak örtmenin doğru
illerin payı inşaat ve gayrimenkulde ‘Kısa çalışma
Adıyaman’da ekonomi tamamen Şu anda kente elektrik, doğalgaz
olmadığını düşünüyorum...
yüzde 8.7, hizmetlerde yüzde
durdu. Doğalgaz ve elektriğin tam parça parça veriliyor. Acil olarak
7.1, finansta yüzde 4.3, bilgi ve
verilemediği deprem bölgesinde barınma sorununun çözülmesi
şartsız olmalı’
hesap verilmelidir
iletişimde yüzde 2. Yine milli gelire
bazı fabrikalar hiç açılmayacak. gerekiyor” dedi.
Elbette millet olarak büyük
Deprem bölgesinde yaklaşık 2
katkısı yüzde 9.3, tarımsal faaliyete
Antakya Ticaret ve Sanayi Odası
bir dayanışma örneği veriyoruz.
milyon işçi var. Ayrıca memur,
Yüzde 50’si yok oldu
katkısı yüzde 14.3. Kutuplaşmanın değil, insani
Başkanı Hikmet Çinçin de şuna
esnaf ve çiftçilerle birlikte çok
boyutuyla acılarımızı paylaşmanın,
Bölgede faaliyet gösteren iş
dikkat çekti: “Antakya OSB’de
geniş bir nüfus depremden
yardımlaşmanın ve kucaklaşmanın
Büyüme 2 puan düşer
insanlarına göre, açılsalar bile işçisi
binaların yüzde 95’i sağlam
ciddi biçimde etkilendi. DİSK yaşandığı günlerden geçiyoruz ama
Depremin, ekonomiye milyarlarca
olmayan fabrikalarla karşı karşıya
ancak, çalışanların büyük bölümü
gerçek sorumlular hesap vermezse,
Başkanı Arzu Çerkezoğlu,
TL yeniden inşa maliyeti yaratması
kalabiliriz. Depremin vurduğu
depremzede. Yan sanayi diye tabir
hukuk devleti ve kamu vicdanı ciddi
çalışanları korumak için acil
ve büyümede bu yıl için 1-2 puan
iller tekstilin ana hammaddelerini
yara almış olur ve diğerleri gibi bu
ettiğimiz sanayi sitelerindeki
atılması gereken adımları şöyle
gerilemeye neden olması afetten de bir ders çıkarmamış oluruz.
üretiyor ve sektörde bir hammadde
1500 işletmenin tamamı yakıldı.
sıraladı: “Depremden zarar
Bu nedenle CHP Genel Başkanı Sayın
bekleniyor. Ayrıca
Bunları ayağa kaldıramazsak görmüş işçilerin korunması için
Kılıçdaroğlu’nun ısrarlı hesap sorma
bölge Türkiye’nin
derhal işten çıkarma yasağı
şehirde sürdürülebilir sanayiyi
Genel k çıkışlarını yerinde buluyorum...
toplam ihracatının
getirilmeli. Depremzede işsizler
sağlamamız mümkün olmaz.
yüzde 8.5’ini toplam önkoşul aranmaksızın işsizlik
iptal kolaylığı
Burada işletmelerin tekrar Büyük ekonomik
ödeneğinden yararlanmalı. Kısa
ithalatın yüzde 6.7’sini
çalışması ve yetişmiş personelin
kayıplarımız var
çalışma ödeneği de ön koşulsuz
gerçekleştiriyor.
Ticare T Bakanlığı’nın ilgili kalması için güvenli barınma
Uzmanlar, bugün 40 binler
verilmeli. Deprem nedeniyle işten
İhracatta ve ithalatta
yazısına göre mart sonuna kadar civarında açıklanan can kaybımızın
alanlarının kurulması gerekiyor.
ayrılmak isteyen depremzedelerin
yıl genelinde iki katına çıkabileceğini söylüyor.
tamamlanması gereken deprem
Esnaf için geçici konteynerler
kıdem tazminatı ödenmeli.
Ölen yurttaşlarımıza Allah’tan
bölgesindeki şirket genel kurulları, bölgeden birkaç
kurulmalı. Küçük sanayi siteleri
Yeni istihdam yaratılmalı ve
rahmet, yaralılarımıza acil şifalar
bu şirketleri temsile yetkili yönetim
milyar dolar
için hibe desteği ya da uzun
işverenlere afetzede çalıştırma
diliyorum. Ateş düştüğü yeri
organı üyelerinin istemi üzerine iptal
kayıp bekleniyor.
vadeli kredi şart.”
yükümlülüğü getirilmeli.” yakmaya devam ediyor. Geride
edilebilecek. l AA
kalanları sadece manevi acılar değil
Arzu Çerkezoğlu
ekonomik olarak da çok zor şartlar
bekliyor. Depremden etkilenen iller,
Türkiye’nin toplam gayri safi yurt içi
Emeklilikte yaşa takılanlar, gözünü TBMM’nin yeniden açılmasına dikti
hasılasının yaklaşık yüzde 10.8’ini
üretiyorlar. Deprem nedeniyle bu
üretim kapasitesinin önemli bir kısmı
tahrip olmuş durumda ve bölgeden
Depremzede EYT’yi bekliyor
göçler yaşanıyor. Yüzde 5 civarında
gerçekleşeceği anlaşılan Türkiye’nin
2022 yılı ekonomik büyümesi; 2023
SELDA GÜNEYSU vurduğu illerin başında Hatay,
yılında orta vadeli planda yüzde
Nilüfer Çevikel Kahramanmaraş ve Adıyaman
5, Dünya Bankası’nca yüzde 2.7,
ktidar, Kahramanmaraş merkezli
geliyor. Bu illerdeki ağır hasarlı
IMF tarafından ise yüzde 3 olarak
İiki büyük depremin ardından
Afetzede şehirler bina ve enkaz sayısı çok fazla. öngörülüyor. Deprem nedeniyle
depremzedelerin de TBMM’den
bu büyüme tahminlerinin aşağı
Sadece konutlar değil, işyerleri de
‘6. Bölge’ sayılsın doğru revize edileceği ve Türkiye
geçecek emeklilikte yaşa takılanlar
yıkık vaziyette. Bölgede çok sayıda
ekonomisindeki daralmanın daha da
(EYT) düzenlemesini beklemesi
Türkiye Genç İş İnsanları insan işini, dükkânını da kaybetmiş
belirginleşeceği anlaşılıyor.
nedeniyle, ilgili yasa teklifini
Derneği (TÜGİAD) Genel
durumda. Bu insanların çoğuna
Milli gelir kaybımızın yanında,
Meclis’in açılacağı 21 Şubat’ta,
Başkanı Nilüfer Çevikel, 11
yeni iş kapılarının da açılması Türkiye’de yıkılan veya yıkılacak
ili etkileyen ve on binlerce Genel Kurul gündemine almayı
konutlar, işyerleri, üretim tesisleri,
gerekiyor. Ama önce insanların
yurttaşın ölümüne yol açan tarımdaki kayıplarla birlikte büyük
hedefliyor. Cumhurbaşkanı Tayyip
yaralarına biraz merhem olacak
bir servet kaybı da ortaya çıkıyor.
deprem felaketinin, bu bölgenin
Erdoğan’ın, “EYT’yi bekletmeyin”
EYT düzenlemesinin de acilen
21 Şubat, saat 15.00’te açılacak
Depremin ekonomik etkilerine yönelik
ekonomik hayatına da büyük
talimatı verdiği ileri sürülüyor.
Meclis’ten geçmesi lazım. O nedenle
Genel Kurul’un “ilk gündem
ilk rapor, iş örgütü “TÜRKONFED”den
darbe vuracağını söyledi.
Kahramanmaraş merkezli
iktidar olarak EYT düzenlemesinin geldi. Raporda bu depremin 84.1
maddelerinden biri” olması
Depremin göç tehlikesini de
iki büyük depremin ardından
milyar dolar civarında toplam bir mali
Genel Kurul gündemine gelmesinde
bekleniyor
beraberinde getirdiğine dikkat
hasar yaratacağı hesaplanıyor. Buna
TBMM’de yasama faaliyetlerine
bir gecikme ya da erteleme
çeken Çevikel, bölgede yaşamı
yakın tahminler uluslararası finansal
21 Şubat’a dek ara verildi,
Göç çok fazla
olmayacak” değerlendirmesini
yeniden normale dönmesi için
kuruluşlarından da geliyor. Bunun
partilerin milletvekilleri de deprem
güvenli yerlerde kalıcı konutların Ancak EYT düzenlemesinden yapıyor.
anlamı ülke ekonomisini de zor günler
bölgelerinde görevlendirildi.
hızlıca yapılması ve bölgenin
önce TBMM Genel Kurulu’nun İktidar, özellikle Kahramanmaraş, bekliyor demektir.
Ancak TBMM’de seçim öncesi
“Kalkınmada Öncelikli 6.
“deprem gündemli” toplanması Adıyaman ve Hatay başta olmak
Bölge” konumuna getirilmesi için planlanan pek çok yasa Bütçe açığı iki katına çıkıyor
da söz konusu. İktidar cephesi, üzere çok sayıda depremzedenin
gerektiğini söyledi. Çevikel
teklifi bulunuyor. Bunlardan en Depremin yol açtığı bu devasa
EYT düzenlemesini depremin “bölgeden göç ettiğini” de belirtiyor.
ayrıca, “Yatırımlar teşvik edilsin, maddi hasarı canlı yayında şova
önemlilerinden biri de milyonların
vurduğu 10 ildeki depremzedelerin Bu nedenle başka şehirlere göç
bölgede kesilen vergi ve SGK dönüştürülen, kamudan kamuya
beklediği EYT düzenlemesi.
de beklediğini belirtiyor. eden depremzedelerin de “işsiz
yardım kampanyalarıyla gidermek
primleri belli bir süre bölgedeki
Cumhuriyet’in edindiği bilgiye
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, kaldığına ve yeni yerleşim
mümkün görünmüyor. 2022 yılı bütçe
esnaf, sanayici ve çalışanlara
göre, iktidar, TBMM Plan ve Bütçe
düzenlemenin “bir an önce yerlerinde iş aradığına” da dikkat açığı 139.1 milyar lira oldu. 2023
verilsin” dedi. l ekonomi Servisi
Komisyonu’nda kabul edilen
yılında seçim popülizminin de etkisiyle
yasalaştırılması” yönünde talimat çekiliyor. EYT düzenlemesinin
yüzde 374 oranında artışla 659.5 milyar
EYT düzenlemesinde “erteleme”
verdiğine dikkat çeken AKP’li bölgeyi terk edenler için de “hayati
liralık büyük bir bütçe açığı öngörüldü.
düşünmüyor. EYT teklifinin,
kaynaklar, “Depremin en çok olduğu” belirtiliyor. l ANKARA
Bunun ilk işaretlerini ocak ayının 32.2
milyar lira seviyesinde gerçekleşen
bütçe açığında görmüş olduk. Şimdi
buna bir de depremin getireceği yükleri
dahil ettiğimizde, 2023 yılının bütçe
‘Zorunlu konut’a ilgi arttı
açığının 1 triyon liranın üstüne çıkacağı
anlaşılıyor. Peki bu devasa bütçe açığı
kahramanmaraş merkezli ve 50.3’ten yüzde 52.9’a çıktı. Sigortanın
nasıl kapatılacak?
6 Şubat tarihli depremin yol açtığı önemine işaret eden Enkar Sigorta
FAO’dan çiftçiye
acılar büyürken sigortalılık bundan Genel Müdürü Ali Karakaş şu
Deprem vergileri geliyor
sonrası için gereken finansal kaynak anımsatmayı yaptı:
acil destek talebi Bunun için iktidar üç yönteme
KISA... KISA... KISA...
ve güvence arayışının çok önemli “DASK yeniden hayata başlamak
başvurabilir: Birincisi borçlanmaya
Birleşmiş Milletler Gıda ve
unsurlarından biri haline geldi. adına bize verilen bir şanstır. Ancak
l ep DK, olağanüstü hal veya afet
gidilebilir, zaten içeride tasarrufların
Tarım Örgütü (FAO), Türkiye ve
Bu durumu Doğal Afet Sigortaları bu sigorta teminatları nedeniyle
bölgesi ilan edilen illerdeki elektrik
büyük kısmını kamu kullandığı
Suriye’yi vuran Kahramanmaraş
Kurumu (DASK) tarafından yönetilen tek başına yeterli olamamaktadır.
ve doğalgaz tüketicilerinden, için, ekonominin genelinde krediye
merkezli depremlerin yol açtığı
zorunlu deprem sigortası verileri Sigortalılara önerimiz zorunlu deprem erişim iyice zorlaşacak demektir.
OHAL süresince güvence bedeli
büyük tahribatın her geçen gün Dışarıdan borçlanıldığında ise
üzerinden görmek mümkün. sigortasının konut sigortasıyla
alınmayacağını açıklandı. Ayrıca
yüksek CDS primlerimiz nedeniyle
daha da netleştiğine dikkat
Bugün Türkiye genelinde DASK desteklemesidir.”
deprem elektrik piyasasındaki
dolar bazında yüzde 9 veya 10’lar
çekti.
kapsamında 20 milyon konut
önlisans veya üretim lisansı
civarında çok yüksek faiz oranlarıyla
FAO bu kapsamda temel gıda Sigortacılara uyarı
bulunuyor. Buna göre 6 Şubat’ta
sahibi tüzel kişilerle doğalgaz
borçlanabiliyoruz. Artan faiz ve dış borç
üretimindeki aksamalara ilişkin
10 milyon 950 bin konutun zorunlu Öte yandan Anadolu Ajansı’na
piyasasındaki lisans ve sertifika
yükümüz, ödemeler dengesini daha
endişelerini dile getirerek acil
deprem sigortası poliçesi bulunuyor. konuşan Tüketiciler Birliği Genel
sahibi gerçek ve tüzel kişilerin bazı
da bozacak ve devalüasyon riski daha
geçim ihtiyaçlarının karşılanması
Sigortalılık oranı da yüzde 54.7 idi. Başkanı Mahmut Şahin, depremden
süreli yükümlülükleri açısından
da büyüyecektir. İkinci olarak para
için destek çağrısında bulundu.
Bugün ise poliçe sahibi konut sayısı etkilenen 11 il dışında da araç ve ev
“mücbir sebep” kabul edildi.
basılabilir. Bu durumda ülkede hiper
Güncel açıklamada şu ifadeye
11 milyon 242 bin, sigortalılık oranı için kasko yaptırmak isteyenlerin
l mali Suçları Araştırma Kurulu, enflasyona giden bir süreç başlatılmış
yer verildi: “BM’nin ‘Türkiye Acil
yüzde 56.1’e yükseldi. Bu artışlar hem bazı sigorta şirketleri tarafından olur. Son olarak da geçmiş depremlerde
depremzedelere yardım edeceğini
Çağrısı’ kapsamında, FAO’nun olduğu gibi bir sefere mahsus “Net
ülke geneli hem depremin “deprem riski” bahanesiyle
belirterek yardım toplayan ancak
Aktif Vergisi”, “Özel İşlem Vergisi”
gelecek üç ay içinde, acil geçim
yaşandığı bölgelerde geri çevrildiğini söyledi.
dolandırıcılık kastıyla hareket ettiği
benzeri deprem vergiler getirilebilir, bazı
desteği ve koşulsuz nakit
görülebiliyor. Örneğin Şahin ayrıca, böyle bir
değerlendirilen kişilerin bulunduğu
mallarda ÖTV ve KDV oranları artırılabilir
transferleri de olmak üzere
depremin etkilediği durumda Hazine ve
belirtilerek,”Bugüne kadar olan
ya da bir seferliğe mahsus bir “Servet
etkilenen 10 ilin tamamında
bölgelerden Doğu Maliye Bakanlığı
incelemelerde 15 kişi ve 8 kripto
Vergisi” getirilebilir. Muhtemelen iktidar
kırsal kesimde yaşayan 900 bin
Anadolu’da veya Cimer’e
varlık cüzdanı sahibi hakkında
bu üç yöntemi birlikte kullanacaktır.
kişiye yönelik 25 milyon dolara
sigortalılık oranı şikâyette bulunma
analiz yapılarak ilgili mercilere
Çünkü bu devasa mali zararın altından
ihtiyacı var.” l ekonomi Servisi
6 Şubat’tan çağrısı yaptı.
bildirildi” dedi.
kalkmak kolay görünmüyor.
bugüne yüzde l ekonomi Servisi
urul