Katalog

30 KASIM 2023 PERŞEMBE 6 HABER Çoklu krizler çağında olduğumuzu vurgulayan Zarakol yeni düzensiz dönemi anlattı: Gençler değiştirecek Ayşe Zarakol ve Prof. Dr. Ayşe Zarakol, 2023 yılı Koç Üniversitesi Rahmi Zarakol, “Yeni düzensizlik dönemi sanılandan uzun sürecek. ‘Doğunun Bilgisi Koç bilim madalyasının sahibi oldu. O, Batı merkezli Önce bunu bilmeli, kabullenmeli ve adımlarımızı buna göre tarih anlayışını değiştirmeye soyunan bir bilim kadını. atmalıyız. Bunu değiştirecek olanlar ise gençler” diyor. Batının Bilimi’ n yıllar önce Joseph Nedham’ın Özlem yüzak n Böyle durumlarda ne yapmamız “Doğunun Bilgisi Batının Bilimi” gerek? Ülkeler ve bireyler olarak? O(1983) kitabını okuduğumda eçmişi yüzyıllara dayanan - O belirsizliğe biraz alışmamız Batı bilim ve felsefesine ciddi eleştirel Batı merkezli tarih anlayışını gerekiyor. Her şeyin normale yaklaşımı hoşuma gitmişti. Batı, modern Gdeğiştirmek hiç de kolay bilimdeki olağanüstü başarıları ve yeni döneceği ya da düzen kurulacağı değildir. İşte genç bir bilim kadını, bir dünyanın kuruluşunun temel taşlarını fikrine çok kapılmamak gerekiyor. döşemesiyle, 400 yılı aşkın dünya iktisadi Prof. Dr. Ayşe Zarakol bu işe Belirsizlikte acaba ne yapabiliriz? ve siyasi egemenliğini de kurmuştu. soyundu ve uluslararası ses getiren, Manevra yapabilir miyiz? Buna Bilim ve teknolojide büyük buluşlar ve kabul gören araştırmalara imza attı. bakılmalı. Aslında Türkiye’nin bu mühendisliklerle Batı Batı oldu. Zarakol bu çalışmalarıyla önceki konuda avantajı var. Çünkü zaten Fakat bugün Doğu Batı’nın bilimini de gün 2023 Koç Üniversitesi Rahmi ele geçirdi: Çin (ve Hindistan). Nedham onunla yaşamaya alışığız. O, çok Koç Bilim Madalyası’nın sahibi oldu. bu kitabı yazarken bu süreç başlamıştı. düzene alışmış ülkelerden daha Zarakol’a ödülü, Koç Üniversitesi Her ne kadar coğrafi keşiflerin yol açtığı avantajlıyız. Yeni düzensiz dönem büyük zenginlik yağmaları ve Afrikalı Rektörü Prof. Dr. Metin Sitti, Koç çok uzun sürebilir ve bunu bilerek kölelerin paha biçilmez emekleri ile Grubu Onursal Başkanı Rahmi Koç hareket etmeliyiz. Sistemsizliğe yarattıkları muazzam birikimler, bu dünya tarafından verildi. doğru gidiyoruz ve yeni sistem bu egemenliklerinde çok önemli, belki de Zarakol törende yaptığı birinci sırada rol oynadıysa da... olabilir. konuşmada “Uluslararası ilişkiler Yüzak ve Zarakol Batının “bilim ve çağdaş uygarlık tarihi hep Avrupa merkezli bizimle başladı” görüşünün egemen Gençlerde umut azaldı olduğu bir çağdaşlıktan bahsediyoruz. ve 17. yüzyıldan başlatılarak çoklu krizler dönemindeyiz. Sadece n Ve nasıl bir Türkiye? anlatılıyor. Bu neden Batı merkezli savaşlar, sadece ABD-Çin arasındaki Demokrasiden hızla uzaklaşıyoruz. ULUSLARARASı Bilim Doğu’da başladı olsun ki dedim ve bunun ötesine çekişme olsa, bunlar bize daha Bu düzensiz ve belirsiz yeni dünya Onlardan önce, bugünkü egemenlik ARAşTıRmALARı geçmeye başladım. Batı merkezli tanıdık şeyler. Ama bir taraftan döneminin içinde bizi ne bekliyor? alanlarına ilişkin dünyada hiçbir şey tarih anlayışını değiştirmemiz BULUNUYo R onun üzerine iklim değişikliği Türkiye de bunun bir parçası. yoktu! Hayır haksızlık etmek doğru değil, gerek. Tarihin iniş çıkışlarını ekleniyor, yapay zekâ teknolojinin 2013 yılından bu yana Cambridge Batılı araştırmacılar, Hint, Çin, Arap, Belki biz bu kavise biraz daha erken sadece bu eksenden görürsek dönüştürücülüğü, finansal krizler, Orta Asya da bilimde ve mühendislikte Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler girdik. Sorun şu: Her şey kısa dönem geleceği doğru anlayamayız. profesörü ve Emmanuel College’da siyaset göçler... O kadar üst üste gelen Batı’nın sahip olmadığı çok büyük buluş planlarla gidiyor. Bu kısa dönemde bilimi araştırmacısı olarak görev yapan ve uygulamaları epey zamandır keşfedip Asya’dan çıkan, Doğu’dan çıkan krizler var ki herhangi bir tanesi avantaj olabilir ama uzun dönemde Prof. Zarakol Doğu-Batı ilişkilerini tarih duruyorlar. uluslararası düzenlerin Batı’yı herhangi bir zamanda zaten baş sosyoloji ve uluslararası ilişkiler üçgeninde dezavantaj. Çünkü bu belirsizlikte Burada mesele, Doğu’nun bu büyük nasıl etkilediğini gösteriyorum etmesi güç krizler iken hepsi üst inceleyen bir isim. Bunun yanı sıra dünya keşiflerinin dünya üzerinde erken bir bile uzun vadeli planlama yapmaya kitabımda. Bu yüzden üste yığılıyor. O yüzden uzun süre düzenlerinin tarihini, modernite ve egemenlik çağdaş bilim ve teknoloji egemenliği gerek duyan ve bunu yapan ülkeler uluslararası ilişkiler tarihini 13. konuları üzerine de çalışıyor. Uluslararası düzensiz kalma olasılığı var ne kuramamasıdır. Nedenleri ayrı bir konu. var. Ne yazık ki bu durumun yakın karşılaştırmalı bakış açısıyla Türkiye siyaseti yazık ki . O da korkutucu bir şey Kursaydı nasıl bir dünya üzerinde yaşıyor yüzyıldan ve Doğu’dan başlattım. zamanda Türkiye’de değişeceğini konularına odaklandığı araştırmaları da olurduk, eğlenceli bir gelecek tasarımının tabii. Burada Cengiz Han tarafından bulunuyor. ‘Yenilgiden Sonra Doğu, Batı ile düşünmüyorum. kapılarını açsın fütüristler! kurulan Moğol İmparatorluğu’nun Yaşamayı Nasıl Öğrendi’ After Defeat-How to n Gençliği parlak bir gelecek Şu an bilgisayarıma düşen bir habere Dalgalanmalar olacak Asya ya da Doğu tarihinde, Roma East Learned to Live with the West) kitabı bakıyorum, Endonezya’da 27 bin yıl beklemiyor yani... n Peki düzensizlik durumu neleri İmparatorluğu Avrupa tarihinde yıllar önce Koç Üniversitesi Yayınları’nca önceye tarihlenen bir devasa piramit Gençlik... Türkiye’de hatta Türkçeye çevrilerek yayımlanmıştı. besleyecek? Bizleri neler bekliyor? nasıl bir rol oynamışsa öyle bir rol keşfedildi diyor. Tartışmalı bir konu. Fakat Avrupa’da da sorun bu. Gençlerde Bu kitapta Türkiye-Rusya ve Otoriterleşmeyi besliyor tabii. oynadığını söylüyorum. Birleştirici Göbeklitepe’nin taş ustalarının megalitleri Japonya’nın, dillerinden inançlarına geleceğe dair umut azaldı. 20. yüzyıla Çünkü belirsizlik zamanında 11 bin yıl önceye tarihleniyor. Peki bunu bir ortak payda sağlayan bir deneyim birbirinden farklı bu üç ülkenin bakıyorum orada hangi ideoloji da geçelim, Mısır’daki ilk büyük piramit 4 insanlarda “çözüm öneriyor buranın halkları için” dedi. benzer saplantılarla olursa olsun, sağ, sol, komünizm, bin 600 yıl önce inşa edildi! gibi duran” liderleri takip etme boğuşmasından Bu örnekleri şunun için veriyorum: Tüm pozitif vizyon vardı geleceğe ilişkin. Uzun düzensizlik olabilir içgüdüsü gibi bir şey var. Bunu bahsediyor. bu saydıklarım muazzam mühendislik, Şu anda vizyon vaat eden ideoloji Prof. Dr. Ayşe Zarakol ile bir dünya genelinde de bir eğilim olarak akıl, düşünce ürünüdür. Doğu’da 4 bin yıl bile yok. Genelde her şey, bir şeye söyleşi yaptım. İşte hepimizi görüyoruz zaten. Sadece Doğu’ya has itibarıyla matematik, kimya, tıp gelişirken karşı, bir şeyi yok etme üzerine. Ama bir dönemin içinde olacağımız ilgilendiren sorular ve verdiği değil Batı’da da var. Ama o da çok Batı’yı düşünemiyorum. üzerine. British Academy’den şurası da bir gerçek ki bu belirsizlik yanıtları: kalıcı bir durum olmayabilir çünkü Bilim ve teknolojinin gelişmesi, hibe fon aldığım bir çalışmam döneminden çıkmak için bir pozitif anavatanı Orta Asya’dır. n Bir yanda otoriterleşme ve peki ya sorunlar çözülecek gibi Amerikalı uzman Frederick Starr’ın vizyon şart. Biz eski kuşaklar olarak var. Düzensizlik çalışması. Bu demokrasilerin kan kaybı öte olmadığında ne olacak? “Kayıp Aydınlanma” Arap Fetihlerinden bu vizyonu üretemiyoruz, gençler çalışmaya bakarak söylüyorum yandan savaşlar, ekonomik Ya da genel belirsizliğin piyasalara Timur’a Orta Asya’nın Altın Tarihi” de henüz üretemiyor. Ben bunu bunu. Çok güveniyoruz, “biraz çalkantılar, göçler... Siz etkisi? Sonuçta modernite ya da kitabı, müthiş zihin açıcıdır; kitapta çalkantı olur sonra taşlar yerine İngiltere’deki öğrencilerimde de dünya düzenlerinin tarihini kapitalizm dediğimiz şey, tahmin Türklerin bilimle ilişkilerini de yakından oturur” diye. Evet 19. yüzyılda görüp üzülüyorum. Her şeye eleştirel karşılaştırmalı bakış açısıyla edilebilirlik yani bazı şeylerin izlemektesiniz. Benzer yeni kitaplar 20. yüzyılda öyle olmuş; Batı’nın bakabiliyorlar. Bu belki iyi ama Batılıların elinden çıkmaktadır. inceleyen bir bilim insanısınız. tahmin edilebilir olması ve stabil kurduğu düzen bazı sıkıntılar çekip yerine koyacak bir şey bulamıyorlar. Günümüze baktığımızda nereye kalması üzerinden yürüyor. Hava , Bilim ödülü ve Zarakol sonra büyümeye devam etmiş. O Bu düzeni değişterelim ama yerine doğru gidiyoruz? Ne dersiniz? iklim gibi unsurlar bile bunu içinde. Şimdi Batı’nın “Her şey bizimle başladı” ne koyalım? O sorunun yanıtını Kimilerine göre geçiş döneminin yüzden düzensizliği kısa dönem bir Ama tahmin edilemezlik arttıkça düşüncesinin uluslararası ilişkiler tarihi içindeyiz. Bu tabii ihtimallerden şey gibi düşünüyoruz. Ama uzun dünyada bir sürü alıştığımız şey bulduğumuz zaman zaten bir şeyler teorilerini de yerle bir eden (Abartılı biri ama başka bir ihtimal daha var. süren düzensizlik de olabilir. Tıpkı de değişiyor ve değişecek. Buna de değişmeye başlayacak. Yani umut mı buldunuz? O halde “değiştiren” O da daha çok uzun süre düzensiz 17. yüzyılda olduğu gibi. Çünkü dalgalanmalar diyoruz. ışığı gençlerde... diyeyim!) bir Türk kadın profesörü var. Koç Üniversitesi’nin her yıl verdiği bu yılki sosyal bilimler alanında Rahmi Koç Esnaf odalarına yönelik düzenleme iptal edildi, demokrasinin gerekliliklerine dikkat çekildi Bilim Ödülü’nü alan Ayşe Zarakol. Doğrusu biliyordum ama çalışmalarını yakından izleyememiştim. Kitapları çok sayıda ödül aldı. Ödül gerekçesi: “... uluslararası sistemde Doğu-Batı ilişkileri, AYM’den ‘çoğulculuk’ vurgusu dünya düzen(ler)inin tarihi ve geleceği, modernite ve egemenlik konularındaki nayasa Mahkemesi (AYM), 5’te 2’ye çıkarıldığı aktarılan kavramsallaştırmaları, yükselen ve SARRAf PAYLAşımLARıNA ‘iHLAL’ Atartışmalı şekilde kabul edilen, kararda, “Genel kurulun olağanüstü gerileyen güçler ve karşılaştırmalı bakış esnaf ve sanatkârlar meslek toplantıya çağrılabilmesinin açısıyla insani bilimlere yaptığı yenilikçi ve AYm, sanatçı Orhan Aydın’ın, kararda, Aydın’ın ilk bütünsel olağanüstü katkıları...” kuruluşlarının genel kurullarının, demokratik devlet ilkesinin Rıza Sarraf’a yönelik paylaşımının, “Zencani’nin Koç Üniversitesi Yayınları’ndan da genel kurul üyelerinin 5’te 2’sinin gerektirdiği katılım araçlarından “Yemlediğiniz Reza Zarrab’ın idama mahkûm edilmesine “Yenilgiden Sonra: Doğu Batı ile imzasıyla toplanabileceğini İran’daki partneri Babek Zencani neden olaylara ilişkin Sarraf’ın olduğu, bu toplantıların azınlığın Yaşamayı Nasıl Öğrendi” ilk kitabı. idama mahkûm ediliyor, siz Türkiye’de beraat etmesine talebiyle gerçekleştirilebilmesinin düzenleyen hükmü iptal etti. Kitabı henüz okumadım ama ilginç bir halen bu rezilin koynundan eleştiri”, ikinci paylaşımın ise Demokrasinin gerekliliklerine de önem taşıdığı” belirtildi. Kararda, yaklaşım ve kıyaslama yapıyor: “Türkiye, o rhan Aydın çıkmıyorsunuz” ve “Rıza Sarraf, “yolsuzluk, karapara aklama, dikkat çekilen kararda, “5’te 2’lik, başka bir ifadeyle yüzde Japonya, Rusya: Coğrafi konumları, dilleri, Türkiye’deki tüm mal varlıklarını altın kaçakçılığı gibi suçlara 40’lık oran, meslek kuruluşlarında dinleri, yüzölçümleri, güçleri, kültürleri çoğulculuğa işaret edilirken, satışa çıkarmış. Alan da şerefsizdir, karıştığı iddia edilen Sarraf’a ait mal birbirinden bu kadar farklı üç ülke neden azınlıkta kalan kişilerin düzenlemenin azınlıkta kalanların hırsızdır, talancıdır, aracı olan da” varlığını satın alanların da bu suçlara aynı saplantılarla boğuşup durur? Bu üç seslerini duyurabilmesini ve bu seslerini duyurabilmesini aşırı paylaşımları nedeniyle manevi ortak olacakları imasıyla bunları satın ülkenin Batı denen şeye benzer tepkiler kuruluşların işleyişine etkin şekilde derecede güçleştirdiği kaydedildi. tazminata mahkûm edilmesi nedeniyle alması muhtemel üçüncü kişilere vermelerinin kuramsal açıdan tutarlı bir katılabilmesini aşırı derecede yapılan başvuruda, ifade özgürlüğünün yönelik eleştiri” olduğu belirtildi. açıklaması var mıdır? Batı tarafından o yçokluğuyla iptal ihlal edildiğine hükmetti. Sarraf’a Ayrıca Aydın’a 15 bin TL tazminat güçleştirmektedir. Azınlıkta mağlup edilmiş bu imparatorluklar CHP, esnaf ve sanatkarlar yönelik dava süreçleri özetlenen ödenmesine hükmedildi. kalanlar arasında görüş ayrılığı yenilgiyle nasıl başa çıkmışlardı?” meslek kuruluşlarının, genel olduğu durumlarda kural, genel Yeni bir tarih önerisi kurul üyelerinin 5’te 2’sinin AYM, oyçokluğuyla düzenlemeyi kararda, katılımcı demokrasi kurul üyelerinin karar ve yönetim Sonraki henüz Türkçeye çevrilmemiş imzasıyla olağanüstü genel iptal etti. Meslek kuruluşlarının anlayışına da dikkat çekildi. organlarını denetleme imkânını kitapları, uluslararası ilişkilerin Doğu kurula götürülmesini öngören yönetim ve işleyişinde demokratik Düzenleme öncesinde 4’te 1 işlevsiz hale getirmektedir” dendi. Batı düşünce tarihi teorilerini de tersine düzenlemenin iptal edilmesi devlet ilkesinin gözetilmesinin imzayla olağanüstü genel kurula Karar, 9 ay sonra yürürlüğe girecek. çeviren yaklaşımlarıyla çok sayıda ödüller istemiyle AYM’ye başvurmuştu. zorunlu olduğuna işaret edilen çağrı yapılabildiği ancak bunun, l ANKARA /Cumhuriyet almış. Zarakol, uluslararası ilişkilerin tarihini, Doğu’yu dikkate almadan Batı’nın 17. yüzyıldan başlatmasına karşı, bu tarihi 13. yüzyıldan başlatıyor. Elçi davası ertelendi Fidan’a ‘siyasi dava’ yanıtı Son kitabı Before the West: The Rise DiYARBAKıR’ıN Sur ilçesinde 8 and Fall of Eastern World Orders, (Batı GEZi davasında ağırlaştırılmış yazılı açıklamada “Sayın yıl önce iki polisin şehit edildiği Öncesi: Doğu Dünya Düzeninin Yükselişi müebbet hapis cezasına çarptırılan Bakanın konuşmasında ‘Davanın terör saldırısında Diyarbakır Baro ve Çöküşü) Avrasya odaklı uluslararası iş insanı Osman Kavala’nın siyasallaştırılmasına verilecek ilişkiler için alternatif bir küresel tarih Başkanı Tahir Elçi’nin yaşamını avukatları Dr. Köksal Bayraktar ve cevap da siyasal olur’ şeklindeki yitirmesine ilişkin davada dört sanığın önerisinde bulunuyor Zarakol. Bugünkü Deniz Tolga Aytöre, Dışişleri Bakanı ifadesi, maalesef davanın Türk dünyanın çok ciddi sorunlarını “geçmişin yargılanmasına devam edildi. Mahkeme Zırhlı araçlar Kilis’e ulaştı Hakan Fidan’ın TBMM Plan ve Bütçe yetkililer tarafından siyasi bir dava kurumlarıyla” çözmeye kalkması da heyeti, avukatların olay yerinde keşif Komisyonu’nda Kavala davasının olarak görüldüğünü ve Avrupa imkânsızı denemektir anlamında yapılması ve istihbaratçı polislerin TÜRKiYE’DEN, Suriye’de f ırat Kalkanı Avrupa’da siyasallaştırılmış İnsan Hakları Sözleşmesi’nin konuşuyor. Harekâtı bölgesine, zırhlı araç sevkıyatı dinlenmesi taleplerini, olay anına dair olduğu, bu nedenle Türkiye’de de 18’inci maddesinin ihlal edilmiş Zaten çözemiyor, gelişme, bu görüntülerle ilgili hazırlanan TÜBİTAK yapıldı. Çeşitli kentlerden yola çıkan siyasi tepkilerle sürdüğüyle ilgili olduğu yönündeki AİHM kararının kurumların, Doğu’nun yükselişi ile zorla zırhlı araçlar Kilis’e ulaştı. Sınırı geçen raporuna ilişkin tekrar inceleme talebini ifadelerine yanıt verdi. doğrulandığını düşündürmektedir” yerle bir olması yönündedir. zırhlı araçların, f ırat Kalkanı Harekâtı de raporda kesme, montaj işleminin Ne kadar çok tartışacak konu var! ile güvenli hale getirilen bölgelerde Kavala’nın avukatları yaptıkları ifadelerini kullandı. yapmadığını söyleyerek reddetti. Dava görevlendirilecekleri bildirildi. 6 Mart 2024’e ertelendi.