Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
27 KASIM 2023 PAZARTESİ
6 SÖYLEŞİ
Prof. Dr. Çelikpala: Eurofighter satmayı bugün kabul etseler bile 5 yıl sonrası şüpheli
Hava savunması riskte
Yok mudur bahtı
urofighter almanın yolları dikenli eni nesil uçaklarla, pilot eğitimini
kara milleti
Etellerle döşeli. Bugün kabul etseler Yyapmazsak Türkiye’nin hava
adaletsiz vergiden
bile F.35’teki gibi siyasi gelişmelerin de hâkimiyetinde zafiyet oluşacak. Uçak
etkisiyle 2028’de alacağını düşündüğün teknolojisi açısından hava savunması ve
kurtaracak?
uçağı da alıp almayacağın şüpheli. caydırıcılık konularında geri planda kalacağız.
ildiğimiz konudur, Namık
rof. Dr. Mitat Çelikpala Cumhuriyet’in
Kemal’in şiirindeki en çarpıcı
P
Türk Dış Politikası, Kafkasya ve Orta Asya
VEDAT ARIK Prof. Dr. Mitat ÇelikPala
sorularını yanıtladı. Bmısra şudur: “Vatanın bağrına
politikaları, Türk siyasal hayatı ile strateji
0 düşman dayamış hançerini/ Yok mudur
P n F-35’lerden sonra F-16 için de
1969’da Ankara’da doğdu. Hacettepe, TOBB
ve güvenlik konuları üzerine düzenlenmiş
kurtaracak bahtı kara maderini?”
R
umut bitti mi?
Ekonomi ve Teknoloji üniversitelerinde
ders ve seminerler veren Çelikpala, Kadir Has
Mustafa Kemal Atatürk 1921’de
F-35 düşünüldüğünden de önemliydi.
T
görev yaptı. Bilgi Üniversitesi, Kara Harp
Üniversitesi Rektör Yardımcılığı ve İktisadi,
Meclis konuşmasında Namık Kemal’i
Bir, yeni nesil platformdu. Çok farklı
Okulu Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Harp
R İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dekanlığı
şöyle yanıtlar: “Vatanın bağrına
bir teknolojik seviyeye geçiliyordu. İki,
Akademileri ve Milli Güvenlik Akademisinde görevini yürütüyor.
düşman dayasın hançerini/ Bulunur
E
Türkiye bunun üreticileri arasındaydı.
kurtaracak bahtı kara maderini.”
Sıraya girmek, yeni uçak kovalamak, Bizim vergi sistemi ücretlilerin
bağrına saplanmış bir hançerdir. Hiçbir
tarih beklemek, yüksek maliyet ödemek
iktidar da bu hançeri çekip çıkarmaya
gibi başlıklar yoktu. Bizim savunma
ve adaletli bir vergi sistemine adım
sanayisinin son 25 yılına bakıldığında
atmamıştır. Türkiye’nin vergi gelirleri
en önemsediğimiz şey teknoloji transferi.
yükünü hep çalışanlar üstlenmiştir.
Türkiye’nin ürettiği belli oranda parçalarla
En çok vergi verenler sahnede
biz bu denklemde Türkiye’yi bir aktör
ödüllerini alırlar ama o sahneye
olarak görmeye başlayacaktık. F-35’ten halkı temsilen bir ücretli hiç
çıkarılmaz! Çünkü sistem durmadan
çıkarılmakla bunları kaybettik.
zenginlere çalışır.
n Elimizdekilerin modernizasyonu
peki...
DİSK çok iyi çalışıyor
Var olan sistem içerisinde
Dr. Arzu Çerkezoğlu’nu çok
modernizasyonla uğraşıyoruz. Ama F-16
başarılı buluyorum. Emekçi sınıflarına
meselesi de S-400’lerle ve İsveç’in
“Çerkez” tutkusunda, biatında milim
NATO üyeliğiyle bağlantılandığı için
oynamaz. 13 Kasım 2023 Pazartesi
günü İstanbul’dan Ankara’ya
F-16’ların modernizasyonu konusunda
#GelirdeVergideAdalet yürüyüşü
2 yıldır 1 santimetre ilerleyemiyoruz.
başlattılar ve 17 Kasım 2023 günü
Önümüzdeki 5 yıl, uçak teknolojisi
Ankara’da bir mitingle sona erdi.
açısından hava savunması ve caydırıcılık
Fırsat bu fırsat bizim TV’lerde vergi
Yeni mekanizmalarda
konularında geri planda kalacağız. Bunu
ve gelir adaleti konusunda öyle bir iki
gidermenin yöntemlerinden bir tanesi
geçiştirilen program değil, yürüyüş
Eurofighter’ı almak.
haftası boyunca çok ciddi yorumlar,
raporlar, incelemeler ekranlarda dolup
‘Eurofighter yolu dikenli’
taşmalıydı. Biz, “Yahu kim izleyecek,
Türkiye’ye yer yok
bu programlar reyting de getirmez ilan
n Eurofighter’ı alabilecek miyiz?
da” düşüncesindeyiz. TV’de program
Eurofighter’ı almanın yolları da dikenli
Belli konu başlıklarında Türkiye dışlanıyor. Bu açıkça söylenmese de alınan yapan bir arkadaşıma bir rock
tellerle döşeli. F-16 modernizasyonu
müzisyenini önermiştim, söyleşiler
kararlar ve kurulan yeni işbirliği, savunma mekanizmalarında Türkiye’ye yer yok.
sürecinden farkı yok. Bir, alacağımız
arasında en düşük reytingi almıştı ve
aktörler Avrupalı. Onun için son dönemde
n Türkiye, Patriot verilmediği konusunda büyük farklar yoktu. olması. Türkiye NATO’dan çıktığının
sonra kendi bildiği reytingi yüksek
İspanyolları, Almanları ve İngilizleri,
için S-400’e mecbur kalmadı mı? Tam tersine, siyasi yükü çok fazla. sabahı Rum kesimiyle, Doğu kişilerden hiç sapmamıştı!
diğer ekipleri deniyor bizimkiler. Ama İktidarlar, Batılılardan da n Savunma olarak şu an Türkiye Akdeniz’de, Karadeniz’de, Ege’de
savunma sistemleri istemişti. zayıf bir durumda mı? büyük sorunlarla karşı karşıya kalırız. Milli hasılada payımız eğik
Almanların blokajı ile de karşılaştık.
Bu, beklentiler çerçevesinde Bizim şu anda savunma açısından n Mevcut durumda Türkiye
Diğerlerini bilmiyoruz. Bugün kabul etseler
düzlemde
gelişmeyince S-400’e geldi. bir zafiyetimiz yok. Doğrudan dışlanmıyor mu?
bile bizim bu uçakları almamız 5 sene Ücretli millet çok vergi verir, milli
Teknoloji transferi konusu bir tehdit de yok. Bizim Belli konu başlıklarında evet.
hasıladan az pay alır.
sürecek. 2028’den önce uçak almamız
en önemsediğimiz yakın çevremizdeki Mesela Doğu Akdeniz’deki yeni
TÜİK, 2022 Gayrisafi Yurt İçi
mümkün değil. Anlaşmayı yapamazsak
şey. Amerikalılar ve dengelere ittifaklar. Türkiye bu anlamda
Hasıla IV. Çeyrekte Gayrisafi Yurt İçi
ondan sonrası da karanlık.
S-400’ün
Avrupalıların büyük baktığımızda Türkiye “öteki” olarak görülüyor. Bu
Hasıla (GSYH) 2022 yılında yüzde
Ve yeni nesil uçaklarla, yeni pilot
bir kısmı bunu uygun kendi bölgesinde açıkça söylenmese de alınan
siyasi yükü 5.6 arttı, saptamasını yaptıktan
eğitimini yapmazsak Türkiye’nin hava
fiyatlarla satmak güçlü bir aktör. kararlar ve kurulan yeni işbirliği, sonra diyor ki: “4. çeyrek verilerine
çok fazla.
hâkimiyeti ve hava savunması konusunda
isteseler de teknoloji Bu sayede Irak’ın, savunma mekanizmalarında göre emeğin Gayrisafi Katma Değer
önümüzdeki 5 yıldan itibaren ciddi içindeki payı (işgücü ödemeleri)
transferine girişmediler. Suriye’nin kuzeyinde Türkiye’ye yer yok.
yüzde 25.2’ye geriledi. 2019’un 4.
zafiyetler oluşmaya başlayacak. Bu, n S-400 ne kadar fark gerekli hallerde askeri n Türkiye’nin NATO’dan
çeyreğinde yüzde 32 olan emeğin
etti? operasyonları yapma kabiliyeti ayrılması yönündeki söylemler
Türkiye’nin hava savunma sistemi, hava
payı 4 yılda yaklaşık 7 puan azaldı.
S-400 aldığımızda kamuoyuna yüksek. Ya da Kafkasya’da ve bazen gündeme geliyor...
hakimiyeti anlamındaki denklemlerinde
Aynı dönemde sermayenin Gayrisafi
yeni üretim aşamalarında ortak Karadeniz’de yaşanan gerginliklerde Türkiye’deki NATO karşıtlarından
büyük sorun demek.
Katma Değer içindeki payı (net işletme
olacağımız ve teknolojiyi transfer dengeleyici unsur olma konusunda daha büyük miktarda Amerika’da
n Tüm bunların maliyeti nedir?
artığı) ise yüzde 51.5’ten yüzde 56.7’ye
edeceğimiz söylendi. Böyle bir da bir sıkıntı yok. ve Avrupa’da Türkiye’ye karşı
F-35’leri mal edeceğinizden yüzde 50
yükseldi...” (DİST açıklaması)
şey yok. Rus savunma bakanı n Ama ABD Suriye’de İHA’mızı NATO’cular var. Bana enteresan
daha yüksek bir rakamla bu uçakları Yani emekten sermayeye gelir
da, sistemleri üreten şirketin düşürebiliyor... geliyor. Yani bunu niye bu kadar
transferi.. Bu yeni de değil. Emeğin
alacaksınız, eğer alabilirseniz. Çünkü
yöneticileri de açıkladı. Dediler Bunu her zaman yapabilir. Bir ucuz harcadığımız. NATO’culuğu
Gayrisafi Katma Değer içindeki payı
burası satıcıların marketi, piyasası. Burada
ki “Herhangi bir şekilde teknoloji küresel güç, teknolojik dev. Mesele Amerikancılık gibi düşünmemek
2016’dan beri düşüşte. 2016’da
müşterisin, piyasaya gidiyorsun. Adam
transferi söz konusu bile değil”. bunun karşılığında sizin vereceğiniz gerekiyor. Tersten bakıp NATO’nun
bakın hele, yüze 36.3 olan emeğin
satmayı kabul etse bile ve F35’teki gibi
n O halde neden böyle bir tercih siyasi cevap. Burada diliniz biraz Türkiye aleyhine herhangi bir
payı, 2022’de yüzde 26.5’e düşerken
siyasi gelişmelerin de etkisiyle 2028’de yapıldı? kısa. Neden? Çünkü orta ve oluşumun ortaya çıkmasının
sermaye payı 2016’da yüzde 47.5’ten
Türkiye zaten bir NATO üyesi uzun vadeyi hesapladığınızda engellendiği yer olduğunu kabul
alacağını düşündüğün uçağı da alıp
2022’de yüzde 54.5’e yükseldi.
olarak hava savunma şemsiyesinin sorun başlıkları karşınıza çıkıyor. edersek, Türkiye burada son
almayacağın şüpheli. DİSK’in ekimde yayımladığı ücret
altındaydı. S-400’e yönelmenin Türkiye’nin şu anda içinde dakikaya kadar belirleyici, son sözü
kemiren vergi raporu önemliydi:
n Bu riskler çerçevesinde nasıl bir
sebeplerinin arkasında; darbe bulunduğu NATO ittifakı ve söylemede etkin.
- Çalışanlar bir yandan yüksek
strateji izlenmeli?
girişimi döneminde FETÖ’cülerin Batılı savunma ittifakı dışında n Türkiye İsveç’in NATO üyeliğini
enflasyon bir yandan adaletsiz vergi
Siyasi yol, Amerikalıların uzlaşmaktan
Amerikan desteğine sahip olduğu alternatifi yok. kabul ederse F-35 için umut doğar mı? ve kesinti yükü altında eziliyor. 2023
geçiyor. Amerikaların da bize getirdikleri
düşünüldüğü için buradan n NATO’ya üye olmak Türkiye’yi İsveç’in NATO üyeliğini kabul Ocak ayında yaklaşık 1.300 TL gelir
liste haklı ya da haksız çok net. Bir,
vergisi ödeyen bir çalışan 2023
kaynaklanan tehdit algısı, Ruslarla NATO’dan mı koruyor? etmek bile F-35 konusunda geri
S-400 meselesi. S-400’leri teknik olarak
Ekim’den itibaren 3.500 TL gelir
yakınlaşma beklentisi gibi bir Hepsi bir arada. Şu şekilde dönmeyi artık mümkün kılmayacak.
kullanmıyoruz, kurmadık bile. Bundan vergisi ödüyor.
sürü başlık söz konusu. Askeri ve düşünmek gerekir: NATO içerisinde O dükkân kapandı. Yani biz o
‘
- Yüksek enflasyon nedeniyle büyük
kurtulunması. İki, Amerika’yla çok ciddi
teknolojik açıdan baktığımızda Türkiye’nin çıkarlarına aykırı adımları Amerika’yla ılımlı ve yeni
alım gücü kaybı yaşayan çalışanların,
sorunlarımız var. Dolayısıyla bunları bunların arasında teknoloji herhangi bir kararın çıkmamasının adımlar attığımızda alacağımız tek
eline geçen net ücretleri de yılın ikinci
transferi, ortak üretim ve maliyetler ana sebebi Türkiye’nin NATO üyesi şey F-16 modernizasyonu.
gideremiyoruz. Üç, İsveç ve NATO meselesi.
yarısında artan vergi ve kesinti yükü
nedeniyle giderek düşüyor.
- Gelir vergisi tarife dilimleri
ve oranları adil biçimde
düzenlenmediğinden çalışanların
Karadeniz rekabet sahasına çevriliyor
üzerindeki vergi yükü artıyor.
n Türkiye bölgesel güvenliğini nasıl sağlayacak? katılıyorlardı ve Türkiye bunu Batılı büyük bir aktör becermiş iki aktör. Ama ne zamana kadar? Rusya,
Çalışanların yıl içinde aldığı ücret
Avrupa’nın güvenliğinin ana konusu Rusya oldu. olarak yapıyordu. Şimdi hiçbiri Rusya’yla aynı bölgesel dengeleri bozana kadar. Rusya uluslararası zammının önemli bir bölümü vergiye
Rusya’yı tehdit algılayan bir güvenlik mimarisi masaya oturmak istemiyor. Rusya’yla dengeyi küresel düzeni, sistemi, uluslararası hukukun temel gidiyor.
oluşuyor. sağlayabilecek olan Ankara olmakla birlikte, Ankara değerlerini ayaklar altına alıyor. Türkiye bunları kabul
Alabildiğine sömürü
n Bu algı Türkiye’yi nasıl etkiler? Rusya olmadan bu aktörlerin güvenlik ihtiyaçlarını, etmiyor. Bu anlamda Batılı bir aktörüz.
Rusya’ya karşı tehdit algısı Karadeniz’e ve Doğu tehdit algılarını giderecek birtakım adımlar atabilir Şirketlerin pek çoğu toplamda
‘Dışlanmanın maliyeti yüksek’ baktığınızda çalışanlardan daha az
Avrupa’ya odaklanmış vaziyette. Bizim alanımız mi? Bunu atamadığı sürece, bölgede Türkiye dışında
vergi ödüyor.
burası. Karadeniz, bütün bu rekabetin, sahasına bir takım gelişmeler oluşacak. Türkiye’nin bunu
Ama bölgesel konular ve güvenlik konuları
Millet dolaylı vergilerle alabildiğine
dönüyor. Türkiye Karadeniz’i savaş başladığında yönetmesi lazım.
dediğiniz anda kendi başınıza hareket etme şansınız
sömürülüyor.
kapattı. Müttefiklere dedi ki “Karadeniz’e gemi n Türkiye bunun için hangi adımları atmalı?
yok. Güvenlik yapılanmasının, küresel yapılanmanın
Katmadeğer vergileri (KDV),
sokmayın ki buradaki dengeler bozulmasın”. Onlar da Örneğin Türkiye’nin, Romanya ve Bulgaristan’a
oluşmasına da katkı sağlamanın tek
gelirlerinde 20 kat, 50 kat, 100 kat
saygı gösterdiler. Ama bu süreç uzadıkça Karadeniz’in güvenliklerini sağlamada destek olacağını anlatması
yolu o süreçlerin içinde yer almak.
fark olan tüketiciler arasında bir
kendisi de kuzeydeki topraklar gibi bir savaş sahasına lazım. Bunu anlatmazsa, bu ülkeler Amerikalılara,
Ötekileşirseniz, aynı Rusya
ayrım yapmadan, herkesten aynı
dönüşecek. Bölgedeki küçük aktörlerin Rusya’dan Almanlara, Fransızlara gidecekler. Gürcistan’a bir
gibi, masaya davet almamaya
vergiyi kasa başında kesip alıyor.
tehdit algısı çok yüksek. Rusya’yı dengelemek için takım güvenceler vermek lazım. Bu arada Türk-Rus
başlarsanız dışlanırsınız.
Adaleti sağlamak için mesela zengin
de onların algılarında Amerika’yı burada görmeye ilişkilerinin de bu anlamda dengeli yürümesi lazım.
Dışlanmanın da maliyeti yüksek.
kesimlerden harcamalarından-
ihtiyacı var. Biz ise bunu istemiyoruz. n Bu ülkelere güvence nasıl verilecek?
Bu sefer kendi başına hareket
tüketimlerinden basamaklı bir ekstra
n Türkiye’nin Karadeniz’deki önemli rolü barış Burada NATO üyeleriyle ikili ya da üçlü güvenlik
etme ihtiyaçları başlar. Öyle bir
KDV alınmıyor.
ortamı da yaratmıyor mu? ilişkileri bağlamında adımlar atılması, diğer
kapasite yok. Uçak alamıyorsun,
İktidar IMF programlarının en
Bu, Rusya’ya bağlı. Bölgesel sahiplik söz konusu paydaşları da buna dahil etmesi, Rusya’nın
denizaltı modernizasyonunda
keskinini uyguluyor. IMF’den çok
olduğunda Gürcistan ve Kırım’a kadar Rusya askeri yaklaşımlarına, bölgesel düzeni bozucu
sorun yaşıyorsun. Kullandığın
daha düşük faizli mesela 50 milyar
nispeten konuşulabilir bir aktördü ve Türkiye’yle girişimlerine olur vermediğine dair somut sözler
savaş teknolojileriyle ilgili
dolar kredi neden almadığına ilişkin bir
de konuşuyordu. Ancak sonra tamamen kendi vermesi gerekecek. Rusya’yı masaya oturtabileceğini
ciddi sıkıntıların
başka yorum getirebilirsiniz:
çıkarlarına odaklı ve agresif hareket etmeye başladı. gösterecek. Ya da en azından Rusya ile ilişkiler adına
var. Küresel “IMF’nin ekonomik önlemler
Bu agresifliğin Türkiye’nin çıkarlarına aykırı bir sürü diğer kıyıdaşları feda etmeyeceğini gösterecek
denklem açısından programı iktidarı tatmin edecek
sonucu oluşuyor. adımlar atmak gerekir. Zorlu bir süreç ve durum ile kadar ağır olmadığı için.”
İranlaşmaman
n Ne gibi? karşı karşıya aslında Ankara. Evet, Milletin bağrına iktidarlar
ya da
dayamış hançerini/ Yok mudur
Bölgesel güvenlik çöktü. Bölgede Türkiye’nin n Bu durumda Türk Rus ilişkileri nasıl yürür?
Rusyalaşmaman
kurtaracak bahtı kara maderini?
birtakım inisiyatifleri vardı. Buna tüm aktörler Rusya ile Türkiye dengeli ilişkiler yürütmeyi
lazım.
‘