Katalog

8 EKİM PAZAR 2023 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 YÜZLERCE KİŞİ YAŞAMINI YİTİRDİ Cumhuriyet ne zaman ilan edildi? ir sokak röportajının sorusu bu: -Bilmiyorum... Hiç bilmiyorum. B -19 Mayıs? Değil... Bilmiyorum. -Cumhuriyet? Yanı başındaki arkadaşından yardım istiyor: “Cumhuriyetin yılı kaçtı ‘lan?” Arkadaş daha gabi: -Bilmiyorum ki? Onu pek bilmiyorum. -Temmuz’du galiba. -Kaç Temmuz? -23 Temmuz. Doğru mu? Türkiye’yi il il gezerek sokak röportajları yapan “Sokak Kedisi” Ebru Uzun’un milyon dolarlık “Cumhuriyet ne zaman ilan edilmiştir?” sorusuna verilen yanıtlar bunlar. Mikrofon tutulanların hepsi genç. “Savaş bittikten sonra bir Atamız vardı...” diyen yaşlı bir teyze dışında hepsi 30 yaşında var yok. “23 Nisan 1923” diye atlıyor biri... Hamas son yılların en büyük saldırısını başlattı, İsrail savaş durumuna geçti “Benim tarih bilgim yok. Tarih bilgim sıfır” diyor başkası. “Sokak Kedisi”nin durdurdukları art arda konuşuyor: -1999 değil mi? -İnternetten baksak olmuyor mu? -2010 mu? -Cumhuriyet mi? 1938’de şey kuruldu??? -Cumhuriyet... (Pişkince gülüyor) Ben ÖLÜMCÜL ATEŞ normalde tarihte iyiyim. 1919 diyorum! “Sokak Kedisi” üsteliyor: -1919 mu? Hangi ayın, hangi günü? Gazze’den dün sabah başlayan Emekli Büyükelçi Onur Öymen: -23 Nisan... saldırılar sonrası Netanyahu, “Savaştayız” dedi. İsrail, 1453-1923 ortaya karışık Çözülmemiş 19 Mayıs 1919... 23 Nisan 1920... 29 olağanüstü hal ilan ederken Ekim 1923’te bir şeyler olmuş ama tam ne uzun sürecek bir operasyon sorunlar dram olmuş? Fotoğraf flu. Tarihler okunmuyor. mesajı verdi. Filistinli gruplar Sadece bir genç kadın “Utanıyorum bu yaratıyor ise asker ve sivilleri rehin sorunun cevabını bilmediğim için” demek şuurluluğunu gösteriyor. aldığını duyurdu. Röportajın son karesindeki genç en EMEKLİ Büyükelçi Onur Öymen, iddialısı:“1453” diyor: “1453! 1453 müydü rtadoğu bir kez daha kanlı İsrail’de yaşanan olayların büyük bir neydi?” saldırılar, savaş rüzgârları insanlık dramı olduğunu belirterek, Cumhuriyetin 100. yılına bu tabloyla “Bütün bunların arkasında şu var: Oile sarsılıyor. İşgal altındaki giriyoruz. İsrail konusunu çözmekte Birleşmiş Gazze Şeridi’ni kontrol eden Kamera şakası gibi. Milletler çok gecikti. O nedenle Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin “Milenyum kuşağı” aslına bakarsanız çözülmemiş tüm sorunların tekrar El Kassam Tugayları dün erken neyi, nereden bilecek? gözden geçirilmesi gerekiyor. Yoksa Cumhuriyet ruhunu yaşatmaya ve diri saatlerde İsrail’e son 50 yılın en böyle insani dramlar yaşanıyor. tutmaya çalışan “eski Türkiye” medyasının büyük ve koordineli saldırısını ‘Sakın yapmayın’ demek yetmiyor. izi kalmadı, eğitim kurumları başkalaştı, duyurdu. İzzeddin El Kassam kaderini tayin etme ve devletini başlattı. Yom Kippur Savaşı’nın Uluslararası toplumların daha ciddi görkemli ulusal bayram kutlamaları tabu Tugayları 5 bin roket fırlatıldığını kurma yetkisi vermemenin yıldönümünde Hamas’ın roket tepkiler göstermesi gerekiyor” dedi. oldu. , İsrail ordusu Gazze’den 2 bin sonuçları konusunda defalarca saldırıları ve bazı yerleşim Tarihler, bir Chagall tablosundaki gibi 200 roket atıldığını, roketlerin uyarıda bulunduk” ifadeleri BM çok gecikti birimlerine silahlı militanlarla kafalarda uçuşuyor: 1919, 1920, 1923, bazılanının “Demir Kubbe” hava kullanıldı. Hamas’ın lideri İsmail Emekli Büyükelçi Öymen, Hamas’ın girmesinin ardından olağanüstü hal 1938 ve dahi 1453! 1453 demek cüretini gösteren, sadece İsrail’e karşı başlattığı Aksa Tufanı savunma sistemlerince imha Haniye İsrail ile normalleşme ilan eden İsrail’den sert misilleme tarih değil kavramları da hiç bilmiyor: operasyonu ve sonrasında yaşananlara edildiğini savundu. adımları atan Arap ülkelerine geldi. İsrail Başbakanı Binyamin “1453 Osmanlı’da cumhuriyet ne gezsin?” ilişkin Cumhuriyet’e konuştu. Yaşanan Güvenlik kabinesini toplayan seslendi, “İsrail size koruma Netanyahu “Savaştayız” derken Tel sorusunu sormuyor. saldırının daha önce bir örneği Netanyahu, “Düşmanımız daha sağlayamaz” dedi. Aviv hükümeti, Hamas’ın “Aksa Kim Milyoner Olmak İster’in “eşekten görülmediğini söyleyen Öymen, “Çok önce hiç görmediği bir bedel İsrail ordusu, abluka altındaki Tufanı” operasyonu”na karşı “Demir düşmüş karpuz” ifadesiyle zinhar büyük bir etki yapacak bir harekete ödeyecek” dedi. Filistin Devlet Gazze Şeridi açıklarından İsrail’e Kılıçlar” operasyonunu devreye karşılaşmamış yarışmacıları gibiler. giriştikleri anlaşılıyor. İsrail’in de Başkanı Mahmut Abbas, Filistin sızmaya çalışan 2 bot ile 2 teknenin soktuğunu duyurdu. buna karşı çok fazla insanın hayatına Cumhuriyetin gecesi halkının işgal güçlerine karşı vurulduğunu bildirdi. Tahran’a neden olacak bir karşılık vereceği Cumhuriyet’in 100.yıldönümüne şunun Binlerce roket atıldı kendini koruma hakkının olduğunu yakın Lübnan Hizbullahı da, görülüyor ki şimdiden başladılar. şurasında üç hafta kaldı. Bu satırları İsrail’in Gazze bombardımanında vurguladı. Filistin Dışişleri Bakanlığı durumu yakından takip ettiklerini Bütün bunların arkasında şu var: yazarken, bu topraklardan geçmiş İsrail konusunu çözmekte Birleşmiş en az 198 Filistinlinin, Filistin açıklamasında “Filistin halkına ve “Filistin direniş güçleriyle en büyük yazarlardan biri olan Yaşar Milletler çok gecikti. Bu konuda ateşinde ise en az 200 kişinin meşru hakkı olan doğrudan irtibatta Kemal’i de doğumunun 100.yaşında aldıkları kararlar vardı. Yalnız İsrail’de anıyoruz. yaşamını yitirdiği belirtildi. Kanlı kendi olduklarını” İSTİHBARAT ŞOKU değil, bölgede çözülmemiş çok Yaşasaydı Cumhuriyetle eş zamanlı baskına Filistinli çok sayıda örgüt belirtti. olarak onun da 100.yaşını kutlayacaktık. sorun var ve bunlar şimdi yaşanan de katıldı. Aralarında çocukların da İsrail, istihbarat örgütü MOSSAD’ın Hamas’ın büyük çaptaki Çeyrek yüzyıl önce kendisiyle harika bir gibi daha büyük sorunları davet bulunduğu çok sayıda İsrailli sivil bu saldırılarını nasıl önceden göremediğini tartışıyor. BBC’nin söyleşi yapmıştım. ediyor. O nedenle çözülmemiş tüm ve askerin kaçırıldığı haberleri de haberine göre İsrail hükümet yetkilileri, konu hakkında kapsamlı bir 90’lar Türkiye’sindeydik... sorunların tekrar gözden geçirilmesi soruşturma başlattığını açıkladı. Aksa Tufanı operasyonu, 1973’te İsrail ve Mısır “Cumhuriyet bir gecenin içinde. Işığı gündeme yansıdı. İsrail ordusu, bazı gerekiyor. Yoksa böyle insani dramlar ile Suriye arasında patlak veren Yom Kippur Savaşı’nın yıldönümünden bir gün görecek miyiz? Demokrasiye ulaşacak İsrailli asker, sivil ve komutanların yaşanıyor” ifadelerini kullandı. sonra geldi. Söz konusu savaşta İsrailli birlikler hazırlıksız yakalanmış ancak ABD’nin mıyız?” sorusunu sormuştum. rehin tutulduğunu doğrularken Birleşmiş Milletler’in İsrail-Filistin yoğun desteği ile zor da olsa üstünlük kurmayı başarabilmişti. 2000’lerde daha henüz konusuyla ilgili daha sağlam bir çözüm bazılarının ise öldürüldüğünü yaşayacaklarımız ve 1453-1923 arasını iradesi koyması gerektiğini söyleyen rötuşlayarak bulanıklaştıran ileriki Öymen, “Devlet insanlarında çözüm fasıllardan habersiz... iradesi olmalı. Birleşmiş Milletler “Bir ülkenin demokrasiyle yönetilmesi, o ülke insanının erdemi ve onurudur” kararlarının hayata geçirilmesinde demişti büyük yazar ve eklemişti: gereksiz derecede gecikildiği görülüyor. İsrail destek istedi “Halkın, birçok aydının yıllarca Başta Amerika olmak üzere pek gösterdikleri çabaya karşın üstümüze çok ülke İsrail bir hata yaptığında İRAN ve Lübnan Hizbullah’ı Hamas’ı kendini savunma hakkı vardır” yorumunu çöken ağır kayayı kıpırdatamıyoruz. Oysa görmezden geliyor. Ancak Filistin desteklerken, ABD başta olmak üzere yaptı. halkımızın geleneğinde ne kadar ezilmişlik olunca hassasiyet gösteriyor. Fakat Batılı ülkeler İsrail’den yana tutum aldı. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, varsa, o kadar da demokrasi isteği var.” bugün yaşananları yine de bunların “Var mı gerçekten böyle bir istek?” diye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, AKP Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel hiçbiri izah etmiyor. Bu çok büyük bir üstelediğimde çok kesin bir yanıtla “var!” 4. Olağanüstü Büyük Kongresi’ndeki Macron, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak tırmanma ve bir insanlık dramı” diye demişti: konuşmasında, İsrail ve Filistin İsrail’e destek mesajı verdi. konuştu. Hamas’ın böyle bir saldırı “Anadolu’nun mozaiğinden gelen taraflarına itidalli davranma çağrısı düzeyine ulaşmasının düşündürücü halklarımızın inanılmaz bir kültür ‘Defalarca uyardık’ yaptı. “İsrail’de meydana gelen hadiseler birikimi var çünkü. Homeros’tan bu olduğunu da söyleyen Öymen, ışığında tüm tarafları gerilimi daha da İran Dışişleri Bakanlığı, Filistinlileri yana... Yunus’lar, Karacaoğlan’lar, “Başka yerlerden, İran ve Hizbullah tırmandıracak fevri adımlardan uzak ve Hamas’ı operasyon nedeniyle tebrik Dadaloğlu’lar, Pir Sultan’lar... Saymakla gibi yerlerden destek var mı, bu telefonda görüştüğü açıklandı. Beyaz durmaya çağırıyoruz” dedi. ederek “Aksa Tufanı operasyonu, bitmez. Ama bu halk oy vermeye gelince önümüzdeki günlerde netleşecektir. Saray’ın açıklamasına göre Biden, İsraillilerin yenilebilir olduğunu bir çuvallıyor. Demokrasi oyunu kendi kültürü Ama uluslararası toplumun tüm bu Telefon diplomasisi ABD’nin İsrail’in yanında yer aldığını ve kez daha göstermiştir. Bu operasyon dışında olduğu için. Bu, çok ezilmiş halklar olanları tekrar düşünmesi gerekir. kendini savunma hakkını desteklediğini yönetimi kendilerinin seçebileceklerine Dışişleri kaynakları, Dışişleri Bakanı Siyonistleri gafil avlamıştır” dedi. İran Filistin meselesine bu kadar geç inanmıyorlar. Osmanlı, Anadolu halkının söyledi. CNN International’ın haberine Hakan Fidan’ın, Filistin, İran, Katar, Suudi lideri Ayetullah Ali Hamaney’in askeri çözüm bulması savunulabilir bir canına okuyan bir düzendi. Cumhuriyet göre Netanyahu’nun da “Sonunda Arabistan ve Mısır dışişleri bakanlarıyla danışmanı Yahya Rahim Safevi, Filistinli durum değildir” dedi. İtidal çağrısını o kadar değilse de gene büyük bir İsrail’in kazanacağı, uzun sürecek, telefon görüşmeleri yaptığını duyurdu. grupların saldırılarını desteklediklerini yapan Türkiye’nin atabileceği adımları baskı düzeniydi. Baskı düzenleri halkı güçlü bir operasyonun şart olduğunu” İsrail’in Ankara Büyükelçiliği’nin sosyal belirtti. Arap Birliği, “İsrail’in şiddet değerlendiren Öymen, şunları kaydetti: çürütür. Anadolu halkları, o büyük kültür dile getirdiği aktarıldı. ABD Savunma medya hesabından yapılan açıklamada, ve aşırılıkçı politikalarını uygulamaya “Herkes böyle durumlarda itidal birikiminden dolayı dayanıyor.” (Annem Bakanlığı Pentagon açıklamasında, “İsrailliler hain saldırılar sonucu devam etmesinin, bölgeyi istikrara Batıya Gidin Dedi, Om yayınları, Yaşar çağrısı yapar. Bunları diğer ülkeler de İsrail’in kendisini savunmak için neye hayatlarını kaybederken ve işkenceye yönelik ciddi fırsatlardan mahrum Kemal, s. 54) söylüyor. Türkiye’nin esas yapması ihtiyaç duyarsa sahip olmasını sağlamak uğrarken, Türkiye’de bazı basın-yayın bırakan saatli bir bombayla aynı anlama Kemal, aynı söyleşide kendisini gereken uluslararası ilişkilerin için çalışacağı ifade edildi. organlarının ve siyasetçilerin yalan geldiği konusunda daha önce defalarca “sevincin ve ışığın türkücüsü bir romancı” temel ilkeleri konusunda toplumsal Birleşmiş Milletler (BM) Genel sözleriyle tanımlamış, “karamsar yazarları haber yayması kabul edilemez. Çok uyarıda bulunuldu” açıklaması yaptı. bir mutabakat sağlanması için sevmediğini” ilave etmişti. Sekreteri Antonio Guterres, Hamas uzun süredir terörle mücadele etmiş İsrail ile normalleşme adımları atan gayret göstermeli. Ülkelerin toprak Her vesileyle bir espri patlatıp, güler saldırılarını kınadı ve taraflara “sivillere olan iki ülke olarak, İsrail ve Türkiye bu Suudi Arabistan, “şiddetin derhal bütünlüğü bu temel ilkelerden biridir. geçerdi. Genetik olarak “gece” ile barışık yönelik itidal ve müzakere” çağrısı yaptı. terör eylemlerine karşı omuz omuza durdurulmasını” istedi. Rusya Dışişleri İran-İsrail ilişkileri de patlamaya hiç değildi. Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı durmalı, teröre hiçbir koşulda destek Bakanlığı, “75 yıldır devam eden bu hazır bir bomba gibi. Bütün bunları Şu son sosyal medya döneminin Charles Michel, “İsrail ve halkına karşı bu verilmemelidir” ifadelerine yer verildi. çatışma uluslararası yasalar temelindeki düşünmek lazım. Türkiye’ye de kaldırdığı örtüyü görseydi, bugün bunlara sabah başlatılan, masum vatandaşlara Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah müzakere süreciyle çözülebilecek” bu noktada görev düşüyor. ‘Sakın ne derdi bilemiyorum ama onun yaşam terör ve şiddet uygulayan rasgele Sisi’nin bölgede gerilimi düşürmek için dedi. Moskova,”1967 sınırları içerisinde, coşkusu ve iyimserliğinden biz gene de yapmayın’ demek yetmiyor. saldırıları şiddetle kınıyorum” ifadesini “diplomasi trafiğinin artırılması” talimatı başkenti Doğu Kudüs olan İsrail ile barış nasiplenelim... Uluslararası toplumların daha ciddi kullandı. AB Komisyonu Başkanı Ursula verdiği belirtildi. ve güvenlik içinde yaşayan bağımsız bir Ve her zamankinden çok ihtiyacımız tepkiler göstermesi gerekiyor.” von der Leyen de Hamas’ı kınarken olan ışığı düşleyelim. ABD Başkanı Joe Biden’ın İsrail Filistin devletinin kurulmasından yana” l ANKARA/Cumhuriyet “İsrail’in bu tür hain saldırılara karşı Başbakanı Binyamin Netanyahu ile olduğunu vurguladı.