Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 19 EKİM 2023 PERŞEMBE 2 olaylar ve görüşler tarafın da istekli ve ciddi bir şekilde barışa yönelik adımlar atması ve Cumhuriyetin 100. yılında uluslararası toplumun desteği, barışın sağlanmasına katkıda bulunabilir. HHH Filistin-İsrail anlaşmazlığında iki devletli çözüm nedir, bu çözümü kim Türkçe’nin değerini bilmek istiyor? Ortadoğu savaşı Filistin-İsrail anlaşmazlığında “iki devletli çözüm”, taraflar arasında Prof. Dr. Ahmet Koc Am An bağımsız bir İsrail devleti ve bağımsız nasıl bitirilir? EmEkli ÖğrEtim ÜyEsi bir Filistin devleti kurulmasını öneren bir ilistin-İsrail savaşı nasıl yaklaşımdır. vrupa’da çok iyi bilinen durdurulur? Bu yaklaşım, Filistinlilerin kendi ama ülkemizde çoğu F Filistin-İsrail savaşını sona egemen devletlerini kurmalarını ve İsrail Azaman görmezlikten erdirmek karmaşık bir konudur ve tarih ile barış içinde yan yana yaşamalarını boyunca birçok girişimde bulunulmuş, hedefler. gelinen bir konuyu ancak kalıcı bir barış sağlanamamıştır. İki devletli çözüm, genellikle en anımsamak gerekir. Ortaçağın Ancak şiddeti durdurmak ve barışa yaygın olarak benimsenen ve birçok karanlığından yeniden doğuşun ulaşmak için aşağıdaki adımlar ve ülke, Birleşmiş Milletler ve uluslararası (Rönesans) aydınlığına geçiş yaklaşımlar önemli olabilir: kuruluşlar tarafından desteklenen bir Avrupa’da Yunanca ve Latince 1) Diplomatik Müzakereler: İsrail çözüm modelidir. egemenliğinden ulusların ve Filistin tarafları arasında doğrudan, İki devletli çözümün temel unsurları din, eğitim ve iletişimde yapıcı müzakerelerin başlatılması, temel şunlar olabilir: adımdır. Bu müzakereler sırasında 1) Filistin Devleti’nin tanınması: Bu (Kasım 1928) kendi dillerini sınırlar, mültecilerin durumu, Kudüs’ün yaklaşım, bağımsız bir Filistin devletinin kullanmalarıyla başlamıştır. statüsü ve diğer kritik meseleler ele tanınmasını ve bu devletin sınırları dili Türk ulusunun kalbidir, Türk dilinin kendi benliğine Ünlü düşünür Konfüçyüs de 1 alınabilir. üzerinde egemenlik hakkına sahip belleğidir. ” aslındaki güzellik ve zenginliğine bir ülke zor durumda olduğunda 2) Uluslararası Arabuluculuk: olmasını öngörür. kavuşması için bütün devlet ilk ele alınacak konunun dil Uluslararası toplum ve bağımsız ülkeler, 2) İsrail Devleti’nin tanınması: Aynı Dilin gücü kuruluşlarımızın özenli, ilgili olduğunu söyler. Ülkemizde İsrail-Filistin müzakerelerine arabuluculuk şekilde, İsrail de uluslararası toplum Türkçenin gücü yabancı olmasını isteriz. de aydınlanma Atatürk’ün yapabilirler. Birçok uluslararası kuruluş, tarafından tanınmış bir devlet olarak dilbilimcilerin de hayranlığını Kesin olarak bilinmelidir ki bu sürece destek sağlamaktadır. uzak görüşleriyle abece/alfabe kabul edilir. kazanmıştır. Max Müller’in şu Türk ulusunun ulusal dili ve 3) Ateşkesten Başlama: İsrail ve 3) Sınırların Belirlenmesi: İki devletli değişimi (Kasım 1928) ve 1932 sözlerini anımsayalım: ulusal benliği bütün hayatında Filistin arasındaki şiddeti sona erdirmek çözüm, İsrail ve Filistin arasında kesin yılında TDK’nin kurulmasıyla için acil bir ateşkesten başlama, sivil sınırların belirlenmesini içerir. Bu “Türkçenin bir gramerini egemen ve temel olarak başlamıştır. 3 kayıpları ve insanlık dışı koşulları sınırların nasıl çizileceği konusunda okumak bu dili öğrenmek kalacaktır. ” anlaşmazlıklar bulunmaktadır. azaltabilir. niyetinde olmayanlar için bile “Dil çalışmalarında dil Milletin tanımı 4) İnsani Yardım ve Kalkınma: İnsani 4) Kudüs’ün Statüsü: Kudüs, hem planlaması olarak adlandırılan bir zevktir. Türlü grammatikal Dilin bir ulus ve birey için yardım ve kalkınma projeleri, Filistin ve İsrail hem de Filistin için önemli bir şehir Türk Dil Devrimi bir çağdaşlaşma şekillerin belirtilmesindeki önemini çok iyi bilen Atatürk İsrail topluluklarına yardım sağlayarak olarak kabul edilmektedir. İki devletli atılımıdır” aydınlık bir dünya ustalık, isim ve fiil çekimi ve Kurtuluş Savaşı önderleri insani koşulları iyileştirebilir ve istikrarı çözümün bir parçası olarak Kudüs’ün görüşüne geçişin simgesidir. sistemindeki üstün gücünü statüsü de çözümlenmesi gereken bir de Harf Devrimi’nin ardından teşvik edebilir. Dil devrimini abece değişimi, 5) İkinci Taraflardan Destek: İsrail- konudur. kavrayabilenlerde hayranlık Türkçenin özgürlüğü için öğretim birliği, hukuk devrimi Filistin barış sürecine destek sağlayacak 5) Mültecilerin Durumu: Filistinli uyandırır ... dilin iç ve dış yapısı savaşım vermişlerdir. ülkeler ve uluslararası kuruluşlar, taraflar mültecilerin durumu ve geri dönme gibi atılımların bütünlüğü içinde billur bir arı kovanı yapısını Atatürk ortaokullar için yazdığı 4 arasındaki güveni artırabilirler. hakları da çözülmesi gereken bir düşünmek gerekir. seyredermişiz gibi ortadadır. Türk Medeni Bilgiler kitabında Türk meseledir. 6) Eğitim ve Halk Diplomasisi: Ülkemizin aydınlanmasının dili seçkin bir bilginler kurulunun ulusunu Türkiye Cumhuriyeti’ni İnsanlar arasındaki anlayışı artırmak için İki devletli çözüm, barış sürecinin temel direği olan Türkçenin uzun bir çalışmasıyla yapılmış kuran Türkiye halkına Türk eğitim ve halk diplomasisi girişimleri ana hedefi olmuş, ancak uygulamada değerini dil bayramının 100. 2 sayılacak düzenliktedir. ” milleti denir diye tanımlamış ve önemlidir. İnsanlar arasındaki diyalog birçok zorluk ve anlaşmazlıkla yılında daha iyi bilmeli ve Türkçe ve karşılıklı anlayış, barış sürecini karşılaşmıştır. Bazı İsrailliler ve bu sözü şöyle açıklamıştır: duyarlığımızı sürdürmeli ve Dil Devrimi ve Filistinliler hâlâ bu yaklaşımı güçlendirebilir. “Türk ulusunun dili artırmalıyız. 7) Ekonomik ve Sosyal İyileştirmeler: desteklerken, diğerleri farklı çözüm Aydınlanma Türkçedir. Türk dili dünyada İstikrarın sağlanması için ekonomik ve modellerini veya tek devletli bir en güzel, en zengin ve en kolay Yabancı dilbilimcilerin bu Kaynaklar sosyal iyileştirmeler yapılması önemlidir. çözümü savunmaktadır. aydınlık sözlerinin ardından (1) Çağdaş Türk Dili Dergisi öğrenilebilecek bir dildir. Onun Bu, işsizliği azaltabilir ve insanların Bu nedenle, İsrail-Filistin Atatürk’ün bize verdiği Dil Devrimi: 90. Yılında 6 Sayı, s. için her Türk dilini çok sever anlaşmazlığının çözümü konusunda yaşam koşullarını iyileştirebilir. sorumlulukları da anımsayalım: 413 ve onu yükseltmek için çalışır. 8) Uzun Vadeli Taahhüt: İsrail-Filistin farklı görüşler ve tartışmalar devam etmektedir. “Ulusal duygu ile dil arasındaki (2) Çağdaş Türk Dili Dergisi barış süreci uzun vadeli bir taahhüt Çünkü Türk ulusunun geçirdiği gerektirir. Tarafların çözüme olan bağlılığı Çözüm arayışı, karmaşık tarihsel, bağ çok güçlüdür. Dilin ulusal sayı 413, s.57, 2022 bunca tehlikeli durumlarda ve sürekli müzakereler önemlidir. politik ve coğrafi faktörleri içerdiği için ve zengin olması ulusal (3) Çağdaş Türk Dili Dergisi ahlakının, geleneklerinin, çok zorlu bir süreçtir. Unutulmamalıdır ki İsrail-Filistin sayı 413, s.56, 2022 anılarının, çıkarlarının; özetle duygunun gelişmesinde başlıca çatışması tarihsel, kültürel ve politik SÜRPRİZ: Yukarıdaki yazı “Yapay (4) Dil Devriminden Bu Yana bugün kendi ulusallığını yapan etkendir. Türk dili dillerin en Zekâ” tarafından yazılmıştır. Yorumu olarak karmaşık bir geçmişe sahiptir LOVEMARK-ILAN-17x25cm.pdf 1 13.10.2023 15:43 Türkçenin Görünümü, Dil her şeyin dili aracılığıyla zenginlerindendir; yeter ki bu dil ve çözümü zor bir sorundur. Her iki yarına! Derneği Yayınları, 1997, s.68. korunduğunu görüyor. Türk bilinçle işlensin. Türkiye kaçıncı sınıf ülke? Halit PaYZa Ulusların zenginliği, yoksulların yoksulluğunu, gelir dağılımındaki lkelerin kaçıncı sınıf olduklarını, eşitsizliği, hak ve özgürlüklerde Ügelişmişliklerini belirleyen tek geriliği örtmekte yetersizdir. Bu veriler ölçek ekonomik yapıları değildir. ülkelerin kaçıncı sınıf olduklarını, Sosyal ve kültürel gelişmişlik de gelişmişliklerini, kalkınmışlıklarını, en az ekonomik gelişmişlik kadar çağdaşlıklarını belirleyen tek ölçeğin önemlidir. Bunlara ek olarak eğitim, ekonomik yapı olmadığını ortaya teknoloji, hukuk, sağlık, nitelikli nüfus, koymaktadır. cumhuriyetçi demokratik siyasal Türkiye “İleri Teknolojilere ideoloji, adil gelir dağılımı da sınıfsal Hazırlık Endeksi”ne göre 158 ülke belirlemenin işaret taşlarıdır. arasında 55. sıradadır. Görüldüğü gibi Bir ülkenin kaçıncı sınıf olduğu, üretimde teknolojik geri kalmışlık o ülkenin en yoksul bireyinin söz konusudur. Türkiye ileri teknoloji bu seçeneklere ne kadar sahip üretmediği -hatta üretimde gerilediği olduğu, ulaşabildiği, kullanabildiği, süreçte- sınıfsal skalada dipte yer katılabilirliğiyle belirlenir. Sanılanın almaya, ekonomik boyutta küçülmeye, aksine ülkenin gayri safi yurtiçi demokratik hak ve özgürlüklerini hasılası, ülkelerin içeride ve ekonomik uluslararası envanterini gösterir arenada giderek C ancak dağılımın yitirecektir. adil olmaması M Ülke durumunda Y herhangi bir önem sıralaması CM içermez. “Ülkelere Göre MY Sağlık Endeksi”nde TÜİK rakamları CY bile en iyi yüzdeyle Avrupa İstatistik 100 ülke arasında CMY Ofisi’nin (Eurostat) Türkiye yüz K 2017 yılı “Gelir ve üzerinden verilen Yaşam Koşulları değerlendirmeyle Araştırması”nda, Türkiye otuz dört 2020 verilerine göre 29’uncudur. ülke içinde sondan ikinci sırada yer Türkiye’yi Malezya izlemektedir. alıyor. Aynı araştırma en zengin yüzde Nitelikli birey göz önüne alındığında 20’nin, GSYH’nin yüzde ellisini aldığını Türkiye’nin endekste Malezya’nın ortaya koyuyor. Aynı istatistiksel da altında kaldığını kabul etmek veriler en yoksul kesimin pastadan gerekecektir. World Economic aldığı payın 6.29 olduğunu gösteriyor. Forum’un araştırmalarına göre Türkiye Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) listenin 99. sırasında. Bilimsel eğitimin gelir dağılımı istatistikleri bile 2022 göz ardı edilmek istenmesiyle listenin verilerine göre en zengin yüzde daha gerilerine düşmek kaçınılmazdır. yirmilik grubun ulusal gelirin yüzde Ülkelerin gelişmişliklerini belirleyen kırk sekizine sahip olduklarını, en diğer yapılarda da durum farklı düşük gelire sahip yüzde yirmilik değildir. Türkiye’nin sınıfsal notu grubun da yüzde altı olduğu kabul zenginlik, güç, prestij, statü gibi ediyor. değerlerin eşitsiz dağılımıyla iç açıcı TÜİK’in verilerindeki kuşku payı değildir. “Üçüncü Dünya Ülkesi” da gözetilerek bu oranın daha yüksek kavramı Fransız antropolog ve olduğunu saptamak mümkündür. tarihçi Alfred Sauvy tarafından 1952 Verinin doğru kabul edilmesi halinde yılında ortaya atılmıştı. Bu kavram bile 1997’den bu yana GSMH içinde günümüzde sanayileşememiş ülkeleri gelir dağılımı bağlamında arpa boyu arasında analoji kurmak, azgelişmiş bile ilerlenemediğini, aksine mehter ülkeler için kullanılmaya başlanıyor. yürüyüşüyle daha geriye düşüldüğünü Yanıtlanması gereken soru bellidir: kabul etmek gerekiyor. Gerçekten Türkiye kaçıncı sınıf?