Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 18 EKİM 2023 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Pakistanlaşma Zengezur Koridoru’na Afganistanlaşma ve Filistinleşme İran alternatifi mi? bir diğer sorun da BEKIR ALI YÜKSEL Afganistanlaşmadır. SIYASAL ILETIŞIM UZMANI DOÇ. DR. GÖKTÜRK TÜYSÜZOĞLU Türkiye’ye yaklaşık GIRESUN ÜNIVERSITESI ULUSLARARASI anı başımızda bir 3 bin kilometre ILIŞKILER BÖLÜMÜ ÖĞRETIM ÜYESI Ysavaş cereyan uzaktan Afganlar ediyor. Hamas’ın ve Pakistanlılar zerbaycan ile İran, Zengezur İsrail’e kanlı saldırısı gelmektedir. Bu göçün Koridoru’na alternatif olacak sonrasında, İsrail en büyük tehlikesi ise Abir güzergâh için anlaştı. Gazze’yi bütünüyle gelenlerin tamamına İran-Azerbaycan sınırında Aras kuşattı ve mukabele yakınının erkek üzerine yapılacak yeni bir köprüyle kurallarını hiçe sayan olması ve bazılarının entegre edilecek yeni yol, İran’ın bir ölçüde masumları yanlarında uyuşturucu Doğu Azerbaycan vilayeti üzerinden katletmeye başladı. madde getirmesidir. Nahçıvan’a bağlanacak. Türkiye’nin yakın Türkiye’nin de destek verdiği bu Haşhaş üretimi coğrafyasında cereyan yeni güzergâh özelinde herhangi bir Dünyanın en çok eden bu savaşlar ise egemenlik devri söz konusu değil. Zaman eroin ve metamfetamin hepimizi tedirgin içerisinde demiryolu entegrasyonunun üreten ülkesi ediyor. Asıl tehdit ise da yapılması planlanıyor. Bu güzergâhla Afganistan’dır. Dünya gelecekte. Türkiye’nin birlikte Ermenistan’dan geçmesi (Syunik/ genelindeki uyuşturucu son dönemde uyguladığı Zengezur) planlanan Zengezur Koridoru maddelerinin yüzde dış politikanın bazı projesi ortadan kalkmış olmuyor. Fakat 80’i Afganistan’daki unsurlarını başarılı Ermenistan’da Karabağ’ın Azerbaycan haşhaş maddesinden bulsak da Türkiye tarafından tamamen geri alınması üretilmektedir. Nisan maalesef Pakistanlaşma- sonrası oluşan ve Paşinyan’ı çok zorlayan 2022’de haşhaş Afganistanlaşma ve süreç nedeniyle şu an için ilerleme ile Azerbaycan-İran sınırının tamamen buranın bir koridor değil, Erivan üretimini yasaklayan Filistinleşme sürecine sağlanamayan Zengezur Koridoru talebi Bakû’nun kontrolüne girmesi, Rusya’nın egemenliğinde ve Rusların ya da üçüncü Afganistan, bu ay da doğru gidiyor. biraz soğumaya alınmış gibi görünüyor. ağırlığını Bakû’dan yana koyarak bir aktörün gücünün olmadığı bir rota kenevir üretimini Yakın gelecekte Zengezur Koridoru’na kendi kontrolünde olabileceğini ifade ediyor. Bu hususta yasaklamıştır. karşılaşacağımız Bakû-Tahran ilişkileri açılması şartıyla onay vermesi gibi Erivan ile Moskova birbirine çok Afganistan’da mevcut tehditleri bu üçlü Avrupa başkentleri ve ABD’de hususlar, İsrail’in Bakû’yla olan yakınlığı uzak. Bakû ise bu hususun Rusya ile uyuşturucu kullanan analojiden anlatmam, Azerbaycan’ın Ermenistan topraklarını da göz önünde tutulduğunda, Tahran’ı Ermenistan’ı ilgilendirdiğini düşünüyor. kişi sayısının 4 tehdidin büyüklüğünü işgal edeceği yönünde oluşturulan Bakû’ya karşı çatışmacı değil işbirliği milyondan fazla olduğu göstermek amacını olumsuz görünüm ve Tahran’ın Erivan’la Enerji hattı yanlısı bir çizgiye dönmeye yönelten düşünüldüğünde taşıyor. Çünkü bahsi bağlarının kesilmesi ve Türkiye- Bu arada, Bakû ile Ankara, Nahçıvan’ın faktörler. tehlikenin boyutu geçen ülkeler ibret Azerbaycan doğrudan bağlantısından İran’a olan enerji bağımlılığını bir kez daha ortaya verici dersler içeriyor. algıladığı tehdit nedeniyle şimdilik Ekonomik yarar bitirebilmek için Azerbaycan gazının çıkmaktadır. arka planda tutulan Zengezur yerine, Zengezur Koridoru hususu ise Iğdır’dan bir boru hattıyla Nahçıvan’a Göç ve iç savaş Türkiye’nin karşı İran koridoru, en azından Bakû-Tahran Ermenistan’daki gerginliğin biraz aktarılmasını sağlayacak bir hattın inşası Türkiye’nin karşıya olduğu ilişkilerinin normalleşmesi ve Ankara ile olsun dinmesi, bu güzergâhın Erivan’a hususunda çalışmalara başladı. Iğdır- halihazırda karşı son tehdit ise Bakû’nun Tahran’ı dışarıda tutmadığını sağlayacağı ekonomik yararın daha açık Nahçıvan boru hattının 2024 içinde karşıya bulunduğu Filistinleşmedir. Tarihte ve onunla işbirliği yapmak istediğini şekilde anlaşılması, Rusya ile Ermenistan bitirilmesi planlanıyor. Böylece bölgenin süreç ve gelecekte de bazı Filistinliler, kanıtlayan bir hamle olarak gösterilmek arasında koridordaki egemenliğin kimde İran’a en önemli bağımlılık unsurlarından olumsuz sonuçları topraklarını Yahudilere isteniyor. olacağı anlaşmazlığının bitirilmesi biri ortadan kaldırılmış olacak. itibarıyla yüzleşeceği ilk satmış ve ülkelerinin İran, Kafkasya’daki jeopolitik dengenin önemli bir husus. Rusya kendi sınır Kısacası, Zengezur hususunda şu an tehdit Pakistanlaşmadır. ilerleyen yıllarda kendi aleyhine değişmesinden endişe muhafızlarının koridorda güvenliği için bir gelişme olmasa da bir gelişmeyi Literatürde başka İsrail tarafından işgal ettiği için Bakû’yla işbirliği rotasına geçiş sağlayacağının 2020 ateşkesinde tetikleyebilecek bazı adımlar arka planda ülkelerin içişlerine edilmesine ve İsrail’in yapmayı tercih etti. Karabağ’ın dönüşü belirtildiğini söylüyor. Paşinyan ise atılıyor. müdahale etme, üçüncü Filistin topraklarında ülkenin müdahil kök salmasına zemin olmasına izin verme hazırlamışlardır. ve bunun neticesinde Türkiye’nin de kendi ülkesinin terörle önümüzdeki süreçte muhatap olmasına ve benzer sıkıntıları istikrarsızlaşmasına yaşaması olasıdır. 2012 Karma eğitim hakkı verilen ad yılında 6302 sayılı Pakistanlaşmadır. “Tapu ve Kadastro RECEP NAS olsun. Ama yaşlı olur da gene de çekici, toplum, bir ulus kadın ve erkek denilen iki İçişlerine müdahil Kanunu’nda Değişiklik gönülçelen olabilir. Öyleyse yaşlının da cins insandan oluşur. Mümkün müdür ki EMEKLI ÖĞRETIM GÖREVLISI olduğunuz ülkenin Yapılmasına İlişkin çirkini olsun. Bu garip önleme karşın bir toplumun yarısı toprağa zincirle bağlı istikrarsızlığı o Kanunla” yabancıların ir baklayı daha çıkardılar ağızlarından, erkek öğretmen mubassıra (kadın gözetici) kaldıkça öbür yarısı göklere yükselebilsin. ülkenin göç vermesine toprak alımı sınırı Bkızlar için ayrı okullar... Kızı da oğlanı eşliğinde girip çıkıyor derse. Yönetici odası (...) Kuşku yoktur ki iki cinsin -ilerleme ve dolayısıyla sizin 25 dönümden 300 da çocuk bunlar. Ama onlar kız çocuğuna da dersliklerin bulunduğu ana binanın ve yenilik alanında- yükselme adımlarını göç sorunuyla dönüme çıkarılmıştır. bakınca cinsel nesne görüyorlar. Halk dışında. O günlerde yayımlanan Türk birlikte atması gerekir. Böyle olursa karşılaşmanıza sebep Tapu Kadastro Bilgi istiyormuş, hep böyle derler. Dedikleri gibi Kadını adlı dergide bu durum ince ince devrim başarılı olur”. Bundan iki yıl önce olur. Pakistan’ın Sistemi’ne göre, yabancı olsaydı, imam hatip liseleri dolar taşardı. alaya alınıyor: Kadın öğretmen bulunana de (1923) şunu diyor: “[K]adınlarımız Afganistan’da uyruklu kişiler 2022 Tersine yıl yıl öğrenci sayısı azalıyor. kadar erkek öğretmenler kız öğrencilere da okuyacaklar, bilgi sahibi olacaklar uyguladığı politikalar yılına dek Türkiye’den Baktılar olmuyor, zorunlu seçmeli adı ders verirken peçe takacaklar. ve erkeklerin geçtiği bütün öğrenim neticesinde Pakistan’ın 30 milyon metrekareyi altında din derslerini çoğaltarak tüm aşamalarından geçeceklerdir. Kadınlar 1978’den itibaren aşkın taşınmaz Kadın öğrencilerin eylemi liseleri imam hatipleştiriyorlar. Gidiş, toplumsal yaşamda erkeklerle birlikte dört evrede göçle edinmişlerdir. İnas (kadın) Darülfünunu (1914) adım adım din devletine... Tarikat şeyhleri yürüyerek birbirinin yardımcısı ve muhatap olması bunun Buna ek olarak açılınca erkek öğrencilerle aynı binada kız çocukları okumasın, diyorlar da resmi koruyucusu olacaklardır.” göstergesidir. TÜİK rakamlarına öğrenim görüyorlar ama ayrı saatlerde. ağızdan denmiyor henüz. Oysa özlemini Yukarıdaki örnek göre yabancılara 2022 Kamu yaşamı İzmir işgal edilince bunu protesto etmek duydukları Osmanlı son yıllarında kör bizlere bir yerden yılında 67 bin 490 konut için erkek öğrenciler derslere girmeyip Öyle de olmuştur. Cumhuriyetin 10. topal da ağır aksak da olsa, yansılamadan tanıdık geliyor satılmıştır. AKP iktidarı Darülfünun’un konferans salonunda yılında lise öğrencisi olan Prof. Dr. Hamide öte gitmese de Batı’ya ayak uydurmaya olmalı. Türkiye, çok büyük miktarlarda toplanıyorlar, öğleden sonra gelen kadın Topçuoğlu anlatıyor: “Biz gerçekten çalışıyordu. sonucu belli olmasına toprak ve konut satışı öğrenciler de onlara katılıyorlar. İlerleyen ayrıcalıklı idik. Yani o küçük dünyamızda rağmen 2011 yılında gerçekleştirmektedir. Kız okulları günlerde de kadın öğrenciler oldubittiye ‘kız öğrenci’ olmak gibi bir saygınlığımız Suriye’de başlayan Bu satışlarla yabancılar Bugünü anlamak için düne bakmak getirip erkek öğrencilerin sınıflarına vardı. Bütün büyük erkeklere iç savaşa müdahil Türk vatandaşlığını da gerekir ya, geçmişe bir göz atalım. Maarif-i girmeye başlıyorlar. Bunu duyan dinbazlar göstermedikleri bir takdir fazlasını bize olarak Pakistan’ın para karşılığında satın Umumiye Nizamnamesi’ne (1869) göre, bir -başta Darülfünun yöneticisi Naim Bey, ayırıyorlardı. Kadınların kamu yaşamına, kaderini yaşamış ve almaktadır. yerde iki sıbyan (küçük çocuklar) mektebi kadın-erkek “zanu be zanu” (diz dize) toplumsal ilişkilere tam bir yetki ve kişilik Pakistanlaşmıştır. Türkiye’nin varsa biri kızlara, biri oğlanlara ayrılacak. oturuyorlar, diye tepki gösteriyorlar. Böyle özgürlüğü içinde katılmasını amaç edinen Maalesef ülkemizi halihazırda yüzleştiği Tek okul varsa kızlarla oğlanlar karışık işte, yaşam akıyor, bu akışın önünde Cumhuriyetin öncüleriydik biz.” istikrarsızlaştıran ve gelecekte de oturtulmayacak (Md. 15). durulmaz. Kadın öğrencilerin eylemiyle Okul yalnızca akademik alan değildir. bu sürecin etkileri ağır sonuçlarıyla Darülmuallimat (kız öğretmen okulu) oluşan karma eğitim sonra resmileşiyor, Orada çocuklar gözlemlerler, etkileşirler, devam etmektedir ve karşılaşacağı bu 1870’te açıldı. İyi de bu okulda kim ders İnas Darülfünunu kapatılıyor. Zaten iletişim kurarlar. Karma eğitim ruhsal, Suriyeliler ülkelerine sorunlara gereken verecek? Kız okulunda kadın öğretmen karma eğitim II. Meşrutiyet’le birlikte toplumsal, cinsel gelişim için önem taşır. dönmediği müddetçe de tepkiyi vermezsek bu olmalı ama yok. Kadını çarşafa sokmuşsun, dillendirilmeye başlanmıştı. Çocuk karşı cinsi tanır, farklılıklara, devam edecektir. 3üç ülkenin kaderini cumbaya kapatmışsın, olmayacak tabii. Kadın erkek birlikteliği yaşamın en ayırdına varıp saygı duyar. Karma eğitim Türkiye’nin karşı aynı anda yaşamamız İster istmez erkek öğretmen olacak. Olacak doğal hali. Bunu gene en özlü biçimde toplumsal cinsiyet eşitliğinin, laikliğin karşıya olduğu muhtemeldir... da kaçgöç var. Çaresi, öğretmen yaşlı Atatürk açıklamış (1925, Kastamonu): “Bir solunduğu bir alandır. \D]éQéQéQ  ¾UN 7 HWG¸QHPL XPKXUL\ && XPKXU L\ \  ¾UN 7 HWG¸QHPL \ D]é QéQéQ  \D]éQéQéQ  ¾UN 7 HWG¸QHPL XPKXUL\ & & XPKXU L\ HH  ¾UN 7 WG¸QHPL \ D ]] éQéQ éQ  WDQéNOéNODUéQ \éOOéN JHQW¾UN?¾Q ] ,céO ,céO? ? ] J WD \éOOéN HQW¾UN?¾Q Q FDWL WDQéQPécWDQéQPécLVLPOHULQGHQ1H LVLPOHULQGHQ 1 FDWL H  HOHUL? G GDQGDPéWWéYéLQVDQKLN¤\ DQGDPéWW éY éLQVDQKLN ¤ HOH \ QéQ XPDOé? FDWL& WDQéQPécLVLPOHULQGHQ1H WDQéQPé c L VV FD LPOHULQGHQ1H WW XPDO L& QéQ éé? QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQ  L©LQ¸O¾PV¾] QéQWL\DWURPX] XPDOé? && Qé XPDOé? L©LQ¸O QWL\DWURPX] ¾¾  PV¾] \DSéWODUéQé  L©LQ¸O¾PV¾] WL\DWURPX] WL\DWURPX ]] L © \DS  LQ¸O¾PV¾] éWODUéQé  ]LOHQOHULQ H Y¾cHQOHULQ G¸ 'L 'LUHQHQOHULQ UHQHQOHU L Y¾ G¸ Q cH QOHU L Q H \DSéWODUéQéEDUéQGéUDQG¸U\ WFLOWOLN DSéWODUé QQ éEDUéQGéUDQG¸U WF L O WO L GDNDGéQODUéQDcDYéODQDQDPD RN H HQ© Q © GDNDGéQODUéQ RN  Dc DY éOD EDUéQGéUDQ©DOécPDQéQEXVRQFLOGLQGH E DUéQGéUDQ  © DOé c PDQéQEXVR QQ FLOGLQG H ©D©DOécPDQéQEX¾©¾QF¾FLOGLQLEXJ¾Q¾Q Oé cP DQé QEX ¾© ¾QF¾F L OG L Q L E XJ ¾Q¾Q QHKLU ?  XPDOé & RUX] \D\éPOé\ \XQXQX DOWéR DOWéR \ XQX QQ X \ D \ éPOé \  RUX] &&  XPDOé ? QHKL U VD\éODQDPDRODQFD RN \  \ \éOPD\DQ é O PD \  DQ \ R N VD \ é O DQDPDR O \DUéQéQNXcDNODUéQDWDcéPDVéQéQ H YY H \ DUéQé QQ NX c DNODUéQDWD c éP DD VéQ éQ   \N¾OHUL? J J¾F¾\OHKD\NéUDQNDGéQODUéQ¸ ¾F¾\OHKD\NéUDQNDGéQODUéQ  HOHQGLUGLYL1DPéN QLW RODUDN RODU DNécé? DNécé? DD HOHQGLUGL QLW N Y L 11 DPé N  QéQ XPDOé? & RUX] \Dcé\ RQXUXQXR QXUXQX \\ D c Qé XPDOé? & RUX] é\ QQ H DWDQ'L\ ? 9  \N¾V¾Q¾ \DcDP¸ HPDO?LQ HPDO?LQ . . \\ D c  \N¾V¾Q¾ DP¸ ? H WDQ'L\ JDUOéNODUéQDVHODP QXQNDGLPX\ $ $QDGROX? QXQNDGLPX\ QDGROX? J DUOéN O \XQODUé\ODRNX\XFXODUéPé]éQ R XQ O DUé \ O DR N X \ XFX O DUéPé]éQ H ]LQWL\ YDVRNDNODUéQGDJH R U HULS0RVN Y L YDVRNDNODUéQGD R S0RVN  RU \XQX\OD¸O¾PV¾]OHcWLUL\ \X R R ? ? H H 'L\ 'L\ QQ X\OD¸O¾PV¾]OH c WL RU UL\  J¸J¸UVHOLcLWVHOELUVDQDWRODQWL\DWUR UVHOL cL WVHOELUVDQDWRODQW L\DWUR RSOXPVDO W  DQéODU  © ©éNDQU¸SRU WDMODU éNDQU¸SRU WD RSO W M  DQéODU  ODU X Kitap okuduğunuzu biliyoruz. \¯QH H N \D]éQVDORODUDN \XQODUéQéQ R XQODUéQ éQ \ N D]éQVDORODUDN H ¯QH ? \DcDQPécOéNODU HUHGHQ \ H E EHOOHNW H OO H N \ HUH G HQ \D cD QP éc O é RUX] YDUDFDNODUéQDLQDQé\Y DUDFDNO DD UéQD L QDQ é\ RUX]  13,5x19,5 13,5x19,55 -- 712 sayfa 712 sayfa -- TiTiyatroyatrro $Qé   VD\ID    ;   ;  VD    \ $Qé   ID 13,5x19,5 13,5x19,5 -- 571 sayfa 571 sayfa -- TiyatroTiyattro WH H\ R\ YH R\ 9D 9D N