Katalog

11 EKİM 2023 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 29.4010 34.2150 22.20 8.442 11627 1655 27.7280 2.4 kuruş 14.3 kuruş 20.9 kuruş 0.47 puan 249.35 puan 119 lira 11 lira Yaklaşık 4 milyon emekli, iktidarın tek seferlik ikramiye uygulamasından yararlanamayacak Adaletsizlik artıyor Yeni anayasa Emekliler kabineden ikramiyelere zam, prim düzenlemesi lke, dünyada demokratik ve seyyanen zam beklerken iktidar yalnızca çalışmayan ülkeler grubundan çıkarılır; emeklilere tek seferlik 5 bin TL verileceğini duyurdu. ÜAYM’nin kaldırılması; şeklen varlığını sürmesi önerilir; hukuk mekliler aylardır “Emeklilikte halak kırıklığına sendikalardan devleti bir yana kanun devleti adalet” eylemleri tepki yağdı. olmaktan dahi uzaklaşır; keyfi Eyaparken AKP adaletsiz n Emekli-Sen Genel Başkanı tutuklamalar sürer, bireysel hak uygulamalarına bir yenisini daha Cengiz Yavuz: 30 yıl hizmet veren ve özgürlükler tehdit altındayken ekledi. Cumhurbaşkanı Recep bir emekliyi 7 bin 500 liraya tüm bu gelişmelere yol açmış parti Tayyip Erdoğan önceki akşam mahkûm edeceksin, ikinci bir işte veya ittifakın “sivil, demokratik” yakıştırmasıyla yeni anayasa kabine toplantısının ardından çalışmak zorunda bırakacaksın hazırlama niyet ve amaçlarını en Cumhuriyetin şimdi de bu “sadaka gibi” azından sorgulamak, tartışmak 100’üncü yılı sebebiyle ödemeden mahrum bırakacaksın. gerekir. emeklilere 5 bin TL Emekliyi bölüp, parçalamaktan Anayasa, devletin şeklini, devletin ikramiye dağıtılacağını başka bir şey ifade etmiyor. organlarının kuruluş ve işleyişini ve bunun bütçeye Emeklilerin aklıyla alay ediliyor. MUSTAFA belirleyen, yönetimlerle yöneticiler maliyetinin 61 Küçük düşürülüyorlar. Hiçbir şey ÇAKIR arasındaki ilişkiyi düzenleyen, kişi hak milyar TL olduğunu vermeseler daha iyiydi. ve özgürlükleriyle ilgili temel ilke ve söyledi. Bu ikramiyenin yalnızca n Türkiye Emekliler Derneği kuralları koyan ana kuruluş yasasıdır. Dünyada ilk yazılı anayasalar çalışma,yan emeklilere verileceğini (TÜED): Ayrım yapılmaması ABD (1787), Fransa (1781) XVIII. söylemesi tepkilerin odağındaydı. gerekiyordu. Emekliler arasında Tutulmayan sözler iktidarı yüzyıl sonlarında oluşturulmaya, Türkiye’de yaklaşık 16 milyon ayrım yapmak doğru bir uygulamaya başlanmıştır. Amaç, EMEKLİNİN beklentilerini ve Gençlik Bankası kurulacaktı. Bu emekli bulunuyor. Erdoğan, yaklaşım değil. 7 bin 500 lira ile devletin temel kuruluş ve işleyişiyle karşılayamayan AKP, seçim öncesinde banka yeni evlenecek çiftlere faizsiz aldıkları kararın 12.2 milyon geçinemeyen emekli çalışmak ilgili kuralları tek yazılı metinde verdiği birçok sözü de halen tutmadı. ve ertelemeli kredi olanağı sunacaktı. emekliyi doğrudan etkilediğini zorunda kalıyor, 25 bin lira aylığı toplama, kişi hak ve özgürlüklerini Bazılarında ise kısmi düzenlemeler Halen kurulmadı söyledi. Buna göre, yaklaşık 4 olan ise çalışmıyor. 25 bin lira güvence altına almaktır. Yasa yapıldı. Sözler ve uygulamalardan n EMEKLİLİK VAADİ: Ev milyona yakın emekli 5 bin liralık alana 5 bin lira veriliyor, 7 bin ve kararnamelerden daha üstün örnekler şöyle: hanımlarının emekliliğine destek hukuk belgesi olan anayasa, devlet ödemeden yararlanamayacak. 500 lira alana ise verilmiyor. Bu n MÜLAKAT KALDI: AKP seçim sağlanacaktı. Her ailede en az bir yetkilerini sınırlayarak, iktidarın Ayrıca eşi üzerinden aylık doğru bir yaklaşım değil. Bütünlük öncesinde kamuda mülakatların çalışan olacaktı. Düzenlemeler hukuka bağlayarak, kişi hak ve alanlar ile anne-babasından bozuldu. kaldırılacağını açıklamıştı. Ancak yapılmadı. özgürlük günü güvence altına alır. yetim aylığı alanlara da bayram n DİSK Başkanı Arzu seçim sonrasında kaldırılmadığı n TAŞERONA KADRO: KİT’lerdeki Demokrasilerde devletin iktidarını ikramiyelerinde olduğu gibi Çerkezoğlu:10 milyon emeklinin 7 gibi Milli Eğitim Bakanlığı’nda kapsam dışında kalan yaklaşık 100 sınırlayarak bireyin hak ve özgürlüğü daha düşük ödeme yapılması bin 500 lirayla yaşamaya mahkûm öğretmenlere mülakat getirildi. bin işçi kadroya alınacaktı. Bir adım korumak, anayasal düzenlemelerde n 3600 EK GÖSTERGE: Birinci dereceye atılmadı. bekleniyor. edildiği, emeklilerin yarısının ya ana öğe, güdü oluşturur. yükselen tüm memurlara 3600 ek n ESNAFA PRİM: Esnafın prim çalışmak ya da iş aramak zorunda Osmanlı döneminde 1839 Emekli küçük düşürülüyor gösterge verileceği açıklanmıştı. Halen ödeme gün sayısının 7 bin 200 güne Gülhane Hatt-ı Hümayunu (Tanzimat bırakıldığı koşullarda ayrımcılık düzenleme yapılmadı. indirileceği açıklanmıştı. Halen Konuyla ilgili açıklamalarda Fermanı), 1856 “Islahat Fermanı” ile yapmak, yıllarca çalışmış n BANKA KURULACAKTI: Aile yapılmadı. devleti yeniden yapılandırma süreci bulunan Hazine ve Maliye insanlara sadaka verir gibi 5 bin başlarken, kişisel hak ve özgürlüklere Bakanı Mehmet Şimşek, TL layık görmek kabul edilemez. ilişkin düzenlemeleri de yapılmış, önümüzdeki dönemde emeklilerin yapılacak geçici bir ödeme giderilmelidir. Aksi halde devamı Emeklilikte insanca yaşamak can ve mal teminatı getirilmiş önceliklendirileceğini belirterek ile çözülecek türden değildir. olmayan pansuman tedbirlerle haktır. anayasa olmamakla beraber 1876 aylıklara zam için yılbaşında rutin Emeklilerimizin maaşlarına kalıcı emeklilerimizin ekonomik n Türkiye Kamu-Sen Başkanı Anayasası’nın hazırlanması sürecinin uygulama yapılacağını söyledi. ve tatminkâr bir artış yapılmalı ve sorunlarına çare olunamaz. Önder Kahveci: Emeklilerimizin başlangıcı olmuştur. Erdoğan’ın emeklilerde yarattığı vatandaşımızın ekonomik sıkıntısı l ANKARA 1876 Anayasası, günümüzde ekonomik sorunları bir defalık uygulanan cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine (CHS) benzerlik gösterse de anayasa, 1909 yılında TÜİK’in dün açıkladığı verilere göre atıl işgücü oranı yüzde 23’e yükseldi yapılan değişikliklerle demokrasiye yatkınlık açısından günümüz CHP’sinden ileridir. CHP, 1909 değişikliğiyle 1876 Anayasası’nın Geniş tanımlı işsiz 8.8 milyon gerisindedir. 1876 Anayasası’nın özü, zayıf parlamentoya karşı padişah TÜRKİYE İstatistik Kurumu (TÜİK) İktidardan fiyatta kişiliğinde toplanan güçlü yürütme verilerine göre işsizlik oranlarında erkidir. Padişah, meclisi feshetmekle düşüş sürse de Devrimci İşçi dağıtmaya yetkilidir. Heyeti Vükela’yı indirim ricası Sendikaları Konfederasyonu Araştırma (Bakanlar Kurulu) atar. Bakanlar ÖNCEKİ gün yapılan kabine Merkezi’nin (DİSK-AR) bu verilerden Kurulu padişaha karşı sorumludur. toplantısı ardından açıklamalarda yola çıkarak hazırladığı rapor, tam Bakanlar Kurulu kararı padişahın bulunan Cumhurbaşkanı Recep tersini söylüyor. TÜİK’in Ağustos 2023 onayı ile uygulanır. Padişah, Tayyip Erdoğan, zincir marketler Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) yasa gücünde kararnameler, başta olmak üzere tüm esnaftan sonuçlarına göre, mevsim etkisinden yönetmeliklerle düzenlemeler enflasyonla mücadeleye destek arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yapmaya yetkilidir. 1909’da yapılan için indirim talep etti. Erdoğan’ın 0.2 puan azalarak yüzde 9.2 oldu. 15 değişiklikle padişahın yetkileri ardından Ticaret Bakanı Ömer ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz kısıtlanmış, sürgüne gönderme Bolat da tekstil ve beyaz eşya sayısı 2023 yılı ağustos ayında bir yetkisi kaldırılmış; Bakanlar Kurulu’nu sektörüne seslenerek benzer bir önceki aya göre 56 bin kişi azalarak 3 oluşturma yetkisi başbakana verilmiş; indirim talep etti. Bu taleplerin milyon 223 bin kişi oldu. DİSK-Ar ise, padişahın yetkisi onay düzeyine ardından zincir marketlerden mevsim etkisinden arındırılmış geniş indirilmiş; Bakanlar Kurulu’nun ‘indirim’ kampanyaları başladığına tanımlı işsiz sayısının Ağustos 2023’te parlamentoya karşı sorumluluğu ilişkin açıklamalar geldi. bir önceki yıla göre yaklaşık 1.5 milyon esası getirilmiş, bir anlamda Ekonomistler ise enflasyonla kişi artarak 8 milyon 839 bin kişiye başkanlıktan parlamenter sistem geçilmiştir. mücadelenin rica minnetle yükseldiğini belirtti. 1876 Anayasası (Kanuni Esasi) olmayacağını vurguıladı. TÜİK’e göre mevsim etkisinden yargı bağımsızlığı konusunda da Önceki Hazine ve Maliye Bakanı arındırılmış geniş tanımlı işsizlik düzenlemeler yapmıştır. Bunlar Nureddin Nebati de aynı şekilde oranı (potansiyel işgücü ve işsizlerden 44 çocuk çalıştırılırken yaşamını yitirdi yargıç güvencesi açısından, marketlerden indirim talepo oluşan âtıl işgücü) ise yüzde 23 olarak hâkimlerin azledilememesi, etmiş, birçok market “Birlikten gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde İŞÇİ Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi yol sektörü oldu. Bu sürede 21’i 14 olağanüstü yargı mercilerinin (İSİG) tarafından ‘Çalışırken yaşından küçük olmak üzere, 44 berekete” sloganıyla birkaç günlük yüzde 7.5 iken kadınlarda yüzde 12.6 kurulamaması, yargılamanın açık ölmek istemiyoruz... Yaşamak çocuk işçi hayatını kaybederken göstermelik indirim yapmıştı. olarak tahmin edildi. İstihdam oranı olması, herkesin her tür hukuki için direniyoruz...’ başlığıyla 65 yaş üstü 72 kişi de çalışırken l Ekonomi Servisi ise değişim göstermeyerek yüzde olanaklardan yararlanmalarına yönelik yayımlanan rapora göre 2023 hayatını kaybetti. 9 aylık dönemde 48.4 oldu. İşgücüne katılma oranı düzenlemelerdi. 1876 Anayasası, yılının ilk 9 ayında en az 1409 işçi ölen 1409 işçinin 1273’ünün erkeklerde yüzde 70.9 iken kadınlarda 1909 değişikliği ile yargı bağımsızlığı hayatını kaybetti. Rapora göre erkek, 136’sının kadın, 1349’unun yüzde 36 oldu. 9 aylık dönemde en çok işçinin sendikasız ve 75’inin mülteci/ açısından da günümüz CHP’ye kıyasla daha güvencelidir. öldüğü sektör 261 işçi ile inşaat, göçmen olduğu da belirtildi. Yüzde 84’ün işsizlik maaşı yok Anayasa devletin ana kuruluş yasası DİSK-AR tarafından TÜİK olduğundan kabulü, değişikliği nitelikli yaklaşık 1 milyon 433 bin artarak 7.4 ödeneği alamadığına dikkat çekilen verilerinden yararlanarak yapılan oyçokluğunu; Roma hukukundan milyondan 8.8 milyona yükseldi. DİSK-AR raporunda TÜİK’in belirttiği hesaplamaya göre mevsim etkisinden gelen kavram “Quorum”a yeter sayı, TÜİK’in açıkladığı 3.2 milyon işsizden işsizlerin yüzde 84’ünün işsizlik arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı nisap gerektirir. Anayasa yüzde 50+1 Sanayi üretimi iki yaklaşık 2.8 milyonunun işsizlik ödeneği alamadığı da vurgulandı. son 1 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı oyla değiştirilemez. Nitelikli katılım oranı (asgari yüzde 80), nitelikli kabulü aydır daralıyor (örneğin yüzde 66.7) oyu gerektirir. KISA... KISA... KISA... TÜRKİYE İstatistik Kurumu (TÜİK) Anayasa oldubittiye getirilemez. verilerine göre sanayi üretimi IMF’nin enasyfl on beklentisi arttı 2017 anayasa değişikliği CHS l TRABZON’DA balıkçılar hava ağustos ayında yıllık yüzde 3.1 şaibelidir. Halkın oyçokluğu ile değil, muhalefeti nedeniyle denize ULUSLARARASI Para Fonu (IMF), çapındaki tüketici fiyat artışlarının artarken aylık bazda yüzde 0.8 YSK’nin hukuki olmayan bir kararı ile açılamayınca balık fiyatlarına 5 kalıcı enflasyon ve zayıf büyüme uyarısı hızına ilişkin öngörüsünü üç ay önceki geriledi. Ekonomistlerin beklentisi gerçekleştirilmiş; ne yazık ki gereken gün içinde yüzde 40 ila yüzde 66 yaparak 2024 yılı küresel büyüme yüzde 5.2 seviyesinden yüzde 5.8’e yüzde 1’lik büyümeydi. Temmuz tepkiyi de görmemiştir. Bu ülkede aralığında zam geldi. tahminini yüzde 3’ten yüzde 2.9’a yükseltti ve enflasyonun 2025 yılına ayında da aylık yüzde 0.3’lük Evren anayasasının dahi yüzde 92 l TURİZMCİLERİN sık sık şikâyet düşürdü. Raporda 2023 yılı Türkiye kadar Merkez Bankası hedeflerinin daralma izlenmişti. Böylelikle oyçokluğuyla kabul edildiği gözardı ettiği, konutların turizm amaçlı büyüme tahmini yüzde 4’e yükseltildi. üzerinde kalacağını öngördü. ikinci ayında da sanayi üretiminde edilmemelidir. kiralanmasına yönelik düzenlemeleri Türkiye’nin 2024 yılı için büyüme Piyasalarda İsrail-Filistin aylık düşüş görüldü. Ağustos Ülkede hemen her şey baştan içeren kanun teklifi TBMM beklentisi yüzde 3’e yükseltildi. Kurum, çatışmalarının etkisi izlense de Borsa ayında madencilik ve taş ocakçılığı bozuk giderken, anayasa Başkanlığı’na sunuldu. temmuz ayındaki tahminlerinde, İstanbul’da BİST100 endeksi dünkü sektörü endeksi bir önceki aya değişikliğinin gündeme getirilmesi, ya l YAPAY zekâ sohbet robotu Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3 kayıplarını telafi ederek gün içinde göre yüzde 0.2 arttı, imalat kamuoyunu oyalamak ya da Cumhur ChatGPT eylülde dünya çapındaki ve gelecek yıl yüzde 2.8 büyüyeceğini yüzde 3.5’a kadar artış yaşadı. Dolar/ sanayi sektörü endeksi yüzde 1.3 İttifakı bileşenlerinden gelen istek iOS ve Android uygulamalarında öngörmüştü. Türkiye için işsizlik oranı TL’de ise küçük adımlarla kararlı artış azaldı ve elektrik, gaz, buhar ve olarak algılanmalıdır. 15.6 milyon indirme ve yaklaşık 4.58 tahmini 2023 için yüzde 9.9, 2024 için sürdü. Kur gün içinde 27.85’e kadar iklimlendirme üretimi ve dağıtımı milyon dolar brüt gelir elde etti. yüzde 10.1 oldu. IMF, raporunda dünya yükseldi. l Ekonomi Servisi sektörü endeksi yüzde 2.4 arttı.