Katalog

30 EYLÜL 2022 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18.5390 18.0630 20.4060 14.83 3.147 6632.48 992.90 1.9 kuruş 26.9 kuruş 52.1 kuruş 0.05 puan 51.27 puan 15.95 lira lira AKP iktidarının övgüyle anlattığı ‘Türkiye modeli’ dolar ve enflasyonu patlattı, yurttaşı yoksullaştırdı Tüketin... Durup düşünmeden Cumhurbaşkanı Erdoğan “Faiz en büyük düşmanım” diyerek tek hane için Merkez Bankası’na telkinde bulundu. tüketin... Ekonomistlere göre bu yaklaşım durumu kötüleştirecek. retilen gıdanın üçte birinin çöpe urttaşın alım gücü her geçen lerin yalanladığını söyleyen Prof. Dr. gittiği bir dünya... Buna karşı- gün düşüp TL’nin değer kaybı Hayri Kozanoğlu, şu yorumu yaptı: Ülık her 10 kişiden 1’i açlıkla mü- cadele ediyor. 3 milyardan fazla in- Yhızlanırken ekonomi yönetimi n Politika faizlerinin zorla indiril- san sağlıklı beslenemiyor. Küresel pembe tablolar çizmeye devam ediyor. mesi dövize ve mallara talebi artıra- ısınma artık çok büyük tehdit diyoruz Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Er- rak enflasyonu körüklüyor. Kamu ama sera gazı emisyonlarının yüzde doğan, önceki gün bir televizyon borçlanmalarının maliyeti de artı- 14’ünün tarım üretiminden kaynak- programında faizlerin daha faz- yor. OVP’de kamunun faiz harcama- landığını göz ardı ediyoruz. Hayvancı- la düşürüleceğini belir- larının 2021’de 191 milyar TL’den lıkta bu oran çok daha fazla.. Her gün terek “Bu durum enflas- 2024’te 718 milyar TL’ye çıkacağı tonlarca gıda restoranlarda, süper- yonu baskılayıp onu da itiraf ediliyor. Tek haneli faiz sevda- marketlerde, evlerde çöpe atılıyor. aşağı indirecek. Yılsonu- sı durumu daha da kötüleştirecek. Peki neden soframıza gelen ye- na kadar faizi tek haneli n Nebati, Schumpeter’in “yaratıcı meğin, gıdanın değerini bilmiyoruz? ALI CAN rakama indirmeliyiz” de- yıkıcılık” kavramını gündeme geti- POLAT Neden bu savurganlık? Sabri Ülker di. Dün de Para Politika- riyor. İhracatında yüksek teknoloji- Vakfı’nın yaptırdığı yeni bir araştırma sı Kurulu’na (PPK) telkinde bulun- li ürünlerin payı yüzde 2.8’e kadar sadece Türkiye’de günde 4.9 milyon top ekmeğin israf edildiğini ortaya duğunu belirten Erdoğan, “En bü- gerileyen, ucuz emek gücüne da- koyuyor. Korkunç rakamlar bunlar.. yük düşmanım faizdir. Enflasyon yanan bir ekonomide yenilikçilik, Ninelerimizin, dedelerimizin hatta ana ile mücadelemiz var, yılbaşından teknolojik bir sıçrama yok demek- babalarımızın “Tabağında bıraktığın sonra düşük faizle ineceğine inanı- tir. Böyle bir durumda “yaratıcı yı- yemek hatta pirinç tanesi bile arkan- yorum. Mandacı iktisatçıların hiç- kıcılıktan” söz etmek trajikomiktir. dan ağlar” sözleri ile büyüyen nesil- bir geçerliliği kalmamış, eski mo- Ayrıca tüm göstergeler ekonomi- den sonra ne oldu? Gıdaya olan say- dellerine itibar etmiyorum” dedi. nin yavaşladığını, durgunluk için- Bankası ve PPK tek bir kişinin şah- gımızı neden ve nasıl kaybettik? Dün, de enflasyona (stagflasyon) sürük- si isteklerine kılıf uydurmaya çalışı- Güven ‘kötümser’ yani 29 Eylül Uluslararası Gıda Kay- Enflasyon artacak lendiğini gösteriyor.” yor şu an hiçbir vasıfları yok.” bı ve İsrafı Farkındalık Günü’ydü. Bu tarafta inat ediyor Hazine ve Maliye Bakanı Nured- Benzer bir noktaya değinen Es- Türkiye’nin orta gelir tuzağında konuda uluslararası bir toplantı için din Nebati ise “Ekonomik Dönüşüm olmadığını söyleyen Prof. Dr. Aziz ki Ziraat Bankası Genel Müdürü Şe- ÜİK’in dün yayımladığı “Ekonomik geldiğim İspanya’nın Valencia kentin- ve Yeni Paradigmalar Zirvesi”nde nol Babuşçu da “Demek ki faize Er- TGüven Endeksi, Eylül 2022” raporu- de sunumları dinlerken aklımdan ge- Çelik ise “Asgari ücret tuzağında- na göre, ekonomik güven endeksi ey- konuştu. Yeni ekonomi modeli uy- çen sorular buydu. yız. Ortalama ücret, asgari ücret ol- doğan karar veriyor. MB başkanı sa- lülde önceki aya kıyasla değişmeyerek Küresel bir sorun. Evet insanları bi- gulanmazsa durgunlukla karşılaşı- dece açıklıyor. MB Başkanı ve PPK du” diye konuştu. 94.3 puan oldu. Bu kapsamda tüketi- linçlendirmek ve gıda israfını azalt- lacağını belirten Nebati, “Enflasyon üyeleri istifa etmelidirler” dedi. ci güveni yüzde 0.3 artışla 72.4, hizmet mak için yapılan güzel ve önemli pro- Son yıl yaşanmamış gibi ile birlikte büyük olasılıkla bir dur- Ekonomi yönetiminin kartondan bir sektörü güveni yüzde 1.7 artışla 118.2, jeler, gıda bankacılığı gibi uygulama- gunluk ve buna bağlı birçok sorun- Böyle giderse baz etkisine olan kuleyi yamalarla ayakta tutmaya perakende ticaret sektörü güveni yüzde lar var ama ne kadar yol alınabiliyor? la yüz yüze kalacaktık” dedi. Neba- güvenin de boşa çıkacağını söyleyen çalıştığını söyleyen Prof. Dr. Cem 2.7 artışla 115.9, inşaat sektörü güve- BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma ni yüzde 2.1 artışla 88.1 puan, reel ke- ti, hedeflerinin sürdürülebilir büyü- Eski Merkez Bankası Başkanı Dur- Başlevent, “Kura, borsaya, tahvil- Amaçları’ndan biri de “2030 yılına ka- sim (imalat sanayi) güveni ise yüzde 1.2 meyi yakalayarak orta gelir tuzağı- muş Yılmaz ise “İçerideki yanlışlar- lere, faize ne varsa müdahale edip dar tedarik zinciri boyunca yaşanan azalışla 100.2 puan oldu. Bilindiği gi- nı aşmak olduğunu belirtti. la girdi maliyetleri sürekli artıyor. seçime kadar gitmeye çalışıyorlar. gıda kaybı ve atıklarının yarıya indiril- bi bu endeksin 100 puandan az olması, Erdoğan ve Nebati’nin açıklamaları- Baz etkisinin kapsamını da kendi el- Son bir yıl yaşanmamış gibi pembe mesi.” Mümkün mü? genel ekonomik duruma ilişkin kötüm- nı bizzat kendi açıkladıkları istatistik- leriyle yok ediyorlar. Ayrıca Merkez tablolar çiziliyor” diye konuştu. Aslında bu küresel sorunun arka- serliği gösteriyor. l Ekonomi Servisi sında öncelikle değişmesi gereken bir düşünce ve davranış sistematiği yatıyor: Tüketimin hızı ve sürekli teş- Satışlara onay, imar vik edilmesi. Her şeyi hızla tükettiği- İlk 8 aylık kâr, yüzde 420 arttı miz bir dünyada yaşıyoruz. Tüm ile- değişikliğine devam tişim kanallarından sürekli bu pom- ali piyasalar, dün veri ve haber lemler ve Opsiyon Borsası’nda (VİOP) palanıyor; beyinlerin içine.. Bilgiyi de esmi Gazete’de dün yayımla- Makışı dolu bir gün geçirdi. yaşanan kriz kapsamında şu duyuru- hızla tüketiyoruz bu bağlamda. Han- Rnan Cumhurbaşkanı kararları ile Bu kapsamda BDDK’nin yayımladı- yu yaptı: “VİOP’ta aracı kurumlarca gisi doğru, ne kadar doğru, hangi- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tara- ğı Ağustos 2022 verilerine göre, ban- TSKB, Şekerbank ve İş GYO dayanak si yanlış? Bunları düşünmeden ilerli- fından özelleştirmesi yapılan çok sa- şadası’ndaki 14 bin 147 metrekare- kaların ilk sekiz aylık net kârı yüzde varlıklarına bağlı pozisyonlarının ka- yoruz yaşamın hızına ayak uydurabil- yıda taşınmazın satışına ve özelleş- lik taşınmaz 79 milyon TL, İzmir Çeş- 420 artarak 252.2 milyar TL, net faiz patılmasına yönelik tahsisli fonlama mek için. Doğal olarak gıda da bun- tirme sürecine dahil edilen bu tür altı me’deki 25 bin 596 metrekarelik ta- geliri de yüzde 215 artışla 422.2 mil- yoluyla likidite sağlanması nedeniyle dan nasibini alıyor. İkinci önemli neden hızlı kentleşme yerdeki taşınmazlarla ilgili imar de- şınmaz 208 milyon TL, Çiğli’deki 5 yar TL’ye yükseldi. Ayrıca sektörün bahse konu paylar SPK uyarınca ilgili ve insanların tarımsal üretim alanın- bin 81 metrekarelik taşınmaz 35.4 ğişikliklerine onay verildi. kredileri 2021 yıl sonuna göre yüz- teminat saklama hesaplarına alınmış- dan uzaklaşmaları. Bir gıdanın daha milyon TL, Buca’daki 6 bin 678 met- de 35.9 artışla 6.7 trilyon liraya çıktı. tır.” l Ekonomi Servisi tohum aşamasından başlayarak sof- 18-246 milyon arası rekarelik taşınmaz 165 milyon TL, ramıza gelene kadar geçen süreci, KKM uzatılacak Buna göre Ankara Yenimahal- Muğla Bodrum yer alan 8 bin 30 met- sarf edilen emeği, zahmeti görme- le’deki 21 bin 734 metrekarelik ta- rekarelik taşınmaz 200 milyon TL, AKP Grup Başkanvekili Mustafa Eli- meleri ve bununla bağlantılı olarak şınmaz 54 milyon TL, Antalya Dö- taş, yeni “torba yasa’ teklifleriyle il- 28 bin 277 metrekarelik taşınmaz emeğin bilinçli olarak değersizleşti- şemealtı’ndaki 23 bin 344 metreka- 210.5 milyon TL, 1157 metrekarelik gili bilgi verirken kur korumalı mev- rilmesi. Tüketim toplumu yaratma- 18.5530 TL relik taşınmaz 158 milyon TL, Ay- duat (KKM) uygulamasının 31 Aralık taşınmaz 18.5 milyon TL, 22 bin 152 nın olmazsa olmaz koşulu bu eme- Dolar kurunun dün test dın Didim’deki 6 bin 283 metreka- metrekarelik taşınmaz 246.5 milyon 2023’e kadar uzatılacağını söyledi. ğin değersizleştirilmesi konusu. Peki ettiği en yüksek nokta relik taşınmaz 61 milyon TL ile Ku- TL’ye satıldı. l Ekonomi Servisi Öte yandan Takasbank, Vadeli İş- nasıl tersine çevrilir? Yanıtı zor bir soru. Sadece ekono- mik ve toplumsal değil aynı zaman- da ekolojik boyutu olan bir sorun “is- Avrupa’daki resesyon ve enerji maliyetleri, tesisleri durma noktasına getirdi raf”. Üzerinde yaşayabileceğimiz yalnızca bir dünyamız var ve ona iyi bakmak, gelecek nesillere yaşanabi- Hazırgiyimde durgunluk alarmı lir bir dünya bırakmak bizim sorum- luluğumuzda. ürkiye Giyim Sanayicileri Derne- yapılıyor” dedi. görüştüklerini söyleyen Kaya, “Piya- Bunun bilincinde olarak atılan Tği, 5-6 Ekimde yapılacak İstanbul Diğer eşbaşkan Ramazan Kaya ise sada krediler, alabilirseniz tabii yüzde adımlar tabii var. Avrupa Birliği’nde- Hazır Giyim Konferansı öncesi bir mevcut faiz oranları ile yatırımın 10 25-30 faizle veriliyor” dedi. ki uygulamaları, Türkiye’de Tarım Bakanlığı’nın “Gıdanı koru” projesi ile basın toplantısı düzenledi. Toplantı- yıldan önce geriye dönmediğini belirt- Toplantıda öne çıkanlar şöyle: gıda israfını azaltma konusunda yap- TKYD 20 YAŞINDA da sektörün zor zamanlardan geçtiği- ti. Bu nedenle sektöre iki yılı geri öde- n Faiz indirimleri piyasaya yansımıyor. tığı bilinçlendirme çalışmalarını dinle- ni söyleyen dernek eşbaşkanı Sanem mesiz en az yedi sekiz yıl vadeli kredi n Paritenin terse dönmesinin ihra- dik. Hepsi çok yararlı ve önemli. Sab- Kurumsal yönetim Dikmen, “Birçok boyahane, hem ta- için kamu bankaları ve Eximbank ile cata etkisi 1 milyar dolar. ri Ülker Vakfı’nın farkındalık çalışma- lep düşüşü hem de enerji maliyetleri n Bakanlık kış ayları için hazırlık ya- ları ya da Fazla Gıda gibi gıda isra- yoksa başarı yok! sebebiyle kapasite düşürdü. Tesisler- pıyor. Kışın kapasite kullanımı düşece- fını önlemek amacıyla teknolojik çö- de reel kapasite kullanım oranı yüz- ği için enerjide kesinti beklemiyoruz. zümler üreten girişimler de son dere- u yıl 20. yılını kutlayan Türkiye Ku- de 50-60 düzeyinde. 2023’ün ilk ya- n Şirket evlilikleri başlayacak. ce önemli. Umarım yaygınlaşır, bilinç Brumsal Yönetim Derneği (TKYD), yü- rısında yüzde 15-20’lik daralma bek- n Kullanılmış ve kiralık kıyafet ve farkındalık artar. rütmekte olduğu faaliyetleri TKYD Ulus- liyoruz. Sektör son iki yıldır ciddi bir devrine giriyoruz. lararası Kurumsal Yönetim Enstitüsü kârsızlık sorunuyla mücadele ediyor. n (İhracatta) Alıcılar ciddi yaşam ma- (UKYE) çatısı altında topladı. Maliyetlerdeki artışlar kurlarla para- liyeti ile karşı karşıya, fiyatları düşür- Bu amaçla dün düzenlenen toplantıda lel değil. Bu nedenle zararına satışlar meye çalışıyorlar, zam yapamıyoruz. ‘İşyeri kiraları için de konuşan TKYD Yönetim Kurulu Başka- nı Dr. Tamer Saka, bugün dünyada yeni sınır getirilmeli’ bir ekonomik düzen oluşmaya başladığı- nı vurgulayarak merkezine “adillik, şef- ürkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederas- faflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk” Tyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Pa- Turizm 2019’a yaklaştı ilkelerini koyan kurumsal yönetimin da- landöken, işyerleri için de kira artışlarına sı- l EPDK dün bir açıklama yaparak ha da önemli hale geldiğini belirtti. Bu nır getirilmesi gerektiği- “Elektrik santrallarını kaynak maliyetin- ürkiye Otelciler Birliği’nin (TÜ- şey böyle devam ederse turizmde kapsamda son dönem Borsa İstanbul’da ni belirterek “İşyerlerinde deki artıştan koruyan ve arz güvenliği TROB) eylül ayı “Bilgilendirme 2019 rakamlarını yakalarız” dedi. yaşanan tartışmaların da anımsatılma- çok yüksek oranlarda kira sağlayan azami uzlaştırma fiyat meka- Toplantısı” İstanbul’da düzenlen- Eresin, doluluklar konusunda ise sı üzerine Saka, şöyle devam etti: “Yeni artışları isteniyor, bu du- nizmasının altı ay daha uzatılmasına ka- yarışta kurumsal yönetime ayak uydura- di. Kültür ve Turizm Bakanı Meh- şu bilgileri verdi: rar verildi. Kurum olarak elektrik üreti- rum enflasyona etki edi- mayanlar zorlanacak. Örneğin finansma- yor. Ufak bir düzeltmeyle met Nuri Ersoy’un katıldığı toplantı- “İstanbul’da ilk dekiz aya bak- minde girdi maliyetlierini yakından izli- na erişim zorlaşacak. Bu tüm ülke, ku- yoruz, değişiklikler azami uzlaştırma fi- piyasa rahatlar” dedi. da TÜROB Başkanı Müberra tığımızda doluluklar yüzde 72.7 rum ve şirketler için geçerli. Kurumsal yatlarına yansıtıldı” dedi. TESK’in dün Ankara’da Eresin, otellerdeki güncel olarak gerçekleşti. 2019’da yüzde yönetimin artık bir ‘milli varoluş’ sebebi l Ticaret Bakanlığı dün bir açıkla- düzenlenen 21. Olağan doluluklar ve oda fiyatla- 73.3 olmuştu. Türkiye genelinde olduğunu düşünüyoruz. Bunları yapma- ma yaparak berber, kuaför ve güzel- Genel Kurulu’nda konu- rı hakkında bilgi verdi. sekiz ayda doluluklar yüzde 65.4 yanlar başarılı olamayacak.” lik salonlarının haftanın bir günü kapa- şan Palandöken, esnafın Sektörün 2022’de pande- oldu. 2019’da yüzde 66.9 olmuştu. lı olması uygulamasını 1 Ocak 2023 ta- UKYE Yürütme Kurulu Başkanı Ali Ka- elektrik faturalarının düşürülmesinin eko- mi öncesi 2019 rakam- Asıl sevindirici olan ise oda fiya- mil Uzun ise enstitü ile değer yaratmayı rihine ertelediğini duyurdu. Uygulama 1 nomiye faydasına da değinerek bu konuda larına yaklaştığını belir- tı ve gelirlerindeki yükseliş. Ocak- Ekim’de başlayacaktı. ve bölgenin mükemmellik merkezi ol- da adım atılması talebinde bulundu. Paladö- ten Eresin, “Temmuz ve Ağustos döneminde günlük satılan l CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi mayı hedeflediklerini belirtti. Uzun böl- ken ayrıca, ticari taşıtlar için de bir kereye ağustos ayları çok yo- oda bedelimiz 2022’de 113.6 Avro Gürer, Hindistan, Tayland ve Fas’tan şe- ge ülkelerinden bu konuda talepler ol- mahsus yeniden ÖTV’siz satış imkânı sunul- ker ithal edildiğini açıkladı. duğunu da belirtti. l Ekonomi Servisi ğun geçti. 2023’te her oldu. 2019’da 78.7 Avro idi.” masını gündeme getirdi. l AA