Katalog

27 EYLÜL 2022 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 18,4400 17,8190 20,1570 14,30 3260 6569,42 996,85 2.9 kuruş 10.4 kuruş 34.9 kuruş 0.28 puan 21.46 puan 114.9 lira 2.3 lira lira Çalışanların yemek kartına uygulanan vergi istisnası nakit ödemede de geçerli olacak Yemek kartı karmaşası Otoriter rejim Ekonomi yönetiminin yeni uygulama adımı sanayicileri ve kıskacında, yaşam 20 milyar TL işverenleri sevindirdi. Yemek kartı sektörü ise birçok kü- 27 bin adet Yemek kartı sektörünün hakkı olabilir mi? Türkiye’de yemek çük işletmenin zor duruma düşeceğini belirtiyor. Türkiye’deki tahmini kartlarının geçerli büyüklüğü ünkü postamda birikmiş, birbirin- olduğu işletme sayısı MUSTAFA ÇAKIR / ALİ CAN POLAT ta prim kesintisinden muaf tutacak- den ilginç, olup bitenleri gündem- Dlerine göre kendi uzmanlık dalla- larını da açıkladı. ükümetin seçim öncesi açıkla- rı üzerinden masaya yatırmış, fotoğraf- Sendika uzmanları ise yemek üc- lı, belgeli, değerli, kanıtlı sorgulamaların dığı destek paketine şimdi de retiyle ilgili bu düzenlemenin ne an- özü haksızlık, hukuksuzlukların sınır tanı- Hyemek kartları girdi. Esnaf ve lama geldiğini şöyle yorumladı: mazlığındaki pervasızlığın dozundaki tır- tüccarın yemek kartı şirketlerinin “Bu uygulama ile yemek ücreti manışı, zembereğin kopuş halini yansıtı- aldığı komisyondan yakınmasını de- bordroya eklenecek. İşçinin eline ye- yor.. Konu, yaşamsal öncelik seçebilme- ğerlendiren Cumhurbaşkanı Recep nin yorgunluğunda, yazarı bilinmeyen bu mek parası ile birlikte daha fazla üc- Tayyip Erdoğan, çalışanların yemek tekerlemedeki ilginç sorgulamayı sizinle ret geçmiş olacak. Ancak bunu zam de paylaşmak istedim: “Yalanlar mı ya- ödemelerinin vergiden istisna tutul- olarak da değerlendirmemek gereki- lan, gerçekler mi yalan?” ması için yemek kartı zorunluluğu- yor. Çünkü bu, yemek ücreti. Düzen- Sizce insanımızın yaşamı karabasana nu kaldırdıklarını açıkladı. Çalışan- leme, işverenlerin yemek ücretini dönüşmüşse, seçmen çoğunluğun yaşa- lar ve yemek sanayicileri karardan kıdem tazminatına dahil etmeme uy- yabilmeye dönük kayıpları dibe vurmuş- ANKARA ILE memnun olurken aralarında yaban- gulamasını da engelleyecek.” sa, seçmen kardeş, oyunu parlak ufuk- tırlatarak, “Böyle olunca insanlar öğ- cı şirketlerin bulunduğu yemek kar- lar çizilemese de yalanlara isyan edenle- GÖRÜŞÜYORLAR le yemeğini geçiştirip bu kartlarla re mi verecektir? Yoksa, yalan söyleyen- tı şirketleri ise tedirgin. Enflasyonu etkiler alışveriş yapıyorlardı. Şu anda yasal lere, “sadakat” adı altında, haksızlıkla- Henüz detayları ortaya çıkmayan Yeni düzenleme büyük oranda özel emek kartı sektöründe ise kaos tutar 51 lira. Bu para ile dışarıda ye- rı, hukuksuzlukları, vurgunları, soygunla- uygulama yaşama geçerse yaklaşık Yhâkim. Sodexo, Multinet, Eder- sektör işçilerini etkileyecek. Çünkü mek yemek zor. Bizim gibi tabldot rı bile bile, “Belki bana da bir pay düşer” ned, Ticket, Setcard gibi şirketlerin 5 milyon çalışana ödenen yemek pa- kamu işçilerinin önemli bir bölümüne yemek veren yerler ancak bu mali- umuduyla vermeyi sürdürecek midir? hâkim olduğu sektör Ankara ile gö- rası kart olarak değil de ücretle bir- yemekhane hizmeti veriliyor. Yemek Hele de kaynakların kuruduğunu ortaya yete 3-4 çeşit yemek verebiliyor. Do- rüşme halinde. Dikkat çekilen nokta- likte nakit verilebilecek. Cumhur- kartları, yemek dışında anlaşmalı olan koyan verilerin sonsuz akışında.. layısıyla sektörümüzü canlandıraca- lar ise şunlar: “Yaklaşık 5 milyon ça- Dün yinelenen taze verilere göre Türki- başkanı Erdoğan, açıklamasında yerlerdeki alışverişlerde de kullanıla- ğını düşünüyoruz” dedi. lışan nakit aldığı için para lokantalar- ye enflasyonda dünya birincisi oluvermiş- “Böylece çalışanlara daha fazla al- biliyordu. İşçiler bazen alışverişlerini İTO Başkanı Avdagiç ise, komisyon da kullanılmayacak. Bu da 27 bin lo- ken, Türkiye genelinde gayrimenkul fiyat- ternatif sağlayıp, işverenlerin üze- bu kartlarla yapabiliyorlardı. Bazı iş- masrafının ortadan kalkacağını belir- kantada harcanan 3 milyar liralık ay- ları, hele de İstanbul, İzmir özellerinde de rinden de işlem maliyetini kaldırmış çiler de yemek kartlarını “komisyon” terek “Bu durum enflasyonla mücade- lık cironun başka yerlerde kullanıl- bakıldığında en iyimseri ile sondan üçün- olacağız” dedi. Erdoğan, ayrıca işve- karşılığı paraya çevirtebiliyorlardı. ması demek. En az 1500 işletme kü- cü dördüncü sıralarda dolaşırken, yaşam- leye de pozitif yansıyacak. İşverenle- renlerin Nisan 2023 sonuna kadar Buna da gerek kalmayacak. sal hastalıklarında ilaç bulamayanları, te- çülecek veya kapanacak. Yaklaşık rin çalışanlara elektrik, doğalgaz ve davilerini sürdüremeyenlerinin sonu gel- 15 bin kişi işsiz kalması anlamına ge- çalışanlarına yapacakları elektrik, Yeni uygulamayı değerlendiren ısınma desteklerinin bin liralık kıs- meyen kanıtlı, örnekli haberleri patlaması lir. Piyasa da 25 yıldır faaliyet göste- doğalgaz ve ısınma gideri destekle- Yemek Sanayicileri Federasyonu mının gelir vergisi ve sigorta prim ke- yaşanıyorken, “Aşı sıranız geldi” diye uyarı ren altı yemek kartı şirketinin kapan- rinin 1000 liraya kadar olan kısmını Hüseyin Bozdağ, yemek kartlarının sintisinden muaf tutulmasını da isa- yapan bakanlığın, hangi hastane ya da aile ması ile de yaklaşık 2 bin 300 çalı- hem gelir vergisinden hem de sigor- marketlerde de harcanabildiğini ha- betli bir karar olarak görüyoruz” dedi. hekimliği sorunuza, “Randevu verilemedi” şan aynı durumu yaşayacaktır.” yanıtını yapıştırırken... HHH Yandaşlar korosuna, yandaşlığı sürdü- Türkiye ve Rusya, Mir ödeme sisteminin ortaya çıkardığı krize çözüm arıyor rebilme adına maddi manevi verilen ka- zanımlarda gözümüz yok. Ancak pişkin- likteki yeteneklerine, pazarlama güçleri- ni sürdürebilmelerine şapka çıkarmak mı gerek bilemiyorum. Gerçekleri bu kadar ‘Yeni banka kurulur’ iddiası saklayabilmek, yalanları yüceltebilmek, en hafifi ile seçmen vatandaşın algısının kapsama alanının dışına çıkarabilmek, ALİ CAN POLAT kendi yan bankalarını oluşturabilir.” yalanlar üzerinden umutlar vaat edebil- EYLÜL AYI VERİSİ İddiaları değerlendiren isimler- mek gerçekten zor olmalı. ürkiye’nin en büyüklerinden den Rusya uzmanı Aydın Sezer, Siyasette kullanılan sağ-sol, dini bü- olan iki bankanın Rusya’nın İmalat sanayisinde Türkiye’de kurulacak yeni bir Rus tün, dinsiz kavramlarının anlamları ile o ka- TMİR adlı ödeme sisteminden sermayeli bankanın yaptırımlardan dar kolay oynanıyor ki.. Yukarıda paylaş- ‘güven’ bunalımı çıkmasının yankıları sürüyor. muaf olacağını söyledi. Sezer, “Bu tığım tekerlemedeki gibi “yalan” sözcüğü- ABD’nin yaptırım tehditlerinin ar- nün bir anlamı kalmamış. Çıkar algısı kir- banka Rusya’da kurulursa yaptırı- erkez Bankası’nın dün açıkladığı lendikçe günübirlik ak dediğine kara diye- dından Rusya’da da faaliyetleri bu- ma uğrar ancak Rus sermayesi ile Mreel kesim (imalat sanayi) güven Orta vadeli planda bilmek. Teknoloji sayesinde anında yalanın lunan İş Bankası ve Denizbank, Rus Türkiye’de kurulabilir. Rusya’daki endeksi verilerine göre, bu endeks yalan olduğunun kanıtlanabilmesi söz ko- ödeme sistemini askıya aldıklarını ambargolar İran’ınki kadar katı değil eylülde önceki aya kıyasla yüzde 2.2 nusu iken, yalandan yüzü kızaran bile kal- hedefler zor tutacak açıkladı. Kamu bankaları bu sistemi puan azalarak 99.9 puan oldu. Böy- sonuçta” dedi. Rusya’dan Türkiye’ye mamış. Yeter ki o anda pazarlanacak siya- kullanmaya devam ederken Rusya’da lece düşüşte beşinci aya ulaşıldı. Ra- para girişi olduğunu da söyleyen Se- set için alıcı bulunabilmesi düşlenebilsin. MUSTAFA ÇAKIR pora göre genel gidişat ve sabit ser- devletin resmi yayın organı olan Ros- Gelin görün ki açlığın, çaresizliğin, yaşa- zer şuna dikkat çekti: “Akkuyu için yamamanın, çektirilen acıların bedelleri sı- maye yatırım harcamasına ilişkin de- siyskaya Gazeta, Cumhurbaşkanı ktidarın ekonomideki yol haritası 3 milyar dolar girdi Ziraat Bankası nır tanımaz, kitleselleştikçe seçim kazana- ğerlendirme endeksi artış, mevcut İolan Orta Vadeli Program’daki (OVP) Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Baş- aracılığı ile. Bu yasal ve risksiz. Ben bilmenin olanaksız hale gelebileceğinin de toplam sipariş miktarı, mevcut ma- hedefler daha bir ayı bile dolmadan kanı Vladimir Putin’in MİR’de yaşa- bu nedenle Ziraat’in MİR’den çıkma- bilimsel verileri, gerçekleri ortada. mul mal stoku, gelecek üç aydaki bozulmaya başladı. Dolardaki artış he- nan sıkıntıları aşmak için yeni bir gi- sı gerektiğini düşünüyorum. Çünkü HHH üretim hacmi, gelecek üç aydaki top- defleri de altüst etti. OVP’de büyüme, rişim peşinde olduğunu duyurdu. bu denli büyük paraları legal olarak Son birkaç günün birikmiş belgeli, fo- lam istihdam, gelecek üç aydaki ih- enflasyon, işsizlik gibi ekonominin te- toğraflı, gerçeğe dayalı verilerin çoklu- alabilirken MİR yüzünden bir yaptı- racat sipariş miktarı ve son üç ayda- mel göstergelerine ilişkin önümüzde- ‘Ziraat de çıkmalı’ ğunda sağ-sol,dini bütün, dinsiz kavram- rıma uğraması kötü olur.” ki toplam sipariş miktarına ilişkin de- ki üç yıllık hedefler yer alıyor. Resmi ları üzerinden seçmenin nasıl hâlâ kan- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Yaşa- MİR ile ilgili gelişmeler turizm- ğerlendirme azalış yönünde etkile- Gazete’nin 4 Eylül tarihli mükerrer sa- dırılabileceğine doğrusu aklım hiç yatmı- nan sorunun çözülmesi için alterna- di. Ayrıca TÜİK’in “Hizmet, Peraken- cileri de yakından izliyor. Akdeniz yısında yayımlanan OVP’ye göre dolar yor. Çok fazla yalan, kirli çamaşır, vur- tif geliştirme talimatı verdiği” haber- de Ticaret ve İnşaat Güven Endeks- kuru beklentisi bu yıl için 9.27 TL’den Otelciler Birliği Başkanı Erkan Yağ- gun, yağma üzerinden olayların belgeleri leri, Eylül 2022” raporuna göre mev- leri Rusya’da yankı bulurken gaze- 16.62 TL’ye çıkarılmış, beklenti 2023 cı henüz bir yansıma olduğunu be- ile yüzleşmekteyiz ki.. Tecavüzcü kurtu- sim etkilerinden arındırılmış güven te, “Rusya’nın en büyük 10 bankasın- için 21.52 TL, 2024 için 24.62 TL, luyor, kadınlar çocuklar, güçsüzler, göz lirtirken, Alanya Turistik İşletme- endeksi bu ay bir önceki aya kıyasla 2025 için de 25.77 TL olarak öngörül- dan birinin ismi açıklanmayan yetki- göre göre, kanıtlı saldırılara, ölümlere sü- ciler Derneği Başkanı Burhanet- hizmette yüzde1.7 (118.2 puan), pe- müştü. Ancak dün sabah saatlerinde rükleniyorlar ki. Gözler önünde suç işle- lisinin” şu değerlendirmesini aktar- tin Şili ise şunları vurguladı: “Zaten rakende ticarette yüzde 2.7 (115.9 dolar 18.45 TL oldu. Dolar kuru hızla yenler adeta özendiriliyor. dı: “Rus bankaları, Türkiye’de yerel Rusya’dan bir aksiyon almıyoruz şu İnsanı yaşatma sorumluluğu olan mes- puan) ve inşaatta yüzde 2.1 (88.1 gelecek yılki hedefe doğru ilerliyor. Bu finans otoritelerinin desteğiyle, mün- an çok düşük seviyede. Ama yine lek örgütlenmeleri, hak-hukuk yaşatma so- puan) arttı. l Ekonomi Servisi bozulma OVP’nin büyüme, kişi başına hasıran takas işlevlerini yerine geti- de bir an önce çözülmesini istiyoruz rumluluğu olan tüm meslek örgütlenmele- milli gelir, enflasyon, milli gelir, dış ti- ren ve dost olmayan ülkelerin para ri isyanlarda. Hastasını kurtaramayan sağ- tabi krizin önümüzdeki sezona yan- caret ve cari işlemler açığı gibi hedef- sistemlerinden tamamen özerk olan lıkçıdan, işçinin hakkını arayan sendikaya, sımasını istemiyoruz.” lerin tutmasını zorlaştırdı. l ANKARA üretimden sorumlu çiftçi, esnaf, biraz ah- laklısı ise işveren örgütlenmelerine kadar, dahası yandaş bilinenlerin çoğunluğu bile Türkiye’de yaklaşan seçimler yabancıyı durdurdu olup bitenleri savunamadıkları için, eylem- leri ile olamasa da söylemleri ile mağdurla- rın yanında çıkış yapmak zorunda kalıyor- lar. Akla gelemeyecek daha büyük suçlarla Satın almaya mola daha da ustalıklı yalanlar üretilmesinin ola- nağı yok gibi. Bu tablonun böylece sürdü- ünyada yaşanan ekonomik kriz ve Uk- bancı yatırımcılarda yarattığı isteksizli- rülebilirliğinin olurunu bulmak zor. BEYAZ EŞYACI ENDİŞELİ Drayna-Rusya savaşı küresel satın al- ğin bir süre daha devam edeceğini belirt- KISA... KISA... KISA... ma ve şirket birleşmelerine darbe vurdu. ti. Ancak, ihracat yapan iyi durumdaki sa- n Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Tüketicinin alım Dünyada satın almalar yüzde 23 azalır- nayi şirketlerine istikrarlı bir yabancı ilgi- ihracatçıların finansman yükünü or- Biotrend plastik geriBiotrend plastik geri ken, Türkiye’yi ise yaklaşan seçimler etki- sinin olduğuna dikkat çeken Şahbaz, “Son tadan kaldırmak amacıyla Ticaret gücü artırılsın liyor. Yabancı yatırımcı satın almalara ara yaptığımız bir işlemde imza öncesine ka- Bakanlığı koordinasyonunda Türk dönüşüm tesisi kuruyordönüşüm tesisi kuruyor verdi. Şirket birleşmeleri ve satın almalar dar ilk kez kıran kırana kapışan iki Avru- ürkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Der- Eximbank ve İhracatı Geliştirme konusunda faaliyet gösteren Pragma Üst palı şirkete şahit olduk” dedi. iotrend Enerji, Türkiye’de kurmayı planiotrend Enerji, Türkiye’de kurmayı plan-- Tneği (TÜRKBESD) verilerine gö- AŞ’nin (İGE AŞ) katılımıyla prefinans- Yöneticisi Değer Şahbaz, 2021 yılında kü- BBladığı plastik geri dönüşüm fabrikasınladığı plastik geri dönüşüm fabrikasın-- re üretim, ihracat ve tüketimde alarm man ve teminata yönelik bir model resel ekonomideki canlanma ile işlemlerin İki fon kuracak da Honeywell’in UpCycle Process teknoloda Honeywell’in UpCycle Process teknolo-- zilleri çalıyor. Ağustosta altı ana ürün- geliştirdiklerini açıkladı. Uygulama 5.8 trilyon dolara ulaştığını, Türkiye’ye de Pragma’nın 20. yılını kutladığını ve bu sü- jisini kullanacağını duyurdu. Karışık plastikjisini kullanacağını duyurdu. Karışık plastik de beyaz eşya üretimi yıllık yüzde 1 nisan ayında başlayacak. yansıyan bu gelişmeyle 304 işlem ve 10.1 reye kadar toplam 7.5 milyar dolar değerin- atıkların geri dönüştürülmüş polimer hamatıkların geri dönüştürülmüş polimer ham-- artışla 2.81 milyon adet olurken iç sa- n Fed Finansal İstikrar Bölümü milyar dolara ulaşıldığını hatırlattı. de 107 işlem meydana getirdiğini de belir- maddesine dönüştürüleceği tesis, plasmaddesine dönüştürüleceği tesis, plas-- tış yıllık yüzde 5 yükselişle 718 bin Ekonomisti Levent Altınoğlu, kur ko- 2022’de ise ikinci yarıda birleşme ve ten Şahbaz, kendi yatırımlarının süreceğini tikler için döngüsel ekonominin gelişiminitikler için döngüsel ekonominin gelişimini 462 adet oldu. İhracat ise yıllık yüz- rumalı mevduatın (KKM) enflasyonu satın almalarda başlayan yavaşlamanın vurguladı “40 milyon Avro’luk sanayi, 20 mil- mümkün kılacak.mümkün kılacak. de 3 azalışla 2.1 milyon adet olarak körükleyen bir unsur olduğunu söy- 2023 yılında da süreceğini belirten Şah- yon Avro’luk teknoloji fonu kurmayı hedef- Biotrend Enerji Üst Yöneticisi (CEO) OsBiotrend Enerji Üst Yöneticisi (CEO) Os-- izlendi. Ocak-ağustos döneminde yıl- ledi. Altınoğlu, “Verilere bakıldığında baz, Türkiye’de seçim atmosferinin ya- liyoruz” diye konuştu. l Ekonomi Servisi man Nuri Vardı, gelişmiş geri dönüşüm teman Nuri Vardı, gelişmiş geri dönüşüm te-- lık verilere göre ise üretim yüzde 5, yılbaşından bu yana kadar KKM’nin sisinin, Honeywell’in UpCycle Process teksisinin, Honeywell’in UpCycle Process tek-- iç satış yüzde 6, ihracat yüzde 1 azal- faiz ödemesi olarak Hazine ve Mer- Şahbaz, davetlere uygun nolojisini kullanarak yılda 30 bin metriknolojisini kullanarak yılda 30 bin metrik dı. Derneğin Yönetim Kurulu Başka- Gelinlikte aylık kez Bankası’na toplamda yaklaşık elbise ve aksesuar kirala- ton karışık plastik atığı Honeywell geri döton karışık plastik atığı Honeywell geri dö-- nı Can Dinçer, “En büyük ihracat pa- 160 milyar TL’ye mal olduğu tahmin ma şirketi Davet Çok Elbi- kira 30 bin TL nüştürülmüş polimer hammaddesine dönüştürülmüş polimer hammaddesine dö-- zarımız olan Avrupa zor bir kışa ha- ediliyor. Bu ciddi bir tutar” dedi. sem Yok (DCEY) girişimi- nüştürme kapasitesine sahip olmasınınnüştürme kapasitesine sahip olmasının zırlanırken iç pazarda da satışların n OECD, Türkiye ekonomisine yö- nin Londra’ya açılacağını beklendiğini söyledi. Biotrend Enerji, Türkibeklendiğini söyledi. Biotrend Enerji, Türki-- düşmesi, yılın geri kalanının sektörü- nelik 2022 büyüme tahminini yüzde söyledi. Her davete fark- ye’deki ön lisansı alınmış ve yatırımları deye’deki ön lisansı alınmış ve yatırımları de-- müz açısından da kolay olmayacağı- lı elbise giymek zorunda 3.7’den yüzde 5.4’e yükseltti. Bu yıl vam eden tesisler ile birlikte 18 tesisindevam eden tesisler ile birlikte 18 tesisinde na işaret ediyor. İç pazarda tüketicile- olanlara marka elbise kira- için ortalama tüketici fiyatları (TÜ- layan girişimde gelinlik ki- yılda 4 milyon 500 bin ton atık işliyor.yılda 4 milyon 500 bin ton atık işliyor. rin alım gücünü destekleyecek teşvik FE) tahmini ise yüzde 72’den yüzde rası 30 bin TL’yi buluyor. ll Ekonomi ServisiEkonomi Servisi mekanizmaları tanımlanmalı” dedi. 71’e çekildi.