Katalog

3 AĞUSTOS 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AvRO sterl İn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 17.9580 18.2960 21.9660 22.04 2.648 6918.04 1031.42 1.7 kuruş 11 kuruş 6.7 kuruş 0.39 puan 8.73 puan 76.57 lira 8.78 lira Sanayicilerden sonra KOBİ’ler de isyan etti, görüş ayrılığı derinleşiyor Kredi kavgası büyüyor Enflasyon, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, krediye erişim yüksek fiyat, eleştirisi yapan TOBB üyelerine de inanmadı. Kavcıoğlu, “Sağlanan kredi rekor oranda arttı” dedi. pahalılık ş dünyası ile iktidar arasında ğını açıklayarak “Uygun koşullarla nflasyon, hayat pahalılığı, yüksek kredi kullanımı konusunda ya- finansmana erişiminin sağlanma- fiyat; bu üç kavram, günlük yaşan- İşanan görüş ayrılığı devam edi- sı, ülkemiz ekonomisi için kritik Etımızda çoğu kez eşanlamlı, an- yor. Türkiye Odalar ve Borsalar önemdedir. En büyük sıkıntıyı da lamdaş olarak kullanılmaktadır. Ancak anlamları farklıdır. Enflasyon, bir süreç, Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisar- en fazla gözetilmesi gereken küçük genel fiyat seviyesinin yükselme süre- cıklıoğlu, finansmana ulaşımın zor- ve orta ölçekli işletmelerimiz yaşa- cidir. Yüksek fiyat görece bir kavram- laştığını, her il ve ilçedeki firma- maktadır” dedi. dır, hangi kritere, ölçeğe göre yüksek lardan şikâyetler geldiğini söyler- Kredi faizlerindeki yükselişin ya- veya düşük olduğunun belirtilmesi ge- ken Merkez Bankası (MB) Başkanı nı sıra kredi limitlerinin reel ola- rekir. Hayat pahalılığı ise bireyin reel Şahap Kavcıoğlu, sağlanan kredile- rak daraltıldığı ve kullanımda sı- geliri ile ilgilidir. rin rekor artış gösterdiğini açıkla- kıntılar yaşandığının iletilmekte ol- Ekonomide fiyat yükselişi, tavan fiyat Kavcıoğlu, TOBB’daki konuşmasın- Kavcıoğlu, “Sağlanan kredilerin dı. Kavcıoğlu, “Hepimize düşen gö- duğunu vurgulayan Hisarcıklıoğ- düşüşü de hedeflenemez, istenmez. Nitekim 2007-2008 krizi sonrası geliş- da da Merkez Bankası tarafından rekor artış gösterdiği bu dönemde rev bu kredinin hedefli olarak en lu, Merkez Bankası’nın fonlama fa- miş ülkelerin merkez bankaları, ekono- yapılan düzenlemelerin önemli et- krediye erişim, kredi kullanan fir- sağlıklı bir şekilde doğru yerlere ve izinin yüzde 14, mevduata verilen milerin enflasyona sürüklenmemesi için kisiyle ihracatçılara, üretimlerini ma sayılarına da yansıyacak ölçü- firmalara ulaşmasıdır” dedi. ortalama faizin yüzde 20 civarın- yüzde 2.0 enflasyon hedeflemiş, gü- artırmaya yönelik daha elverişli fi- de güçlü ve yaygın şekilde gerçek- Merkez Bankası Başkanı Kavcı- da olduğunu belirterek buna kar- nümüzde de etkileri görülen genişletici nansal koşulların sağlandığını sa- leşmiştir. Hepimize düşen görev bu oğlu, İstanbul Sanayi Odası’ndaki şın bazı bankaların ticari kredilere para politikası izlemişlerdir. vundu. TL cinsi ihracat ve yatırım kredinin doğru firmalara ulaşması- tartışmalı toplantının ardından dün yüzde 30 ile 50 arasında faiz uygu- Yüksek fiyat görece kavramdır. Ba- kredilerinin, 2022 yılı başından iti- dır. Bizim çabamız budur. Bunda da de TOBB Sektör Meclisleri İstişare ladıklarını, bazılarının ise hiç kredi zı ortamlarda, koşullarda yüksek ola- baren hızlı bir artış gösterdiğini be- kısmen başarılı olduk” dedi. Kavcı- rak nitelendirilen fiyat, değişik ortam Toplantısı’na katıldı. İş dünyasının vermediklerini anlattı. ve koşullarda düşük olarak nitelendiri- lirten Kavcıoğlu, “Yatırım ve ihra- oğlu, “Türkiye Ekonomi Modeli”ne gündemi yine finansmana erişim- lebilir. Örnek olarak “deve bir pula, de- Kredilerde rekor arttı cat kredilerinin toplam ticari kre- işaret ederek “Amaç cari fazla vere- deki zorluklardı. TOBB Başkanı Hi- ve bin pula” hayali öyküsü anlatılır. De- İstanbul Sanayi Odası’nda ya- diler içerisindeki payı yüzde 28’e rek Türkiye’de sürekli ve kalıcı fiyat sarcıklıoğlu, Türkiye’nin her tara- veyi satmak isteyen kişi pazarda deve- pılan toplantıda sanayicileri ucuz yaklaşarak son 20 yılın en yüksek istikrarını sağlamaktır” diye konuş- fından şirketlerin finansmana eri- sini bir pula dahi satamamış. Aradan kredi ile döviz almakla eleştiren seviyesine ulaştı” dedi. tu. l ANKARA/Cumhuriyet şim konusunda şikâyetlerinin arttı- zaman geçtikten sonra devesini tek- rar pazara götürüp satılmayacağından emin olarak fiyat soranlara bin pula ya- nıtını vermiş. Birisi derhal alıcı olmuş 500 bine yakın emekçi düşük ücretle 12 saat çalışıyor, geçinemiyor bin pula getir deveyi demiş. Deve bir pula pahalı, bin pula ucuz olabilir. Pa- halılık ucuzluk görecedir. Geniş bir re- sim için ekmeğin 5 TL olması pahalıdır. Bir kesim için de istiridyenin tanesinin 300 TL olması ucuzdur. AVM’lerin modern köleleri Yüksek fiyat, kişinin alım gücü var- sa reel geliri artıyorsa hayat pahalılı- ğı doğurmaz. Emekçilerin, sabit gelirli- ENFLASYON AÇIKLANIYOR Cengiz KARAgÖz lerin gelirleri gerçek enflasyon oranında artsa, TÜİK yüzde 7.2 oranında büyü- ayram zamanı... Ünlü bir pera- Temmuz ayında mesinden pay alsalar da hayat pahalılı- Bkende mağazasında “Siz müşte- ğı yakınması bu denli olmaz; bu kesim rilerimiz için gece 24’e kadar açığız” beklenti yüksek artan reel geliriyle yüksek fiyata karşın anonsu yapılıyor. Bu o mağazada ça- gereksinimlerini karşılayabilirler de. Re- emmuz ayı enflasyon verileri lışan emekçi için 14 saat çalışma de- el gelir azalışı, hayatı pahalılaştırır. Tbugün açıklanacak. Piyasalar- Ekonomi pusulasız, dümen kontro- mek. Mesaisiz, dinlenmesiz... daki beklenti yıllık Tüketici Fiyat- lü de kaybolmuş olarak akıntıya kapıl- Türkiye’de 2000’li yıllarda furya- ları Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 80’i mış sürükleniyor. Enflasyon durmuyor, ya dönüşen, 58 milyar dolar yatırım- aşacağı yönünde. Temel mal ve bütçe, dış ticaret, cari işlemler açıkla- la gerçekleştirilen 436 AVM’de yak- hizmet ile gıda fiyatlarında yük- rı büyüyor, TCMB’nin ekside olan re- laşık 500 bin kişi çalışıyor. Güven- selişler, bunun yanı sıra enerji fi- zerv kaybı sürüyor, tanım değişikliği- cesiz ve esnek çalışma yaygın. Bir yatlarında, akaryakıt fiyatlarındaki ne karşın bankaların TGB (tahsili gecik- düşüş kaynaklı bir miktar durul- araştırmaya göre yüzde 56.4’ünü 25 miş alacakları) tehlikeli boyutta artıyor. ma olası görülüyor. TCMB yılsonu Ülkenin kredi notu düşüyor. Söze de- yaş altında gençlerin oluşturduğu Yeliz Karaca enflasyon tahminini yüzde 60.4’e ğil, süreci durdurarak asıl istikrar prog- AVM emekçileri genel olarak günde ramına gereksinim var. yükseltirken piyasanın yılsonu ortalama 12 saat çalışıyor, çoğunlu- tahmini yüzde 70 civarında şekil- İstikrar programında, yüksek oran- ğu hafta sonu, bayram ve resmi ta- 14 sAAt ç Alışm A! lı zam, devalüasyon, faiz artışı, vergi- leniyor. TÜİK verilerine göre ha- tillerde izin yapamıyor. leme, kamu harcamalarında erteleme ziranda yıllık tüketici enflasyonu Sürekli ayakta durmak zorunda hatta öteleme, başlangıçta enflasyonu VM’lerde zor çalışma koşullarına lışıyorlar. Bu alanda çalışanlar yay- yüzde 78.62’ye yükselmiş, aylık olan çalışanlarda, kas ve iskelet sis- hızlandırmak; belki altı ay sonra ulaşıla- Akarşı emekçileri örgütleme çalış- gın olarak Çalışma ve Sosyal Güven- artış yüzde 4.95 olmuştu. İTO’nun cak fiyat, kur, faiz düzeyini bir anda ya- temi rahatsızlıkları yaygın. Tuvalet maları yapan Birlik Sendikası’nın Anka- lik Bakanlığı’nın belirlediği ücretle- pazartesi günü açıkladığı verilere şamak zorunluluğu vardır. Ancak böy- ve yemek molaları bile sorun olan ra il temsilcisi Yeliz Karaca, giderek de- rin altında yol ve yemek ücreti alıyor. göre İstanbul’da perakende fiyat- lece süreç durdurulur, belirsizlik azaltı- rinleşen ekonomik krizden satış danış- AVM’lerde bir çorbanın fiyatı bile 24 lar temmuzda yıllık bazda yüzde AVM çalışanlarının mola dışında lır, enflasyon beklentisi kırılır. Söz din- manlarının da olumsuz etkilendiğini be- TL. Günümüzde emekçilerin çoğu an- 99.11 artış gösterdi. oturmaları bile yasak. leyen üst düzey yöneticilerce değil, lirtiyor. Yoğun tempoda çalışan emek- cak bir çorba içmeye yetecek kadar Dövizde ise yukarı yönlü baskı Yurttaşların tüketim ve sosyal- TCMB’nin genç ekonomistlerin, uz- çilerin sıkıntılarını şöyle anlatıyor: günlük yemek ücreti alıyor. Servis ol- dün de sürdü. Dolar, 18 TL seviye- leşme ihtiyaçlarını karşılamak için manların tutarlı istikrar programı hazır- “Mağaza emekçileri genelde haf- madığı için günde dört araç değiş- si yakınlarındaki seyrini sürdürdü, vazgeçilmez hale gelen AVM’lerde lanabilir. Uygulanma kapasitesi cesare- tanın iki günü tam gün olarak çalışır- tirerek işe gelmek zorunda kalanlar günü 17.95’den kapattı. çalışan emekçilerle sorunlarını ko- tine sahip olmak gerekir. Yıllarca bozu- lar, yani haftanın iki günü 14 saat ça- emekçiler var.” lan dengelerin düzeltilmesi, ancak uzun nuştuk. sürede, aşırı yüklere katlanarak gerçek- 1.7 MİLYON DOLAR GELİR leştiriliyor. ‘İş tanımımız yok’ düzeni gibi işlerde çalışırken erkek- olarak çalışan 26 yaşındaki U.D. ise Yapı malzemeleri satan bir mağa- ler depo gibi geri planda olan işlerde ekonomik krizden olumsuz etkilen- TMSF Aksoy’un zada dört yıldır çalıştığını belirten çalışıyorlar. Eksik elemanla çalışı- diğini belirterek “Geçinmekte zorla- TZOB’DAN TALEP İ.M., “Öncelikle iş tanımımız yok” yoruz, bu da iş yükünü ciddi anlam- nıyorum, iki farklı yerde çalışıp an- dairesini sattırdı diyor ve ekliyor: da artıran bir şey. Yöneticilerin ça- cak geçinebiliyorum. AVM’de ça- asarruf Mevduatı Sigorta TMO fındıkta daha “Satış danışmanısın ama TIR dolu- lışanlara karşı olan üslubu ise çalış- lışmanın zor kısmı yoğun bir çalış- TFonu’ndan yapılan açıklama- su ürünü sen indirirsin. Geçinebile- mayı katlanmaz kılıyor. Sürekli bir ma temposunun olması” diye konu- ya göre, hapis cezası kesinleşin- fazla alım yapsın ceğin bir iş kesinlikle değil. Benim baskı var” diye konuşuyor. şuyor. ce yurtdışına kaçan eski banka- evime iki maaş giriyor, iki ayda bir cı Erol Aksoy’un kaçırdığı paralar- ürkiye’de fındık fiyatı tartışması sürer- ‘Hafta sonumuz yok’ ‘Mesleğimi yapamıyorum’ kredi çekip ertelediğim kredileri ödü- la kızı Eda Aksoy’a New York’ta Tken Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) yorum. Sürekli bir baskı içerisinde 25 yaşındaki E.D. İstanbul Medi- Zincir bir giyim mağazasında ça- aldırdığı apartman dairesine kar- Yönetim Kurulu üyesi Arslan Soydan, Top- işini yapmaya çalıştığın için, severek pol Üniversitesi Lojistik Bölümü me- lışan E.S., mezun olduğu bölümün şı ABD’de girişilen hukuk müca- rak Mahsulleri Ofisi’nin daha fazla ilçe- delesi kazanıldı. Yapılan değerle- yapman da mümkün olmuyor.” zunu. Ancak bir ayakkabı mağaza- mesleğini ekonomik kaygılar nede- de alım yapması gerektiğini açıkladı. “Fın- me sonucunda New York’taki dai- sında çalışıyor. “Resmi tatillerde ça- niyle yapamadığını kaydediyor ve dık fiyatının hasattan önce açıklanmasının renin fiyatı 1 milyon 470 bin dolar ‘Cinsiyetçilik yaygın’ lışıyoruz ve hafta sonumuz yok. Bu “Anasınıfı öğretmenliği mezunu- önemli olduğunu” söyleyen ve üreticinin olarak tespit edildi. Apartman da- Çocuk ürünleri satan bir firmada bizim için oldukça yorucu.” yum. Ancak düşük ücretler nedeniy- buna göre masraf yapabileceğine dikkat iresi, 1 milyon 751 bin dolara bir çeken Soydan, TMO’nun 15 Ağustos’tan çalışan N.Y. ise sektörde cinsiyet ay- le mesleğimi yapmıyorum. Satış da- ABD vatandaşına satılarak, para ‘İki iş yapıyorum’ itibaren de randevu sistemlerini açacağını rımının da yoğun olarak yaşandığını nışmanlığı yoğun tempo isteyen bir TMSF hesaplarına aktarıldı. alımlara 22 Ağustos itibarıyla başlayacağı- belirtiyor ve “Kadınlar kasada ve raf Bir fast food restorantında müdür iş” diyor. l İSTANBUL nı dile getirdi. Soydan, “Açıklanan 54 lira 112 ÜRÜN ZAMLANDI taban fiyat önemli bir fiyat” dedi. Meyve-sebze TEMMuZ SATIşLARI SON bEş AYIN EN DÜşÜğÜ OLDu İstanbul’da biber KISA... KISA... fiyatları uçuyor zam şampiyonu l TİM Başkan Vekili ve Tekstil ve Ham- ntalya Ticaret Borsası (ATB), ge- maddeleri Sektör Kurulu Başkanı Fikret Otomotivde vergi molası Açen ayın Antalya Halleri Doma- stanbul Ticaret Odası (İTO), Kileci, yılın 6 ayında 6,8 milyar dolarlık tes, Sebze ve Meyve Endeksi’ni açık- İtemmuzda önceki aya göre tomobil ve hafif ticari araç pazarı Ocak-temmuz döneminde ise Türkiye ihracat gerçekleştirildiğini açıkladı. ladı. Buna göre, Antalya hallerinde iş- İstanbul’da perakende fiyatı en faz- Otemmuzda ayında yüzde 9.1 artarken otomobil ve hafif ticari araç toplam paza- l Türkiye’de e-Devlet kapısına doğrudan lem gören domates, sebze ve mey- la artan ve azalan ürünleri, fiyatları beklentilerin altında kaldı. Ocak-temmuz rı yüzde 7.3 daralarak 410 bin 110 adet entegre olarak abonelik sözleşme ona- velerin işlem miktar ve fiyatlarıyla ilgili ve değişim oranlarını açıkladı. döneminde ise pazar yüzde 7.3 daraldı. olarak gerçekleşti. Söz konusu dönemde yı sürecini işleten ilk telekom operatörü endekse göre fiyat endeksleri doma- İstanbul’da temmuzda önceki Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) otomobil satışları, yüzde 7.9 düşüşle 319 Türksat Kablo oldu. teste 575, sebzede 572 ve meyvede aya göre en çok biberin fiyatı ar- tarafından açıklanan verilere göre, tem- bin 313 adet, hafif ticari araç pazarı da l Desa Deri Kamuoyu Platformu’na yaptığı 615 olarak gerçekleşti. Domates fiyat tarken en yüksek düşüş karpuzda muzda otomobil ve hafif ticari araç paza- yüzde 5.3 düşüşle 90 bin 797 adet oldu. açıklamada İtalya’da araştırma, geliştir- endeksindeki yıllık değişim geçen ay görüldü. 242 ürünün 112’sinin pe- rı geçen yıl temmuz ayına göre 52.206 ODD Başkanı Ali Haydar Bozkurt, satış- me ve üretim tesisi kurmak için kira söz- yüzde 243.10 olarak yansıdı. Miktar en- rakende fiyatı artarken 24 ürünün adet oldu. ların hız kesmesinde, ÖTV indirimi söylen- leşmesi imzaladığını açıkladı. deksindeki aylık değişimler domates- düştü, 106 ürünün ise fiyatı değiş- Temmuz ayında otomobil satışları yüz- tileri ve krediye erişim sıkıntının önem- l ÜNLÜ&Co, EMEA Finance tarafından bu te, son dört yılın ortalamalarında sey- medi. Biber, yüzde 58.34 ile fiyatı de 13 artışla 41 bin 031 adet, hafif tica- li rol oynadığını söyledi ve gelecek aylar yıl 14’üncüsü düzenlenen Avrupa Banka- rederken fiyat endeksinde son dört en çok artan ürün oldu. ri araç pazarı ise yüzde 3.1 azalışla 11 bin için beklentinin bu yönde olacağını açık- cılık Ödülleri’nde (Europe Banking Awards) yılın rekoru yaşandı. 175 adet olarak gerçekleşti. ladı. l Ekonomi Servisi 3 farklı kategoride ödüle layık görüldü.