Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 19 AĞUSTOS 2022 CUMA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER niden iktidar yolu- nu açmıştı. Ama bu hükü- Atatürk ve kooperatifçilik metin önünde müthiş bir engel vardı: “Çiftçilerimizin, sanatkâr ve esnafımızın işlerin- Siyaseti dine açık hale getiren, de gelişebilmeleri, az emek çok kâr getirecek te- AKP yangına devletçi, baskıcı şebbüsleri başarabilmeleri için, en kestirme ça- 1982 Anayasası. re olan kooperatif şirketlerin ülkemizde de kurul- YÖK’ün kurulma- körükle giderken sı ve zorunlu din maları ve çoğalmaları milletimiz için başlı başına dersleri gibi karar- sosyal demokrasi bir iktisadi zafer oluşturacaktır.” lar Anayasa hükmü haline getirilmişti ve Mustafa Kemal Atatürk tartışması-10 DYP-SHP hüküme- tinin Anayasa’yı de- yi destekleyerek üretim artırıl- AV. M. ZİYA YERGÖK KP yine faizi bir puan ğiştirecek milletve- malıdır. Bunu da kooperatifçi- 22. DÖNEM ADANA MİLLETVEKİLİ indirdi, yüzde 13 yaptı. kili sayısı yoktu. liğe önem vererek, özendirerek Dolayısıyla, SHP, demok- A Dolar 18 liranın üze- ise ve üniversite yılla- yapmak gerekir. ratikleşme ve özgürleşme yo- rine fırladı. rımızda Türkiye, tarım Bütün bu soygunun, yağ- lunda ancak üniversiteden atı- AB’deki durum Lürünleri açısından dünya- manın çaresi bu hükümetten lan ve istifa eden (bu satırların da kendine yeterli yedi ülke- Günümüzde tarımsal ih- kurtulmak. yazarı gibi) öğretim üyelerinin racatta dünya ikincisi olan geri dönmelerinin sağlanması den biri diye konuşur, bundan Bu hükümetten kurtulmak gibi, yasaklı kitap ve müzikle- operatifçilik” adlı önemli kita- rektirdiği yasal düzenlemele- için de geçmişi iyi bilmek ve gurur duyardık. Ancak yıllar Hollanda’nın öyküsü ilginç- yeni hatalardan sakınmak ge- rin serbest bırakılması gibi sı- tir. Yüzölçümü 42 bin kilomet- bından öğrendiğimize göre, Av- re öncülük etmiştir. Halka ör- içinde, özellikle de AKP’li 20 rekiyor. nırlı özgürlük uygulamalarının rupa Birliği ülkelerinde 163 mil- nek olmak, özendirmek için yılda tarım ihmal edildi. Üreti- rekare olan (neredeyse Konya HHH dışında temel demokratikleş- kadar) Hollanda topraklarının yon insan kooperatif ortağıdır. iki kooperatifin (tüketim ve ta- ci köylüye, çiftçiye destek yok me hamleleri yapamadı. Ecevit’in 1978’de kurduğu Avrupa tarımı büyük ölçüde ve rım) kurucusu ve bir numara- oldu. Tarımsal girdilerin fi- dörtte biri deniz seviyesinin Ayrıca ekonomik ve ma- hükümet başarısız olmasay- altındadır, yüzde 18’i sular- etkin biçimde kooperatifleşmiş lı ortağı olmuştur. Meclis’in yatlarının alabildiğine yüksel- dı, 12 Eylül 1980 Askeri Dar- li zorluklar karşısında ba- olduğundan gelişmiştir. Ülke- açılmasından beş ay sonra, 27 mesiyle borçlanan, borçları- la kaplıdır. Buna karşın 2021 besi yapılamazdı. kanlıkların bütün harca- yılı tarımsal ihracatı 118 mil- mizde ise tarımsal kooperatifle- Eylül 1920’de, Kooperatif Şir- Çünkü 1980 Darbesi’nin ar- malarının Başbakanlık nı ödeyemez hale gelen üreti- Müsteşarlığı’nın iznine bağ- rin ortak sayıları 5 milyon ka- ketler Kanun Tasarısı hazırla- kasında sadece siyasal istik- ciler, haciz kıskacıyla baş ba- yar dolardır. Bu, ülkemizin ta- lanmış olması, hükümetin rarsızlık ve cinayetler değil rımsal ihracatının beş katıdır. dardır. ABD’de 156 milyon in- nıp, Meclis’e sunulmuştur. 19 şa kaldı. Böyle olunca 1934 yı- mali ve ekonomik iflas da ya- SHP kanadındaki bakanlık- san kooperatif ortağıdır. Bu sayı Mart 1923’te, Basın Yayın Ge- lında 57 bin ton buğday ihraç Hollanda’nın tarımsal üretim tıyordu. ların iş yapma olanakları- ve ihracatında yakaladığı ivme- Japonya’da 76 milyon, Fransa’da nel Müdürlüğü’nün yayımladı- eden Türkiye’nin son yıllarda- Ecevit 1979 ara milletve- nı da büyük ölçüde engel- 32 milyon, Almanya’da 22 mil- ğı “Kooperatif Şirketler” adını ki üretimi, iç tüketimi karşı- de kooperatifçiliğin etkisi bü- lemişti. killiği seçimlerinde beş yeri yüktür. Tarımsal ihracatın itici yon, İngiltere’de 12 milyon, taşıyan 24 no’lu kitapçıkta Ata- layamadığından, buğday baş- Üstelik Derin Devlet de bu birden kaybedince istifa et- Çin’de 180 milyon, Rusya’da 17 türk, “Çiftçilerimizin, sanatkâr ta olmak üzere pek çok tarım gücü konumundaki ana ürün miş, Türkiye’yi iyice istikrar- dönemde harekete geçmişti: gruplarında etkin ve işlevsel milyon, Hindistan’da 239 mil- ve esnafımızın işlerinde geli- sızlığa götürmüştü. Uğur Mumcu cinayeti ve ürününü ithal eder hale geldi. Demirel azınlık hüküme- Madımak katliamı bu döne- yondur. şebilmeleri, az emek çok kâr Gelecekte tarım ürünlerine kooperatifleşme oranı yüzde min akıllara kazınan olayla- tini kurarak hem IMF reçe- 85-95 arasındadır. getirecek teşebbüsleri başa- ve gıdaya erişim, dünyanın en rıydı. tesini 24 Ocak 1980’de uy- ‘En kestirme çare’ rabilmeleri için, en kestirme önemli sorunu olacaktır. Bu ne- Ankara Üniversitesi Ziraat gulamaya koymuş hem de Belki de zaten yaşanan bu Büyük önderimiz Atatürk, Fakültesi’nde 40 yıldan fazla ko- çare olan kooperatif şirketle- denle coğrafyası ve iklimi uy- ABD’nin adamı Özal’ı aynı sorunlardan dolayı sıkıntıda özgün düşünce ve eylemleriy- rin ülkemizde de kurulmaları gun olan ülkemizin, tarım ve operatifçilik dersleri veren, 12 anda Başbakanlık ve Devlet olan Erdal İnönü, Özal’ın ölü- le, Türk kooperatifçilik hare- Eylül öncesi Köy-Koop’ta yöne- ve çoğalmaları milletimiz için hayvancılığa bir plan ve prog- mü üzerine Çankaya’ya çı- Planlama Teşkilatı Müste- ketinin öncüsü ve kurucusu- başlı başına bir iktisadi zafer ram kapsamında önem ver- ticilik yapan Prof. Dr. Ziya Gö- kan Demirel’den sonra SHP şarlıklarına atamıştı. dur. Kooperatifçiliğimizin ge- kalp Mülayim’in “Atatürk ve Ko- oluşturacaktır” demiştir. Türkiye böylece, Ecevit’in Genel Başkanlığı’nı Murat mesi gerekir. Üreticiyi, çiftçi- Sosyal Demokrat hükümetinin Karayalçın’a devretti ve poli- başarısızlığından sonra, yeni- tikayı bıraktı. Bu arada 12 Eylül 1980 den Milliyetçi Cephe iktidarla- Darbesi’nin kapattığı CHP de rının çıkmaz sokaklarına geri dönmüş, ortam bir askeri dar- açılmış ve Deniz Baykal onun beye hazır hale gelmişti. Genel Başkanlığı’na seçil- HHH mişti. Öğretmen ve doktor kıyımı Deniz Baykal’ın hizipçili- İlginç olan tarihsel bir ği, Karayalçın’ı da kuşattı ve başka gerçek, Milliyet- çi Cephe iktidarlarının da SHP-CHP, Baykal’ın Genel 1961 yılında “silahlı beş çavralar yerleştirilip ertesi ler gibi gebertip yok edecek- DR. NİYAZİ ALTUNYA Ecevit’in 1974’te iktidarı bı- Başkanı olduğu CHP’de bir- canavarın” bir kadın öğret- gün ateşe verildi. Her zaman tir” diye kusmuştur. rakıp gitmesinden sonra, leşti. on yıllarda doktor ve diğer meni kaçırıp tecavüz ettik- vızır vızır dolaşan güvenlik 1976-77’de TÖB-DER’in ba- Bu değişme ve geliş- orta sağ, milliyetçi sağ ve Ssağlık elemanlarımıza sal- leri haberi yayıldı. Dönemin görevlileri olay sırasında toz sına verdiği bilgilere göre, Şu- melerden sonra, Çiller ile dinci sağ arasında çok uzun dırılar giderek arttı. Konya’da İçişleri ve Milli Eğitim ba- olmuştu. Vali, Emniyet müdü- bat-Haziran 1975 arasında 200 süren pazarlıklardan sonra, Baykal’ın kurdukları hükü- Dr. Ekrem Karakaya’nın öldü- kanları bu tür olayların “pek rü, jandarma komutanı da ye- adeta zorla kurulabilmiş ol- metler devreye girdi ve bu öğretmene saldırılıp bunların rülmesi ve bir imamın, doktor nadir ve münferit” olduğunu rinde yoktu. masıydı. ikisi, Mesut Yılmaz, Ece- 20’si komalık edilmiş, 5 bin ve sağlık elemanlarını hedef Diyalektik siyasal süreçler vit ve Bahçeli ile de el belirtip geçiştirdiler. Genel Başkan Fakir öğretmen görev yerlerinden göstermesi bardağı taşırdı. anlamında: ele, orta sağı, yani Libe- TÖS Genel Başkanı Fakir Baykurt’un, bir biçimde aske- başka yerlere sürülmüş, 50 öğ- Milliyetçi Cephe iktidarları- ral Demokrasi’yi ve orta so- Baykurt, 12 Mart 1971 dar- ri birliğe ulaşması sonucunda retmenin görevine son veril- Saldırılar nı, Kıbrıs Harekâtı’nı yaptıktan lu, yani Sosyal Demokrasi’yi besinden sonra tutuklu iken komutan, öğretmenleri garni- miştir. Temmuz 1976-Temmuz sonra, Erbakan’dan şikâyet Saldırılar beni, mesleğim perişan ettiler. kaleme aldığı savunmasında, zona aldırmış, askeri araçlarla 1978 arasında da öğretmen- ederek hükümetten istifa Deniz Baykal, Sosyal De- gereği geçmişteki öğretmen iki ayda öğretmenlere yönelik Ankara’ya götürülmek üzere eden Ecevit’in zorlaması ya- lere 144 saldırı olmuş, 37 öğ- mokrat-Atatürkçü siyasete kıyımına aldı götürdü. Bun- 29 saldırı olayını sıralamıştır. Kırşehir’e göndermiştir. şama geçirmişti. katkısını(!) 1999 seçimlerin- retmen öldürülmüştür. Öğret- lardan ilki, 1925 başların- Bunlar arasında birçok yara- HHH de Atatürkçü CHP’yi Meclis menlere saldırılar durmamış, da doğuda Şeyh Sait ayaklan- lama, sarkıntılık, bir öğret- Barbarlığı yeneceğiz Sosyaldemokrat Halk- dışında bırakabilme başarı- 1984’ten sonra PKK’li katiller masını hükümete haber ve- menin başına katran dökülüp çı Parti ile Doğru Yol Fakir Baykurt’un, İçişleri ba- sı(!) ile de taçlandırdı. Güneydoğu’da 500’den fazla ren öğretmen Zeki Dündar’ın, Partisi’nin kurduğu Demi- yular takılarak sürüklenmesi, Böylece Sosyal Demokrat kanına 8 Ağustos1969 tarihin- öğretmeni katletmiştir. isyancı çapulcularca bir atın rel-Erdal İnönü koalisyonu, bir öğretmenin kulağının, bir alan Ecevit’in Demokratik de gönderdiği ayrıntılı rapor- Sosyal Demokrat ideoloji- kuyruğuna bağlanarak sü- Doktor ve sağlıkçı kıyımı- Sol partisine terk edildi ve başkasının cinsel organının da sorumlu tutulan 22 kişinin yi benimsemiş olan ve “De- na dönersek... Sahne aynı, ka- Ecevit de başarısızlıklarıyla, rütülüp parçalanmasıdır. kesilmesi de var. adı verilmektedir. Bunlar ara- mokratikleşme” ilkesini, se- Sosyal Demokrasi’yi siyaset İkincisi de 1930 sonların- tiller ve destekçileri de aynı- TÖS’ün, 7-9 Temmuz 1969 sında iki milletvekili, vali, jan- çim kampanyasında slogan mezarlığına gömünce ufuk- da, Menemen’de yedek su- dır. Caniler neredeyse her gün tarihlerinde Kayseri’de topla- yapan Atatürkçü CHP’ye ye- darma komutanı, Emniyetçi- ta AKP iktidarı göründü! bay öğretmen Mustafa Fehmi doktorları, hemşireleri, özel- dığı genel kurula katılan 800 ler, imamlar da vardır. Olayın Kubilay’ın “Şeriat isteriz” di- öğretmen, toplantının yapıldı- likle kadınları öldürüyor. Ta- kışkırtıcılarından bir milletve- yen esrarkeş bir güruh tara- ğı sinema salonunda çapulcu- rihsel süreçte biz öğretmenler, kili, TÖS’lü öğretmenlere öf- fından bağ bıçağı ile başının ların saldırısına uğradı. Saldır- sağlıkçı kardeşlerle hep aynı kesini, “Türk milleti (...) şah- kesilip bir sırığa asılmasıdır. ganlarca gece toplantının ya- yazgıyı paylaştık. Ama barbar- lanacak (...) Moskof uşaklarını Genç Cumhuriyet yönetimi pılacağı Alemdar Sineması’na lığı bilimin ve eğitimin gücüy- [TÖS’lü öğretmenleri] köpek- bunların hesabını görmüştür. benzin bidonları ve gazlı pa- le, birlikte yeneceğiz!... Ulusal kimliğe sahip çıkmak PROF. DR. CAN CEYLAN peryalist baronların iştahı- hip çıkıp kenetlenmek mi- larıdır. Öyleyse en öncelikli nı kabartmıştır yakın tarihe dir? Yoksa “Senin hakların çözüm yolu, ayrılıkçılık se- ün geçmiyor ki ulusalcılık verilmiyor”, “Bağımsız ol- naryolarının reddedilip zen- bakıldığında. Bir ulus olmak, Gkavramı ırkçılık, faşistlik mak, federasyon kurmak se- gin mozaiğin tüm unsurları- ulusal bir kimlik kazanmak, olarak yaftalanmasın; gün- en büyük tehlike olarak gö- nin en doğal hakkın” kaşı- nın birlik beraberlik içinde dem ulusalcılık kara propa- malarıyla o ulusu bölmek olması, kutuplaşmaların ön- rülmüştür. Başka bir deyişle gandasıyla bulandırılmasın. midir asıl tehlike? Dün ül- lenmesidir. ulusalcı bütünsel yapılanma- Emperyalist algı mühendis- kemizde “komünist” avına, Kısacası hem evrensel de- nın o ülkeyi güçlendireceği, “Alevi” avına, “terörist” avı- ğerleri özümsemek hem de liğinin tezgâhında bölücü sin- o ülke için zararlı olmayaca- si planların yontulduğuna ta- ğı ne kadar kesinse, emper- na, “laikçi” avına çıkanların ulusalcı olmak mümkündür. kışkırtıcıları kimlerse, bu- Elbette emperyalist güçlerin nıklık etmekten içimiz kalkı- yalizm için kabul edilebilir gün ulusalcı avı başlatanla- oyununa gelinmez, aklın ve yor artık. Farklı etnik ve mez- olmayacağı da o kadar açık rın kaşıyıcıları da onlardır, bilimin yol göstericiliğinden ve nettir. hepsel kimliklerin birlikte ya- aynı emperyalist güç odak- Tehlike, ulusal kimliğe sa- sapılmazsa... şadığı uluslar, her zaman em- Ktap okuduğunuzu blyoruz.