Katalog

7 TEMMUZ 2022 PERŞEMBE EKONOMI [email protected] 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 17.3200 17.6200 20.6600 23.52 2.408 6608.71 987.85 15 kuruş 12 kuruş 20 kuruş 0.30 puan 37 puan 110.18 lira 3.97 lira Şeker fiyatlarındaki son artışlar marketlere yansıdı. Şekerin kilosu 26 liraya çıktı Bunlar kim? ‘Bayram’ zehir oldu arikatlarla cemaatler “sosyolojik bir gerçeklikmiş yapılan değerlendir- Tmeler de buna uygun olmalıymış.” Şeker fiyatlarındaki tırmanışla tatlıcılar da ürünlerine Gelin bir deneyelim. yüzde 20 zam yapacaklarını duyurdu. Şekerciler Odası, artan fiyatlarla yurttaşın baklavayı unuttuğunu söyledi. Prof. Dr. Filiz’in görüşü Şuradan başlayabiliriz. 29 Mayıs gü- aziran ayının sonunda şeke- satışları da birer paketle sınırladı. nü Arnavutköy, Taşoluk Yeşil Camisi Ku- rin fabrika çıkış fiyatına ya- Ayrıca çay fiyatları da haziran ayın- ran Kursu’nda gerçekleştirilen icazet tö- reni öncesi 393 hafız, sokaklarda cüppe Hpılan yüzde 36’lık zam, hem daki 2.5 katlık artışın üzerine yüzde ve sarıklarla “teşrik tekbiri” getirerek yü- market raflarındaki fi- 9.5 daha zamlandı. Şeker fiyatların- rüdü. 3 Temmuz günü Trabzon’da hafız- yatlara hem hammadde- daki bu artış tatlılara da yüzde 15- lığını tamamlayan 254 kişi için düzenle- si şeker olan üreticilerin 20 oranında yansıyacak. nen icazet töreni öncesi “cüppeli ve sa- şekerleme, baklava gi- rıklı” kişiler kentte tur attı. Yerliye tulumba kaldı bi ürünlerine yansımaya Prof. Dr. Şahin Filiz’e göre, “Kuran ALİ CAN Asgari ücret, şeker ve enerjideki başladı. Bu bayramda da bugün ezberlenerek korunmaya ihtiyaç POLAT zamları mecburen satış fiyatlarına yurttaşın hem çay keyfi duymaz çünkü her yerde vardır.” Görün- tülerdeki simgelerin anlamlarını bir kena- yansıttıklarını söyleyen İstanbul hem tatlı keyfi ze- ra koyup devam edersek, Kuran her yer- Şekerci Pastacı Tatlıcı Esnaf hir olacak gibi görünüyor. NECATİ de, ama okullarda, camilerde, tarikatlar- Odası Başkanı Aykut Şener, SAVAŞ Haziran başında kilo- da, Diyanet İşleri Bakanlığı’nın kapsadığı “Bayram öncesi insanların su 20.95 TL’ye satılan şe- kurumsal alanda Türkçe değil. Kuran’ın ağzının tadını kaçırmak ker, bayrama sayılı gün- içeriğine ulaşmak için, onu okuyarak yo- istemezdik. Ama mecbu- ler kala yüzde 23 zam- rumlayabilen, dolayısıyla, bilgisini fiilen ruz. İnsanların alım gücü la 25.90 TL’ye kadar yük- tekelinde tutan uzmanlara başvurmak düştü zaten, artık yurttaş seldi. Marketlerde çoğu gerekir. İşte bu “yürüyenler” (hafızlar) bu “uzmanlar” tabakasının en alt basama- tatlı alamıyor ki. Turistler ol- özel sektöre ait şeker mar- ğındaki kesimdir. masa bittik. Yerli anca tulumba, kası bulunmazken sorun ya- AKP rejimi döneminde bu “uzman” ta- lokma alıyor. Baklavayı ise sadece şanmaması için var olan markaların baka daha da genişlemiş, “sivil toplum” turistler alabiliyor artık. Bu son zam- içindeki örgütlenmesi daha da derinleş- Maliyet fiyatları uçurdu lar iç satışları daha da düşürecek” miştir. Diyanet’in harcamaları, Dışişleri, dedi. Her ay fiyatlarını takip ettikleri Kültür ve Turizm, Sanayi, Ticaret, Çevre urban Bayramı’na yüzde 79 tüketi- rek “Maliyet artışları fiyatları uçur- ‘Ucuz gıdaya şeker markalarını artık raflarda gö- ve Şehircilik gibi bakanlıklarınkinden bü- Kci enflasyonuyla giren yurttaş kur- du. 37-40 bin TL’ye satmayı düşün- remediklerini belirten Tüketici Birli- yüktür; istihdam ettiği personel 128 bi- banlık fiyatlarının yanına yaklaşamaz- düğüm 650 kiloluk büyükbaş hayva- dikkat edilsin’ ni bulmuş, 90+ bin cami, 20 bin dolayın- ği Federasyonu Başkanı Mehmet Bü- ken ağır girdiler altında ezilen yetişti- nımın bana maliyeti 30 bin TL” de- da Kuran kursu yönetiyor. Diyanet Vak- lent Deniz, şu yorumu yaptı: riciler damızlıkların kurbanlık olduğu- di. Yetiştiriciler, bu yıl pazara gelen ayram yaklaşırken merdive- fı, yayıncılık yapıyor, üniversite kuruyor, nu belirterek hayvan sayısındaki dü- kurbanlık sayısı ile satışların azaldı- Bnaltı üretimle ilgili uyarılar Özelleştirme etkisi televizyon kanalı işletiyor, hac turizmi or- şüşe dikkat çekiyor. Cumhuriyet’in ğına dikkat çekerken bir satıcı şu- da arttı. İstanbul Şekerci Pas- ganize ediyor, cami ve Kuran kursu inşa “Şeker fabrikalarını yok paha- bayram öncesi gezdiği Ankara Müh- nu vurguladı: “Henüz 30 hayvandan tacı Tatlıcı Esnaf Odası Baş- ediyor, öğrenci yurtlarını yaygınlaştırıyor, sına satmanın bedelini tüketici- ye’deki hayvan pazarında geçen yıl 7’sini satabildim. Hayvancılığı bıra- kanı Aykut Şener, “Maliyetler inşaat sektöründe de birçok alana yatı- ler ödüyor. Daha memur ve emek- 14-20 bin TL arasında satılan bü- kıyor üretici, damızlığını satıyor. Se- bu kadar artmışken bariz şe- rım yapıyor: İmam hatip liselerinin sayı- yükbaş kurbanlıklar bu yıl 35-40 bin neye daha az hayvan gelecek, çün- li zammı konuşulurken raflarda kilde ucuz satılan ürünlere gü- sı 1651’i buldu ve öğrenci sayısı 610 bi- TL’ye satılıyor. Küçükbaşta ise geçen kü damızlıklar kurbanlık oldu.” bütün etiketler değişmeye başladı. venmeyin” dedi. TESK Başka- ni geçti (Mustafa Sönmez, Al Monitor, yıl en yüksek fiyat olan 2 bin 500 TL, Kurbanlık bakmaya geldiğini belir- nı Bendevi Palandöken de tü- Özellikle şekerde piyasa çok karış- 13/05/2021): Ülkede 30+ tarikatın, bun- bu yıl dip fiyat durumunda. ten bir yurttaş ise tepkisini şöyle dile larla ilişkili 2.5 milyonluk bir nüfusun ol- keticilere şu çağrıyı yaptı: “İk- tı. Marketler kota koydular satış- Pazarda hayvanlarını Kars’tan getirdi: “Fiyatlar en az iki katına çık- duğu tahmin ediliyor. ramlık ürün alacak vatandaşla- lara, bildiğimiz güvendiğimiz mar- getirdiğini söyleyen bir yetiştirici, mış. Ya benim gelirim? ‘Bugün alırım’ rımız daha ucuz alışveriş arayı- kalar çekildi piyasadan. Zamlar nakliye maliyetinin bir yılda 3 bin diye gelmiştim ama biraz daha düşü- şına girerken merdivenaltı üre- Sosyolojik... gelmeye başladığı anda yeni yeni TL’den, 15 bin TL’ye çıktığını belirte- neceğim” l ANKARA ticileri de vurgun peşinde.” Gerçekten bir “sosyolojik gerçeklik” markalar çıktı piyasaya o ürünle- var. Bu “sosyolojik gerçekliğin”, bir eko- rin güvenliği de korkutuyor.” nomik “gerçekliğe” dayanıyor olması ge- rekir: “Bu değirmenin suyu nereden Emekli-Sen emeklinin refah seviyesinin iyileştirilmesini istedi geliyor?” İlk 5 ayda 690 bin Öyle ya, Türkiye kapitalizminde, üreti- len artık-değerden başka bir ekonomik kaynak yok (dış “kaynaklar” da bundan emekçi işten atıldı İkramiye değil sadaka pay almaya geliyor). Ancak bu “sosyolo- jik gerçeklik” (“ekmede yok biçmede yok yıl ise artış yapılmadı. Oysa enflasyon ürkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) ye- MUSTAFA ÇAKIR Osmanlı” misali) artık-değerin üretim sü- resmi verilere göre yüzde 78.62. Açlık sı- Tni yayımladığı “Aylık İstatistik Bül- recinde yok. Öyleyse, “bu gerçeklik” ar- nflasyondaki artış sürerken milyonlar- nırı da 6 bin 391 lira oldu. Asgari ücret 5 teni”, Türkiye’deki kronik işsizlik soru- tık-değere nasıl ulaşabiliyorlar. Birincisi: Eca emeklinin bayram ikramiyesi yerin- bin 500 liraya yükseltildi. nunun artarak devam ettiğini bir kez Din bilgisinin yorumlarının tekelini, yeni- de sayıyor. Yılın ikinci yarısında memur daha teyit etti. bin 171 kişi oldu. Bu kapsamda kayıt- den üretimini kontrol ettikleri için kurum- emeklilerinin maaşlarına enflasyon far- Yayımlanan verilere göre yılın ilk lı işsiz sayısı kadınlarda yüzde 23.3 ar- CİMER’e dilekçe verdiler sal yollarla, bağışlarla, vakıflara ait mülk- kıyla birlikte yüzde 41.69, işçi ve Bağ-Kur beş ayında işverenler tarafından işten tışla 1 milyon 744 bin 862 kişi, erkek- DİSK’e bağlı Emekli-Sen ise CİMER’e lerden gelen rant yoluyla bu artık-değer- emeklilerinin maaşlarına ise yüzde 42.35 çıkarılan en az 689 bin 757 emekçi iş- lerde yüzde 18.8 artışla 1 milyon 823 den pay alıyor. İkincisi, devlet, bu pa- dilekçe gönderme eylemi yaptı ve şuna zam yapılacak. Emekli memur aylığı yak- sizlik ödeneği almak için İŞKUR’a baş- bin 309’a yükseldi. dikkat çekti: “Enflasyon emeklilerin re- yı alabilmesi için ona gereken kolaylığı, laşık 6 bin lira, emekli öğretmen maaşı 7 vurdu. Bu kişilerin ise sadece 336 bin Yine İŞKUR verilerine göre, geçen hatta mekanizmaları sunuyor. Üçüncü- fahında kayda değer bir düşüşü berabe- bin 476 lira, emekli polis memuru maa- sü, öyleyse devleti yöneten, kaynakları- 60’ı bu ödeneği almaya hak kazandı. hazirandan 2021’in aynı ayına kıyasla rinde getirmekte iken ödenen bayram ik- şı 7 bin 617 liraya yükselecek. En düşük nı kullanan, dağıtan iktidar (ve onun reji- Mayıs ayında ise 112 bin 657 emekçi işverenlerin eleman talebini gösteren ramiyelerinin sabit tutulması bu kesimin SSK’li emekli aylığı 2000 sonrası emek- mi) bu “sosyolojik gerçekliğin” bir ifade- işten çıkarıldığı için İŞKUR’a başvurur- “açık iş” sayısı toplamda yüzde 31.9 alım gücünün biraz daha düşmesine ne- li olanlarda 3 bin 500 lira, 2000 öncesi si olsa gerekir. ken ödenek alabilen kişi sayısı 57 bin artışla 236 bin 505, özelde yüzde 33.4 emekli olanlarda 4 bin 687 lira olacak. den olmaktadır” denildi. Dilekçelerde Lenin’in (Cilt 29. s. 421) “Sınıflar bel- 27 kişi olarak kayıtlara geçti. Haziran artışla 236 bin 45 ve kamuda yüzde Öte yandan tüm emeklilere 2018’den emeklilere verilen bayram ikramiyelerinin li bir toplumsal ekonomi içindeki fark- 2022 itibarıyla İŞKUR’a kayıtlı işsiz sa- 80.1 düşüşle 460 adet oldu. “İşe yer- bu yana dini bayramlarda ikramiye veri- güncel asgari ücret tutarına yükseltilerek lı konumlarından dolayı başkalarının yısı ise geçen yılın aynı dönemine kı- leştirme” ise yüzde 44.5 artışla 154 liyor. Yıllarca 1000 lira olarak verilen ik- emeklilerin refah seviyesinin iyileştirilme- emeğine el koyabilen insan grupları- yasla yüzde 20.9 artarak 3 milyon 568 bin 37 kişi. l Ekonomi Servisi ramiye geçen yıl 1100 liraya çıkarıldı. Bu sinin sağlanması istendi. l ANKARA dır” özet tarifine başvurursak, bu “sos- yolojik gerçekliğin” bugün bir egemen (en azından devleti kontrol eden) sınıf konu- munda olduğu sonucuna ulaşabiliriz. Fortune 500’deki şirketlerin net satışı 361.5 milyar dolar Bu “sosyolojik gerçekliğin” bir başka tarihte ve toplumdaki örneğinin en yetkili ağzı Kardinal Wolsey’e (1471-1530) şöy- ‘Türkiye 500’ü Apple da geçti le diyordu: “Eğer herkes kendi bildiği dilde ve kendi anladığı şekilde Tanrı’ya ibadet etmeye kalkacak olursa... bizim retim şirketlerinin yanı sıra hiz- rak hesaplandı. Yine gelen verilere Selim Ardıçdalı Aytekin Yıldız mensup bulunduğumuz din adamları Ümet, inşaat, ticaret şirketlerini de göre 500 büyük şirketin finansal gi- sınıfının çok zararına olur… Din esas- kapsayan Fortune 500 Türkiye’nin derleri yüzde 98 artışla 279.5 mil- DOLAR/TL 17.32 OLDU ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ larının din adamlarından gayrı hiç kim- 2021 yılı listesi dün açıklandı. So- yar liraya ulaştı. Özkaynak ise yüz- se tarafından bilinmemesi koşul olma- nuçlar küresel Covid-19’un etkileri- de 61 artışla 1.3 trilyon lira oldu. Bu Mali piyasalara Tüketici indirimli lıdır...” (Aktaran, Özdemir İnce). nin azaldığını, güçlenen talep ve özel- nedenle borç/özkaynak oranı yüzde Haklar özgürlükler üzerindeki baskıla- likle yüksek emtia fiyatlarının net sa- 1.84’ten yüzde 1.91’e yükseldi. önlem yetmiyor markete yöneldi rı bir yana, Türkiye kapitalizminin, bu asa- tışları ve kârı patlattığını ortaya koy- lak kesimin yükünü taşıması mümkün ali piyasalardaki hareketlilik EPİAŞ birinci sırada nflasyon ve zamlar yurttaşın müdür? Bu sınıfın beka sorunlarına odak- sa da Türkiye’nin en büyük 500 şir- Mve özellikle dolar/TL’deki ar- Ealım gücünü düşürmeye devam lanan bir rejim ekonomik krizi yönetebi- Bu kapsamda net satışlara göre, ketinin dünyadaki payının gerilediği- tış açıklanan yeni önlemlere rağ- ederken bu durum süt ürünleri lir mi? Bu asalak sınıfın varoluş koşullarını Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) ni gösterdi. men devam ediyor. Merkez Ban- pazarına da yansıyor. kavramadan siyaset yapılabilir mi? yüzde 57.9 artış ve 167.1 milyar lira Fortune Genel Yayın Yönetmeni kası politikaları hakkında bilgi sa- BEL Grup’taki genel müdürlük ile birinci, TÜPRAŞ yüzde 138.7 ar- Şule Laleli ve CRIF Analitik Birim hibi bir kaynağın Reuters’a ver- görevini Aytekin Yıldız’dan devra- tış ve 151 milyar lira ile ikinci, THY Müdürü Yavuz Arsoy’un verdiği bil- diği bilgiye göre, banka ihracat- lan Selim Ardıçdalı, dün düzenle- yüzde 109.6 artış ve 97.4 milyar li- KISA... KISA... giye göre, 500 büyük şirketin 2021 çılara sağladığı ve diğer kredile- diği toplantıda çiğ süt fiyatların- ra ile üçüncü, Ahlatçı Kuyumculuk re göre oldukça düşük maliyet- yılı net satışları 2020’ye kıyasla yüz- daki artışa dikkat çekti. Bunu el- l Rekabet Kurulu (RK), Numil Gıda Ürünleri şir- te olan TL reeskont kredileri için yüzde 92.2 artış ve 79.7 milyar lira de 65.7 artışla 3.2 trilyon lira, net lerinden geldiği kadar tüketiciye ketinin “yeniden satıcılarının satış fiyatının sınırsız kaynak yaratmaya ha- ile dördüncü, Ford Otomotiv yüzde daha az yansıttlarını anlatan Ar- kâr ise yüzde 138 artışla 157.8 mil- tespit edilmesine yönelik davranışlarının“ Re- zır olduğu belirtildi. Bunun yanın- 43.8 artış ve 71.1 milyar lira ile be- dıçdalı, düşen alım gücünün ise yar lira oldu. İstihdam ise yüzde 5.1 kabet Kanunu’ndaki ilgili maddeleri ihlal etti- da Merkez Bankası’nın ilgili tebli- süt ürünlerinde de yurttaşı indi- şinci sırada aldı. artışla 1 milyon 342 bin 826 kişiye ğine karar verdi. Şirket için önce 57.1 milyon ğindeki değişiklikler gerçek kişile- rim marketlerine yönlendirdiğini Öte yandan Fortune 500 ABD lis- çıktı. Bu şirketlerin ihracatı da yüz- lira idari para cezası belirleyen Rekabet Ku- rin sahip olduğu döviz mevduatla- vurguladı. La Vache Qui Rit, Kar- rulu, daha sonra “uzlaşma” yöntemiyle raka- tesinin birinci 572.8 milyar dolarla de 50 artarak 100.7 milyar dolar ola- rı tarih farketmeksizin, şirketlerin per gibi peynir markaları sattık- mı 48.5 milyon liraya indirdi. Wal-Mart, ikincisi 469.8 milyar do- ise 30 Haziran’a kadar bankada- larını hatılatan Ardıçdalı, satışla- l Ticaret Bakanlığı, küresel ticaretten alınan lar Amazon ve üçüncüsü 365.8 mil- ki mevcut döviz varlıkları kur ko- rının süpermarketlerde düşerken payı artırmak ve ihracat menzilini dünya or- yar dolarla Apple oldu. Türkiye’nin rumalı mevduat apsamına alındı. indirim marketlerinde arttığını talamasının üzerinde çıkarmak için hazırladı- 500 büyük şirketi tek bir şirket gi- Şirketler için tarih daha önce 31 söyledi. Ardıçalı, “Sektörün satışı- ğı “Uzak Ülkeler Stratejisi”ni açıkladı. Bu ül- bi kabul edildiğinde, 361.5 milyar Mart’tı. Dün güne 17.07 seviye- nın yüzde 60’ı indirimli marketler- kelere yapılan ihracatın 4 kat artırılarak 80 sinden başlayan dolar/ TL ise gün dolarlık toplam net satışla bu sırala- den” dedi. Ardıçdalı 2022 ciro he- milyar doların üzerine çıkarılması planlıyor. içinde 17.32’ye kadar yükseldi. maya ancak dördüncü sıradan gire- definin 30 milyon Avro olduğunu l Borsa İstanbul’daki yabancı yatırımcıların, “Yıldız l Ekonomi Servisi da söyledi. l Ekonomi Servisi biliyor. Geçen yılki listedeki yeri ise ve Ana” pazarda geçen haziran ayında net olarak üçüncülüktü. l Ekonomi Servisi 749 milyon dolarlık satış yaptığı hesaplandı.