Katalog

3 TEMMUZ 2022 PAZAR EKONOMİ 9 Hesabında 1 milyon TL’den çok parası olanların mevduatı bir yılda yüzde 97 arttı y y Mil oner ‘mil oner’ oldu Dış ticaret istatistikleri farklı Mayıs 2022 sonu itibarıyla 589 bin “yerli milyoner”in 726 TL mevduat büyüklüğü 4 trilyon lirayı aşarken toplamdan bir şey söylüyor Hesabında 10 aldıkları pay da yüzde 57.4’ten 65.2’ye yükseldi. liraya kadar para ış ticaret açığı mayıs ayında yüzde olanların ortala- la 118 bin 507 kişi artarak 589 bin ankacılık Düzenleme ve De- 155 arttı... ma mevduat 479’a yükseldi. Bu mudilerin top- netleme Kurumu’nun (BDDK) büyüklüğü D Diğer bir ifadeyle geçen yılın ma- lam mevduat büyüklüğü de son bir BMayıs 2021 aylık bültenin- yıs ayında 4 milyar 156 milyon dolar olan 6.8 milyon TL yılda yüzde 97, Aralık 2021 sonu- de yer alan veriler, AKP iktidarının dış ticaret açığı 10 milyarı geçerek bir re- yerli milyonlerlerin na göre yüzde 28 artarak 4 trilyon son yıllarda daha da belirginleşen kora imza attı. ortalama mevduat Kötü mü? 24 milyar liraya ulaştı. Böylece bu sınıfsal tercihlerinin sonuçlarını büyüklüğü Nereden baktığınıza bağlı ama Türki- kesimin toplam mevduattan aldığı gösteren rakamlarla dolu. Bu kap- ye ekonomisi için son bir kaç yılda ne- pay da son bir yılda yüzde 57.4’ten samda enflasyonu patlatan ekono- reden bakarsanız bakın bu veri bir uya- yüzde 65.2’ye yükseldi. le geliyor. Bu rakamlar geçen yılın bin lira arası mevduatı olanların pa- mi politikalarıyla hızlanan serma- rı niteliğinde. aynı döneminde ise sırasıyla 3.6 tril- yı yüzde 16.4’ten yüzde 12.4 ve 250 ye transferlerinin izlerini bu veriler Nedeni aslında çok açık... Toplam 6.2 trilyon TL yon lira ve 125 milyon 625 bin 817 bin-1 milyon lira arası mevduatı üzerinden okumak mümkün. Aynen işsizlik ve istihdam yaratama- Mayıs 2022 sonu itibarıyla yurti- mudi idi. Ayrıca son bir yılda hesa- olanların payı yüzde 17.8’den yüzde Buna göre, 2022 yılı mayıs sonu ma gibi unsurlarda olduğu gibi dış tica- çi yerleşiklere ait toplam mevdua- bında 10 bin liraya kadar mevdu- 16.8’e düştü. Bu mudilerin toplam itibarıyla hesabından “1 milyon li- ret açığı üretimle desteklenmeyen yapış- tın 6.2 trilyon lira, mudi sayısının atı olan yerli mudilerin toplamda- sayısı ise aynı sırayla 130 milyon kan bir özelliğe büründü. Artık yapısal bir ranın üzerinde” mevduatı bulunan soru haline büründü açıkça... 137 milyon 301 bin 337 olduğu dik- ki payı yüzde 2.3’ten yüzde 1.5, 10- 306 bin 3, 9 milyon 419 bin 375, 6 yurtiçi yerleşik mudi sayısı (yer- Kısa dönemli iniş çıkışlara bağlı bir özel- kate alındığında, yerli milyonerle- 50 bin lira arası mevduatı olanların milyon 307 bin 769 ve 2 milyon 98 li milyoner) Mayıs 2021’e kıyasla likten öte, Ekim 2021’den günümüze de- rin geldiği nokta daha da önemli ha- payı yüzde 6’dan yüzde 4.1, 50-250 bin 538 oldu. l Ekonomi Servisi 269 bin 664, Aralık 2021’e kıyas- vamlı bozulan bir trende sahip bir görü- nüm arz ediyor bu açık. Örneğin Ocak-Ma- yıs 2022 döneminde ihracat TÜİK verileri- BAŞKAN JAK ESKİNAZİ ne göre yüzde 20.4, İthalat yüzde 40.8 ve Aylık ithalat 31.5 aynı dönemde dış ticaret açığının yüzde 136 artması uzun dönemli sorunun daha Ege’den ‘sıkı para da kötüleştiğini gösteriyor bize. milyar doları aştı Tüm bunların yanında cari açık için de politikası’ çağrısı önemli bir gösterge olan ihracatın ithalatı icaret Bakanlığı ve Türkiye İhracat- karşılama oranının yüzde 80’lerden 64’le- sgari ücretin net 5 bin 500 TL’ye Tçılar Meclisi’nin (TİM) dün açıkladığı re düşmesi de bir diğer sorun olarak kar- Ayükseltilmesini, özellikle sabit ge- dış ticaret verileri, ithalattaki patlama- şımıza çıkıyor. lirlilerin korunması açısından olum- nın devam ettiğini gösterdi. TÜİK Mayıs 2022 döneminin istatistik- lu bulduğunu vurgulayan Ege İhracat- Buna göre Haziran 2022’de geçen yı- lerini sunadursun, Ticaret Bakanlığı hazi- çı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Es- lın aynı ayına kıyasla ihracat yüzde 18.5 ran ayına ait verileri kendi sayfasında pay- kinazi, uygulanan para politikasını ise artışla 23 milyar 395 milyon dolar, it- laştı. Buna göre geçen yılın aynı ayına gö- eleştirdi. “Geçen eylül ayında Merkez re ihracat yüzde 18.5, ithalat ise yaklaşık halat yüzde 39.6 artışla 31 milyar 555 Bankası’nın politika faizi yüzde 19 iken yüzde 40 artış gösterdi. 2022 yılının ilk al- milyon dolar ve dış ticaret açığı yüzde dolar/TL kuru 8.65, enflasyon (TÜFE) tı ayındaki dış ticaret açığı ise daha şim- 184.3 artışla 8 milyar 161 milyon do- yüzde 19.6 idi. Bankanın politika faizi- diden 50 milyar doları aştı. lar oldu. Böylece haziranda hem ihracat nin kademeli olarak yüzde 14’e indir- Tüm bu bozulmaların nedenlerine önce- hem ithalat rakamında yeni aylık rekora mesi sonrasında TÜİK’e göre TÜFE ge- ki yazılarımızda değinmiştik ama özellikle ulaşıldığı da ortaya çıktı. Yine geçen ha- çen mayıs itibarıyla yüzde 73.5, Yİ-ÜFE Aralık 2021’den günümüze döviz piyasa- ziranda ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 132’ye çıktı” diyen Eskinazi, beş sında yapılan ve sanki bir ekonomi poli- da yüzde 87.3’ten yüzde 74.1’e düştü. tikası uygulaması olarak sunulan oyunla- yıllık risk priminin (CDS) de 2008 sonra- Yılın ilk altı ayında ise ihracat yüzde rı dikkate almamız gerekiyor. sı en yüksek seviye ile 800 baz puanı aş- 20 artışla 125.9 milyar dolar, ithalat Söz konusu oyunlar zaten son dönem- tığına işaret etti. Eskinazi, şöyle devam yüzde 40.6 artışla 177.2 milyar dolar de tüm piyasa değer yapısında yani üc- etti: “Türkiye’de bir yıl içinde seçime gi- ve açık yüzde 142.5 artışla 51.4 mil- ret, faiz, fiyat (ya da onun yüzde artışı dilecek. Mevcut ekonomik sistemde iyi- yar dolar oldu. İhracatın ithalatı karşı- olan enflasyon) ve belirttiğimiz gibi döviz leşme istiyorsanız enflasyonu kontrol al- lama oranı yüzde 83.2’den yüzde 71’e kurunda kendini ortaya çıkardı. tına almak gerekiyor. Bunun içinde sıkı geriledi. TİM Başkanı Mustafa Gülte- Öyle bir oyun ki neredeyse bilgisaya- bir para politikası lazım.” l İZMİR pe, “Türkiye 250 milyar doların ötesin- rın tüm tuşlarına aynı anda basarcasına de ihracat hedeflerini konuşmaya ha- ekonomiyi dengeye getirme çabasının bir zır” dedi. l Ekonomi Servisi fragmanı gibi... Aslında bilinmez ki ekonomide hemen hemen tüm fiyatlar içsel bir özellik taşır ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na göre sendikalı memur oranı yüzde 72.6 piyasa kuvvetleri tarafından ve ekonomik politikaların yardımı ile belirlenir. Her şeyi baskılamanın g ç ğ y r ütlü memur o alı or cezası Ö Ekonomik yaklaşımlarda yukarıda veri- Ziya Akıncı Korinna von trotha len değerlerin rasyonel politikalar ile arz ve MUSTAFA ÇAKIR Ser MAyeye cö Mert talebe bağlı piyasa kuvvetleri tarafından İSVİÇRE İLE ANLAŞTI belirlendiği gerçeği ortada iken karar ve- alışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, ÇAlış AnA İSe cİMr İ ricilerin neden aynı anda tuşlara basarak Çmemur sendikaları ile konfederasyon- hepsini değiştirme gayreti içine girdiği üze- İstanbul Tahkim’in larının üye sayılarına ilişkin yeni istatis- İSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğ- rine biraz düşünmemiz faydalı olacaktır. Dlu, dün bir açıklama yaparak ye- tikleri dün yayımladı. Buna göre memur Ücretleri gösterilen enflasyona endeks- ni asgari ücret için “Bu artış çalışanın işbirlikleri yayılıyor sendikalaşma oranı geçen yıla göre artar- leyerek gecikmeli bir şekilde ayarlamak, derdine deva olmaz” dedi. ken dört büyük konfederasyon (Memur- faizi dini duyguları sömürerek bilerek, is- Bu artışın hayat pahalılığı karşısında stanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) ile İs- Sen, Türkiye Kamu-Sen, KESK ve Birleşik teyerek ve planlı bir şekilde gelir transferi yetersiz kaldığını belirten Çerkezoğlu, İviçre Tahkim Derneği (ASA) işbirli- Kamu-İş) üye sayısını yükseltti. şöyle devam etti: “Asgari ücret mayıs yöntemi uygulamasıyla baskılamak, dö- ği protokolü imzaladı. ISTAC Başkanı Geçen temmuzda 2 milyon 658 bin ayı itibarıyla 1515 lira kayba uğramışken viz kurlarını ise paralel merkez bankacılı- Prof. Dr. Ziya Akıncı, işbirliğinin “Türk 555 olan memur sayısı bu yıl 2 milyon yapılan 1247 liralık zam bunu bile karşı- ğı metodu ile değiştirmeye çalışmak çar- tarafların dahil olduğu uluslararası tah- 746 bin 681’e çıktı. 1 milyon 718 bin lamadı. ‘Müjde’ diye sunulan asgari üc- pıklığın en sade örnekleridir. kimlerin çoğunda İsviçreli hakemlerin 984 sendikalı sayısı 1 milyon 994 bin memur sayısı 54 bin 819’du. Bu yıl 122 ret artışı sembolik düzeydedir. Hükü- Bu çarpıklığın bizi nereye götüreceğini görev yapması ve İsviçre’nin dünyanın 845’e, sendikalaşma yüzde 64.66’dan bin 977’ye çıktı. Memur-Sen en fazla üye- met, sermayeye kaynak sağlarken cö- bilmemek sanırım saflık olur. en çok tahkim yapan ülkelerinden biri yüzde 72.63’e yükseldi. Memur-Sen’in ye sahip konfederasyon olduğu için top- mert, asgari ücret artışında ise cimri Dış ticaret açığının döviz kuru ile olan olması” nedeniyle ISTAC’ın uluslararası üye sayısı 1 milyon 4 bin 152’den 1 mil- lusözleşme masasında yetkili konfederas- davranıyor. DİSK, şubat ayından bu ya- sıkı ilişkisinin kredi piyasası ile birleştiril- tanınırlığı için önemli olduğunu kaydet- yon 54 bin 642, Türkiye Kamu-Sen’in yon sıfatını devam ettirdi. Yine 11 hizmet na asgari ücretin yeniden belirlenme- mesi sonucunda dış ticaret açığının nere- ti. İşbirliği ortak seminer ve çalıştay or- 430 bin 183’ten 526 bin 684, KESK’in kolunun tamamında da Memur-Sen’e bağ- sini gündeme getirdi ve savundu. Geç lere ulaştığını iyi sentezlememiz gerekiyor. de olsa asgari ücret yeniden belirlen- ganizasyonlarıyla başlayacak. 132 bin 225’ten 150 bin 338, Birle- lı sendikalar en fazla üyeye sahip oldukla- Bir de buna dış ticaret hadlerinin ortaya di. Ancak belirlenen yeni asgari ücret ISTAC, 2017’de Lahey merkezli Daimi şik Kamu-İş’in 68 bin 600’den 102 bin rı için yetkili sendika olmaya devam ede- çıkardığı fakirleştiren büyümeyi eklediği- işçilerin derdine deva olmadı.” Ayrı- Tahkim Divanı PCA, 2018’de Katar Ulus- 726’ya çıktı. Böylece Birleşik Kamu-İş cek. Ancak memur toplusözleşmesi ge- mizde artan ihracat değerlerine safça ca yoksulluk sınırının 20 bin lira, tek bir lararası Tahkim Merkezi, 2019’da Kırgızis- de üye sayısında 100 bini aşmış oldu. lecek yıl ağustosta. Toplusözleşme önce- bakıp sevinmenin yerini çok çalışıyo- işçinin yaşam maliyetinin 8 bin 300 ol- tan Tahkim Merkezi ve 2021’de Hong Kong Bağımsız Kamu Görevlileri Sendikaları sinde temmuz ayında yeni istatistik ya- ruz ama neden gelirimiz artmıyor so- duğunu hatırlatan Çerkezoğlu, enflas- Uluslararası Tahkim Merkezi ile işbirliği pro- Konfederasyonu’nun (BASK) üyeleri 4 bin yımlanacak. O istatistiğin sonucuna göre rusu alır... yon yüzde 10’un altına düşene kadar tokolü imzalamıştı. Son anlaşmaya Akıncı 399’dan 13 bin 854’e yükseldi. Geçen yıl toplusözleşme masasında kamu çalışan- Türkiye ihracatını artırıken! yoksulla- asgari ücretin yılda dört kez belirlen- ile birlikte ASA Genel Sekreteri Korinna von temmuzda herhangi bir konfederasyona larını hangi konfederasyon ve sendikala- şıyor... Ucuz yolla rekabetçilik oynuyor. mesini önerdi. l Haber Merkezi Trotha imzaladı. l Ekonomi Servisi bağlı olmayan bağımsız sendikalara üye rın temsil edeceği netleşecek. l ANKARA CRIF-DUN&BRADSTREET Kısa... Kısa... Kısa... l Ant Yapı’nın, İngiltere’de yedinci pro- ‘Gününde ödeme’ jesine başladığı açıklandı. Şirket, sahil kenti Folkestone’da hem Leas Pavilion’un performansı düşük renovasyonunu yapacak hem 91 adet lüks daireli rezidans inşa edecek. l Tat Gıda ve Bursa Uludağ RIF ile Dun ve Bradstreet’in hazırladı- Üniversitesi’nin (BUÜ), gıda ve tarım ala- Cğı “Global Payment Study 2022” ra- nında nitelikli işgücü yetişmesi ve ileri poru yayımlandı. teknoloji araştırmaları konusunda işbir- Türkiye dahil 38 ülkenin katılımı ile ha- Eruslu: Evde en doğru liği yaptığı açıklandı. Anlaşmayı Tat Gıda zırlanan rapora göre, 2021’de küresel Genel Müdürü Evren Albaş ve BUÜ Rek- ekonomik aktivitede bir önceki yıla kıyas- yatırım yalıtım yapmak törü Prof. Dr. Saim Kılavuz imzaladı. la yaşanan canlanmaya rağmen dünya ge- l Benetton Group’un, dünya çapın- nelinde şirketlerin zamanında ödeme per- DDK’nin binaların enerji verimliliğine göre da daha hızlı ve daha güvenli bağlantılar formanslarında önemli bir değişim yaşan- Bkredi şartlarını yeniden düzenlemesini de- Gülde rekolte kaybı büyük için TIM ve Sparkle ile anlaşma imzaladı- madı. Danimarka yüzde 90.2’lik zamanın- ğerlendiren İZODER Başkanı Emrullah Eruslu, ğı açıklandı. Şirket artık “yazılım tanımlı da ödeme performansıyla geçen yıl da 38 ürkiye’nin gül bahçesi Isparta’da men sezon büyük bir sıkıntı yaşan- “Karar konutlarda enerji verimliliğini önceli- geniş alan ağı” çözümü kullanacak. ülkenin birincisi olurken Türkiye ise yüz- Ther yıl mayıs-haziran aylarında ya- madan kapandı. Beklediğimiz rekol- yor. Bu düzenleme enerji verimliliği konusun- de 48.4 ile zamanında ödemede yüzde pılan gül çiçeği hasadı sona erdi. te rakamına ulaştık” dedi. Yaklaşık 2 daki farkındalığın yanı sıra yalıtımlı konutların 47.8 olan dünya ortalamasının biraz üze- Gülbirlik Genel Müdürü Hasan Çe- bin- 2 bin 500 kilo gül yağı üretilece- sayısını ve niteliğini de artıracak. Çünkü ko- rinde, yüzde 50.5 olan Avrupa ortalaması- lik, 19 Mayıs’ta başlattıkları ve yak- ğini belirten Hasan Çelik, gül yağının nutta en doğru yatırım yalıtım yapmak“ dedi. nın ise biraz altında bir performans gös- laşık 50 gün süren hasatta çetin ge- litre fiyatlarıyla ilgili de şunları anlat- BDDK’nin düzenlemesine göre sıfır ko- terdi. Türkiye’nin oranı önceki yıl yüzde çen kış sezonu, sıcaklık artışı ve top- tı: “Piyasada farklı ürün gruplarında nutlarda enerji sınıfı A olan bir evin değe- 58.3’tü. Geçen yıl en kötü ödeme per- lamadan kaynaklı yüzde 40’lara va- fiyat artışları oldu. Gül yağları da or- ri 2 milyon TL ve altındaysa yüzde 90, B sı- formansı gösteren ülke ise yüzde 17.2 ran rekolte kaybına dikkat çekerek talama 5 bin Avro ortalamasında git- nıfında yüzde 85, C sınıfında ise yüzde 80, Portekiz oldu. Öte yandan 38 ülkeden bu yılki gül çiçeği rekoltesinin 15-16 mişti. Bu yıl artış söz konusu ama enerji sınıfı A olan yeni konutun değeri 2 17’sinin zamanında ödeme performan- bin ton olduğunu söyledi. Gül çiçe- nerede durur, fiyat kendisini nere- milyon TL ile 5 milyon TL arasında ise yüz- sı yüzde 50’nin üzerine çıkarken 21’inde ği toplamada işçi sıkıntısı yaşandı- de konumlandırır, şu aşamada söyle- de 70, B sınıfında yüzde 65, C sınıfında evren Albaş Saim Kılavuz altında kaldı. l Ekonomi Servisi ğını da aktaran Çelik, “Her şeye rağ- mek biraz zor.” l DHA yüzde 60’a kadar kredi alınabilecek.