Katalog

25 TEMMUZ 2022 PAZARTESİ EKONOMİ 11 Türkiye’de restoranda yemenin faturası her gün daha da yükselirken, esnaf turistle ayakta kalıyor Dışarıda yemek lüks oldu Çin ve stratejik Gıdada TÜİK’e göre yüzde 100’ü bulan fiyat artışları yemek vizyon - 2 fiyatlarına yüzde 185’e varan oranlarda yansıdı. Dargelirli eçen pazartesi, ABD dış politika restoranların yolunu unuturken yemek üreticisi de zorda. çevrelerinin ÇKP yönetiminin stra- Gtejik vizyonunu, bu vizyonu besle- eçen yıl 7 lira olan sosisli ya yaptığını söyleyen işletmeci, yen dünya görüşünü irdelemeye çalışan sandviç bu yıl yüzde 185 “Dürüm ve kola ile menü yapıı- üç kısımlık bir çalışmaya değinmiştim. Gzamla 20 lira... 16 lira olan yoruz ve dürüm fiyatına veriyo- Bu yazımda, o çalışmanın “Çin merkez- tavuk döner dürüm, yüzde 125 ar- ruz” diye konuşuyor. li dünyayı düşünmek” (Envisioning a si- ALİ CAN nocentric World) başlıklı 3. bölümünden tışla 36 liraya çıktı. Özellikle öğ- Şişli’de beş yıldır büfe işleten POLAT özetleyerek aktaracağım. renci ve çalışanların uğrak nok- Özer Öztürk, geçen yıl 7 liraya tası olan fastfood restoranlarında sattığı sosisli sandviçi bu yıl 20 ‘Gökyüzünde tek bir güneş’ da geçtiğimiz yıl 37 lira olan bir menü liraya satma sebeplerini şöyle sıralıyor: Konfüçyüs düşüncesinin bu saptama- yüzde 70 artışla 63 lira. “Geçen yıl sosisin kilosunu 45 li- sı, dünyanın biçimsel de olsa eşit devlet- Hayatın her alanında kendini hisset- raya alıyordum şimdi 135 lira ol- lerden oluştuğuna ilişkin varsayımı red- tiren enflasyon yurttaşları önce ev, ara- du. 1000 lira gelen elektrik faturam dediyor. Bu nedenle Çin seçkinleri de ba hayalinden etti. Eriyen alım gücüy- 6 bin lira oldu. Günde 50 tane satar- dünyayı Çin merkezli ve Çin’in karakteri- le artık dışarıda yemek bile lüks oldu. ken şimdi 20-25’i zor buluyorum. ni yansıtan hiyerarşik bir devletler siste- mi olarak düşünüyor. TÜİK’e göre yüzde 93, TÜRK-İŞ’e göre Onlar da sadece turistlere.” Bu Çin karakterli, tek merkezli dünya- yüzde 108 olan yıllık gıda enflasyonu Pazar günü bir alış veriş merkezinin ya giden yol birbirine paralel iki süreç- lokanta ve büfe menülerine yüzde 185’i yemek katında menü fiyatlarına bakan ten ilerliyor. Birincisi, Çin, Güneydoğu bulan zam olarak yansımış durumda. gençlere yanaşıyoruz. En ucuz ve en 2021 (TL) 2022 (TL) Asya’da, bir “ortak kaderi paylaşan ül- İstanbul Şişli’de 10 yıldır bir dö- küçük menünün 40 lirayı bulduğunu 1 Porsiyon döner (120gr) 20-50 56-120 keler topluluğu”, karada, denizde, ha- nercide çalışan Nuri Bey, ortalama söyleyen gençler “Geçen yıl havalima- 1 Porsiyon köfte 15-45 47-100 vada ve siber uzayda birbirine bağlan- bir yemek, çorba, kola ve tatlıdan nı fiyatı diye paylaştığımız hamburger 1 porsiyon kuru-pilav 20-35 50-70 mış bir Tianşia (nüfuz/egemenlik alanı) oluşan menünün 100 lirayı bulduğu- fiyatları artık her yerde” diyor. oluşturmayı amaçlıyor. İkinci süreci, ka- radan Avrupa’ya kadar uzanana Kuşak nu belirtiyor. Geçen yıl aynı menü- Sözleşme yapılmıyor Yol İnisiyatifi oluşturuyor. nün en fazla 40 lira olduğunu anım- Çin bu iki alanda, Çin kapitalizminin eko- Gıda enflasyonunun en kötü etkile- satan Nuri Bey, şunları söylüyor: İşçi öğünü evden getiriyor nomik kültürel karakterine uygun yeni bir “Şu an 330 ml’lik kolayı 15 lira- diği sektörlerden birisi de endüstiriyel mekân inşa etmeyi amaçlıyor. Bu mekân hazır yemekçiler oldu. Sözleşmelerde ya satıyoruz geçen yıl 7 liraydı. Por- nflasyon işçinin yemek ücretle- Beşiktaş’ta bir firmada çalışan içinde barışın ve refahın yolu da Çin’in inşa siyon döner satışlarımız neredeyse fiyatların 20 liradan 40 TL’ye çıktığını Erine de yansıdı. Geçtiğimiz yıl Tahir Kılıç, işyerinin yemek ücreti- etmekte olduğu yapılanmanın kurallarıyla yakında da 51 TL olacağını söyleyen Ye- durdu, tombik döner dediğimiz bol 25 lira olan yasal yemek vergi is- ne yüzde 100 zam yapmasına rağ- uyum içinde olmaya bağlanıyor. ekmekli dönerimiz revaçta.” mek Sanayicileri Federasyonu Başka- tisnası, bu yılın ilk altı ayında 36 men porsiyon küçültmek zorun- nı Hüseyin Bozdağ, şöyle konuşuyor: Bugün bölge, yarın dünya TL’ye temmuz ayı itibarıyla da 51 da kaldığını söylüyor. Kılıç, “Ye- Satışlar düştü “Maliyet artışları durmuyor. Bir yıl- TL’ye çıkarıldı. Ancak birçok işye- mek kartına yatan tutar geçen yıl Çin seçkinlerinin, ÇKP yönetiminin stratejik hedefi bir “bölgesel yapılanma” Bir başka lokanta işletmecisi ise lık yapılan sözleşmeler önce altı aya ri henüz bu ücretleri işçiye verme- 450 liraydı. Bu yıl 950 lira oldu. ile sınırlı değil. Bu bölgesel yapılanma yemeğin yanında içecek satışının şimdi üç aya düştü. Ayakta durmakta di. Verseler de dışarıda yemek ye- Geçen yıl ayın son 5-6 günü yeme- içinde oluşacak, fiziki, finansal, teknolo- durma noktasına geldiğini belirtiyor. zorlanıyoruz, finansman erişimimiz me maliyetini karşılamıyor, işçiyi ğimi evden getirirdim. Şimdi ayın jik ve siyasi dinamik buradan, yeni tren İçecek firmalarının bu durum karşı- yok. Kredi faizleri yüzde 30’lara çık- ucuz, güvensiz veya sağlıksız yiye- neredeyse yarısında evden getiri- yolları, köprüler, fiber optik kablolar, as- sında harekete geçtiğini ve kampan- mış durumda, sermayeden yiyoruz.” ceklere yöneltiyor. yorum” dedi. keri kapasiteye de sahip limanlar yoluy- la uluslararası arenaya yayılacak, bir Çin merkezli dünya sistemi inşa etme pro- jesini besleyecek. CHP’Lİ AĞBABA: Bu akışı tamamlayacak bir diğer sü- reç de Çin’in uluslararası kurumlarda et- kisini giderek artırmasıyla, küresel yöne- Esnafın borç tişim yapısının yeniden şekillenmesinde belirleyici olmaya başlamasıyla ilgili. Çin, faizini sileceğiz uluslararası sistemin işleyişinin kuralla- rını ve standartlarını yeniden şekillendir- HP Genel Başkan Yardımcısı Ve- meyi amaçlıyor; özellikle teknoloji alanın- Cli Ağbaba, Malatya Yeşilyurt Gale- da standartları belirlemeye büyük önem riciler Sitesi Kooperatifi’ni ziyaret et- veriyor. ti. Esnafın sorunlarını dinelyen Ağ- Çin liderliğinin stratejik bakışı (aktar- baba, “İktidar olduğumuzda esnafın dığım çalışmadaki anlayışa göre) şöyle pandemi dönemindeki kooperatif ve özetlenebilir sanırım: Ulusal yenilenme bankalara olan borçlarının faizini si- => Bölgesel hegemonya (Tianşia) => leceğiz. Çiftçilerin Tarım Kredi Koo- Küresel hegemonya (ABD merkezli ku- peratiflerine, Ziraat Bankası ve sula- rallar ve standartların yerine Çin karak- ma birliklerine olan borçlarının faiz- terli dünya sistemi) lerinin tamamını sileceğiz. Yapacağı- mız bu işler devlete yük olmayacak. Söylemin (simgesel Hepsiyle ilgili çalışılıyor, hesap kita- olanın) kontrolü bı yapılıyor. Bunları istiyorsanız oyla- Çin dış politika doktrini hegemonya rınıza talibiz” diye konuştu. kavramını dışarda bırakıyor ama “top- Kapadokya’da bir saatlik uçuşun bedeli Avro karşılığı 3 bin TL lumsal gerçekliğe ilişkin yorumları yön- lendiren verili kültürel kodları”, bu kod- lar ve bunların taşıdıkları ahlaki “bagajın” Çin’i tanımlama, yorumlama biçimleri- ni etkilemeyi hatta belirlemeyi amaçlıyor. Balon turu yerliye uzak Foucault’dan yararlanırsak, ÇKP, ken- di projelerini destekleyen bir “hakikat re- jiminin” genelleşmesini, bir sosyokültürel çekim alanının oluşmasını istiyor. olan Kapadokya’da balonla uçma- tını veriyor. ERDEM SEVGİ Çin’in “söylemin (simgesel olanın) kont- nın maliyetini araştırdı. Sivil Ha- “Uçuşlarda çok Türk yolcu var rolü” süreçlerindeki bir başarısını, ABD kül- evşehir Göreme’de düzenle- vacılık Genel Müdürlüğü’nün in- mı?” sorusuna verilen yanıt ise “Bü- tür endüstrisinin filmlerindek, TV dizilerin- Nnen BALONFEST 2022’yi ziya- TEŞVİKLERİ KULLANIN ternet sitesindeki verilere göre, yük bölümü yabancı turistler. Yaz deki “diversity managment” (farklılıkla- ret eden Ulaştırma ve Altyapı Baka- Nevşehir’de resmi lisans sahibi 28 sezonunda Türk yolcu yok gibi. Ge- rı yönetme) pratiklerinde görmek olanak- nı Adil Karaismailoğlu, balon sektö- Paraya ulaşılması balon işletmesi bulunuyor. çen yıl kişi başı 400 TL fiyatlar var- lıdır: “Diversity managment” bağlamın- ründe ciddi hamleler yapıldığını be- Ulaştığımız işletmelerin verdiği bilgi- ken Türkler çoktu, kur krizi sonrası da, filmlerde TV dizilerinde, artık en az bir zor dönemdeyiz lirtti. Türkiye’de üretilen yerli ba- Çinli karaktere, her zaman olumlu özellik- lere göre 31 Temmuz Pazar günü için azaldı” şeklinde oluyor. Öte yandan lerle, merkezde olmasa bile merkeze ya- lonlar ile bölgede artan uçuş ve yol- bir yolcudan 150 ila 185 Avro arasın- “uçuşlarda yazın Koreli, Alman, stanbul Demir ve Demir Dışı Metal- kın bir konumda yer veriliyor. Aksi durum- cu sayısıyla övündü. 2022’nin ilk İler İhracatçıları Birliği Başkanı Çe- da değişen uçuş ücreti isteniyor. Ay- Amerikan, Brezilyalı turistlerin yo- larda, bu ürünler, artistler, hatta şirketler altı ayındaki yolcu sayısının ise üç tin Tecdelioğlu, birlik çatısı altında- rıca “bu fiyatın 15 Ağustos 2022 son- ğunlukta olduğu, ilk ve sonbaharda için Çin devleti, piyasayı ve sermaye mus- ki derneklerle buluştu. Buluşmalarda kattan fazla arttığını belirtti. rasında 210 Euro bandına çıkacağı” ise Uzakdoğuluların rağbet göster- luklarını kapatıyor. konuşan Tecdelioğlu, “Bundan son- Bakanın söylediği gibi sektör bü- bilgisi de aktarılıyor. diği” bilgisi veriliyor. Bu “çekim alanının” siyasi boyutunda, ra sizlerle daha çok bir araya gele- yüyor ancak yüksek enflasyon al- Bu bilgilere göre Kapadokya’da gücü bir noktada yoğunlaştırarak büyük rek bu sinerjiyi yukarıya doğru çek- tında ezilen ortalama gelir sahibi Türk müşteri yok gibi balon turuna çıkmak isteyen bir çif- ulusal projeler için büyük kaynakları ha- meye çalışacağız. Pandemi sonrası yurttaş için balon turu düşten öte- Bakan Karaismailoğlu’nun “yer- rekete geçirebilen, yaygın kitle denetimi- tin, 1 saatlik uçuşa 6 bin 700 TL Türkiye zor, sıkıntılı bir dönem geçiri- ne, baskıcı bir güvenlik yapılanmasına, ye gidemiyor. Yabancı turist ağır- li balon” açıklamalarını anımsata- ödeme yapması gerekiyor. Buna, yor. Paraya ulaşılması zor oluyor. İh- tek bir yönetişim ideolojisine sahip bir lıklı balon turlarında kişi başı üc- rak, “fiyatların neden Avro olarak farklı bir kentten bölgeye ulaşım ve racatın zorlaştığı, tedarik zincirinin devlet biçimi var. Çin bunun, kapitaliz- ret 185 Avro’ya kadar yükseliyor. verildiğini” sorduğumuz işletmeler, oradaki konaklama, yeme-içme gi- kırıldığı, enerji fiyatlarının yükseldi- min bu çok boyutlu yapısal kriz aşama- Asgari ücretin 5 bin 500 TL olduğu “Belli bir kullanım ömrü olan balon- derleri eklendiğinde fatura daha da ği, hammadde fiyatlarının bir yükse- sındaki koşullarına en uygun biçim oldu- Türkiye’de iki kişinin, 1 saatlik ba- lip bir düştüğü ciddi sıkıntılar içinde- ların Türkiye’de üretilse bile büyük kabarıyor. Türkiye’de asgari ücretin ğuna inanıyor, yaygınlaşmasını, Çin mer- lon turu için 6 bin 700 TL ödemesi yiz. Ama Eximbank var, teşvikler var. bölümü Avro ile satın alınan malze- 5 bin 500 TL olduğu düşünüldüğün- kezli “yeni dünya dü zeninin” belirleyici Bunları firmalarınız, sektörünüz ve gerekiyor. Cumhuriyet, Türkiye’nin melerden üretildiğini, sektörün bu de yurttaşın balon turuna çıkması karakterini oluşturmasını istiyor. ihracatınız için kullanın” dedi. önemli turizm değerlerinden biri yönüyle dışa bağımlı olduğu” yanı- imkansız hale geliyor. l ANKARA KISA... KISA... KISA... 1 AĞUSTOS SON GÜN Türkiye’ye en çok döviz bırakanlar Ruslar oldu Tatile giderken MTV ödemelerinde l Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) dolandırılmayın Kurulu İkinci Başkanlığı’na Fatih Sultan Meh- son haftaya girildi met Yıldırım, üyeliğine ise Halil İbrahim Akyıl- ürkiye Seyahat Acentaları Birli- Turistler doğaya geliyor dız ve Adnan Gün atandı. Tği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağ- otorlu taşıtlar vergisi (MTV) ve l Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Mgelir vergisinin ikinci taksit öde- lıkaya, bugünlerde sık sık günde- astercard Turizm İçgörüleri güzellik, medikal, ulaşım, market ve res- Başkanı Hayrettin Uçak, Türkiye’nin tropikal me gelen dolandırıcılık olayları- melerinde son haftaya gelindi. 1 MPlatformu’nun seyahat anketi verile- toran harcamaları da yer alıyor. En çok meyve ihracatının 2022 yılının ilk yarısında 7 Temmuz’da başlayan ödemelerin, na karşı tatilcileri uyardı. Seyahat ri yayımlandı. TurizmGüncel si- döviz bırakan ülkeler sırasıy- milyon 857 bin dolar olduğunu bildirdi. satın alınan mecranın, TÜRSAB 31 Temmuz Pazar gününe denk gel- tesinin haberine göre, an- la Rusya, Almanya, İn- l Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Mühen- diği için, 1 Ağustos Pazartesi gün üyesi seyahat acentesi belgesi- kette Türkiye’ye gelen giltere, Amerika, Hol- ne sahip olması gerektiğini vur- dislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Bay- sonuna kadar yapılması gerekiyor. 100 turistten 86’sı mem- landa, Kuveyt ve Ka- İnteraktif Vergi Dairesi “https://ivd. gulayan Bağlıkaya, “Vatandaşları- ram, “Firmalar tekstil mühendisliğinden me- nun ayrılıyor. Turistlerin tar olurken turistlerin mızın, seyahat planlamalarını ya- zun olan öğrencileri işe almak için rekabet gib.gov.tr/” ve dijital ödeme nok- Türkiye’yi tercih etme se- Türkiye’de kalma sü- tasında “Hızlı Ödeme” bölümünde parken, TÜRSAB hologramı ve QR ediyor” dedi. bepleri arasında sırasıy- releri ise ortalama 4.5 kodu olan ve kayıtlı, gerçek seya- yer alan “MTV Ödeme” alanına şif- l Afyonkarahisar’da hasadı devam eden fa- la doğa, sanat ve kültür, fi- gün oldu. 2021’de İstan- re girişi yapmadan sadece plaka ve hat acentelerinden hizmet alma- sulye kilosu 10-11 TL arasında değişen fiya- ziksel aktiviteler, yeme içme, de- bul Boğazı, Ayasofya, Sultan larını tavsiye ediyoruz” dedi. TC Kimlik numarası bilgileri girilerek tıyla üreticiyi memnun etti. Hasadı yapan ta- niz turizmi ve alışveriş geliyor. Turistle- Ahmet Camisi en çok ziyaret yerler olur- MTV borçları görüntülenebiliyor ve- l Ekonomi Servisi rım işçileri ise günlük 100-120 TL arasında rin harcama kalemlerinden en fazla pera- ken 2022’de listeye Side Antik Kenti ve ya ödenebiliyor. l Ekonomi Servisi değişen yevmiyelerinin artırılmasını istedi. kende öne çıkarken, konaklama, sağlık/ Kaleiçi de eklendi. YERLİYE SANAL TUR İşletmeciler, yüksek fiyatlar nedeniyle balona bineme- yen yerli turist için balonla fotoğraf çektirme ve sanal balon turları düzenliyor.